Arfer effeithiol Archives - Page 8 of 67 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ebwy Fawr yn gymuned ddysgu 3-16 sydd wedi’i rhannu dros ddau safle wedi’u lleoli yng Nglynebwy. O’r 1,300 o ddisgyblion, mae tua 28% o blant yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, ac mae’r ysgol yn amcangyfrif bod 30% yn fwy o blant yn byw o fewn aelwydydd sydd dan anfantais yn economaidd-gymdeithasol. Nodwyd bod gan ryw 11% o blant anghenion dysgu ychwanegol, ac mae 35 o ddisgyblion yn blant sy’n derbyn gofal.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Atgyfnerthodd y pandemig y ffaith fod ystod o rwystrau sydd wedi’u gwreiddio mewn tlodi yn bennaf yn cael effaith negyddol ar brofiad ysgol disgybl. Maent yn amrywiol ac yn cael effaith niweidiol ar lawer o agweddau ar brofiad ysgol plentyn o gymharu â’u cyfoedion. Mae hyn yn ei dro yn rhwystro’u cynnydd academaidd. Wrth ddychwelyd ar ôl y pandemig, aeth yr ysgol ati i ddatblygu ymagwedd ysgol gyfan at ddileu’r rhwystrau hyn mewn ffordd systematig.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

  • Adolygwyd gweledigaeth a gwerthoedd craidd yr ysgol gyda’r holl randdeiliaid, a rhoddwyd disgyblion dan anfantais yn ganolog i’r weledigaeth newydd hon. Yn ychwanegol, mabwysiadwyd y gwerth craidd ‘Ymdrechu i’r Eithaf’ (‘Extra Mile’) gan bawb, a chydnabod bod angen i’r ysgol feddwl ac ymddwyn yn wahanol i ddileu rhwystrau.
  • Datblygwyd polisi ysgol gyfan eglur, gan annog yr holl arweinwyr a thimau ar draws yr ysgol i ystyried y rhwystrau sy’n wynebu’r grwpiau hyn o ddysgwyr. Roedd tegwch a chynhwysiant bellach yn ffocws newydd ar gyfer rhaglen dysgu proffesiynol y staff, ac roedd gan yr ysgol resymeg glir ar gyfer defnyddio cyllid grant i gefnogi’r uchelgeisiau hyn.
  • Penodwyd arweinwyr ar gyfer disgyblion dan anfantais yn y ddau sector, a chodwyd proffil Cydlynwyr ADY yr ysgol. Mae’r arweinwyr hyn yn olrhain ac yn monitro presenoldeb a chynnydd disgyblion a nodwyd, gan gynnwys eu cyfle i fynd ar dripiau ysgol a’u presenoldeb mewn clybiau a digwyddiadau allgyrsiol.
  • Defnyddiwyd cyllid grant i gyflogi Swyddogion Ymgysylltu â Theuluoedd yn y ddau sector. Mae’r swyddogion hyn yn gweithio’n agos i gynorthwyo teuluoedd penodedig ynghylch presenoldeb ac ymgysylltu â bywyd yr ysgol.
  • Roedd yr ysgol eisoes wedi sefydlu Darpariaeth EVE (Ymgysylltu Glyn Ebwy) (Ebbw Vale Engage), sef darpariaeth yr ysgol oddi ar y safle ar gyfer y disgyblion uwchradd mwyaf bregus sydd mewn perygl o ymddieithrio a chael eu gwahardd. Fodd bynnag, roedd sefydlu gweledigaeth gydlynus bellach yn rhoi hyder i arweinwyr ymestyn y ddarpariaeth a gofyn am gymorth gan yr awdurdod lleol.
  • Gwnaeth yr ysgol arolwg o deuluoedd a disgyblion a nodwyd ar ystod o destunau, er enghraifft “Beth allai eich atal rhag mynychu cyfarfod rhieni / gofalwyr?” Dadansoddwyd canlyniadau’r holiaduron hyn, a nodwyd atebion fel rhan o fenter “Dywedoch Chi, Gwnaethom Ni” (“You Said, We Did”).
  • Mae datblygiadau’n cynnwys:
    • bwcio hyblyg a chludiant ar gyfer noson rieni
    • datblygu Ap “Gweld Digwyddiad a’i Ddatrys” (“Spot it Sort it”) lle gall disgyblion gofnodi unrhyw beth o fwlio, fandaliaeth i broblemau iechyd meddwl
    • offer Chromebooks personol ar gyfer yr holl ddisgyblion ym Mlwyddyn 6 ac yn uwch
    • mae’r holl grwpiau arwain myfyrwyr yn cynnwys disgyblion dan anfantais
    • dyfeisiwyd tripiau ysgol i fod yn hygyrch i bawb
    • cyflogi gyrrwr bws ar gyfer gweithgareddau ar ôl yr ysgol a phresenoldeb
    • datblygwyd bwrdd siarad dydd Mawrth (Table Talk Tuesday), dydd Mercher Rhyfeddu (Wonder Wednesday) a dydd Gwener Balch (Proud Friday) fel cyfleoedd amser cinio ar gyfer disgyblion uwchradd
    • agor banciau bwyd, gwisg ysgol ac offer
    • agor clybiau brecwast uwchradd, caffi i rieni cynradd, a chylch chwarae ar gyfer plant cyn-ysgol
    • sesiynau costau byw a medrau ar gyfer rhieni

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Erbyn hyn, mae arolygon yn dangos bod gan y rhan fwyaf o ddisgyblion o fewn y grŵp targed agwedd gadarnhaol at yr ysgol a dysgu, a bod arnynt eisiau cyflawni’n dda. Maent yn ymddwyn yn dda yn yr ysgol, mae nifer y gwaharddiadau wedi gostwng, a phresenoldeb wedi gwella. Mae niferoedd gwell o ddisgyblion yn manteisio ar gyfleoedd allgyrsiol, ac yn ymgysylltu’n gynyddol ym mywyd ehangach yr ysgol. Mae ymdrech yr ysgol i ddileu rhwystrau wedi creu diwylliant “gallu gwneud” yn yr ysgol, sydd hefyd wedi cael effaith gadarnhaol ar rieni a’r gymuned.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol John Bright (YJB) yn ysgol 11-18 cyfrwng Saesneg a gynhelir gan awdurdod lleol Conwy. Mae’n gwasanaethu tref Llandudno a’r ardaloedd cyfagos. Mae 1,147 o ddisgyblion ar y gofrestr, y mae 213 ohonynt yn y chweched dosbarth. Mae tua 18% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion yn siarad Saesneg fel eu hiaith gyntaf, a thua 12% o’r ysgol yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae 8% arall o ddisgyblion yn siarad Cymraeg ar yr aelwyd. Cyfradd y disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol, sydd angen addasiadau rhesymol, o leiaf, yw tua 19% o boblogaeth yr ysgol gyfan.

Mae’r uwch dîm arweinyddiaeth (UDA) yn cynnwys y pennaeth, dau ddirprwy bennaeth a thri phennaeth cynorthwyol. Caiff gweledigaeth yr ysgol ei chrynhoi yn yr arwyddair ‘Ysgol John Bright – Ein Cymuned Ddysgu’ (‘Ysgol John Bright – Our Community of Learning’). Ategir hyn gan egwyddorion cyffredin tegwch, lles a rhagoriaeth.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae YJB yn gwasanaethu dalgylch amrywiol; mae’r ysgol ei hun wedi’i lleoli yn un o’r wardiau tlotaf yng Nghymru, ac mae 10% o boblogaeth y disgyblion yn byw yn y ward. Fodd bynnag, mae 10% arall o boblogaeth yr ysgol yn dod o’r wardiau mwyaf cefnog yng Nghymru. Roedd angen cynllunio a datblygu bwriadol dros nifer o flynyddoedd i ddatblygu cwricwlwm sy’n diwallu anghenion yr holl ddisgyblion tra’n codi dyheadau’r rhai sy’n wynebu’r heriau mwyaf mewn cymdeithas.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Nod y cwricwlwm yw darparu ystod eang o brofiadau ar gyfer yr holl ddisgyblion; mae hyn yn cynnwys gwyddoniaeth/gwyddorau triphlyg / ar wahân, tair iaith ryngwladol mewn TGAU (Ffrangeg, Sbaeneg ac Almaeneg), yn ogystal â blaenoriaethu pynciau lleiafrifol fel drama, cerddoriaeth a thecstilau ffasiwn. Mae’r ysgol yn darparu cyrsiau galwedigaethol fel lletygarwch ac arlwyo, peirianneg ac addysg yn yr awyr agored yn fewnol i ddisgyblion.

Yn ogystal â’r ystod eang o bynciau mewnol a gynigir, mae’r ysgol yn gweithio’n effeithiol gyda phartneriaethau lleol i alluogi disgyblion i astudio cyrsiau ymarferol eraill fel gwasanaethau salon, adeiladu, byw yn y gwyllt ac uwchgylchu. Dros y pum mlynedd ddiwethaf, mae’r ysgol wedi datblygu partneriaeth gref gydag Ysgol y Gogarth, yr ysgol arbennig leol. Mae myfyrwyr YJB yn elwa ar gyfleoedd i ddilyn cyrsiau dydd galwedigaethol lefel mynediad yn Ysgol y Gogarth, tra bod YJB yn cynnal dosbarth amser llawn ar y safle ar gyfer disgyblion Ysgol y Gogarth, gan alluogi’r dysgwyr hyn i fanteisio ar gwricwlwm teilwredig wedi’i gymryd o blith y gyfres lawn o gyrsiau sydd ar gael yng nghyfnod allweddol 4.

Yn y sector ôl-16, mae’r ysgol yn darparu ystod o 40 o gyrsiau lefel 3. Mae hefyd yn gyfrannwr allweddol at y bartneriaeth 6ed dosbarth leol (LINC Conwy) lle mae disgyblion o ysgolion eraill yn mynychu ar ddydd Mercher i astudio addysg awyr agored, tecstilau ffasiwn a gwyddorau meddygol ar y safle yn YJB. Yn y sector ôl-16, mae’r ysgol yn pennu amser ac adnoddau ‘cwricwlaidd gwych’ dynodedig ar gyfer myfyrwyr i atgyfnerthu eu ceisiadau prentisiaeth a phrifysgol. Mae nifer o fyfyrwyr yn y chweched dosbarth yn dilyn pecynnau cyfunol sy’n cynnwys lleoliadau gwaith estynedig mewn ysgolion, milfeddygfeydd ac elusennau lleol.

Mae’r ysgol yn gweithio’n fwriadol i annog disgyblion sy’n cael eu heffeithio gan dlodi i ymgysylltu yn ehangder y profiadau dysgu sydd ar gael. Mae hyn yn cynnwys gwersi cerddoriaeth ac actio unigol yn rhad ac am ddim, sy’n arwain at gymwysterau cenedlaethol cydnabyddedig. Yn ychwanegol, mae’r ysgol yn darparu cyllid i sicrhau bod cymorthdaliadau ar gyfer tripiau neu dripiau am ddim i rai disgyblion, fel tripiau am ddim i weld cynyrchiadau opera yn y theatr leol. Mae cyfleoedd hefyd i staff gyfeirio disgyblion at ddarpariaeth Gwobr Dug Caeredin yr ysgol a fyddai’n elwa ar y profiad ond efallai ddim yn meddwl cofrestru.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae ystod y cyrsiau sydd ar gael yn galluogi’r ysgol i ddatblygu llwybrau cwbl bwrpasol ar gyfer disgyblion trwy eu taith yng nghyfnod allweddol 4 ac yn y sector ôl-16. Mae sefydlu darpariaeth mor eang wedi uwchsgilio staff i allu cyflwyno cyrsiau o fewn eu harbenigedd a’r tu hwnt. Canlyniad bwriadol a chadarnhaol yw natur ddilyniannol ymagwedd yr ysgol at gynllunio’r cwricwlwm o Flwyddyn 7 trwodd i Flwyddyn 11 a thu hwnt. Mae hyn yn sicrhau bod y cwricwlwm yn adeiladu’n ofalus ar y medrau, y wybodaeth a’r ddealltwriaeth sy’n angenrheidiol i ddatblygu mewn ffordd ddisgyblaethol wrth i ddisgyblion dyfu trwy’r ysgol.

Mae’r ddarpariaeth hon wedi gostwng safle NACH yr ysgol i 0 am nifer o flynyddoedd pan mae disgyblion yn 16 oed. Mae disgyblion sydd mewn perygl o gael eu gwahardd yn barhaol neu ymddieithrio mewn addysg yn ymgysylltu’n llwyddiannus â’r cwricwlwm ac yn llwyddo i gael lle ar gyfer eu taith ymlaen mewn addysg y tu hwnt i 16 oed.

Mae dilyniant i’r chweched dosbarth yn tyfu, ac mae proffil deilliannau ar gyfer disgyblion yn tyfu; roedd 41% o’r holl raddau a ddyfarnwyd yn haf 2023 yn A* neu A. Ar hyn o bryd, mae bron i 40% o garfan prifysgol yr ysgol yn mynd ymlaen i astudio ymhellach ym mhrifysgolion Russell Group; nifer ohonynt fel y genhedlaeth gyntaf o’u teulu i fynychu prifysgol.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

O fewn yr awdurdod lleol, rhennir gwaith yr ysgol trwy fforwm cynllunwyr y cwricwlwm. Mae’r ysgol wedi cyfrannu at ddigwyddiadau consortia rhanbarthol yn canolbwyntio ar gynllunio’r cwricwlwm, yn ogystal ag arwain ffrwd waith cwricwlwm ‘Cynghrair yr A55’, sef rhwydwaith o bedair ysgol uwchradd fawr yng Ngogledd Cymru.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y coleg

Mae Coleg Caerdydd a’r Fro (CAVC) yn arwain partneriaeth o 19 is-gontractwr i gyflwyno rhaglenni prentisiaeth Llywodraeth Cymru. Maent yn cyflwyno prentisiaethau i ryw 2,500 o ddysgwyr ar lefelau 2, 3 a 4, a’r rhan fwyaf o ddarpariaeth yn y meysydd sectorau blaenoriaethol. Mae 80% o ddysgwyr o grwpiau lleiafrifoedd ethnig, mae gan 10% anabledd wedi’i ddatgan, ac mae 35% o ddysgwyr yn dod o ardaloedd ag amddifadedd uchel. Mae’r coleg yn gwasanaethu cymuned amrywiol yn ardal prifddinas Cymru gan weithio gyda chyflogwyr, awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru i roi atebion i hyrwyddo prentisiaethau. Mae’n gweithio gyda thros 1,000 o gyflogwyr, o gyflogwyr rhyngwladol a chenedlaethol, i fusnesau bach a chanolig, gyda 76% o gyflogwyr yn fusnesau bach a chanolig. Mae gan y coleg nod clir i newid bywydau trwy ddysgu gyda ffocws penodol ar uchafu cyfleoedd i bobl ifanc ymgymryd â phrentisiaethau a mynd i’r afael â rhwystrau ar gyfer grwpiau nad oes cynrychiolaeth ddigonol ohonynt.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Prentisiaid Coleg Caerdydd a’r Fro yn gweithio mewn rhanbarth sydd â’r dirwedd fwyaf amrywiol yng Nghymru o ran ffyniant economaidd ac amrywiaeth y cymunedau o fewn y rhanbarth. Mae’r coleg yn cydnabod yr heriau allweddol i fynd i’r afael â thlodi ar draws y rhanbarth a chefnogi cymunedau ffyniannus. Mae’n gosod ei ymagwedd o amgylch themâu craidd strategol, sy’n cynnwys darparu ffordd ymatebol ac effeithiol o gyflenwi prentisiaethau, uchafu cyfleoedd i bobl ifanc ymgymryd â phrentisiaethau, cynyddu ymgysylltu y tu hwnt i lefel 2, ac ymrwymiad i feysydd sector blaenoriaethol. Er mwyn cyflawni’r nodau hyn, sicrhaodd fod y ddarpariaeth yn cael ei chynllunio ar lefel strategol, mewn cydweithrediad ag ystod eang o randdeiliaid.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae cynllunio strategol Prentisiaethau Coleg Caerdydd a’r Fro yn effeithiol, ac yn cyd-fynd ag angen lleol a chenedlaethol a sectorau blaenoriaethol medrau. Mae wedi gweithio’n dda gyda rhanddeiliaid, gan gynnwys Llywodraeth Cymru, i ddatblygu rhaglenni newydd arloesol, gan gynnwys gweithio gyda’r sector medrau creadigol a diwylliannol i gynnal rhaglen ddynodedig o brentisiaethau ar y cyd mewn treftadaeth ddiwylliannol ar gyfer 33 o ddysgwyr nad oeddent mewn addysg, cyflogaeth na hyfforddiant (NACH).

Mae’r coleg wedi gweithio’n dda gydag awdurdodau lleol i godi proffil a dealltwriaeth o’r llwybrau trwy brentisiaethau a’r cyfleoedd y maent yn eu darparu. Mae’n hyrwyddo prentisiaethau mewn ysgolion lleol ac wedi cymryd rhan mewn heriau ysgolion i annog pobl ifanc i ddilyn prentisiaethau technegol.

Mae’r coleg wedi gweithio’n galed i apelio at grwpiau nad oes cynrychiolaeth ddigonol ohonynt, fel y rhai o gymunedau lleiafrifoedd ethnig a’r rhai o ardaloedd llai cefnog, gan ddatblygu cysylltiadau â chyflogwyr lleol a grwpiau cymunedol, gan gynnal digwyddiadau ymwybyddiaeth a recriwtio o fewn y cymunedau hyn. Datblygodd y coleg brentisiaethau newyddiaduraeth Deloitte a’r BBC i gynyddu amrywiaeth. Mae hefyd wedi cynllunio a chyflwyno rhaglenni ategol fel interniaethau a gefnogir yn Dow ar gyfer y rhai ag anawsterau ac anableddau dysgu.

Mae’r coleg yn gweithio gydag ystod eang o gyflogwyr, gan gefnogi mewnfuddsoddiad a pharu medrau prentisiaid yn effeithiol, er enghraifft trwy ddatblygu prentisiaethau gwasanaethau ariannol yn y sector gwasanaethau ariannol a phroffesiynol yng Nghaerdydd. Mae’r gwaith hwn wedi arddangos prentisiaethau gyda chyflogwyr allweddol, yn cynnwys Aston Martin a Future PLC.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r coleg wedi cynyddu nifer y dysgwyr 16 mlwydd oed sy’n ymuno â phrentisiaethau, ac yn 2023, roedd 71% o’r ddarpariaeth o dan 24 mlwydd oed. Bu cynnydd yn nifer y grwpiau lleiafrifoedd ethnig sy’n cofrestru ar gyfer darpariaeth prentisiaethau. Mae dysgwyr o grwpiau lleiafrifoedd ethnig a’r rhai o ardaloedd llai cefnog yn cyflawni eu prentisiaethau ar gyfraddau tebyg i ddysgwyr eraill.

Ehangwyd y rhaglen prentisiaethau ar y cyd yn bedwar sector ychwanegol, mewn partneriaeth â chyflogwyr a darparwyr hyfforddiant newydd, gan gynnwys Canolfan Mileniwm Cymru, Sgil Cymru, Y Prentis ac Aspire.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae darparwyr prentisiaethau Coleg Caerdydd a’r Fro yn mynychu cyfarfodydd Ffederasiwn Hyfforddiant Cenedlaethol Cymru ac yn rhannu eu harfer gyda darparwyr prentisiaethau eraill. Maent wedi lledaenu’r cyfleoedd prentisiaethau ar y cyd ymhlith rhanddeiliaid allweddol, gan gynnwys fforymau medrau rhanbarthol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y darparwr

Mae Coleg Caerdydd a’r Fro (CAVC) yn arwain partneriaeth o 19 is-gontractwr i gyflwyno rhaglenni prentisiaeth Llywodraeth Cymru. Maent yn cyflwyno prentisiaethau i ryw 2,500 o ddysgwyr ar lefelau 2, 3 a 4, a’r rhan fwyaf o ddarpariaeth yn y sectorau blaenoriaethol. Mae 80% o ddysgwyr o grwpiau lleiafrifoedd ethnig, mae gan 10% anabledd wedi’i ddatgan, ac mae 35% o ddysgwyr yn dod o ardaloedd ag amddifadedd uchel. Mae’r coleg yn gwasanaethu cymuned amrywiol yn ardal prifddinas Cymru gan weithio gyda chyflogwyr, awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru i hyrwyddo prentisiaethau. Mae’n gweithio gyda thros 1,000 o gyflogwyr, o gyflogwyr rhyngwladol a chenedlaethol, i fusnesau bach a chanolig, gyda 76% o gyflogwyr yn fusnesau bach a chanolig. Mae gan y coleg ddiben clir i newid bywydau trwy ddysgu gyda ffocws penodol ar uchafu cyfleoedd i bobl ifanc ymgymryd â phrentisiaethau a mynd i’r afael â rhwystrau ar gyfer grwpiau nad oes cynrychiolaeth ddigonol ohonynt.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Darparodd y Ddeddf ADY gyfle i Brentisiaethau CAVC adolygu eu darpariaeth i sicrhau eu bod yn rhoi’r cymorth mwyaf effeithiol i’r dysgwyr hynny a oedd wedi datgelu bod ganddynt ADY / anabledd dysgu. Roedd yn bwysig sicrhau bod yr holl is-gontractwyr yn ymwybodol o ofynion y Ddeddf ac mewn sefyllfa i fodloni’r gofynion. Roedd gan Goleg Caerdydd a’r Fro dîm sefydledig ac arbenigol o staff ADY, a defnyddiwyd yr arbenigedd hwn yn effeithiol i ddatblygu darpariaeth ar draws y rhwydwaith, a chefnogi rhoi polisïau a gweithdrefnau newydd ar waith i fodloni gofynion y Cod ADY. Roedd yr holl ddarpariaeth yn cyd-fynd yn agos â gweledigaeth strategol Coleg Caerdydd a’r Fro a chyfleoedd gwell i allu mynd ati i recriwtio a chynorthwyo prentisiaid ag ADY / anableddau dysgu i ddysgu a chyflogaeth.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae timau cefnogi dysgwyr sy’n Brentisiaid CAVC yn cynnig ystod eang o wasanaethau ar gyfer dysgwyr. Mae trefniadau cryf ar waith i nodi anghenion cymorth dysgwyr a monitro cymorth yn briodol er mwyn datblygu dysgwyr a chefnogi eu cynnydd. Dyfeisiwyd prosesau clir ar gyfer prentisiaid oedd â chynllun datblygu, y rhai oedd wedi datgan bod ganddynt ADY / anabledd dysgu ar ddechrau eu rhaglen a’r rhai yr oedd staff yn amau bod ganddynt ADY / anabledd dysgu. O fewn y broses, nodwyd y meysydd allweddol canlynol:

  • Amlygwyd addasiadau y gellid eu gwneud trwy ddarpariaeth gyffredinol.
  • Trefnwyd bod cronfa adnoddau ar gael, yn cynnwys offer a chanllawiau, yn cynnwys apiau.
  • Dyfeisiwyd proses atgyfeirio glir i’r tîm ADY.
  • Roedd proses ar waith i olrhain a monitro’r dysgwyr hyn ar bob cam o’u taith.
  • Cynhaliwyd cyfarfodydd rheoli achosion atgyfeirio ADY bob mis gyda thîm ADY CAVC, i drafod a chytuno ar atgyfeiriadau ADY ar gyfer prentisiaid.
  • Daethpwyd o hyd i gysylltiadau â’r cymorth ALS, os oedd angen.

Galluogodd y ddarpariaeth hon gymorth teilwredig ar gyfer unrhyw ddysgwyr y nodwyd bod ganddynt ADY / anabledd dysgu, neu os oedd amheuaeth fod ganddynt ADY / anabledd dysgu. Sicrhaodd hefyd fod cynnydd dysgwyr yn cael ei olrhain a bod unrhyw ddysgwyr a oedd angen cymorth ychwanegol neu a oedd mewn perygl yn cael eu nodi’n gyflym.

Mynychodd pob un o’r staff raglen hyfforddi gynhwysfawr ar nodi ADY, darpariaeth gyffredinol, strategaethau cymorth effeithiol a phob elfen o’r broses atgyfeirio. O ganlyniad, cryfhawyd cysylltiadau â thîm ADY CAVC, ac mae rhai darparwyr wedi gallu datblygu eu cymorth ychwanegol eu hunain.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

O ganlyniad i’r gwaith hwn, bu cynnydd yn nifer y dysgwyr yn y darparwr yn datgelu bod ganddynt ADY / anabledd dysgu. Mae mwy o ddysgwyr yn manteisio ar y cymorth teilwredig hwn erbyn hyn, ac yn gwneud cynnydd yn eu dysgu ac yn eu gweithleoedd. Mae data cynnydd a chyflawniad yn dangos bod dysgwyr sy’n datgelu bod ganddynt ADY / anabledd dysgu yn gwneud yn dda o gymharu â dysgwyr eraill.

Mae staff wedi nodi eu bod nhw bellach yn fwy hyderus o ran nodi angen a gweithio gyda phrentisiaid sydd ag ADY / anabledd dysgu.

Mae cyflogwyr yn ymgysylltu’n effeithiol ac yn cyflogi dysgwyr ag ADY, maent yn cydnabod setiau sgiliau’r dysgwyr hyn ac yn ehangu cyfleoedd a chyfranogiad.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae darparwyr prentisiaethau Coleg Caerdydd a’r Fro yn mynychu cyfarfodydd Ffederasiwn Hyfforddiant Cenedlaethol Cymru ac yn rhannu eu harfer gyda darparwyr prentisiaethau eraill. Maent wedi gweithio’n agos gydag Arweinydd Rhaglen Trawsnewid y System ADY Colegau Cymru trwy fynychu cyfarfodydd, adolygu hyfforddiant a myfyrio ar ymagweddau at fodloni’r Cod ADY.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Agorodd Ysgol Gyfun Pontarddulais ym 1982, ac ychwanegwyd Cyfleuster Addysgu Arbenigol ychwanegu yn 2007 ar gyfer hyd at 10 o ddisgyblion ag anableddau dysgu dwys a lluosog. Mewn cymuned sydd â chefndiroedd economaidd gymdeithasol amrywiol, daw disgyblion o ddalgylch gwasgaredig iawn, gan gynnwys ardaloedd trefol, pentrefi bach a ffermydd mynydd. Ar hyn o bryd, mae 866 o ddisgyblion ar y gofrestr, gyda thuag 16% ohonynt yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, a nodwyd bod gan oddeutu 20% ohonynt angen dysgu ychwanegol. Mae gweledigaeth yr ysgol, sef ‘Trwy gynhwysiant, parch a gwydnwch y down yn bobl well ac yn ddysgwyr gydol oes llwyddiannus,’ yn ategu arwyddair yr ysgol, sef ‘Byw i ddysgu…dysgu byw’.

Cyd-destun a chefndir yr arfer

Gan gydnabod rôl hanfodol y mae presenoldeb yn ei chwarae yn neilliannau disgyblion, yn 2018, fe wnaeth yr ysgol flaenoriaethu presenoldeb fel gyrrwr o ran gwella’r ysgol trwy amrywiaeth o strategaethau. Esblygodd y fenter hon o ddealltwriaeth sylfaenol nad dim ond mater o gydymffurfio oedd presenoldeb, ond bod ganddo gysylltiad annatod ag ymgysylltiad disgyblion, eu lles a datblygu ymdeimlad o berthyn. Pwysleisiodd gweledigaeth yr ysgol greu amgylchedd lle mae disgyblion yn teimlo’u bod yn cael eu gwerthfawrogi, eu cynnwys a theimlo’n llawn cyffro tuag at ddysgu.

Disgrifiad o’r strategaeth

Mae’r strategaeth yn canolbwyntio ar ddwy flaenoriaeth allweddol: parhau i feithrin diwylliant ysgol cynhwysol, anogol, a sicrhau cyfleoedd dysgu difyr, gan gynnwys amrywiaeth eang o gyrsiau yng Nghyfnod Allweddol 4. Yr egwyddor sylfaenol yw bod disgyblion yn fwy tebygol o fod eisiau mynd i’r ysgol gyda’r diwylliant cywir a chwricwlwm diddorol a deniadol.

Mae strategaethau penodol yn cynnwys:

Meithrin a chynnal perthnasoedd: Mae’r ysgol yn amgylchedd diogel ac anogol, lle mae perthnasoedd cadarnhaol yn cael eu blaenoriaethu. Fe wnaeth gweithgor ymddygiad ailysgrifennu Polisi’r ysgol ar Ymddygiad Cadarnhaol, gyda ffocws clir ar sicrhau diwylliant rhagweithiol sy’n meithrin yr ymddygiadau cadarnhaol hyn a dealltwriaeth o’r ffactorau sy’n effeithio ar ymddygiad disgyblion. Mae arfer seiliedig ar dystiolaeth, fel technegau hyfforddi emosiwn ac ymwybyddiaeth ymwybodol o drawma, yn sylfaen i’r polisi ar ymddygiad cadarnhaol. Mae rheolau syml, ond effeithiol, ‘Parod, Parchus a Diogel’ wedi’u gwreiddio ar draws cymuned yr ysgol. Mae hyfforddiant rheolaidd i staff yn cynnwys esbonio pwysigrwydd sut mae staff yn rhyngweithio â disgyblion gan ddefnyddio dull y 5C, pan ddisgwylir i staff fod yn ddigyffro, yn gyson, yn glir, yn hyderus ac yn dosturiol (calm, consistent, clear, confident and compassionate) wrth siarad â disgyblion. Ochr yn ochr â hyn, mae pwysigrwydd datblygu gwerthoedd personol fel caredigrwydd ac empathi’n cael eu haddysgu’n benodol i ddisgyblion, trwy raglen Cymeriad a Diwylliant.

Hyrwyddo presenoldeb: Trwy wasanaethau a sesiynau tiwtor dosbarth, mae’r ysgol yn pwysleisio pwysigrwydd presenoldeb dyddiol fel conglfaen llwyddiant academaidd a thwf personol.

Monitro ac ymyriadau cadarn: Mae gan yr ysgol system fonitro gynhwysfawr i adnabod patrymau ymddygiad yn gynnar. Mae ymyriadau teilwredig, gan gynnwys cymorth un i un ac ymgysylltu â’r teulu, yn allweddol ar gyfer mynd i’r afael â heriau presenoldeb penodol, yn enwedig i ddisgyblion agored i niwed. Mae staff allweddol yn gweithio fel tîm i greu cynlluniau cymorth unigol i’r disgybl. Caiff y rhain eu monitro’n rheolaidd trwy gyfarfodydd â ffocws gyda staff allweddol. Mae Swyddog Ymgysylltu â Theuluoedd yr ysgol yn gweithio’n agos gyda’r Swyddog Lles Addysg i gefnogi teuluoedd mewn modd sensitif a gofalgar, gan ddarparu allgymorth yn y gymuned yn aml. Gan fod y Swyddog Ymgysylltu â Theuluoedd/Swyddog Lles Addysg yn gweithio gydag ysgolion cynradd partner, mae arferion yn gyson ar draws y clwstwr.

Arloesi’r Cwricwlwm: Gan gydnabod anghenion a diddordebau eang y disgyblion, fe wnaeth yr ysgol ehangu ei chwricwlwm ym Mlynyddoedd 10 ac 11 i gynnwys cyfuniad o bynciau TGAU a galwedigaethol. Bwriedir i gynnig y cwricwlwm ennyn diddordeb disgyblion mewn dysgu a bod yn gyson â’u diddordebau a’u dyheadau gyrfaol. Mae’r ysgol o’r farn bod hyn wedi cael effaith ddofn ar bresenoldeb ar gyfer y ddau grŵp blwyddyn.

Yr effaith ar ddarpariaeth a safonau disgyblion

Mae gweithredu’r strategaethau hyn wedi arwain at welliannau yn yr agweddau canlynol:

Cyfraddau presenoldeb uwch: Mae presenoldeb yn rhagori ar ddisgwyliadau wedi’u modelu, sy’n dyst i effeithiolrwydd y strategaethau. Mae disgyblion yn mynychu nid dim ond oherwydd bod rhaid iddynt wneud, ond oherwydd awydd diffuant i fod yn yr ysgol. Yn 2022/23, roedd yr ysgol yng Nghwartel 1 y Meincnod ar 92.6%, 4.1% pwynt uwchlaw disgwyliadau wedi’u modelu. Roedd presenoldeb disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn 87.8%, sydd 8.4% uwchlaw’r cyfartaledd cenedlaethol.

Gwell diwylliant ac ethos yr ysgol: Mae’r ethos anogol yn cyfrannu at ymdeimlad o gynhwysiant cymdeithasol a chymuned. Dywed disgyblion eu bod yn teimlo’n rhan o rwydwaith cefnogol, sy’n effeithio’n gadarnhaol ar eu lles a’u hymgysylltiad academaidd.

Llwyddiant academaidd: Mae’r cwricwlwm ehangach ym Mlynyddoedd 10 ac 11 wedi arwain at fwy o ymgysylltiad gan ddisgyblion. Mae disgyblion yn mwynhau eu profiadau dysgu, gan arwain at berfformiad cadarn iawn mewn arholiadau allanol.

Llwybrau gyrfaol: Mae’r cwricwlwm amrywiol a chynhwysol wedi galluogi disgyblion i ddechrau mapio’u llwybrau gyrfaol yn gynnar, gyda llawer ohonynt yn adeiladu ar y pynciau a astudiont yn yr ysgol i gynllunio tuag at gyflawni eu dyheadau gyrfaol yn y dyfodol.

Mae ymagwedd Ysgol Gyfun Pontarddulais at wella presenoldeb yn gyfuniad o fonitro strategol, cymorth personoledig, arloesi yn y cwricwlwm a meithrin diwylliant ysgol anogol. Nid yn unig y mae’r ymagwedd holistig hon wedi gwella cyfraddau presenoldeb, mae hefyd wedi gwella’r profiad addysgol yn sylfaenol a’r deilliannau i ddisgyblion.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gymunedol Cefn Hengoed yn ysgol cyfrwng Saesneg 11-16 a gynhelir gan awdurdod lleol Abertawe. Mae’r ysgol wedi’i lleoli yn Eastside, Abertawe. Mae 918 o ddisgyblion ar y gofrestr. Mae tua 33% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae tua 10% o ddisgyblion yn dysgu Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae gan yr ysgol gyfleuster addysgu arbennig i ddisgyblion ag anawsterau dysgu dwys i gymedrol. Mae lle i 20 disgybl yn y cyfleuster addysgu arbennig.

Mae canran y disgyblion sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY) yn 47.4% o boblogaeth gyfan yr ysgol. Mae cyfran y disgyblion sydd â chynllun statudol o anghenion dysgu ychwanegol (Datganiad/EHCP/Cynllun Datblygu Unigol) tua 6% (gan gynnwys y cyfleuster addysgu arbennig).

Mae’r uwch dîm arwain yn cynnwys y pennaeth (a benodwyd yn 2017), y dirprwy bennaeth, dau bennaeth cynorthwyol a dau uwch athro.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r cynllunio ar gyfer datblygiad cynyddol medrau disgyblion yn hynod effeithiol yn Ysgol Gymunedol Cefn Hengoed. Mae arweinwyr yn cynnal ffocws cryf ar wella’r ddarpariaeth ar gyfer medrau llythrennedd, rhifedd, digidol, Cymraeg a medrau meddwl disgyblion. O ganlyniad, mae llawer o ddisgyblion yn gwneud cynnydd cryf.

Mae gan yr ysgol ddulliau hen sefydledig ar gyfer datblygiad cynyddol medrau llythrennedd a rhifedd ar draws y cwricwlwm a, thros y ddwy flynedd ddiwethaf, mae wedi cydlynu a datblygu datblygiad cynyddol medrau digidol disgyblion yn llwyddiannus. Mae arweinwyr yn rhannu disgwyliadau uchel gyda’r holl staff a disgyblion ac maent wedi llwyddo i sicrhau bod athrawon yn darparu cyfleoedd dilys i ddisgyblion gymhwyso a datblygu eu medrau mewn meysydd pwnc perthnasol.

Trwy ei phroses sicrhau ansawdd ei hun, nododd yr ysgol fod angen cryfhau medrau Cymraeg a dwyieithog disgyblion ac mae hyn wedi bod yn ffocws cryf. Mae arweinwyr yn rhoi blaenoriaeth uchel i ddatblygu medrau Cymraeg disgyblion a sicrhau bod yr holl staff yn deall eu rôl yn datblygu hyn. O ganlyniad i’r ymagwedd hon, mae’r ddarpariaeth ar gyfer y Gymraeg yn gryfder nodedig.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae arweinwyr a staff yn ymdrechu i ddarparu cyfleoedd pwrpasol a chyson i ddisgyblion ddatblygu, ymestyn a chymhwyso’u medrau ar draws y cwricwlwm. Maent yn cydnabod bod llawer o ddisgyblion yn dechrau’r ysgol gyda lefelau medrau is na’r disgwyl ar gyfer eu hoedran. Mae arweinwyr yng Nghefn Hengoed wedi buddsoddi amser ac adnoddau yn ofalus i ddarparu dysgu proffesiynol effeithiol i’w staff er mwyn datblygu’r ddarpariaeth ar gyfer datblygiad cynyddol medrau disgyblion. Caiff pob maes pwnc ei gefnogi’n dda i ddatblygu adnoddau penodol i bwnc.

Mae’r ysgol yn cyflogi Rheolwyr Llythrennedd, Rhifedd, Dwyieithrwydd a Rheolwr y Fframwaith Cymhwysedd Digidol, sy’n cyfarfod yn rheolaidd â’r Pennaeth Cynorthwyol sy’n gyfrifol am gydlynu medrau trawsgwricwlaidd, i werthuso a chynllunio ymagwedd yr ysgol at ddatblygiad medrau trawsgwricwlaidd. Mae’r Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd a’r Fframwaith Cymhwysedd Digidol wedi’u mapio ar draws holl feysydd y cwricwlwm er mwyn cynllunio ar gyfer datblygiad medrau yn gynyddol ar draws Cyfnod Allweddol 3.

Mae pob maes pwnc yn gweithio’n gydweithredol ac ochr yn ochr â’r Rheolwyr Llythrennedd, Rhifedd, Digidol a Dwyieithrwydd i sicrhau bod cynllunio ar gyfer medrau yn adeiladu’n bwrpasol ar ddysgu blaenorol disgyblion a bod cyfleoedd i gymhwyso medrau yn gynyddol wrth i ddisgyblion symud drwy’r ysgol. Mae ffocws clir ar greu cysylltiadau dilys rhwng y medrau trawsgwricwlaidd a chynnwys pynciau i sicrhau bod gwersi’n ystyrlon ac yn cael effaith gadarnhaol ar gynnydd disgyblion. Mae cyfleoedd i ddisgyblion gymhwyso a datblygu’u medrau’n cael eu monitro’n agos gan staff ac arweinwyr ac mae hyn yn helpu sicrhau datblygiad cynyddol medrau yn dda. Mae arweinwyr a staff yn adolygu ac yn gwerthuso’r dull hwn yn rheolaidd ac yn rhannu arfer effeithiol yn barhaus.

Yn ogystal, mae’r ysgol yn defnyddio model seiliedig ar ymholi i ddatblygu medrau trawsgwricwlaidd lle mae pob maes pwnc, ar ôl gwerthuso cryfderau a meysydd i’w datblygu, yn rhoi prawf ar fenter newydd i wella agwedd ar lythrennedd, rhifedd a chymhwysedd digidol. Caiff arfer orau ei rhannu gyda staff addysgu eraill bob tymor ac, ynghyd â’r gwaith arall sy’n cael ei gyflawni, mae’n sicrhau bod datblygiad cynyddol medrau trawsgwricwlaidd yn cael ei gynllunio a’i gydlynu’n dda.

Medrau meddwl critigol

Yn 2019, cwblhaodd yr holl staff addysgu broses hunanwerthuso ar sail y 12 egwyddor addysgegol sydd wedi’u hamlinellu yn ‘Dyfodol Llwyddiannus’. Nododd hyn fod angen gwella’r cyfleoedd i ddatblygu medrau meddwl critigol disgyblion. Yn dilyn sesiwn datblygiad proffesiynol, datblygodd pob maes pwnc adnoddau a gweithgareddau gwersi penodol i bwnc i wella’r cyfleoedd i ddatblygu meddwl critigol disgyblion yn gynyddol. Gweithiodd arweinwyr medrau gyda meysydd pwnc unigol i wella’r cynllunio gan athrawon ar gyfer datblygu meddwl critigol disgyblion a’r defnydd o gwestiynu. Fe wnaeth hyn gynnwys creu gweithgareddau cyfoethog ac ysgogol i annog disgyblion i ehangu eu meddwl ac archwilio safbwyntiau gwahanol. Er enghraifft, datblygodd yr Adran Saesneg gwestiwn meddwl critigol cyffredinol ar gyfer pob uned waith. Roedd gweithgareddau meddwl critigol llai, a luniwyd i annog disgyblion i gymryd risgiau yn eu dysgu, yn ategu’r cwestiynau hyn. Fe wnaeth pob maes pwnc werthuso llwyddiant eu dull a rhannu’u canfyddiadau â’r staff ehangach ar ddiwedd y flwyddyn academaidd. Mae’r ddarpariaeth ar gyfer medrau meddwl yn parhau i lunio rhan o gylch rheoli perfformiad yr ysgol.

Medrau llythrennedd a rhifedd

Mae gan yr ysgol ymagwedd gadarn at ddatblygiad cynyddol medrau llythrennedd a rhifedd ar draws pob maes pwnc trwy ddefnyddio ymddygiadau Llythrennedd a Rhifedd. Buddsoddwyd amser sylweddol yn ystod cyfarfodydd staff a HMS mewn datblygu dealltwriaeth gyffredin o’r ffordd y dylid addysgu medrau darllen, ysgrifennu, llafaredd a rhifedd, a sut gellir datblygu’r medrau hyn mewn meysydd pwnc unigol. Mae’r ymddygiadau’n rhoi dealltwriaeth glir i staff o sut i gynorthwyo disgyblion i gymhwyso a datblygu’u medrau. Er enghraifft, mae ymddygiadau darllen yr ysgol yn helpu sicrhau bod disgyblion yn defnyddio’u gwybodaeth flaenorol, yn delweddu ac yn cwestiynu agweddau ar yr hyn maen nhw wedi’i ddarllen, yn ogystal ag yn datblygu medrau lefel uwch, fel gwerthuso, dadansoddi a dod i gasgliad. Yn yr un modd, mae ymddygiadau rhifedd yr ysgol yn darparu arweiniad clir ar gyfer cynorthwyo disgyblion i ddatrys problemau mewn amrywiaeth o gyd-destunau. Mae’r defnydd effeithiol o Ymddygiadau Llythrennedd a Rhifedd ar draws yr ysgol yn cael ei werthuso trwy gylch sicrhau ansawdd yr ysgol ac mae’n llywio datblygiad proffesiynol i’r staff.

Medrau Cymraeg

I wella safon Cymraeg llafar mewn gwersi Cymraeg ac ar draws yr ysgol, mae adran y Gymraeg wedi datblygu ymagwedd gyffredin at addysgu llafaredd: ‘pwyntio, rhoi sylw, ymhelaethu, cwestiynu’. Mae’r holl athrawon Cymraeg yn ei defnyddio ac mae wedi helpu i wella ansawdd Cymraeg llafar ac ysgrifenedig disgyblion. Mae datblygiad medrau dwyieithog disgyblion y tu hwnt i wersi Cymraeg yn flaenoriaeth ysgol gyfan ac mae arweinwyr wedi cynnal ffocws cyson ar yr agwedd hon ar eu gwaith trwy’r cylch sicrhau ansawdd. O ganlyniad, mae gan bob maes pwnc gynllun gweithredu clir ar gyfer sut y byddant yn datblygu dwyieithrwydd yn eu maes er mwyn annog Cymraeg llafar naturiol a digymell mewn ysgol lle mae ychydig bach iawn o ddisgyblion yn siarad Cymraeg gartref. Mae’r Rheolwr Dwyieithrwydd, ochr yn ochr â phennaeth y Gymraeg, hefyd wedi datblygu ymadroddion defnyddiol sy’n cael eu harddangos ym mhob ystafell ddosbarth ac yn y ffreutur. Dros y flwyddyn ddiwethaf, mae disgyblion wedi defnyddio’r ymadroddion hyn mewn gwersi i gynyddu pa mor aml mae Cymraeg achlysurol yn cael ei defnyddio yn yr ystafell ddosbarth a’r tu hwnt. Mae defnyddio’r ymadroddion hyn yn rheolaidd yn gysylltiedig â phwyntiau Cymreictod a chaiff disgyblion eu gwobrwyo trwy bolisi gwobrau’r ysgol am ddefnyddio Cymraeg llafar cyffredin yn gyson. Mae’r strategaeth hon wedi helpu i wella hyder disgyblion wrth ddefnyddio’u Cymraeg, eu dealltwriaeth o ddiwylliant Cymru ac mae wedi ysbrydoli disgyblion i fod yn frwdfrydig wrth ddysgu Cymraeg.

Gweithio trawsgwricwlaidd a thraws-sector

Mae Ysgol Gymunedol Cefn Hengoed yn gweithio’n agos gyda’i hysgolion cynradd partner ar ymagwedd gyffredin at ddatblygu medrau trawsgwricwlaidd yn gynyddol. Yn ddiweddar, mae’r Rheolwr Llythrennedd wedi darparu hyfforddiant diweddaru, er enghraifft ar addysgu darllen i ysgolion cynradd y clwstwr. Yn ogystal, mae’r Rheolwr Rhifedd wedi datblygu polisi cyfrifiadau’r clwstwr i hybu cysondeb wrth addysgu mathemateg a rhifedd ar draws y clwstwr. At hynny, mae adran y Gymraeg wedi dechrau gwaith ar brosiect darllen clwstwr gyda dosbarthiadau Blwyddyn 6 a fydd yn llywio addysgu’r Gymraeg ym mlwyddyn 7 y flwyddyn academaidd nesaf. Mae hyn yn ychwanegol at y gwaith o ddatblygu ymagwedd gyson at addysgu llafaredd trwy’r dechneg ‘pwyntio, rhoi sylw, ymhelaethu, cwestiynu’ sy’n cael ei defnyddio’n llwyddiannus gan adran y Gymraeg.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r ddarpariaeth i gefnogi datblygiad cynyddol medrau disgyblion yn gryfder nodedig yn yr ysgol. Mae yno ymagwedd gydlynus, wedi’i chynllunio’n dda, sy’n sicrhau bod disgyblion yn adeiladu’n gynyddol ar eu gwybodaeth, eu medrau a’u dealltwriaeth. Mae ffocws cyson a chadarn arweinwyr ar ddatblygiad medrau disgyblion wedi arwain at ddarpariaeth effeithiol sy’n galluogi disgyblion i wneud cynnydd cadarn.

Ar y cyfan, mae agweddau disgyblion at ddysgu, datblygu medrau ac, yn benodol, at ddysgu’r Gymraeg, yn gadarn. Mae gan y rhan fwyaf o ddisgyblion symbyliad mewn gwersi, maent yn cymryd rhan yn gadarnhaol mewn trafodaethau ac maent yn arddangos medrau siarad a gwrando cadarn. Mae llawer ohonynt yn darllen ac yn ysgrifennu’n dda at amrywiaeth o ddibenion ac yn gweithio’n hyderus gyda chysyniadau rhif. Yn ogystal, mae disgyblion wedi’u symbylu i ddod i’r ysgol ac mae cyfraddau presenoldeb wedi gwella’n nodedig dros y flwyddyn ddiwethaf.

Mae llawer o ddisgyblion sy’n mynychu Ysgol Gymunedol Cefn Hengoed yn gwneud cynnydd da wrth ddatblygu’u medrau ar draws pob agwedd ar eu dysgu. Ar y cyfan, mae addysgu o ansawdd uchel yn cefnogi disgyblion yn dda i ddatblygu’u medrau siarad, ysgrifennu, rhifedd, meddwl a digidol.

Sut rydych chi wedi rhannu’ch arfer orau?

Yn ogystal â rhannu arfer gydag ysgolion cynradd partner, mae Cefn Hengoed hefyd yn rhan o rwydwaith ysgol i ysgol gyda thair ysgol uwchradd arall yn yr awdurdod lleol. Mae’r gwaith hwn yn cynnwys system adolygu cymheiriaid sydd, eleni er enghraifft, yn cynnwys gwerthuso’r ddarpariaeth ar gyfer llythrennedd a’r ddarpariaeth ar gyfer medrau rhifedd ym mhob ysgol. At hynny, mae’r ysgol hefyd yn rhan o bartneriaeth ysgolion De Cymru gydag ysgolion uwchradd eraill.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Idris Davies 3 i 18 oed (IDS 3 i 18) yn ysgol 3 i 18 cyfrwng Saesneg a gynhelir gan awdurdod lleol Caerffili. Mae’n gwasanaethu ardaloedd Rhymni, Pontlotyn, Abertyswg, Tredegar Newydd, Fochriw a Phillipstown. Mae tua 900 o ddisgyblion ar y gofrestr, a thua 42 ohonynt yn y chweched dosbarth, a 36 ohonynt yn y dosbarth meithrin. Mae bron pob un o’r disgyblion yn siarad Saesneg fel eu hiaith gyntaf ac yn dod o gefndir gwyn Prydeinig.

Mae tua 34.1% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae’r ysgol yn nodi bod gan ryw 8.9% o ddisgyblion anghenion dysgu ychwanegol. Ychydig iawn o ddisgyblion sydd â datganiad o anghenion addysgol arbennig.

Penodwyd pennaeth yr ysgol ym mis Ionawr 2018, sef dyddiad agor yr ysgol. Mae’r UDA yn cynnwys pennaeth gweithredol, dau ddirprwy bennaeth, tri uwch bennaeth cynorthwyol, ynghyd â phump o arweinwyr medrau.

Caiff gweledigaeth yr ysgol ei chrynhoi yn yr arwyddair, sef ‘Pob Disgybl – Pob Cyfle – Pob Dydd’, sy’n treiddio trwy bob agwedd ar waith yr ysgol ar bob lefel.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r ysgol yn gwasanaethu cymunedau lleol sydd â lefelau uchel o amddifadedd cymdeithasol, a diffinnir bod cyfran sylweddol o ddisgyblion dan anfantais ac yn fregus. Fel arfer, mae disgyblion sydd dan anfantais yn wynebu rhwystrau rhag llwyddo yn yr ysgol oherwydd amgylchiadau niweidiol y tu hwnt i’w rheolaeth nhw, a’r dysgwyr bregus yw’r rhai a allai fod yn fwy tebygol o brofi rhwystrau emosiynol, cymdeithasol a datblygiadol rhag dysgu.

Mae proffil y disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim wedi newid yn sylweddol dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf, ac yn 42.7% ar draws y ddau sector ar hyn o bryd. Mae 50% o ddysgwyr y sector cynradd yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim ar hyn o bryd, o gymharu â 28.8% pan agorwyd yr ysgol ym mis Ionawr 2018. O’i gymharu, mae 40.3% o ddisgyblion y sector uwchradd yn yr ysgol yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim ar hyn o bryd, o gymharu â 31.2% ym mis Ionawr 2018.

Mae effaith pandemig COVID-19 wedi cymhlethu’r rhwystrau rhag dysgu a brofir gan ddysgwyr dan anfantais a bregus yn yr ysgol, ac mae hyn wedi cael ei waethygu ymhellach gan effaith yr argyfwng costau byw. Er mwyn ymateb i’r rhwystrau a’r heriau hyn, mae wedi bod yn hanfodol i’r ysgol ddatblygu strwythur arweinyddiaeth hyblyg sy’n gallu ymateb yn gyflym ac yn fedrus i anghenion esblygol dysgwyr dan anfantais a bregus.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Wrth sefydlu’r ysgol newydd, ymgymerodd y pennaeth, ynghyd â’r corff llywodraethol, â phroses ymgynghori lawn i gynllunio a datblygu gweledigaeth yr ysgol. Roedd yn glir gan randdeiliaid fod angen i nodi a mynd i’r afael ag anghenion dysgwyr dan anfantais a bregus fod yn uchelgais ganolog i weledigaeth yr ysgol. Arweiniodd hyn at uchelgais i sicrhau’r gorau i’r holl ddisgyblion: ‘Pob Disgybl – Pob Cyfle – Pob Dydd’. Mae’r ysgol yn gobeithio cyflawni’r uchelgais hon ym mhob agwedd ar ei gwaith.

I gyflawni’r uchelgais hon, cafodd strwythur staffio newydd ei gynllunio a’i roi ar waith o fis Medi 2018 gan bennu rolau a chyfrifoldebau arweinyddiaeth ganol ac uwch arweinyddiaeth clir i ddileu a mynd i’r afael â’r rhwystrau a brofir gan ddysgwyr dan anfantais a bregus. Yn ychwanegol, ailstrwythurwyd corff llywodraethol yr ysgol a dynodwyd uwch aelod yn ‘Arweinydd y Llywodraethwyr ar gyfer Dysgwyr Dan Anfantais a Bregus’. Mae holl gyfarfodydd y corff llywodraethol llawn a chyfarfodydd pwyllgor yn cynnwys gweithgareddau cynllunio strategol, monitro a gwerthuso sy’n gysylltiedig â dysgwyr dan anfantais a bregus.

Creodd yr ysgol rôl newydd, sef ‘Arweinydd Dysgwyr Dan Anfantais a Bregus’, sydd â chyfrifoldeb am hyrwyddo’r dysgwyr hyn ac am arwain datblygu’r ddarpariaeth, olrhain a monitro dangosyddion perfformiad allweddol ar gyfer dysgwyr dan anfantais a bregus.

Mae’r Arweinydd Dysgwyr Bregus yn coladu’r holl ddata monitro sy’n gysylltiedig ag ymgysylltiad a pherfformiad dysgwyr dan anfantais a bregus trwy ddangosfwrdd ‘Cau’r Bwlch’. Wedyn, rhennir hwn gyda phob haen o arweinwyr, gan gynnwys data monitro allweddol, er mwyn llywio’r defnydd o adnoddau a hwyluso monitro effaith strategaethau. Mae’r dangosfwrdd yn ddogfen fyw ac fe gaiff ei hadolygu bob wythnos mewn cyfarfodydd uwch arweinyddiaeth a chyfarfodydd y corff llywodraethol, a’i rhannu â’r holl aelodau staff mewn cyfarfodydd staff bob hanner tymor.

Mae’r dangosfwrdd yn dwyn data monitro ynghyd sy’n cwmpasu pob agwedd ar waith yr ysgol, gan gynnwys:

  • Data olrhain medrau (gan gynnwys effaith rhaglenni ymyrraeth)
  • Data olrhain pynciau
  • Presenoldeb
  • Gwobrau a chosbau
  • Ymgysylltu â’r cwricwlwm (gan gynnwys cyfle i fanteisio ar ddarpariaeth cyrsiau cyfnodau allweddol 4 a 5)
  • Ymgysylltiad cwricwlaidd estynedig (er enghraifft cyfle i fanteisio ar ddarpariaeth gwersi cerddoriaeth a chlwb chwaraeon)

Trwy ddefnyddio’r data monitro hwn, gwneir yr holl gynllunio gwelliant strategol gydag ‘edau euraidd’ gwella cyflawniad dysgwyr difreintiedig a bregus wedi’i gwau trwyddo. Mae’r holl flaenoriaethau strategol o fewn y Cynllun Gwella Ysgol yn mynd i’r afael yn benodol â’r agwedd hon ar waith yr ysgol ac yn nodi’n glir y meini prawf llwyddiant sy’n gysylltiedig â gwella cyflawniad dysgwyr bregus a dysgwyr dan anfantais.

Mae rhaglen dysgu proffesiynol gynhwysfawr wedi cael ei chynllunio a’i chyflwyno i’r holl aelodau staff i sicrhau bod yr holl fentrau cysylltiedig yn cael eu rhoi ar waith yn effeithiol. Mae staff yn meddu ar ddealltwriaeth glir o anghenion yr holl ddisgyblion dan anfantais a bregus, a’r rhwystrau unigol rhag dysgu y gallent eu hwynebu, yn ogystal â’u rôl i gynorthwyo disgyblion i’w goresgyn.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Erbyn hyn, caiff gwella cyflawniad dysgwyr dan anfantais a bregus ei ymgorffori’n llawn ar draws pob agwedd ar gynllunio gwelliant yr ysgol, sydd wedi cael ei lywio’n llawn trwy fonitro data wedi’i goladu o fewn y Dangosfwrdd Cau’r Bwlch. Mae’r ysgol wedi adolygu ac ailddefnyddio dyrannu’r Grant Datblygu Disgyblion i sicrhau ei fod yn cael ei dargedu i fynd i’r afael â’r meysydd i’w datblygu a nodwyd trwy’r Dangosfwrdd Cau’r Bwlch.

Mae polisïau, systemau a gweithdrefnau clir a chynhwysfawr ar waith ar draws yr ysgol i gynorthwyo staff i gael gwared â rhwystrau rhag dysgu a llwyddo. Nodwyd bod y ddarpariaeth ar gyfer gofal, cymorth ac arweiniad yn gryfder sylweddol ac mae’n darparu ar gyfer anghenion academaidd a bugeiliol y disgyblion. Mae’r ysgol yn cyflogi staff allweddol i gefnogi’r ddarpariaeth, fel y Swyddogion Presenoldeb a Lles a’r Swyddog Cyswllt Disgyblion a Theuluoedd, a ariennir trwy’r Grant Datblygu Disgyblion. Mae’r rolau hyn yn ganolog i gynorthwyo disgyblion i oresgyn rhwystrau rhag mynychu’r ysgol sy’n eu hwynebu. Mae hyn yn cynnwys gweithio gydag asiantaethau allanol i gefnogi anghenion emosiynol a lles dysgwyr.

Mae’r ysgol yn monitro’n agos y cyfleoedd a gaiff dysgwyr dan anfantais i fanteisio ar yr holl brofiadau dysgu ac yn sicrhau bod cynrychiolaeth gyfrannol, o leiaf, yn cael ei chyflawni yn holl feysydd y ddarpariaeth. Defnyddir grwpiau llais y disgybl i ddatblygu darpariaeth y cwricwlwm a nodi meysydd i’w datblygu, a chynghori ar strategaethau i leihau rhwystrau. Er enghraifft, yn sgil adborth gan y grwpiau hyn, gall pob un o’r disgyblion fanteisio ar ddarpariaeth gyffredinol o wersi cerddoriaeth, gyda chyllid ar gyfer dysgwyr dan anfantais yn cael ei ddarparu trwy’r Grant Datblygu Disgyblion. Yn ychwanegol, mae’r ysgol yn dyrannu’r adnoddau angenrheidiol i bob adran i sicrhau bod disgyblion o gefndiroedd difreintiedig yn gallu cymryd rhan yn llawn mewn gweithgareddau. Er enghraifft, darperir cynhwysion coginio i ddisgyblion ar gyfer gwersi technoleg bwyd, a phrynwyd citiau addysg gorfforol i sicrhau bod yr holl ddisgyblion yn gallu cymryd rhan mewn gweithgareddau chwaraeon.

Ceir rhaglen glir a chynlluniedig o weithgareddau ar draws yr ysgol i godi dyheadau’r holl ddisgyblion a’u teuluoedd. Mae’r rhaglen hon yn cynnwys darpariaeth cwricwlwm ffurfiol lle mae codi proffil gyrfaoedd ar draws yr ysgol yn rhan greiddiol o addysgu yn ôl cyfnod ac adran a phrofiadau dysgu. Yn ychwanegol, ymestynnir y cwricwlwm trwy fentrau gyda phrifysgolion sydd wedi’u cynllunio’n benodol i ymgysylltu â disgyblion o gefndiroedd difreintiedig, a’u teuluoedd, er mwyn gwella cyfraddau cyfranogi a chodi eu dyheadau o oedran cynnar.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Rhannwyd arfer gyda’r awdurdod lleol a’r consortiwm rhanbarthol trwy eu sianelau lledaenu. Mae’r ysgol hefyd wedi gwneud cyflwyniadau mewn cynadleddau ac wedi cynnal gweithdai ac ymweliadau arfer orau o ysgolion eraill.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Maes y Coed yn ysgol arbennig a gynhelir ar gyfer disgyblion 3-19 oed ag anghenion dysgu ychwanegol. Mae ganddi 121 o ddisgyblion ar ei chofrestr, y mae ganddynt anghenion cymhleth sy’n teithio o bob cwr o awdurdod lleol Castell-nedd Port Talbot.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Roedd Ysgol Maes Y Coed yn Ysgol Arloesi ar gyfer y celfyddydau mynegiannol, yn gyntaf fel rhan o glwstwr pedair ysgol, wedyn fel ysgol unigol yn ddiweddarach. Roedd yr athro sy’n gyfrifol hefyd yn Hyrwyddwr y Celfyddydau fel rhan o’r prosiect Ysgolion Creadigol Arweiniol. Roedd Hyrwyddwyr y Celfyddydau yn ymatebol i anghenion ysgolion unigol neu glystyrau unigol, ac wedyn yn cyflwyno hyfforddiant pwrpasol ar eu cyfer.

Mae Ysgol Maes y Coed wedi cael ffocws cryf erioed ar gwricwlwm y celfyddydau mynegiannol gan fod ei natur ddynamig yn ymgysylltu, yn cymell, ac yn annog disgyblion yr ysgol. Trwy ymgysylltu â’r celfyddydau mynegiannol, mae disgyblion wedi mynd ati i archwilio eu diwylliant eu hunain, y gwahaniaethau o fewn eu bro, a hanes yr ardal leol.

Mae’r celfyddydau mynegiannol yn hygyrch i’r holl ddisgyblion, ac yn gwbl gynhwysol o’r herwydd. Maent yn ennyn brwdfrydedd disgyblion ac yn ehangu eu gorwelion, gan ddatblygu eu medrau creadigol, dychmygus ac ymarferol tra’n datblygu eu gwydnwch a’u chwilfrydedd, hefyd.

Mae llais y disgybl yn rhan annatod o ethos Ysgol Maes y Coed. Ffurfiwyd y côr gan y disgyblion ar gyfer y disgyblion, ac mae gwyliau cerddoriaeth yr ysgol a’r tripiau i’r theatr hefyd yn deillio o lais y disgybl.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae athro arweiniol celfyddydau mynegiannol yr ysgol yn cynllunio ac yn cyflwyno hyfforddiant pwrpasol ar gyfer yr holl aelodau staff. Caiff hyfforddiant ei deilwra i gynrychioli anghenion unigol yr ysgol. Nod yr hyfforddiant yw herio amgyffrediadau staff a dileu rhwystrau rhag dysgu. Mae’r hyfforddiant a gyflwynir yn cynnwys creadigrwydd, medrau annatod, diwrnod celfyddydau cost isel effaith uchel, a defnyddio Garage Band. Caiff staff eu hannog i archwilio technegau celf amrywiol ac maent yn cymhwyso’r rhain i gynllunio gwersi difyr ar gyfer disgyblion.

Mae profiadau cerddorol ar gyfer disgyblion yn cynnwys gwyliau cerddoriaeth ysgol lle mae bandiau roc, cerddorion acwstig, cerddorfeydd ysgolion lleol, a chorau, yn cael gwahoddiad i berfformio ar wahanol lwyfannau; fersiwn yr ysgol ei hun o Glastonbury! Yn ychwanegol, mae disgyblion yn profi gweithdai samba, telynorion, bandiau, gitaryddion, bandiau pres, a pherfformiadau côr. Mae disgyblion wedi perfformio yng Nghanolfan Mileniwm Cymru, wedi agor digwyddiad Comisiynydd Plant Cymru yng Nghanolfan yr Holl Genhedloedd yng Nghaerdydd, ac wedi perfformio gyda chast Les Misérables yn Queen`s Theatre, Llundain. Mae disgyblion wedi cymryd rhan mewn sioeau cerdd, yn cynnwys ‘Pride Rock’, a ysgrifennwyd gan ddisgyblion. Yn ychwanegol, dewisodd y disgyblion y gerddoriaeth, creu’r gwisgoedd a’r setiau, a darparu animeiddiadau ar gyfer yr olygfa ruthro. Gyda chymorth gan staff a myfyriwr dawns o Brifysgol Bryste, bu disgyblion yn coreograffu’r dawnsiau. Bu holl ddisgyblion yr ysgol hŷn yn cymryd rhan fel perfformwyr, gwneuthurwyr ffilmiau, fel rhan o’r criw cefn llwyfan.

Yn nhymor yr haf 2022, darparwyd offerynnau cerdd newydd gan Wasanaethau Cerdd Castell-nedd Port Talbot. Mae offerynnau wedi cael eu defnyddio’n dda yn y dosbarthiadau, ac mae gan bob dosbarth eu set eu hunain o ‘boomwhackers’ er mwyn i ddisgyblion allu dechrau edrych ar nodiant cerddorol (gan ddefnyddio’r lliwiau), clychau llaw lliw a chlychau taro. Yn ychwanegol, mae gan yr ysgol offerynnau taro heb eu tiwnio, set samba a Soundbeam a drefnwyd. Mae hyn wedi gwneud cyfansoddi cerddoriaeth yn hygyrch i’r holl ddisgyblion.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau disgyblion?

Mae disgyblion yn ymgysylltu’n dda ac yn cael eu cymell gan yr amrywiaeth o ymarferwyr sydd wedi ymweld â’r ysgol. Mae medrau cerddoriaeth penodol wedi cael eu haddysgu a’u defnyddio, ac mae disgyblion yn gwneud cynnydd da yn y maes hwn. Mae ychydig ohonynt yn gallu darllen nodiant cerddorol ac yn chwarae offerynnau cerddorol â hyder. Mae staff yn fwy hyderus yn addysgu cerddoriaeth ar draws yr ysgol, ac mae hyn wedi arwain at addysgu a defnyddio mwy o gerddoriaeth yn effeithiol mewn meysydd dysgu a phrofiad eraill.

Caiff medrau celf disgyblion eu datblygu’n gyson ac mae disgyblion yn penderfynu ar gyfeiriad eu dysgu. Mae’r addysgu yn ystyried artistiaid o Gymru yn fan cychwyn, yn ogystal â defnyddio gwahanol ffurfiau celf. Mae hyfforddiant yn y celfyddydau mynegiannol hefyd wedi helpu cyfrannu at les a morâl staff fel y dangoswyd yn adborth staff ar ôl digwyddiadau hyfforddi.

Mae’r ysgol wedi rhannu ei gwaith mewn fideo ar gyfer Llywodraeth Cymru i drafod effaith ei chwricwlwm creadigol.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae arweinydd cwricwlwm yr ysgol wedi cyflwyno hyfforddiant ar gyfer ysgolion o fewn yr awdurdod lleol ar greadigrwydd a cherddoriaeth fel rhan o’i rôl fel hyrwyddwr y celfyddydau. Hefyd, gwahoddwyd arweinydd y cwricwlwm i siarad ar banel sy’n cynrychioli Cyngor Celfyddydau Cymru yn ystod cynhadledd Cymru gyfan. Mae arweinydd cwricwlwm yr ysgol hefyd wedi cyflwyno sesiynau ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant ac ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd, ynglŷn â’r celfyddydau mynegiannol ac anghenion dysgu ychwanegol. Mae hi hefyd wedi cymryd rhan mewn podlediad ar addysg ac wedi cynnal sgyrsiau i Network Ed ar X (Twitter, gynt). Mae’r ysgol wedi creu cysylltiadau buddiol ag ysgolion arbennig eraill, unedau adnodd, ac ysgolion prif ffrwd o fewn y fro, ac yn genedlaethol.

Mae’r ysgol wedi rhannu ei phrosiectau treftadaeth gydag ysgolion lleol eraill. Mae Jeremy Miles AS wedi ymweld â’r ysgol fel rhan o’i rôl fel Gweinidog Addysg, i edrych ar y ddarpariaeth gerddoriaeth a sut caiff cerddoriaeth ei haddysgu yn Ysgol Maes y Coed.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Maes y Coed yn ysgol arbennig a gynhelir ar gyfer disgyblion 3-19 oed ag anghenion dysgu ychwanegol. Mae ganddi 121 o ddisgyblion ar ei chofrestr, y mae ganddynt anghenion cymhleth, sy’n teithio o bob cwr o awdurdod lleol Castell-nedd Port Talbot.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Ysgol Maes y Coed yn ysgol anogol, hapus a gweithgar sy’n rhoi blaenoriaeth sylweddol i les ei staff a’i disgyblion. Mae arweinwyr wedi creu diwylliant cryf o gymorth ar y ddwy ochr wrth weithio gyda’i gilydd, ac yn annog parch a charedigrwydd rhwng staff, disgyblion a theuluoedd.

Mae arweinwyr yn cydnabod mai adnodd mwyaf yr ysgol yw ei staff. Maent yn cydnabod y pwysigrwydd y dylai’r holl aelodau staff deimlo eu bod yn cael eu gwerthfawrogi fel rhan bwysig ac annatod o’r ysgol. Mae’r pennaeth yn mynnu bod arweinyddiaeth yn broses ryngweithiol sy’n cynnwys sylwi, teimlo a gwneud synnwyr mewn sefyllfaoedd ac mewn ffyrdd sy’n cysylltu ag eraill. Mae’r dull arweinyddiaeth hwn yn arwain at wella perfformiad y sefydliad, ymgysylltu, deilliannau disgyblion, cadw, a lles y gweithlu.

Mae gweledigaeth yr ysgol ar gyfer arweinyddiaeth dosturiol yn ymwneud ag arferion bach, bob dydd; y ffordd rydych yn trin pobl a’ch agwedd at yr ysgol bob dydd. Mae arweinwyr yn credu y dylent fod yn garedig at bobl, ystyried teimladau, a gwrando ar yr hyn sy’n digwydd ym mywydau eich tîm. Mae gofyn cael empathi, amynedd a charedigrwydd i weithio fel arweinydd ysgol. Mae arweinwyr yn yr ysgol yn ymdrechu i sicrhau bod holl aelodau’r tîm yn rhannu’r un gwerthoedd ynghylch sut caiff pobl eraill eu trin.

Yn ychwanegol, mae arweinwyr yn yr ysgol yn cydnabod effaith sylweddol bod yn rhiant i blentyn ag anghenion ychwanegol a’r ynysu a’r diffyg cyfleoedd cynhwysol y gallai teuluoedd eu profi. Cafodd hyn ei effeithio ymhellach gan COVID-19, a ynysodd lawer o deuluoedd a lleihau eu cyfleoedd i elwa ar gymorth hanfodol ychwanegol.

Mae’r pennaeth yn haeru nad yw arweinyddiaeth dosturiol yn opsiwn ‘meddal’. Nid yw arweinwyr tosturiol yn bobl sy’n cael eu perswadio’n hawdd. Maent yn ystyried teimladau ac anghenion pobl eraill, ond rhaid iddynt wneud y penderfyniadau gorau i’w hysgol, yn y pen draw. Mae’n rhoi’r pwyslais ar bobl a deilliannau, gan annog perfformiad uchel trwy empathi, dealltwriaeth a chymorth.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae’r arbenigedd, y tosturi a’r gofal a ddangosir gan yr holl aelodau staff yn yr ysgol yn parhau. Yn Ysgol Maes y Coed, mae arweinyddiaeth dosturiol yn golygu poeni’n ddwys am bawb o fewn teulu estynedig yr ysgol.

Mae arweinwyr yr ysgol yn ystyried bod ymdeimlad cryf o hunaniaeth a pherthyn yn yr ysgol yn hanfodol. Caiff yr amodau hyn eu creu gan yr ysgol trwy fuddsoddi mewn ymgysylltu â’r gymuned, meithrin ymddiriedaeth, a chreu cysylltiadau. Caiff y rhwydweithiau hyn eu ffurfio gan arweinwyr yr ysgol sy’n modelu tosturi, empathi, a pharch at bobl eraill.

Mae arweinwyr yn cydnabod yr effaith hanfodol a gaiff rhieni a gofalwyr ar eu plant ac ar fywyd yn yr ysgol. Mae staff yn gweithio’n eithriadol o agos gyda rhieni i greu tîm cefnogol cryf a chefnogol o amgylch y plentyn. Mae’r ysgol yn galluogi rhieni a staff i gyfarfod a siarad am unrhyw faterion a phryderon. Mae staff yn cyfathrebu â rhieni bob dydd trwy blatfform electronig gan nad yw llawer o’r disgyblion yn gallu mynd adref a siarad am eu hysgol oherwydd natur eu hanghenion.

Mae gwaith yr ysgol gydag asiantaethau eraill yn hollbwysig wrth gynorthwyo disgyblion. O ganlyniad i waith amlasiantaethol effeithiol, ystyrir anghenion cyfannol, cymdeithasol, meddygol a seicolegol disgybl wrth ffurfio unrhyw gynlluniau.

Pan fo modd, mae’r ysgol yn cynnal clinigau, apwyntiadau, a chyfarfodydd amlasiantaethol o fewn yr ysgol. Enghreifftiau o’r rhain yw apwyntiadau pediatregydd, apwyntiadau niwroleg gyda’r niwrolegydd ymgynghorol, clinigau gofal lliniarol, ymweliadau deintyddol ddwywaith y flwyddyn ac ymweliadau gan driniwr gwallt bob wythnos. Mae’r dull hwn yn osgoi tarfu ar gyfer disgyblion ac yn cynorthwyo teuluoedd yn effeithiol.

Dydy cymorth ar gyfer teuluoedd ddim yn dod i ben ar ddiwedd y diwrnod ysgol. Mae’r ysgol yn cynnig ystod o ddigwyddiadau ar ôl yr ysgol sy’n cynnwys teuluoedd cyfan, ac mae pwyslais bob amser i gynnwys brodyr a chwiorydd a’r teulu ehangach. Mae’r ysgol yn trefnu digwyddiadau arbennig ar gyfer teuluoedd, fel llwybr goleuadau Siôn Corn, Calan Gaeaf a disgos San Ffolant, tripiau i’r sinema a bowlio.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae staff yn yr ysgol yn teimlo eu bod yn cael eu gwerthfawrogi, eu cefnogi, ac yn derbyn gofal. O ganlyniad, maent yn gwneud ymdrech arbennig dros eu disgyblion. Mae rhai ffyrdd i annog caredigrwydd a dangos i staff eu bod yn cael eu gwerthfawrogi yn cynnwys: 

  • ‘Dydd Llun Gwych’ (‘Marvellous – Mondays’), lle mae amrywiaeth o staff yn ennill cinio am ddim, egwyl 10 munud ychwanegol, a lle gwerthfawr iawn i barcio car bob wythnos!
  • Caniatáu i staff fynychu cyngerdd Nadolig neu ddiwrnod chwaraeon cyntaf eu plentyn. Mae hyn yn golygu mwy nag y byddech yn ei ddychmygu!
  • Gwobrau staff ar ddiwedd y flwyddyn i gydnabod presenoldeb rhagorol.
  • Cynorthwyo staff, darparu nwyddau ymolchi yn holl ardaloedd toiledau’r staff.
  • Digwyddiadau adeiladu tîm i’r staff.
  • Ŵy siocled i bawb sy’n llenwi’r holiadur lles ar ddiwedd pob tymor gwanwyn.

Ar ôl pandemig COVID-19, sicrhaodd yr ysgol gyllid grant sylweddol i brynu ffwrn araf ac offer cegin arall ar gyfer yr holl deuluoedd. Talodd y grant hefyd am dalebau bwyd i brynu cynhwysion fel y gallai teuluoedd gymryd rhan mewn sesiwn ‘Coginio a Phaned’. Nod y prosiect oedd dangos sut i fwydo teulu am gost is trwy goginio sypiau.

Mae sesiynau gyda swyddogion ymgysylltu â theuluoedd wedi gwella presenoldeb ac ymgysylltiad rhieni mewn amrywiaeth o ddigwyddiadau a ddarperir gan yr ysgol. O ganlyniad, mae rhieni’n teimlo eu bod wedi’u harfogi’n dda i ddiwallu anghenion amrywiol eu plant ac yn teimlo’u bod yn gallu rhoi strategaethau ar waith ar yr aelwyd y mae disgyblion yn eu defnyddio yn yr ysgol. Mae’r cysondeb a’r cydweithio gwell hwn wedi arwain at leihau ymddygiadau heriol ar yr aelwyd. Casglwyd y dystiolaeth hon trwy gyfarfodydd gofal a chymorth, cyfarfodydd adolygu yn canolbwyntio ar yr unigolyn, ac o ymatebion i holiaduron. Dywed rhieni hefyd eu bod yn teimlo wedi’u grymuso i ymgymryd â gweithgareddau sy’n canolbwyntio arnyn nhw eu hunain.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol yn dathlu llwyddiannau staff, teuluoedd, a disgyblion yng nghylchlythyrau rheolaidd yr ysgol, trwy ei phlatfformau digidol, postiadau cyfryngau cymdeithasol, ac mewn cyfarfodydd llywodraethol yn ogystal.

Mae’r ysgol wedi rhannu ei hethos arweinyddiaeth o fewn yr awdurdod lleol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Agorodd Ysgol Gyfun Pontarddulais ym 1982, ac ychwanegwyd Cyfleuster Addysgu Arbenigol yn yn 2007 ar gyfer hyd at 10 o ddisgyblion ag anableddau dysgu dwys a lluosog. Mewn cymuned sydd â chefndiroedd economaidd gymdeithasol amrywiol, daw disgyblion o ddalgylch gwasgaredig iawn, gan gynnwys ardaloedd trefol, pentrefi bach a ffermydd mynydd. Ar hyn o bryd, mae 866 o ddisgyblion ar y gofrestr, gyda thuag 16% ohonynt yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, a nodwyd bod gan oddeutu 20% ohonynt angen dysgu ychwanegol. Mae gweledigaeth yr ysgol, sef ‘Trwy gynhwysiant, parch a gwydnwch y down yn bobl well ac yn ddysgwyr gydol oes llwyddiannus,’ yn ategu arwyddair yr ysgol, sef ‘Byw i ddysgu…dysgu byw’.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd y nodwyd ei fod yn arfer effeithiol neu arloesol

Nodwedd nodedig o gylch gwella’r ysgol yw’r sesiwn flynyddol, ‘Lansio Gwella’r Ysgol’, sef sesiwn gydweithredol sy’n cynnwys staff, llywodraethwyr a chynrychiolwyr disgyblion. Mae’r broses gynhwysol hon yn sicrhau bod safbwyntiau amrywiol yn cael eu hystyried, gan feithrin perchnogaeth ar y cyd dros flaenoriaethau strategol. Mae’r sesiwn hon yn llywio Cynllun Datblygu’r Ysgol (CDY), sef adnodd dynamig sy’n arwain cymuned gyfan yr ysgol at nodau cyffredin.

Mae’r CDY yn ysgogi cam cynllunio cylch gwella’r ysgol, sy’n cynnwys Cynlluniau Datblygu Maes (CDM) sy’n debyg mewn arddull a chynnwys i’r CDY, er eu bod wedi’u llunio hefyd i wasanaethu eu cyd-destun ar lefel maes/pwnc. Yn eu tro, mae amcanion rheoli perfformiad yn ddeilliannau naturiol i’r CDY a’r CDM. Mae cysoni’r prosesau hyn yn sicrhau synergedd a chyfrifoldeb colegol am wella’r ysgol. Mae’r Tîm Prifathrawiaeth Estynedig yn sgorio’r CDY yn ôl Coch/Melyn/Gwyrdd ac mae’r llywodraethwyr yn craffu arno’n rheolaidd, gan sicrhau dealltwriaeth glir o gynnydd a meysydd sydd angen sylw ychwanegol. Mae aelodau’r Tîm Prifathrawiaeth Estynedig yn arwain strategaethau unigol, gan gynnig dolen adborth barhaus o fewn cyfarfodydd cyswllt bob pythefnos.

Mae arweinyddiaeth wasgaredig yn chwarae rhan ganolog yn llwyddiant yr ysgol. Mae holl ddeiliaid cyfrifoldebau addysgu a dysgu yn cydweithredu i ysgrifennu adrannau o’r CDY. Mae cymryd rhan yn weithgar fel hyn yn cynnwys arweinwyr canol yn y broses ac yn rhoi’r grym iddynt lywio gwelliant yr ysgol. Mae cynnwys arweinwyr canol yn sicrhau dealltwriaeth fwy cynnil a chyd-destunol o flaenoriaethau gwella ar lefel maes ac adran.

Mae arweinwyr canol yn defnyddio adnodd gwerthusol ‘Pwnc ar Dudalen’ bob tymor, gan gynnig trosolwg cryno a chyfredol o’r cryfderau a’r meysydd i’w gwella ar lefel pwnc. Yn yr un modd, mae rhaglen Adolygiad Safonau’r Hydref yn galluogi arweinwyr pwnc i gyflwyno deilliannau disgyblion i’r Tîm Prifathrawiaeth i’w trafod. Mae’r sesiynau gwerthusol hyn yn cynnwys sut mae dadansoddiad lefel eitem yn cael ei defnyddio i lywio addysgu a dysgu. Mae cynlluniau datblygu at y dyfodol yn cyd-fynd yn agos â deilliannau’r prosesau hyn, gydag amrywiaeth o brosesau hunanwerthuso wedi’u hamserlennu ac wedi’u gwreiddio’n dda yn eu hategu.

Caiff safbwyntiau allanol eu cofleidio trwy waith cydweithredol â thair ysgol uwchradd leol, gan gynnig safbwyntiau gwerthfawr a meithrin rhannu arferion gorau. Mae’r ymgysylltu hwn yn cynnig safbwynt allanol gwerthfawr ac yn hwyluso rhannu arfer gorau. Yn ogystal, mae’r adolygiad ysgol gyfan blynyddol, dan arweiniad arweinwyr canol sy’n dilyn Rhaglen Darpar Uwch Arweinwyr yr Ysgol, yn nodi cryfderau ac argymhellion am agweddau penodol i lywio’r CDY canlynol.

Yr effaith ar ddarpariaeth a safonau disgyblion

  • Anelu at welliant parhaus: Mae arweinwyr yr ysgol yn defnyddio gweithgareddau hunanwerthuso cadarn a rheolaidd yn bwrpasol i annog gwelliant parhaus. Mae prosesau hunanwerthuso cylchol a thrylwyr wedi dod yn gryfder nodedig, gan annog ymglymiad gweithgar gan yr holl staff a llywodraethwyr.
  • Cyfrifoldeb cyfunol: Mae ymglymiad gweithgar staff a llywodraethwyr wrth lywio blaenoriaethau a strategaethau gwella wedi meithrin ymdeimlad cadarn o gyfrifoldeb cyfunol. Mae’r cydlyniad hwn yn ganolog i effaith gadarnhaol gyson arweinyddiaeth.
  • Defnydd effeithiol o ddata: Mae arweinwyr yn hyderus yn eu dadansoddiad o amrywiaeth eang o ddata, gan ei ddefnyddio’n ddoeth i nodi agweddau y mae angen eu gwella. Mae triongli canfyddiadau o ffynonellau tystiolaeth amrywiol a defnyddio safbwyntiau disgyblion a rhieni yn cyfrannu at wneud penderfyniadau yn wybodus.
  • Cyfleoedd dysgu proffesiynol: Mae gwaith cydweithredol ag ysgolion uwchradd lleol ac adolygiadau ysgol gyfan mewnol yn darparu cyfleoedd dysgu proffesiynol gwerthfawr i staff, yn enwedig ar lefel arweinwyr canol. Mae’r ymagwedd hon yn sicrhau bod medrau arwain yn cael eu datblygu a’u mireinio’n barhaus.
  • Safonau a deilliannau disgyblion: Mae safonau disgyblion yn gadarn, fel y mae cyfraddau presenoldeb.

Mae ymagwedd strategol a chynhwysol Ysgol Gyfun Pontarddulais at wella’r ysgol nid yn unig yn cyfrannu at welliannau mesuradwy, ond mae hefyd yn gwella’r gallu i arwain. Yn ei dro, mae hyn yn datblygu strategaeth olyniaeth gynaliadwy a model hunanbarhaol o wella’r ysgol yn barhaus.