Arfer effeithiol Archives - Page 9 of 67 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Mae Ysgolion Cynradd Gilfach Fargod a’r Parc wedi bod mewn ffederasiwn ers Medi 2019. Mae’r ddwy ysgol yn gwasanaethu cymuned Bargoed ac mae gan y ddwy ohonynt lefelau cymharol uchel o ddifreintedd. Mae dros 55% o’r plant yn Ysgol y Parc a thros 30% yn Ysgol Gilfach Fargod yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae’r ffederasiwn yn gwasanaethu 307 o blant rhwng y ddwy ysgol, gyda 3% o’r plant yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae gan y ddwy ysgol ddosbarthiadau meithrin amser llawn a dosbarthiadau grŵp blwyddyn cymysg.   

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae cydweithredu eithriadol o gryf rhwng staff ar draws dwy ysgol y ffederasiwn, gyda phawb yn deall y weledigaeth, sef “dwy ysgol, un tîm”. Mae gweithgareddau annog a mentora, ynghyd â strategaethau eraill i ddatblygu arferion addysgegol, yn gwneud y mwyaf o botensial y ffederasiwn i ganiatáu i arfer gorau gael ei rhannu a’i dat

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Mae Ysgolion Cynradd Gilfach Fargod a’r Parc wedi bod mewn ffederasiwn ers Medi 2019. Mae’r ddwy ysgol yn gwasanaethu cymuned Bargoed ac mae gan y ddwy ohonynt lefelau cymharol uchel o ddifreintedd. Mae dros 55% o’r plant yn Ysgol y Parc a thros 30% yn Ysgol Gilfach Fargod yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae’r ffederasiwn yn gwasanaethu 307 o blant rhwng y ddwy ysgol, gyda 3% o’r plant yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae gan y ddwy ysgol ddosbarthiadau meithrin amser llawn a dosbarthiadau grŵp blwyddyn cymysg.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae cydweithredu eithriadol o gryf rhwng staff ar draws dwy ysgol y ffederasiwn, gyda phawb yn deall y weledigaeth, sef “dwy ysgol, un tîm”. Mae gweithgareddau annog a mentora, ynghyd â strategaethau eraill i ddatblygu arferion addysgegol, yn gwneud y mwyaf o botensial y ffederasiwn i ganiatáu i arfer gorau gael ei rhannu a’i datblygu’n eang. Mae strategaethau effeithiol ar waith i’r holl staff ddatblygu’u medrau arweinyddiaeth, yn aml ar draws y ffederasiwn. Nid yn unig y mae hyn yn meithrin gallu, ond mae o fudd i’r staff o ran eu dysgu proffesiynol a’u defnyddio’n effeithiol. Yn bwysicaf oll mae disgyblion yn elwa o’r addysgu effeithiol sy’n deillio ohono, gan wneud cynnydd gwell na’r disgwyl o’u mannau cychwyn unigol.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

  • I ddechrau, datblygodd arweinwyr ddiwylliant cefnogol, agored a gonest ar draws y ddwy ysgol, gan sefydlu disgwyliadau ar gyfer addysgu a dysgu’r disgyblion. Trwy sicrhau dealltwriaeth gyffredin o’r agweddau ar addysgu a dysgu nad ydynt yn agored i drafodaeth, blaenoriaethodd yr ysgol eu “Deg Gorchymyn”, sy’n cysylltu ag egwyddorion addysgegol. I hwyluso’r datblygiad hwn, fe wnaeth staff gysgodi eraill mewn amrywiaeth o rolau i rannu arfer gorau a chymeront ran mewn dysgu proffesiynol i ledaenu rhagoriaeth.
  • Cafodd yr uwch dîm arwain ei ehangu i gynnwys athrawon o’r ddwy ysgol. Adolygodd arweinwyr rolau staff i ganolbwyntio ar ddeiliannau i ddysgwyr ac i gryfhau arweinyddiaeth. Datblygwyd rolau arweinyddiaeth ganol, gyda chydweithwyr yn cefnogi cymheiriaid eraill mewn rolau ar draws yr ysgolion, a mabwysiadwyd ymagwedd gydweithredol at hyfforddiant arweinyddiaeth ganol priodol.
  • Fe wnaeth diwrnodau HMS a digwyddiadau hyfforddiant cyffredin alluogi staff i weithio fel tîm a hwyluso perthnasoedd ar draws yr ysgolion. Er enghraifft, gweithiodd staff o’r ddwy ysgol gyda’i gilydd i ddatblygu arbenigedd mewn Maes Dysgu a Phrofiad penodol fel tîm, gan fynd i hyfforddiant gyda’i gilydd a’i ledaenu i’r holl staff.
  • Fe wnaeth cynnwys llywodraethwyr yn rhagweithiol, mewn ymweliadau ysgol ar y cyd i gefnogi gweithgareddau hunanwerthuso, eu hannog i gofleidio ethos “dwy ysgol, un tîm” a lleihau effaith ymlyniadau blaenorol.
  • Cafodd y cylch presennol o arferion hunanwerthuso ei weddnewid fel bod arfer yn gyson.
  • Sefydlodd staff galendr cyffredin o ddigwyddiadau a gweithgareddau i’r holl ddisgyblion.
  • Gweithiodd timau anogaeth a mentora ar draws y ddwy ysgol, fel y gwnaeth systemau triawd a rolau pâr fel Cydlynydd ADY ac Arweinydd Lles. Fe wnaeth hyn alluogi staff i ddatblygu diwylliant cefnogol o wella, gan ddatblygu arferion addysgegol, er enghraifft.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Cyn dod yn ffederasiwn, roedd disgwyliadau ar gyfer disgyblion yn Ysgol Gynradd y Parc yn isel, diwylliant a oedd wedi’i achosi gan lefelau’r difreintedd yn y gymuned. Roedd ansawdd yr addysgu yn anghyson ac nid oedd mwyafrif y disgyblion yn gwneud y cynnydd disgwyliedig. Roedd bach iawn o dystiolaeth bod disgyblion yn cymryd rhan yn eu dysgu. Ni wnaeth ymweliad monitro gan Estyn ddarganfod tystiolaeth o gynllunio cydweithredol yn yr ysgol ac roedd “dim digon o ffocws ar gysondeb a dilyniant”.

Yn sgil dod yn ffederasiwn, gyda chadarnhad gan arolygiad Estyn yn 2023:

  • Mae’r rhan fwyaf o’r disgyblion yn Ysgol Gynradd y Parc nawr yn gwneud “cynnydd cryf o waelodlinau isel iawn”. Mae’r cydweithredu cryf ar y Cwricwlwm i Gymru yn sicrhau bod “bron bob un o’r plant yn ddysgwyr galluog ac uchelgeisiol”.
  • Diolch i ddatblygiad effeithiol addysgeg a chysondeb disgwyliadau, mae athrawon yn Ysgol Gynradd y Parc yn symbylu disgyblion yn llwyddiannus i ddyfalbarhau a llwyddo yn eu dysgu.
  • Mae gweithio llwyddiannus iawn mewn partneriaeth ar les, gan gynnwys ymagwedd flaengar at ymyriadau, wedi sicrhau bod safonau lles yn uchel yn yr ysgol. Mae Estyn yn disgrifio bod hyn yn “gryfder nodedig ac yn ffocws gwerthfawr o waith yr ysgol.”
  • Erbyn hyn, mae disgyblion yn chwarae rhan hanfodol mewn gwella’r ysgol, gyda llawer ohonynt yn ymgymryd â rolau arwain defnyddiol ac effeithiol trwy amrywiaeth o grwpiau disgyblion cynhwysol.

Mae Ysgol Gynradd Gilfach Fargod, hefyd, wedi elwa’n enfawr o’r bartneriaeth, gyda chyfleoedd gwell am rolau arwain, a gweithio ehangach mewn tîm, sy’n arwain at ddeilliannau gwell i ddysgwyr. Yn 2023, darganfu Estyn:

  • Mae defnydd effeithiol o arweinyddiaeth wasgaredig ar draws y ffederasiwn, sy’n gweithio er budd y ddwy ysgol, gyda’r ddwy ohonynt yn gryfach o ganlyniad.
  • Mae’r ffocws ar addysgu effeithiol a datblygu arweinwyr wedi tanio angerdd tuag at ddysgu ymhlith staff yr ysgol.

Mae cynllunio a hyfforddiant cydweithredol, ynghyd â chyfleoedd ymchwil cyffredin, wedi datblygu arbenigedd, sicrhau diwylliant o ymholi ac arloesi, ac wedi arwain at weithlu myfyriol, mwy gwybodus, sy’n dangos lefelau uchel o arfer broffesiynol barhaus yn gyson.

Sut rydych chi wedi rhannu’ch arfer dda?

Mae Ffederasiwn Ysgolion Cynradd Gilfach Fargod a’r Parc yn rhannu ei arfer dda gydag ysgolion eraill o fewn ei glwstwr yn rheolaidd, yn ogystal ag yn ehangach yn ei rôl fel Ysgol Bartner i EAS, gan ganolbwyntio ar les a rhifedd. Mae llwyddiant rôl yr Ysgol Bartner yn dibynnu ar y bartneriaeth ffyniannus rhwng y ddwy ysgol yn y ffederasiwn.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Uwchradd Gatholig Mair Ddihalog yn ysgol gyfun Gatholig cyfrwng Saesneg i ddisgyblion 11-16 oed yng ngorllewin Caerdydd. Mae tua 786 o ddisgyblion ar y gofrestr ac mae’r ysgol yn derbyn disgyblion o ardal ddaearyddol eang. Mae tua 40% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae gan oddeutu 11% o ddisgyblion angen dysgu ychwanegol ac mae gan ychydig bach ohonynt ddatganiad neu Gynllun Datblygu Unigol (CDU). Daw mwyafrif o ddisgyblion o gefndir gwyn Prydeinig ac mae llawer ohonynt yn siarad Saesneg fel iaith gyntaf. Nid oes unrhyw ddisgyblion yn rhugl yn y Gymraeg. Mae’r pennaeth wedi bod yn ei swydd ers Medi 2014.

Diwylliant o ddisgwyliadau uchel

Mae arweinwyr yn defnyddio’u cenhadaeth Gatholig i fabwysiadu ymagwedd strategol a chynhwysfawr at leihau effaith tlodi ar gyrhaeddiad disgyblion, gan ddileu rhwystrau rhag dysgu a datblygu gwydnwch ac uchelgais yn eu dysgwyr. Nod yr ysgol yw datblygu diwylliant nad yw fyth yn gostwng ei safonau ond sy’n sicrhau bod disgyblion yn cyrraedd y safonau hynny gyda chymorth. Mae arweinwyr yn ymdrechu i sicrhau bod yr ethos hwn yn rhan o bopeth maen nhw’n ei wneud.

Mae dros 70% o ddisgyblion wedi bod yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim ar ryw adeg. O ystyried hynny, mae’r hyn mae’r ysgol yn ei gynnig ac yn ei wneud ar gael i bawb. Maent yn olrhain disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim ond yn deall bod difreintedd yn effeithio ar lawer o ddisgyblion eraill a theuluoedd, felly mae’r cymorth a’r her i bawb, ac nid yw’n canolbwyntio ar un grŵp penodol. Mae arweinwyr yn defnyddio data profion i osod targedau academaidd uchelgeisiol iawn i bawb, ond mae disgwyliadau uchel yn llinyn drwy bopeth – gan gynnwys ymddygiad, perthnasoedd a gwisg (y mae’r ysgol yn ei darparu i ddisgyblion os bydd angen).

Y Cwricwlwm a Dysgu

Mae’r ysgol yn gosod pwyslais cryf ar ddarparu cwricwlwm eang iawn a chyfoeth o brofiadau cyfoethogi sy’n ehangu gorwelion disgyblion ac sy’n rhoi mynediad iddynt i gyfleoedd na fyddant efallai ar gael iddynt, fel arall. Mae’r ysgol yn cynnal cwricwlwm cyfoethogi wedi’i amserlennu i Flynyddoedd 9-11 i gefnogi datblygiad medrau estynedig. Mae hyn bob amser yn cynnwys cyrsiau heb arholiadau sy’n gwella lles disgyblion ac sy’n cynnwys gweithgareddau fel iaith arwyddion, garddio, cymorth cyntaf, tecstilau neu addurno cacennau. Yn ogystal, mae sesiynau ‘Adolygiad Academaidd’ yn digwydd yn ystod amser tiwtor. Mae’r rhain yn cynnwys cwrs ar adeiladu ‘cyfalaf diwylliannol’ trwy roi gwybodaeth hanesyddol a moesegol eang i ddisgyblion sy’n ymestyn eu cymeriad ac ehangder eu dealltwriaeth o’r byd. Mae disgyblion hefyd yn elwa o amrywiaeth eang o deithiau a gweithgareddau allgyrsiol sy’n cefnogi dysgu ac yn rhoi cyfleoedd i ehangu eu profiadau a datblygu medrau pellach. Mae’r cynnig hwn yn cynnwys clybiau chwaraeon, celf a chrefft, teithiau i fusnesau neu encilio i ardaloedd lleol am weithgareddau awyr agored. Gall disgyblion ddefnyddio gwasanaeth bws ar ôl ysgol sy’n eu cynorthwyo i fynd i weithgareddau allgyrsiol.

Mae’r ysgol yn dal yr holl brofiadau y mae disgyblion wedi manteisio arnynt trwy ei ‘Rhaglen Gorwelion’. Mae hyn yn olrhain y digwyddiadau diwylliannol, uchelgeisiol, pontio a gyrfaoedd i sicrhau bod yr holl ddisgyblion yn gallu manteisio’n gynhwysfawr ar brofiadau sy’n gwella’u huchelgais. Mae’r wythnos diwylliant blynyddol yn adeiladu ar hyn, gyda dathliad o natur amrywiol cymuned yr ysgol.

Dileu’r rhwystrau rhag dysgu

Mae pwyslais yr ysgol ar feithrin perthnasoedd cadarnhaol gyda disgyblion a’u teuluoedd a’r ddarpariaeth ar gyfer cefnogi lles disgyblion yn ganolog i’w hymagwedd ar gyfer lliniaru effaith tlodi. Mae cyfleuster ‘Pont’ yr ysgol i ddisgyblion agored i niwed yn cynnig cymorth pwrpasol i ddisgyblion oresgyn unrhyw rwystrau rhag dysgu, gan eu meithrin yn barod ar gyfer y byd go iawn, gyda’r nod o wella’u lles emosiynol a meddyliol. Mae’r ‘Bont’ yn cynnig lloches, ynghyd ag ymyriadau pwrpasol sy’n cynnwys ymyriadau profedigaeth a rheoleiddio emosiynol. Mae’r tîm yn y cyfleuster yn cynnwys nifer o Gynorthwywyr Cyntaf Iechyd Meddwl sy’n cefnogi unigolion mewn rôl fentora. Mae staff lles yn gweithio’n agos ac yn llwyddiannus gydag amrywiaeth o asiantaethau allanol, fel Timau Arbenigol Awdurdodau Lleol, Gwasanaethau Iechyd Meddwl Cynradd, Nyrs yr Ysgol, Cynghorydd allanol yr Ysgol, Gwasanaethau Cymdeithasol a’r Therapydd Cerdd. Gyda nifer fawr yn aml o ddisgyblion yng ngofal yr awdurdod lleol, mae’r ysgol wedi penodi hyrwyddwr disgyblion yng ngofal yr awdurdod lleol i gefnogi eu hanghenion yn benodol, ynghyd â chymorth penodol i’r gofalwyr ifanc niferus yng nghymuned yr ysgol.

Mae ymagwedd tîm yr ysgol at ddiogelu yn golygu bod amrywiaeth o staff wedi cael hyfforddiant i lefel uchel mewn prosesau diogelu. Mae hyn yn golygu bod dealltwriaeth gyffredin gadarn o bwysigrwydd canolog diogelu.

Mae’r ysgol yn rhedeg ei ffreutur ei hun. Mae staff yn y ffreutur yn adnabod y disgyblion yn dda. Maent yn sicrhau eu bod yn cael diet da yn yr ysgol a chaiff cymorth ei dargedu at ddisgyblion a all wynebu difreintedd.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Hiraddug yn ysgol gymunedol ym mhentref Dyserth, sydd ym mhen gogledd-orllewin Dyffryn Clwyd. Agorwyd yn ysgol ym 1951 yn lle’r hen Ysgol Genedlaethol, a sefydlwyd mor bell yn ôl â 1863.

Mae 189 o ddisgyblion amser llawn ar y gofrestr a 25 o blant arall sy’n mynd i’r dosbarth meithrin yn rhan-amser, 5 bore’r wythnos.

Mae tua 22% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae’r ysgol yn nodi bod gan 21% o ddisgyblion ADY.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae arweinwyr yr ysgol yn cydnabod pwysigrwydd rhoi cyfleoedd i ddisgyblion ddatblygu medrau bywyd. Nod cwricwlwm yr ysgol yw adlewyrchu pedwar diben y Cwricwlwm i Gymru; yn benodol, galluogi disgyblion i ddod yn gyfranwyr mentrus a chreadigol, yn barod i chwarae rhan lawn mewn bywyd a gwaith. Mae profiadau dysgu yn ymgorffori cyfleoedd i ddisgyblion ddatblygu eu gwybodaeth, eu medrau a’u dealltwriaeth trwy fenter.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae disgyblion ym Mlwyddyn 6 yn creu busnesau gyda’r nod o wneud elw. Mae pob prosiect yn gofyn bod disgyblion yn cwblhau cynllun busnes pum pwynt, gan gynnwys creu enw, logo ac ethos, cynnal ymchwil marchnata, dadansoddi tueddiadau, ymchwilio i gynnyrch a’i ddatblygu. Mae disgyblion yn creu e-bost i’r cwmni ac yn gwneud cais am fenthyciad bach gan Gymdeithas Rhieni ac Athrawon yr ysgol. Maent yn gweithio gyda swyddog cyllid yr ysgol i greu cyfrif banc. Ar gyfer pob prosiect, mae disgyblion yn gweithio fel timau o fewn y cwmni. Mae’r timau hyn yn caniatáu i ddisgyblion adnabod a gwella’u medrau, er enghraifft wrth reoli cyllid, marchnata a’r cyfryngau cymdeithasol, dylunio a gwerthiannau. Mae pob penderfyniad a wneir yn ystod y prosiect yn cael ei arwain gan y disgyblion yn unig. Mae hyn yn gwella hyder dysgwyr, yn eu cynorthwyo i gymryd risgiau ac i fod yn rhagweithiol. Y busnes cyntaf a greodd disgyblion oedd brand dillad o’r enw ‘Life’s Not a Rehearsal’ (LNR), gyda’r arwyddair yn adlewyrchu cwmni sy’n dysgu’n barhaus. Gwerthodd y cwmni hwdis a chrysau T yn yr ysgol a thrwy blatfform ar-lein, gyda’u cynnych yn cael eu gwerthu mor bell i ffwrdd â Chaeredin a Llundain. Mewn prosiect arall, crëwyd ‘Shake Shack Hiraddug’ (SSH), a werthodd amrywiaeth o ysgytlaethau o fewn yr ysgol. Gwnaeth y ddau fusnes elw sylweddol. Rhannodd y disgyblion yr elw rhwng buddsoddi yn yr ysgol a rhoi i elusennau lleol.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r prosiectau menter yn galluogi disgyblion i ddatblygu amrywiaeth o fedrau yn effeithiol, fel cydweithredu, cyfathrebu ac annibyniaeth. Mae effaith uniongyrchol ar safonau yn yr ystafell ddosbarth, wrth i ddisgyblion drosglwyddo eu medrau llythrennedd ariannol a’u medrau digidol. Mae disgyblion yn gwella’u medrau cyllidebu a’u dealltwriaeth o golled ac elw, ynghyd â dysgu bod yn atebol. Maent yn gwella’u medrau digidol a chreadigol trwy ddylunio logos, gwefannau a thudalennau’r cyfryngau cymdeithasol. Mae disgyblion yn elwa o gyfleoedd i fyfyrio ar eu dysgu a’u cynnydd yn ystod ‘cyfarfodydd bwrdd’ wythnosol lle maent yn cyflwyno data’r cwmni ac yn trafod sut y gallent wella’u cynnyrch, eu heffeithlonrwydd, eu gwasanaeth i gwsmeriaid a’u helw. Mae’r ysgol yn defnyddio’r prosiectau hyn i ddatblygu ymwybyddiaeth foesegol dysgwyr, er enghraifft trwy drafod a phenderfynu sut i wario’r elw. Mae dysgwyr yn cynhyrchu dadleuon argyhoeddiadol dros wario arian arnyn nhw’u hunain neu ar yr ysgol neu roi i elusen neu achos teilwng  arall. Er enghraifft, maent yn penderfynu neilltuo’u helw i ariannu tripiau ysgol neu brynu adnoddau dysgu i ddosbarthiadau. 

Sut rydych chi wedi rhannu’ch arfer dda?

Mae arfer entrepreneuraidd yr ysgol wedi cael ei rannu gydag ysgolion clwstwr, sydd wedi ymweld ag Ysgol Hiraddug i weld yn uniongyrchol sut yr aeth ati i gynnal y prosiectau. Wrth weithio fel rhan o raglen partneriaeth ysgol clwstwr, nodwyd bod y gweithgareddau menter yn gryfder a bod yr ysgol yn gallu cefnogi ysgolion eraill yn yr ardal.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y darparwr

Cyrsiau preswyl yw arbenigedd y Nant ac mae’r cyrsiau rheiny yn digwydd am gyfnodau o 3 neu 5 diwrnod ar y tro. Mae’r Nant hefyd yn darparu ychydig o gyrsiau rhithiol 3 neu 5 diwrnod. Mae gan y Nant gyrsiau unigryw sydd wedi eu creu ar gyfer y profiad dwys o ddysgu o lefel Blasu hyd at Gloywi. Yn ystod 2022-23, darparodd prif ffrwd y Nant 452 o brofiadau dysgu unigol i 411 o ddysgwyr unigol. Mae’r Ganolfan hefyd yn rhedeg cynllun Defnyddio Cymraeg Gwaith. Yn ystod blwyddyn ddiweddaraf y cynllun, gwelwyd 334 o brofiadau dysgu unigol ar 35 o gyrsiau.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r ganolfan a welir heddiw ar safle’r hen chwareli ithfaen yn ganlyniad i freuddwyd Dr Clowes yn y 1970au i greu cyflogaeth yn lleol a chefnogi’r ymgyrch genedlaethol i adfer y niferoedd o siaradwyr Cymraeg. Penderfynwyd sefydlu canolfan bwrpasol yn y Nant a fyddai’n adfer pentref a oedd yn adfeilion, yn creu gwaith ar gyfer pobl leol ac yn rhoi hwb angenrheidiol i’r iaith Gymraeg.

Mae cyrsiau Nant Gwrtheyrn ar bob lefel yn cyfuno dysgu iaith gyda chyfleoedd i brofi a gwerthfawrogi hanes a diwylliant Cymru yn cynnwys yr ymgyrch genedlaethol fawr a fu i godi arian i ddatblygu safle’r Nant.

Mae sicrhau bod ein dysgwyr yn deall hanes y Gymraeg a’r diwylliant arbennig sy’n unigryw iddi, yn ffordd o gefnogi eu perthynas gyda’r Gymraeg ac yn gyfle i agor y drafodaeth am berchnogaeth.

Mae’r cyfuniad o glywed y Gymraeg yn cael ei defnyddio, dysgu geirfa a phatrymau newydd yn y dosbarth, hyfforddiant ymwybyddiaeth iaith, a thrafodaeth am gadernid iaith yn golygu bod dysgwyr yn caffael iaith, yn rhoi’r medrau newydd ar waith yn syth ac yn gwneud cynllun ymarferol ar lle a sut i ddefnyddio’r Gymraeg ar ôl gadael y safle.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae’r profiad dysgu yma yn y Nant yn dechrau ar fore dydd Llun wrth i ddysgwyr gyrraedd y safle. Cynhelir cyfarfod Croeso i egluro trefn yr wythnos. Rhan bwysig o’r Cyfarfod Croeso yw gosod disgwyliadau’r staff o’r dysgwyr. Rydym yn eu hannog i berchnogi’r safle fel man diogel i hawlio’r iaith gan wneud defnydd cynyddol ohoni wrthi i’r wythnos fynd yn ei blaen.

Mae pob aelod o staff Nant Gwrtheyrn yn siarad Cymraeg ac wedi eu hyfforddi ar sut i gefnogi dysgwyr. Maent yn ymwybodol o’r lefelau a phatrymau addas i’w defnyddio ac yn annog y dysgwyr i gyfathrebu yn Gymraeg ar bob cyfle. Mae hyn yn cynnwys staff Caffi Meinir, gofalwyr y safle, staff y dderbynfa, swyddogion llety ac uwch swyddogion. Maent yn modelu ymddygiad cadarn yn ieithyddol.

Yn y dosbarth mae’r dysgu yn canolbwyntio ar iaith darged sy’n annog defnydd iaith yn ystod wythnos yr ymweliad. Golyga hyn fod y dysgwyr wedi eu harfogi i ymdopi gyda’r sefyllfaoedd y maent yn debygol o’u profi. Mae hyn yn bwysig iawn o ran gosod y Gymraeg mewn cyd-destun, perchnogi’r iaith, codi hyder a chreu defnydd iaith.

Yn ogystal, mae tiwtoriaid profiadol yn darparu hyfforddiant ymwybyddiaeth iaith mewn ffordd gynnil a sensitif. Dyma gyfle pwysig i’r dysgwyr archwilio eu perthynas gyda’r iaith, cael y cyfle i drafod heriau personol a chefnogi ei gilydd o safbwynt yr heriau rheiny. Mae pob wythnos yn gorffen gyda sesiwn ‘Beth Nesa’ gyda’r dysgwyr yn derbyn gwybodaeth am bosibiliadau dysgu pellach, ond hefyd yn llunio cynllun gweithredu personol. Mae’r dysgwyr felly yn gadael y safle gyda’r bwriad o wneud defnydd ymarferol, cadarn a defnyddiol o’r Gymraeg. Mae cyfuno’r elfennau ymwybyddiaeth a chadernid yma yn arwain at newid ymddygiad ac yn y cyd-destun hwn, i gynyddu defnydd o’r Gymraeg.

Mae’r adnoddau ar safle’r Nant yn bwysig o ran y profiad trochi hefyd. Mae’r Capel, Y Syrjeri a’r Tŷ Cyfnod yn cynnwys arddangosfeydd treftadaeth i gyfoethogi profiad y dysgwyr. Maent yn rhannu gwybodaeth am hanes y safle a’r ardal ond hefyd am hanes y Gymraeg. Gwneir defnydd llawn o’r adnoddau hyn gan y tiwtoriaid drwy holiaduron, helfeydd trysor, cyfle i’r dysgwyr ymateb yn ysgrifenedig, cyflwyniadau ac ati.

Y tu hwnt i’r dysgu mwy ffurfiol, mae pob elfen o ddysgu anffurfiol wedi ei deilwra yn ofalus i sicrhau fod y dysgwyr yn parhau i gael eu trochi, nid yn unig yn yr iaith ond mewn negeseuon cadarnhaol am ddefnydd iaith. Enghraifft o hyn yw ymweld â Thafarn y Fic a chael clywed côr o fechgyn ifanc lleol yn ymarfer – profiad hollol Gymraeg a Chymreig.

Yn yr un modd, dewisir unigolion neu grwpiau sy’n darparu adloniant i’r dysgwyr yn ofalus. Y bwriad yw agor y drws i fyd a diwylliant y Gymraeg mewn amgylchedd ddiogel. Gall hyn olygu taith gerdded gydag unigolyn sydd wedi dysgu Cymraeg er mwyn casglu geirfa byd natur sydd wedi ei wreiddio yn ardal y Nant, gwrando ar unigolyn yn canu caneuon poblogaidd Cymraeg a chael y cyfle i gyd-ganu, neu gael sgwrs gan unigolion a fu’n rhan o sefydlu’r Nant er mwyn dysgu mwy am daith y Gymraeg.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Canlyniad y profiad trochi a’r ymyraethau hyn yw bod y dysgwyr sydd yn dod i’r Nant yn ymroi yn llwyr i’w taith iaith. Maent yn awyddus i ddysgu ac yn medru gweld eu hunain yn rhan o fywyd y Gymraeg a Chymru a thrwy hynny yn medru ei pherchnogi. Mae ganddynt yr hyder i fod yn rhan o ddigwyddiadau lle mae’r Gymraeg yn amlwg a thrwy hynny, yn dewis mynd ati i ddefnyddio’r Gymraeg ar lefel gymunedol. Mae’r hyder yma yn golygu cynnydd mewn defnydd sydd yn ei dro yn golygu cynnydd mewn medrau. Mae’r cylch cadarnhaol hwn yn golygu bod dysgwyr yn medru gwneud cynnydd cyflym mewn amser byr.

Mae’r amrywiaeth o ddulliau dysgu ffurfiol ac anffurfiol, y gofodau amrywiol ar y safle, y cyfle i ddarparu adloniant a theithiau yn golygu bod dysgwyr yn cael y cyfle i ymlacio a mwynhau’r profiad dysgu hwn. Mae’r wythnos o ddysgu hefyd yn wythnos i archwilio eu perthynas gyda’r iaith. Mae hyn yn golygu bod gennym ddysgwyr bodlon sy’n dewis ymweld dro ar ôl tro ar eu taith iaith.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y darparwr

Cyrsiau preswyl yw arbenigedd y Nant ac mae’r cyrsiau rheiny yn digwydd am gyfnodau o 3 neu 5 diwrnod ar y tro. Mae’r Nant hefyd yn darparu ychydig o gyrsiau rhithiol 3 neu 5 diwrnod. Mae gan y Nant gyrsiau unigryw a phwrpasol ar gyfer y profiad dwys o ddysgu o lefel Blasu hyd at Gloywi. Yn ystod 2022-23, darparodd prif ffrwd y Nant 452 o brofiadau dysgu unigol i 411 o ddysgwyr unigol. Mae’r Ganolfan hefyd yn rhedeg cynllun Defnyddio Cymraeg Gwaith. Yn ystod blwyddyn ddiweddaraf y cynllun, gwelwyd 334 o brofiadau dysgu unigol ar 35 o gyrsiau.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Mae cyfnod preswyl yn y Nant yn cyfuno sesiynau dysgu ffurfiol yn y dosbarth a phrofiadau allgyrsiol er mwyn cynyddu medrau dysgwyr.

Mae’r rhaglen allgyrsiol yn cynnwys adloniant neu weithgaredd gyda’r nos a theithiau penodol ar brynhawniau Mercher. Mae’r elfennau hyn yn rhan bwysig o’r profiad dysgu ehangach yn y Nant ac yn gyfle i’r dysgwyr arbrofi gyda’u sgiliau newydd y tu allan i’r dosbarth. Cyn unrhyw ymweliad neu sesiwn adloniant mae’r dysgwyr yn cael sesiwn baratoi yn y dosbarth i’w harfogi i wneud y gorau a rhoi eu medrau Cymraeg ar waith.

Penderfynir ar y math o adloniant a thaith ar sail lefel y dysgwyr ond hefyd o ran eu diddordebau. Gan fod y Nant yn cynnal sgyrsiau ffôn gyda dysgwyr cyn iddynt ymweld â’r safle mae gennym lawer o wybodaeth amdanynt cyn eu croesawu yma. Golyga hynny ein bod yn medru trefnu gweithgaredd sy’n addas ac o ddiddordeb ac yn debygol o danio eu dychymyg.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Holl bwrpas y teithiau prynhawn Mercher yw rhoi cyfle i ddysgwyr ddefnyddio’r Gymraeg mewn amgylchedd go iawn. Enghraifft o hyn yw ymweld â siop lyfrau Gymraeg mewn tref gyfagos a chefnogi’r dysgwyr i ofyn cwestiwn yn Gymraeg i’r perchennog. I nifer ar y lefelau is, dyma’r tro cyntaf iddynt ddefnyddio’r Gymraeg yn annibynnol. Mae enghreifftiau o eraill yn prynu llyfr Cymraeg am y tro cyntaf neu yn prynu paned drwy gyfrwng y Gymraeg. Mae hyn yn gam mawr iawn i sawl dysgwr ac yn rhywbeth y maent yn teimlo’n falch iawn o’i wneud.

Mae lleoliad y teithiau i gyd wedi eu dewis yn ofalus ac rydym yn cefnogi’r unigolion sydd yn gweithio yno i gefnogi’r dysgwyr mewn ffordd briodol. Golyga hyn ei bod hi’n annhebygol iawn i ddysgwr gael profiad anodd neu anghyfforddus. Maent yn cael eu cefnogi a’u hannog i ddefnyddio’r Gymraeg. I nifer o ddysgwyr, mae hyn yn drobwynt yn eu taith iaith.

Rydym yn annog y dysgwyr i ymweld â Thafarn y Fic yn ystod eu hwythnos gyda ni. Mae’r dafarn hon sy’n lleol iawn i’r Nant yn bartner pwysig i ni ac yn cynnig amgylchedd naturiol cyfrwng Cymraeg. Dyma gyfle i’r dysgwyr ymlacio yng nghwmni siaradwyr Cymraeg, ymuno yn y cwis wythnosol neu wylio gêm o bêl droed. Yn ddiweddar iawn, rydym wedi gweld enghreifftiau lle mae’r dysgwyr wedi ymuno mewn ymarfer côr lleol ac un arall wedi cynnig cyfeilio am fod y gyfeilyddes yn sâl. Mae’r profiadau hyn yn bwysig iawn i’r dysgwyr wrth iddynt deimlo yn rhan o’r gymuned Gymraeg ehangach.

Ar gyfer y criwiau Cymraeg Gwaith, mae teithiau i leoliadau gwaith cyfrwng Cymraeg amlwg yn bwysig. Mae ymweld â lleoliadau megis Galeri Caernarfon a chwmni teledu Cwmni Da wedi bod yn gyfle i’r dysgwyr weld y Gymraeg yng nghyd-destun y gweithle, a’r cyd-destunau rheiny yn rhai cyfoes a chyffrous sy’n ffynnu. Mae creu’r ddelwedd gadarnhaol yma o ddefnydd iaith yn holl bwysig i annog defnydd iaith.

Yn gyffredinol, mae gennym lu o enghreifftiau o fannau i ymweld â nhw megis Gwinllan Pant Du, Cwrw Llŷn, Amgueddfa Forwrol Llŷn, Canolfan Porth y Swnt, Oriel Glyn y Weddw, Coffi Poblado i enwi rhai yn unig. Drwy’r casgliad gwych yma o bartneriaid rydym yn medru darparu amrywiaeth o brofiadau i ddysgwyr sy’n dewis dychwelyd i’r Nant dro ar ôl tro.

Yn yr un modd, mae’r adloniant a drefnir i’r dysgwyr yn ddylanwadol hefyd. Mae’r ddarpariaeth yn eang ac yn ymatebol i ofynion y grŵp, er enghraifft wrth drefnu Noson Lawen ar gyfer criw o weithwyr celfyddydol a oedd gyda ni ar gwrs Mynediad. Doedd neb o’r criw wedi perfformio yn y Gymraeg o’r blaen felly roedd tipyn o nerfau a pharatoi. Bu’r tiwtoriaid yn cefnogi’r dysgwyr i baratoi eitemau, e.e. darnau llefaru, geiriau caneuon, ddarlleniadau, ac ati. Gwnaeth un criw berfformio Neges Ewyllys Da’r Urdd. Ar ddiwedd y noson roedd pawb wrth eu boddau a’r teimlad o gyflawniad yn amlwg. Bu gweddill yr wythnos yn un llawn egni a brwdfrydedd tuag at y dysgu yn y dosbarth.

Mae unigolion amlwg o’r Sîn Roc Gymraeg yn ymuno gyda ni yn wythnosol i ddiddanu hefyd. Dyma gyfle i’r dysgwyr weld y diwylliant Cymraeg cyfoes ar waith a chael cip ar y cyfleoedd newydd sydd ar gael iddynt drwy eu hiaith newydd. Mae cymeriadau fel Meinir Gwilym yn agor y drws at gerddoriaeth Gymraeg ac at deledu Cymraeg megis ‘Garddio a Mwy’ hefyd.

Mae’r gwaith paratoi sy’n digwydd cyn ymweliad/adloniant yn holl bwysig i fwynhad y dysgwyr. Os ydynt wedi eu harfogi yn y gywir, e.e. gyda geirfa briodol, cwestiynau addas, gwybodaeth gefndirol maent yn medru gwneud y mwyaf o’r cyfle i ddefnyddio’r Gymraeg a hynny gyda chefnogaeth lawn eu cyd-ddysgwyr a’u tiwtor.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r math hwn o waith yn golygu ein bod fel darparwr yn darparu profiad cyfrwng Cymraeg i’n dysgwyr sy’n eu tynnu yn nes at fyw yn Gymraeg. Mae rhoi blas iddynt o’r hyn sydd ar gael iddynt yn eu hiaith newydd (gyda chefnogaeth tiwtor) yn ffordd o agor y drws a’u cefnogi i gamu drwyddo.

Yn ogystal, mae’n golygu bod pob wythnos breswyl yn ddeinamig ac yn fywiog ac yn ymatebol i anghenion y dysgwyr. Mae hynny yn ei dro yn creu darpariaeth atyniadol sy’n debygol o ddenu dysgwyr yn ôl ond hefyd eu hannog i greu cyfleoedd i ddefnyddio’r Gymraeg eu hunain – mae’n torri’r garw.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Maes y Gwendraeth yn ysgol cyfrwng Cymraeg 11 – 18 oed a gynhelir gan gyngor Sir Gaerfyrddin. Mae 1108 o fyfyrwyr ar y gofrestr, gan gynnwys 181 o ddisgyblion yn y chweched dosbarth. Canran y disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim yw 12.3% a chanran y disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol yw 17.5%.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Er mwyn cryfhau a chyfoethogi’r ddarpariaeth gwricwlaidd i bob disgybl, penodwyd cydlynydd Iechyd a Lles er mwyn sicrhau bod cyfleoedd buddiol a gwerthfawr i ddisgyblion ddatblygu fel dinasyddion cyfrifol, aeddfed a gwybodus. Darperir myrdd o brofiadau diddorol a pherthnasol i’r disgyblion trwy’r rhaglen addysg bersonol a chymdeithasol (ABCh) a lles. Mae’r cyfleoedd i ddisgyblion leisio eu barnau ac arwain a dylanwadu ar waith yr ysgol, ynghyd â’r arweiniad a phrofiadau ynghylch y camau nesaf yn eu bywydau, yn enwedig byd gwaith, hefyd yn cyfrannu at eu datblygiad fel dinasyddion gwybodus. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Dros y blynyddoedd diwethaf, mae’r ysgol wedi rhoi ffocws glir ar ddatblygu ymagweddau iechyd a lles ym mhob agwedd o’i gwaith. O ganlyniad, mae’r ysgol wedi hyrwyddo a sicrhau y cyfleoedd gorau i bob disgybl i ddatblygu’n unigolion gwydn, gwybodus a llwyddiannus. Mae’r cyfleoedd gwerthfawr yma wedi sicrhau bod ethos fugeiliol gref ac awyrgylch gyfeillgar a chroesawgar yn Ysgol Maes y Gwendraeth.

Mae datblygu rhaglen gyfoethog a theilwredig i hyrwyddo agweddau ABCh ar draws y cwricwlwm wedi bod yn rhan bwysig o’r gwaith cynllunio. Fel rhan o’r broses gynllunio, cwblhawyd awdit a roddodd drosolwg o’r agweddau a oedd eisoes yn cael eu cyflwyno o fewn y cwricwlwm, yn ogystal ag adnabod yr agweddau oedd angen eu datblygu ymhellach. Law yn llaw â hyn, defnyddiwyd data’r rhwydwaith ymchwil iechyd mewn ysgolion (SHRN), adborth disgyblion a gwybodaeth o’r cydweithio agos gyda’r gymuned er mwyn cynllunio’r ddarpariaeth. Er enghraifft, mae’r gwaith gyda’r heddlu lleol yn galluogi’r ysgol i ymateb i faterion lleol o bwys yn ogystal ac ymgymryd mewn ymgyrchoedd lleol fel trefnu banc bwyd o fewn yr ysgol. Golyga hyn bod staff yn gallu cynllunio’n gydlynus ar gyfer cwricwlwm perthnasol sy’n ymateb i faterion sy’n codi o fewn profiadau’r disgyblion. Trwy’r gwersi lles, sesiynau llesiant boreol a gwasanaethau mae’r ysgol yn cefnogi a chyfoethogi datblygiad ysbrydol, moesol, cymdeithasol a diwylliannol disgyblion drwy themâu fel perthnasoedd iach, gwrth-fwlio, fepio a iechyd meddwl. O ganlyniad, mae disgyblion yn datblygu’n unigolion gwybodus sydd yn medru trafod amrywiol faterion yn hyderus ac aeddfed. Yn unol â hyn, mae’r ysgol yn gwneud defnydd da o asiantaethau allanol megis Brook, Gofalwyr Ifanc, Choices ac Impact 242 i gryfhau’r ddarpariaeth ymhellach.

Mae fforymau ‘Llais Maes’ yn cael lle blaenllaw yng ngwaith yr ysgol. Maent yn cynnig cyfleoedd gwerthfawr i ddisgyblion i fynegi eu barn, arwain gweithgareddau lles ac ysgol gyfan a datblygu medrau arwain wrth ymgymryd â chyfrifoldebau sy’n dylanwadu’n gadarnhaol ar fywyd a gwaith yr ysgol. Mae effeithiolrwydd fforymau ‘Llais Maes’ yn sicrhau bod yr ysgol yn hyrwyddo barn y disgyblion yn glir ac mae hyn yn arwain at newidiadau gwerthfawr megis diwygio’r polisi gwrth- fwlio, cynyddu’r meinciau ar yr iard a datblygu prosiect i gyflwyno adnodd synhwyrau sensori. Mae disgyblion yn arwain clwb LHDTC+ ac yn cefnogi disgyblion trwy’r cynllun ‘Camu’ ble mae disgyblion y chweched dosbarth yn cefnogi disgyblion iau gyda’u medrau rhifedd a darllen. Mae cynrychiolwyr y fforymau’n crynhoi eu gwaith a’u gweithredoedd yn effeithiol trwy roi diweddariadau i’w cyd-ddisgyblion yn ystod y sesiynau lles boreol a’r gwasanaethau ac yng nghylchlythyron tymhorol ‘Llais Maes’ sy’n cael eu rhannu gyda rhan-ddeiliaid trwy amrywiol gyfryngau cymdeithasol. O ganlyniad i’r arferion cryf hyn, mae disgyblion yn teimlo bod yr ysgol yn ystyried eu barnau ac yn gweithredu ar eu syniadau.

Mae paratoi disgyblion ar gyfer y camau nesaf yn eu datblygiad, boed hynny yn yr ysgol, coleg neu fyd gwaith hefyd yn rhan bwysig o’n darpariaeth ABCh. Mae llesiant a diddordebau’r disgyblion bob amser wrth wraidd y ddarpariaeth ac o ganlyniad fe gynigir cyngor diduedd a pherthnasol i bob unigolyn. Mae cyfundrefnau cynhwysfawr i gefnogi disgyblion wrth iddynt ymuno â’r ysgol ym Mlwyddyn 7 ac mae hyn yn eu helpu i ymgartrefu’n ddi-ffwdan. Wrth iddynt ddewis eu pynciau opsiwn ym Mlwyddyn 9 ac 11, mae’r ysgol yn darparu gwybodaeth ac arweiniad buddiol i ddisgyblion er mwyn iddynt wneud dewisiadau gwybodus am eu dyfodol. Mae’r ysgol yn trefnu nosweithiau ‘Llwybrau Llwyddiannus’ a sesiynau blasu sy’n darparu gwybodaeth werthfawr i ddisgyblion ynglŷn â llwybrau ôl-14 ac ôl-16. Mae wythnos o brofiad gwaith hefyd yn cael ei hyrwyddo ac mae’r disgyblion yn Mlwyddyn 10 a 12 yn manteisio’n llawn ar y profiad yma. Mae’r ysgol wedi datblygu perthnasoedd gwerthfawr gydag amrywiol gwmnïau allanol a lleol sydd yn cefnogi ei gwaith ac yn cyfoethogi profiadau ac ymwybyddiaeth y disgyblion megis Gyrfa Cymru, busnes bwyd lleol a’r Ardd Fotaneg Genedlaethol.

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol wedi rhannu ei harfer dda drwy hyrwyddo ei gwaith gydag amryw o ran-ddeiliaid a thrwy wahanol gyfryngau. Mae gwefan yr ysgol yn cynnwys cylchlythyron ‘Llais Maes’ ac mae cyfrif cyfryngau cymdeithasol Iechyd a Lles yr ysgol yn hysbysu a dathlu’r ddarpariaeth gyfoethog gydol y flwyddyn. Ceir defnydd cyson o blatfformau cymdeithasol i hyrwyddo’r gwaith ac mae’r disgyblion yn rhan ganolog o’r cyfan.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gyfun Gŵyr yn ysgol uwchradd ddwyieithog wedi’i lleoli yn Nhre-Gwyr ac yn gwasanaethu dalgylch eang Sir Abertawe. Mae 1163 o ddisgyblion ar y gofrestr, gan gynnwys 168 yn y chweched dosbarth. Daw 72.5% o’r disgyblion o gartrefi di-Gymraeg ac mae 7.8% yn gymwys i dderbyn prydau ysgol am ddim.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Yn dilyn gwaith ymholi a chynllunio, mae aelodau’r Maes Dysgu a Phrofiad Iechyd a Lles wedi cydweithio i sicrhau darpariaeth arbenigol i ddisgyblion sy’n canolbwyntio ar ddatblygu empathi, ymroddiad a phositifrwydd. Maent yn anelu at gefnogi pob disgybl ar eu taith bersonol i gyflawni lefelau uchel o iechyd a lles corfforol, emosiynol, deallusol a chymdeithasol. Trwy brofiadau cyfoethog a chynhwysol law yn llaw gyda’r wybodaeth a’r medrau angenrheidiol, anogir pob disgybl i fyw yn llesol ac actif er mwyn gallu byw bywydau hapus a hir ac i ddatblygu perthnasau cadarnhaol ac ymdopi gyda heriau bywyd.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Nod y gwersi Iechyd a Lles Corfforol yw rhoi ffocws ar ddatblygu a chaffael medrau sy’n datblygu ymdeimlad o falchder wrth wella iechyd y corff, cynyddu lefelau ffitrwydd ac ennyn ymdeimlad o les. O fewn y gwersi, ceir cyfleoedd i fesur a phrofi ffitrwydd, dysgu am yr elfennau gwahanol sydd i ffitrwydd, datblygu’r ddealltwriaeth am y pwysigrwydd o osod targedau personol i wella ffitrwydd a rhoir cyfleoedd i ddatblygu medrau ar draws amrediad eang o weithgareddau tîm fel gymnasteg, athletau a champau eraill. Datblygir hefyd y gallu i werthuso perfformiadau personol a pherfformiadau eraill. Yn ystod y gwersi, datblygir cyfranwyr mentrus a chreadigol a defnyddir y Model Addysgu Chwaraeon er mwyn rhoi profiadau o chwarae rôl mewn gweithgareddau amrywiol. Rhoddir sylw i’r pwysigrwydd o ddatblygu empathi wrth gydweithio gydag eraill; rheoli emosiynau wrth ystyried anghenion gwahanol aelodau o’r dosbarth a deall y risgiau i fywydau dysgwyr eu hunain ac eraill. Mae’r cyfle i greu cysylltiadau â champau amrywiol a throsglwyddo medrau o’r naill weithgaredd i’r llall yn rhan naturiol o’r gwersi. Yn ogystal, addysgir am ddisgyblaeth a delio â llwyddiant a methiant er mwyn rhoi cyfle i ddatblygu hunanymwybyddiaeth ac ymdeimlad o gyflawniad. Datblygir medrau megis gwaith tîm, goddefgarwch a hyrwyddo cyd-ddealltwriaeth a chyfeillgarwch.

Yn y gwersi Iechyd a Lles Cyfannol, y nod yw codi ymwybyddiaeth o iechyd meddwl a lles emosiynol, deallusol a chymdeithasol, gan ymgorffori yn y disgyblion ymwybyddiaeth o wydnwch, cyfrifoldeb a dealltwriaeth er mwyn cyfoethogi eu bywydau yn eu cynefin. Yn y gwersi, mae cydweithio drwy gyflawni heriau, cefnogi eraill a dangos empathi, a bod yn barod i ddysgu yn hollbwysig. Mae’r gwersi Iechyd a Lles Cyfannol yn dilyn taith bywyd sydd yn cwmpasu cysyniadau fel ‘Gwe Bywyd’ A ‘Thaith Bywyd’. Mae ffocws ar bwysigrwydd ‘Cynefin’ a dysgu am barch, empathi a charedigrwydd. Mae’r disgyblion yn cael cyfle i greu bocs cymorth cyntaf i gefnogi iechyd emosiynol/meddyliol, yn dysgu am e-ddiogelwch ac effaith hir dymor cymryd rhan mewn gweithgareddau corfforol. Yn y gwersi Addysg Cydberthynas a Rhywiolldeb mae disgyblion yn trafod newidiadau’r corff yn ystod glasoed ac addysg rhyw. Ceir cyfres o wersi ar ddelwedd corff, dysgu am ‘Fi fy hunan’. Defnyddir y wybodaeth hon wrth ymdrin ag astudiaethau achos real yn ogystal ag ymestyn gwybodaeth a dealltwriaeth dysgwyr o niwed cudd, problemau defnyddio cyffuriau, ac anhwylderau bwyta.

Mae’r gwersi Iechyd a Lles Maeth yn ffordd o sicrhau bod y disgyblion yn deall pwysigrwydd bwyd a maeth er mwyn hyrwyddo bwyta’n iach gydol oes. Mae’r gwersi yn rhoi arweiniad ar hylendid bwyd, creu bwydydd iach, datblygu medrau ymarferol paratoi bwyd yn ddiogel ynghyd â phwysigrwydd dysgu am ‘Filltiroedd bwyd’. Mae cyfle i ddysgu am ddietau arbennig, ac ar gyfnodau arbennig o’r flwyddyn rhoddir ffocws ar flasu bwydydd tymhorol. Fel yn y gwersi Iechyd a Lles corfforol, gosodir gwaith ymarferol yng nghanol y dysgu.

Trwy gynllunio gofalus, mae’r gwersi yn rhoi gwybodaeth a medrau da i ddisgyblion fesur effaith ar eu hiechyd personol. Er enghraifft, yn y gwersi Iechyd a Lles Maeth ym Mlwyddyn 8, datblygir dealltwriaeth o’r mathau gwahanol o fwydydd, gan gynnwys y macro-faetholion a micro-faetholion a’r egni a geir ynddynt. Ar yr un pryd, yn y gwersi Iechyd a Lles Cyfannol cyflwynir y theori gymhwysol o fesuriadau indecs mas y corff, y problemau o ordewdra ac afiechydon cysylltiedig, ac yna yn y gwersi Iechyd a Lles corfforol ceir arweiniad ar sut i gadw’r corff yn iach er mwyn cynnal pwysau iach, a datblygir y medrau corfforol angenrheidiol i wneud hyn a thrafodir gosod targedau ffitrwydd personol.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi ei gael ar y ddarpariaeth ac ar safonau a lles disgyblion?

Trwy wrando ar lais y disgyblion a dadansoddi holiaduron mae’r athrawon yn gyson addasu unedau gwaith a theilwra’r ddarpariaeth a thrwy hynny yn cadw bys ar bỳls dyheadau’r disgyblion. Effaith amlwg hyn yw bod gan y rhan fwyaf o’r disgyblion agweddau mwy iach at ddysgu wrth iddynt ddatblygu mewn hunanhyder a hunanwerth. Mae Gwefan Iechyd a Lles Disgyblion Gŵyr yn cynnwys llawer o wybodaeth bellach i gyfoethogi eu dysgu tu hwnt i’r gwersi ffurfiol. Mae’r gwersi wedi cyfrannu at welliant yn lefelau gwydnwch, hunan reolaeth, a pherfformiad academaidd disgyblion er mwyn delio gyda heriau’r byd, boed ar lefel unigol neu fel aelodau cyfrifol o gymdeithas.

Sut ydych wedi rhannu eich arfer dda?

Mae cydweithio cadarn ymhlith aelodau Maes Dysgu a Phrofiad Iechyd a Lles Ysgol Gyfun Gŵyr ac aelodau’r Maes Dysgu a Phrofiad hwn ar lefel ‘Cymuned Gŵyr’, sef y gweithgor Cynradd / Uwchradd, wrth iddynt gyd-gynllunio, adnabod y dysgu a hyrwyddo cynnydd.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr awdurdod lleol

Cyfanswm poblogaeth Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy yw tua 114,828. Mae’r awdurdod lleol yn cynnal 51 o ysgolion cynradd, saith ysgol uwchradd, un ysgol arbennig a dwy uned cyfeirio disgyblion. Mae’r ysgolion hyn yn darparu addysg ar gyfer 15,700 o ddysgwyr i gyd. Mae Gofal Cymdeithasol ac Addysg yn wasanaeth integredig o fewn Conwy ac mae’r Gwasanaeth Ieuenctid yn dod o fewn y portffolio Addysg. Rhoddir disgrifiad manwl isod o’r gwaith a’r ddarpariaeth a gyflwynir gan y Gwasanaeth Ieuenctid a’r gwasanaethau eraill o fewn y portffolio Gofal Cymdeithasol ac Addysg.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

O fewn cyd-destun newidiadau deddfwriaethol, newidiadau mewn cyfarwyddeb polisi, newidiadau yn y ddynameg leol ac wrth ymateb i hinsawdd ariannol heriol, mae’r Awdurdod Lleol yn deall pwysigrwydd sicrhau deilliannau gwell ar gyfer plant a phobl ifanc nid yn unig yn y tymor byr, ond o fewn safbwynt tymor hirach meithrin gwydnwch, bod yn weithredol yn economaidd a lleihau dibyniaeth ar wasanaethau cyhoeddus. Un o ganlyniadau arwyddocaol hyn yng Nghonwy yw ailstrwythuro ac uno Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol ac Addysg yn llwyddiannus yn un gwasanaeth integredig. Mae’r gweithgarwch strategol a gweithredol ar draws Gofal Cymdeithasol ac Addysg yn canolbwyntio ar gyflawni blaenoriaethau’r Cynllun Corfforaethol. Ar draws ystod yr arbenigedd o fewn y gwasanaeth, ceir dealltwriaeth fuddiol ar y ddwy ochr o ddyletswyddau deddfwriaethol allweddol a throthwyau ar gyfer cymorth ac ymyrraeth. Cynlluniwyd y gwasanaeth i ymateb i Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014, y mae ei gofynion wrth wraidd trawsnewid gwasanaeth ar draws gwasanaethau Gofal Cymdeithasol ac Addysg, sy’n anelu at gyflwyno agenda ataliol, gan rymuso dinasyddion i geisio iechyd a lles gwell drostynt eu hunain.

Mae effaith integreiddio Gofal Cymdeithasol ac Addysg wedi bod yn eithriadol o gadarnhaol. Ar lefel strategol, crybwyllir y tîm rheoli sengl ar bob mater yn ymwneud â phlant, pobl ifanc a theuluoedd mewn ffordd gydlynus a chydlynol. Ar lefel weithredol, mae gan staff synnwyr cynyddol o berthyn ac ymrwymiad i un tîm Gofal Cymdeithasol ac Addysg a gweledigaeth, sef ‘Cydweithio â’n cymuned i alluogi pawb i gael y gorau o fywyd’. Mae timau’n dangos cydnabyddiaeth o feysydd arbenigol yn glir ac yn defnyddio arbenigedd ar draws meysydd gwasanaeth i arloesi, gwella arfer a chyflawni gwelliannau. Mae integreiddio gwasanaethau Ieuenctid a Chyflogadwyedd yn y portffolio addysg wedi galluogi i wasanaethau gael eu cyflwyno’n ddi-dor ar draws cymunedau, ymhlith pobl ifanc a’r rhai sy’n chwilio am gyflogaeth.

Caiff ymagweddau cydweithredol cryf ar draws Gofal Cymdeithasol ac Addysg eu hymgorffori’n dda ac maent yn effeithio’n gadarnhaol ar blant, pobl ifanc a’u teuluoedd. Mae prosesau clir ar waith ar gyfer nodi’n gynnar, sy’n galluogi gweithredu cymorth priodol mewn modd amserol. Caiff cymorth ar gyfer teuluoedd ei gydlynu’n dda ac mae fframwaith clir ar waith ar gyfer llwybrau atgyfeirio cynnar ac ymglymiad amlasiantaethol. Gall teuluoedd fanteisio ar rwydweithiau eang o bartneriaid sy’n gallu cynnig cymorth a darpariaeth y tu allan i amgylchedd yr ysgol.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Trwy ei ymagwedd gwasanaethau integredig, caiff adnoddau i gynorthwyo pobl ifanc a’u teuluoedd eu defnyddio’n bwrpasol ac yn briodol. Trwy weithio mewn partneriaeth yn effeithiol, mae arlwy cytbwys o raglenni cyffredinol, mynediad agored a thargedig sy’n ymatebol i anghenion newidiol plant, pobl ifanc a’u teuluoedd. O dan thema drosfwaol “mae angen help ar bawb weithiau”, mae ystod eang o ddarpariaeth, cymorth a mynediad ar gael i blant, pobl ifanc a theuluoedd fynd i’r afael â bregusrwydd ac ennyn eu hymgysylltiad ag addysg.

O dan ymbarél y Fframwaith Ymgysylltu a Datblygu Ieuenctid, mae Conwy wedi parhau i ddatblygu ei ymagwedd gydweithredol ac integredig at weithio. Mae gwasanaethau allweddol o fewn yr Awdurdod Lleol, fel: Tai, Addysg, Gofal Cymdeithasol a’r Heddlu, yn cydweithio i nodi anghenion, bylchau a meysydd i’w gwella. Mae cydweithio â gwasanaethau mewnol ac allanol yn galluogi swyddogion a gwasanaethau i gasglu gwybodaeth a thystiolaeth i sicrhau bod adnoddau’n cael eu pennu i feysydd blaenoriaeth.

Mae’r ymagwedd at gymorth yn sicrhau bod plant a phobl ifanc yn cymryd rhan mewn addysg ac ymgysylltu â hi. Mae gan yr Awdurdod Lleol Wasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd sefydledig sy’n darparu cyngor a gwybodaeth werthfawr i deuluoedd a gweithwyr proffesiynol. Mae’r gwasanaeth yn effeithiol yn sicrhau hyb gwybodaeth symlach sy’n canolbwyntio ar y cwsmer i rieni chwilio drwyddo wrth wneud penderfyniadau allweddol am ddarpariaeth addysg.

Mae gwasanaethau cymorth i deuluoedd yng Nghonwy wedi’u gwreiddio’n dda ac yn ffurfio rhan annatod o ymagwedd yr Awdurdod Lleol sy’n cael ei hategu gan werthoedd gwasanaethau cyhoeddus i gyflwyno gwasanaethau i blant a phobl ifanc a’u teuluoedd. Mae arlwy’r Ganolfan Deuluol yn darparu amgylchedd cynhwysol ac anogol sy’n galluogi plant a phobl ifanc i gofleidio bywyd fel oedolyn a dod yn ddinasyddion cyfrifol, annibynnol, sy’n economaidd weithgar ac yn wydn. Mae Canolfannau Teuluol wedi’u lleoli ledled pum ardal, sy’n cyd-fynd yn agos â dalgylchoedd ysgolion. Mae’r model yn sicrhau bod ysgolion yn gallu troi’n uniongyrchol at weithiwr teuluol enwebedig sy’n gweithio gyda theuluoedd i hyrwyddo ymgysylltu o’r newydd ag addysg.

Mae gweithio mewn partneriaeth ar draws Gofal Cymdeithasol ac Addysg yn gryfder ac yn elfen allweddol o raglen Gofal Plant Dechrau’n Deg (FSC). Mae’r tîm FSC yn gweithio’n agos â nifer o asiantaethau a phartneriaid i gefnogi’r cyfnod pontio i ofal plant a thrwodd i addysg gynnar. Mae’r Tîm FSC yn gweithio’n agos â thîm y Blynyddoedd Cynnar, Gwasanaeth Portage, Canolfan Datblygiad Plant Conwy a Chynllun Cymorth Cyn-Ysgol Conwy i sicrhau bod anghenion plant yn cael eu diwallu a gwybodaeth berthnasol yn cael ei rhannu, gan arwain at bontio esmwyth o addysg gynnar. Darperir ystod o adnoddau ac offer i deuluoedd i gefnogi taith addysgol eu plentyn.

Mae gofal plant Dechrau’n Deg Conwy yn darparu ymyrraeth gynnar werthfawr wrth i blentyn ddechrau ei daith trwy ofal plant ac addysg, a thrwy weithio gyda phartneriaid ac ysgolion lleol, gan felly sicrhau bod teuluoedd yn gallu manteisio ar gymorth yn hawdd. Gellir gweld effaith y dull cyfannol yn y modd y mae ysgolion wedi magu hyder yn defnyddio ac yn manteisio ar ymyriadau fel: ysgolion bro, ELSA ac ysgolion sy’n ystyriol o drawma. Bu cynnydd mewn achosion cymhleth a dwys ar ôl y cyfnod clo, ac wrth ymateb i hynny, mae gwasanaethau’r Awdurdod Lleol yn gweithio’n agos gydag ysgolion i ddiwallu anghenion y rhai mwyaf bregus.

Mae darpariaeth Gwasanaeth Ieuenctid yr Awdurdod Lleol wedi’i leoli o fewn Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol ac Addysg. Mae Gwasanaeth Ieuenctid Conwy (CYS) yn effeithiol o ran hwyluso ac yn cefnogi twf pobl ifanc trwy ddibyniaeth i annibyniaeth, gan annog eu haddysg bersonol a chymdeithasol a helpu pobl ifanc i gymryd rôl gadarnhaol mewn datblygu eu cymunedau a’u cymdeithas. Mae strwythur y gwasanaeth yn ymgorffori cynlluniau cenedlaethol fel Iechyd a Lles, Digartrefedd ymhlith Ieuenctid, Gwaith Ieuenctid Digidol a lleihau nifer y bobl ifanc NACH. Mae’r dull aml-wasanaeth hwn yn sicrhau bod llais pobl ifanc yn rhan o’r broses ac wedi helpu ffurfio’r adnoddau ac arfer gwasanaethau sy’n cefnogi pobl ifanc.

Mae CYS yn cynnig 30 o ddarpariaethau clybiau ieuenctid mynediad agored ar draws yr Awdurdod Lleol a 5 o ddarpariaethau cymunedol targedig yr wythnos. Mae CYS yn gweithio’n agos ag ysgolion, Canolfannau Teuluol a hybiau tai Cartrefi Conwy. Mae’r gwasanaeth hefyd yn darparu clybiau galw heibio mewn 4 o gyfleusterau llety dros dro ar gyfer y bobl ifanc hynny sy’n ddigartref. Trwy weithio gyda Gwasanaeth Iechyd Meddwl Plant a’r Glasoed (CAMHS), Gofal Cymdeithasol a’r tîm Cwnsela mewn Ysgolion, mae CYS wedi creu arlwy clwb ieuenctid pwrpasol ar gyfer pobl ifanc sydd angen mwy o gymorth yn canolbwyntio ar les, gan greu llwybr yn ôl i leoliadau cymdeithasol sy’n meithrin gwydnwch tra’n gweithio yn ôl cyflymdra’r unigolyn. Mae ymyrraeth dargedig yn amrywio o gymorth ar-lein, ymweliadau stepen drws, teithiau cerdded lles a sesiynau grwpiau llai fel rhan o raglen Seren Conwy.

Esblygodd rhaglen Seren o fersiynau blaenorol lle roedd darparu cymorth lles wythnosol yn cynnwys ymweliadau stepen drws, teithiau cerdded lles a darpariaeth symudol lles i ymateb i’r angen cynyddol ledled Conwy. Mae’r rhaglen yn darparu cymorth hanfodol ar gyfer pobl ifanc sy’n ynysu eu hunain yn gymdeithasol oherwydd rhwystrau lles meddwl neu anabledd, gyda’r nod o fagu hyder, gwydnwch a medrau i wella lles ac ailintegreiddio i leoliadau cymdeithasol mwy. Daw atgyfeiriadau ar gyfer y rhaglen hon o ystod eang o wasanaethau’r Awdurdod Lleol, gwasanaethau Iechyd a gwasanaethau eraill, yn cynnwys: gwasanaethau ieuenctid, CAMHS, cwnsela yn yr ysgol, ysgolion, gweithwyr teuluol, therapyddion lleferydd ac iaith a’r rhieni eu hunain.

Mae Prosiect Y Dderwen Conwy yn brosiect ataliol sy’n canolbwyntio ar godi ymwybyddiaeth am ddigartrefedd a thai. Mae’r rhaglen yn cynorthwyo pobl ifanc i ddatblygu gwydnwch, medrau byw yn annibynnol a gwneud dewisiadau gwybodus am eu dyfodol. Gan ddefnyddio methodoleg gwaith ieuenctid, mae’r prosiect wedi gallu creu adnoddau pwrpasol, sy’n addysgu pobl ifanc trwy weithgareddau addysgol rhyngweithiol, hwyliog ac anffurfiol.

Mae’r prosiect yn cynnig ymyrraeth gynnar ac yn cynorthwyo mewn argyfwng, hefyd. Cyflawnir hyn trwy gynnig cymorth i deuluoedd a phobl ifanc sy’n profi anawsterau o ran tai a digartrefedd. Ar hyn o bryd, mae’r prosiect yn gweithredu pum sesiwn galw i mewn mynediad agored mewn llety a lleoliadau preswyl dros dro. Mae’r sesiynau hyn wedi’u teilwra i ddiwallu anghenion unigol y person ifanc a’i amgylchiadau teuluol. Mae’r Awdurdod Lleol wedi datblygu ymagwedd deilwredig yn canolbwyntio ar yr unigolyn, sy’n galluogi gweithwyr proffesiynol i ymateb i anghenion penodol teuluoedd tra’n meithrin perthnasoedd sefydledig gyda phobl ifanc sydd wedi elwa ar ddarpariaeth ieuenctid gymunedol, gwaith ieuenctid mewn ysgolion a phrosiectau targedig hefyd.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae cylch gorchwyl y gwaith hwn yn sicrhau dull cwmpasu popeth a ‘dim drws anghywir’ clir ar gyfer pobl ifanc a theuluoedd bregus. Mae ymgysylltu â theuluoedd cyn gynted ag y bo modd, gallu meithrin perthnasoedd ymddiriedus, sicrhau bod ymgysylltu â gwasanaethau addysg a gwasanaethau ehangach yn sbardun cadarnhaol ar gyfer gwelliant.

Gwnaed gwaith prosiect penodol i fynd i’r afael â materion presenoldeb yn gysylltiedig ag osgoi mynd i’r ysgol ar sail emosiynau ac mewn dysgwyr niwrowahanol. Mae’r prosiectau hyn wedi bod yn ymatebol i themâu ar wahân a nodwyd ar draws asiantaethau o ran monitro presenoldeb a cheisiadau am ddarpariaeth ddysgu ychwanegol. Yn ychwanegol, mae cymorth gan dimau cwnsela mewn ysgolion wedi arwain at iechyd meddwl a lles gwell i 85% o ddysgwyr a ymgysylltodd â sesiynau.

Mae arolygiadau Estyn yn dangos effaith o ran lles ac ymddygiad cadarnhaol dysgwyr ar draws ysgolion Conwy. Mae darpariaeth yn parhau i esblygu a datblygu i ymateb i angen lleol ac ar sail tystiolaeth a gasglwyd trwy ystod o wasanaethau ar draws Gofal Cymdeithasol ac Addysg.

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Dyfarnwyd Marc Ansawdd Aur am Waith Ieuenctid i’r Gwasanaeth Ieuenctid trwy rannu cwmpas ei wasanaeth a’i ddarpariaeth, yn ogystal â gwobr baner enfys.

Cydweithiodd Gwasanaeth Ieuenctid Conwy â CLlLC i gefnogi a chyfrannu at gynllunio a chydlynu cynhadledd atal Digartrefedd ymhlith Ieuenctid ar y cyd ag End Youth Homelessness Cymru. Rhannwyd enghreifftiau o arfer dda ac astudiaethau achos o Gonwy gyda gwasanaethau llywodraeth leol, gan gynnwys: addysg, tai, gwasanaethau cymdeithasol, yn ogystal â’r sector gwirfoddol.

Mae uwch swyddogion yn aelodau o Grŵp Prif Swyddogion Ieuenctid Cymru.

Mae swyddogion yn ymgymryd â gwaith trawsnewid rhanbarthol a chenedlaethol, er enghraifft Taith i Saith. Caiff arfer dda ei rhannu ar draws ystod o fforymau strategol a gweithredol, yn cynnwys: rhwydweithiau Dechrau’n Deg a Teuluoedd yn Gyntaf.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y lleoliad

Mae Chuckles yn feithrinfa breifat gofal dydd llawn ym Metws, Casnewydd, yn darparu ar gyfer 70 o blant rhwng 6 wythnos a 4 oed.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Betws yn eithaf uchel ar Restr y Mynegai Amddifadedd Lluosog, ac er nad yw pob un o’r plant yn dod o’r ardal hon, roedd rolau blaenorol yr oedd yr ACof yn eu dal yn y gymuned wedi amlygu bod angen helpu rhoi cymorth i rieni i fagu plant. Roedd y teulu estynedig yn diflannu’n araf, felly roedd angen i’r lleoliad ddod yn rhan o hynny.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae angen i feithrinfa greu teulu sy’n cynnwys staff, rhieni, plant a’r gymuned ehangach.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau plant?

Mae pennaeth y ‘teulu’ yn dîm rheoli â ffocws, sy’n deall beth sydd ei angen i gyflawni’r gwerthoedd y mae’r lleoliad eisiau eu meithrin ym mhawb. Mae ymarferwyr yn rhoi pwyslais gwych ar ddatblygu tîm hynod fedrus o ymarferwyr. Pan fo’n bosibl, maent yn ceisio trefnu hyfforddiant gorfodol yn ystod oriau gweithio arferol. Pan nad yw hyn yn bosibl, mae ymarferwyr yn talu oriau ychwanegol i staff am fynychu hyfforddiant. Mae’n gallu bod yn anodd ond maent yn ceisio sicrhau bod cynrychiolydd o’r feithrinfa yn mynychu’r holl hyfforddiant er mwyn gallu ei fwydo’n ôl i weddill y tîm. Mae ymarferwyr yn ymdrechu i gefnogi’r tîm os ydynt yn dymuno mynychu dysgu proffesiynol ychwanegol priodol, er enghraifft wrth fynychu hyfforddiant ar elfennau dysgu iaith arwyddion. Mae meithrin tîm yn elfen hanfodol wrth gynorthwyo staff i weithio gyda’i gilydd. Mae ymarferwyr yn rhoi pwyslais mawr ar gynorthwyo ac annog eu staff. Er enghraifft, maent yn cael ‘diwrnodau cacennau’ bob mis, dosbarthiadau dawns bob wythnos y mae’r feithrinfa yn talu amdanynt, a champfa ar y safle, sy’n cefnogi iechyd a lles staff. Gall pob un o’r staff fwyta bob dydd trwy ddewis oddi ar fwydlen y feithrinfa am £1 yn unig. Mae’r lleoliad yn darparu ystod o achlysuron cymdeithasol ar gyfer staff trwy gydol y flwyddyn. Nid yw’r achlysuron hyn yn ddigwyddiadau mawreddog, o reidrwydd, ond mae gweithgareddau fel barbeciw yn yr ardd yn meithrin ethos tîm cryf yn llwyddiannus.

Mae tîm hapus a medrus yn arwain at hyder wrth gynllunio gweithgareddau sy’n datblygu medrau plant yn llwyddiannus. Addysgir plant am bwysigrwydd meithrin cymuned trwy ddatblygu perthnasoedd cryf ag ymarferwyr. Mae ymarferwyr yn trefnu i’r plant ymweld â llyfrgelloedd lleol a’r cartref ymddeol lleol i dreulio amser gyda’r hen bobl. Mae plant wrth eu bodd yn mynychu ac yn dod â llawenydd i’r preswylwyr wrth iddynt gymryd rhan mewn gweithgareddau gyda’i gilydd.

Newidiodd y lleoliad oriau prentisiaid i 25 awr, y mae 5 o’r oriau hynny yn cynnwys astudio ar y safle. Roedd yn heriol i brentisiaid weithio amser llawn a chwblhau’r astudio angenrheidiol yn eu hamser eu hunain, hefyd. Maent bellach yn cwblhau eu hastudiaethau yn ystod eu horiau gweithio. Mae aseswyr yn eu cynorthwyo fel grŵp ac mae hyn wedi helpu sicrhau bod gwahanol aseiniadau’n cael eu cwblhau mewn pryd.

Dechreuodd gweithdai rheolaidd i rieni gyda gweithgareddau crefft hwyliog adeg y Nadolig a’r Pasg. Defnyddiodd ymarferwyr Grant Amddifadedd Disgyblion y Blynyddoedd Cynnar i gynnal dosbarthiadau coginio ar gyfer rhieni a chopïo’r bwydlenni a ddefnyddir yn y feithrinfa iddynt eu defnyddio gartref, gan hyrwyddo arferion bwyta’n iach. Erbyn hyn, mae’r lleoliad yn cynnal gweithdai i rieni sy’n ymgorffori elfennau fel chwaraeon, gwaith coed a garddio. Wrth i’r rhieni fagu hyder, mae ymarferwyr wedi eu cyflwyno i’r ystod o wahanol weithgareddau a ddarperir ar gyfer y plant yn y feithrinfa.

Mae’r lleoliad yn defnyddio’r Family App hefyd, a gyflwynwyd yn ystod y pandemig. Mae’r ap hwn yn golygu bod rhieni’n gallu anfon neges at yr aelod o staff unigol sy’n gofalu am eu plentyn yn ystod y dydd a gall y tîm rannu lluniau’n ddiogel gyda nhw.

Mae trefniadau ar gyfer pontio yn bwysig iawn, ym marn ymarferwyr. Mae angen iddynt sicrhau bod ganddynt gymaint o wybodaeth ag y bo modd fel eu bod wir yn dod i adnabod y plentyn sy’n dod i dreulio amser yn y lleoliad. Mae ymarferwyr hefyd yn darparu cymaint o wybodaeth ag y bo modd i leoliadau neu ysgolion pan fydd y plant yn symud ymlaen. Maent yn gweithio gydag asiantaethau allanol i sicrhau bod plant ag ADY yn derbyn y cymorth sydd ei angen arnynt. Ar ddiwedd pob blwyddyn ysgol, mae ymarferwyr yn trefnu gweithgareddau gyda’r ysgolion lleol fel bod y plant yn dod i arfer â’u hamgylchedd newydd ac yn magu hyder trwy ymweld â phobl sy’n gyfarwydd iddynt.

Mae gweithio mewn partneriaeth yn creu amgylchedd lle mae’r plentyn yn ganolog i bopeth a wna’r lleoliad. Mae’r tîm yn hyderus, yn hamddenol ac yn hapus, ac fe gaiff hyn effaith gadarnhaol iawn ar y plant. Mae datblygu perthynas gref rhwng ymarferwyr a rhieni yn meithrin parch ac ymddiriedaeth ar y ddwy ochr.