Arfer effeithiol Archives - Page 5 of 67 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Bu ymgorffori ethos cryf ar gyfer gwaith trawsgyfarwyddiaethol wrth wraidd gwaith yr awdurdod lleol i sbarduno gwelliant ar draws gwasanaethau addysg a sicrhau deilliannau cadarnhaol i’w ddysgwyr. 

Darparodd Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol lwyfan defnyddiol i’r awdurdod lleol roi ffocws cryf ar yr angen i sicrhau bod pob cyfarwyddiaeth yn yr awdurdod lleol yn cydweithio’n effeithiol â’i gilydd i gyflawni ei amcanion llesiant a chyfrannu at y saith nod llesiant cenedlaethol. O ganlyniad, gweithiodd arweinwyr yn dda i ddatblygu ymagwedd gydweithredol at gyflawni ei flaenoriaethau gwella ar draws cyfarwyddiaethau, yn hytrach na thrwy seilos gwasanaeth. 

I hwyluso gwaith trawsgyfarwyddiaethol llwyddiannus, canolbwyntiodd yr awdurdod lleol ar: 

  • Godi proffil gwasanaethau addysg a blaenoriaethau ar draws yr awdurdod lleol i flaenoriaethu’r defnydd effeithiol o adnoddau. 
  • Sicrhau bod staff yn gweithio’n gydweithredol i gefnogi cymunedau’r awdurdod lleol. 
  • Cryfhau ei weledigaeth gorfforaethol a mynegiad blaenoriaethau gwella addysg trwy bob agwedd ar waith. 
  • Rhoi lle blaenllaw a chanolog i lesiant yn yr hyn y mae’n ei wneud, gan ganolbwyntio ar grwpiau bregus. 
  • Datblygu ei arlwy dysgu proffesiynol i ddatblygu setiau medrau staff, fel eu bod yn barod i fynd i’r afael â heriau nawr ac yn y dyfodol. 
  • Gwella her ‘cyfeillion beirniadol’ ar draws pob cyfarwyddiaeth i hyrwyddo dysgu ar y cyd a sbarduno trafodaethau yn ymwneud â gwella.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Daeth gwaith trawsgyfarwyddiaethol yn un o gryfderau allweddol yr ALl o ran sbarduno gwelliant ar draws gwasanaethau addysg drwy: 

  • Ddatblygu system cynllunio gwelliannau integredig a oedd yn galluogi’r ALl i ddatblygu blaenoriaethau gwella cytûn sy’n adlewyrchu anghenion a blaenoriaethau ei gymunedau a’i ddinasyddion a datblygu diwylliant o gydweithio ar draws cyfarwyddiaethau’r ALl. 
  • Mae mynegi gweledigaeth gytûn ar gyfer yr ALl, sef ‘Cymunedau Cryf â Dyfodol Disglair’, yn rhwymo ei ymdrechion cyfunol i gyflawni nod cyffredin. Mae’r weledigaeth hon yn llifo i amcanion cytûn a blaenoriaethau gwella’r ALl, sy’n cael eu hadlewyrchu mewn un Cynllun Cyflawni Blynyddol (CCB), lle mae’r pwyslais ar waith trawsgyfarwyddiaethol. Caiff y CCB ei lunio ar y cyd yn flynyddol gan uwch arweinwyr (ar draws yr ALl), Aelodau Etholedig ac ag ymgysylltiad helaeth gan staff, dinasyddion, partneriaid ac ysgolion. 
  • Ymgorffori cyfleoedd ar gyfer her gyfunol fel rhan o broses hunanasesu flynyddol yr ALl. Mae cyfarwyddwyr cymheiriaid ac aelodau etholedig (Cabinet a Chraffu) yn mynychu sesiynau herio gan gymheiriaid i weithredu fel ‘cyfaill beirniadol’ i herio canfyddiadau a barnau hunanasesu pob cyfarwyddiaeth i sicrhau gonestrwydd, tegwch a chysondeb. 
  • Datblygu dulliau effeithiol i ddyrannu adnoddau sy’n gysylltiedig â blaenoriaethau’r CCB trwy’r broses flynyddol o osod cyllideb, gyda chyfraniad cyfunol aelodau etholedig, swyddogion o bob rhan o’r Cyngor a phenaethiaid. O ganlyniad, bu ffocws cryf ar addysg fel blaenoriaeth allweddol, sy’n amlwg wrth i 39% o gyllideb y Cyngor gael ei ddyrannu i ysgolion (~£115m). 
  • Meithrin gweithio ar y cyd ar draws yr ALl trwy gyfarfodydd rheolaidd ac effeithiol yr Uwch Dîm Arweinyddiaeth a Briffiau Prif Swyddogion y Bwrdd Mewnwelediad. Mae’r rhain yn darparu dulliau i swyddogion o bob un o’r cyfarwyddiaethau ddod at ei gilydd i wneud penderfyniadau ar y cyd, datblygu safbwyntiau newydd ac mae’n cynnig cyfleoedd i ennyn cefnogaeth ar draws yr ALl i ddatrys problemau a datblygu gwasanaethau sy’n arwain at fanteision cadarnhaol i’n dysgwyr, staff a chymunedau. 
  • Mae ymgorffori ‘cymuned ddysgu gref’ gyda diwylliant o gydweithio mewn dysgu wedi’i ysgogi gan Lyfr Diwylliant yr ALl. Mae’r ALl wedi defnyddio ei blatfform dysgu iDev a’i Gaffi Dysgu (rhwydwaith datblygiad proffesiynol mewnol) yn effeithiol i hyrwyddo ac ymgysylltu â dysgu a datblygu. Bu’r Caffi Dysgu yn ddull allweddol i ymgysylltu â staff a gwella datblygiad proffesiynol i gydweithwyr ddysgu oddi wrth ei gilydd, rhannu arfer dda a mynegi syniadau i fynd i’r afael â heriau allweddol y mae’r ALl yn eu hwynebu. 
  • Blaenoriaethu lles fel maes ffocws craidd i alluogi cydweithio effeithiol yn ein cymunedau. Mae’r gyfarwyddiaeth Dysgu a Sgiliau wedi arwain y ffordd o ran datblygu Ymagwedd Ysgol Gyfan at les, fel bod hyn wedi’i ymgorffori ar draws ysgolion a gwasanaethau canolog yr ALl. 
  • Creu cyfleoedd pwrpasol i gyfranogi a chydweithio ar draws cyfarwyddiaethau, gyda swyddogion arweiniol y tu mewn a’r tu allan i wasanaethau addysg, i fanteisio ar fedrau, arbenigedd a safbwyntiau ar draws y Cyngor i gefnogi’r gwaith o gyflwyno mentrau allweddol, fel Ysgolion Bro, y Rhaglen Gwella Gwyliau’r Haf (SHEP)/Bwyd a Hwyl, mentrau tlodi/costau byw fel Pantrïoedd Talu fel ry’ch chi’n Teimlo/Big Bocs Bwyd, Ymdrechu/Atal NEET, datblygu’r Pecyn Cymorth Cynhwysiant Trawsryweddol a chyflwyno’r Rhaglen Cymunedau Dysgu Cynaliadwy. 
  • Canolbwyntio ar ddatblygu ysgolion bro a defnyddio dull yn seiliedig ar glwstwr i gydweithredu â chydweithwyr o feysydd iechyd, gwasanaethau cymdeithasol, gwasanaethau corfforaethol a gwasanaethau cymdogaeth i leihau effaith tlodi ar blant a phobl ifanc, fel sydd i’w weld yn y gwaith a wneir yng Nghymuned Ddysgu Pencoedtre. 
  • Daeth rhaglen drawsnewid gyffredinol yr ALl â medrau/arbenigedd swyddogion o bob cyfarwyddiaeth at ei gilydd i ail-lunio modelau darparu gwasanaeth. Mae The Big Fresh Catering Company yn fodel arlwyo arloesol a chynaliadwy a ddeilliodd o’r rhaglen drawsnewid hon, gyda mewnbwn a chyfraniadau gan bob rhan o’r cyngor, a dyma oedd y prif alluogydd yn y broses garlam o gyflwyno’r ddarpariaeth Prydau Ysgol am Ddim i holl blant Ysgolion Cynradd ar draws holl ysgolion cynradd y fro. Mae hefyd wedi defnyddio ei wargedion i ailfuddsoddi mewn ysgolion, sydd wedi cael effaith amlwg. 
  • Gwneud y defnydd gorau posibl o gyllid grant i gefnogi dysgwyr difreintiedig. Er enghraifft, dirprwyo grantiau i gefnogi gwaith Rheolwyr Ysgolion Bro a Swyddogion Ymgysylltu â Theuluoedd yng Nghymuned Ddysgu Pencoedtre, dosbarthu cyfran elw The Big Fresh Catering Company i ysgolion a chydweithio â’r Tîm Byw’n Iach i ddarparu gweithgareddau chwaraeon/corfforol wedi’u targedu yng nghymunedau mwyaf difreintiedig a lleiaf egnïol yr ALl.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

  • Mae mabwysiadu Cynllun Cyflawni Blynyddol cyfrannol wedi sicrhau cydgyfrifoldeb am flaenoriaethau addysg yr ALl ac wedi hyrwyddo diwylliant o gydweithio i fynd i’r afael â heriau hollbwysig yr ALl. Mae hyn yn golygu bod uwch arweinwyr o bob cyfarwyddiaeth yn deall pwysigrwydd blaenoriaethu addysg. 
  • Mae dull herio cymheiriaid blynyddol wedi cael effaith gadarnhaol ar berthnasoedd trawsgyfarwyddiaethol a chyfleoedd i feithrin mwy o gydweithio i integreiddio gwasanaethau’n effeithiol. Mae hyn hefyd wedi helpu i wella ansawdd cynllunio gwelliant ac wedi datblygu cydberchnogaeth o gamau gweithredu i wella bywydau pobl ifanc yn y Fro. 
  • Mae ymagwedd gydweithredol yr ALl at ddysgu proffesiynol wedi gwella setiau medrau unigol, ysgogi arloesedd a meithrin diwylliant o welliant parhaus. 
  • Mae ymgysylltiad rhagorol gan ysgolion yn yr Ymagwedd Ysgol Gyfan at Iechyd Meddwl a Lles yn dangos bod bron pob ohonynt yn cyfrannu at gynllunio gwelliant i lywio cynlluniau datblygu ysgolion. 
  • Mae blaenoriaethau clir a chytûn ar gyfer dysgwyr difreintiedig a dysgwyr bregus, ynghyd â chyllid cyfatebol wedi’i ddyrannu ar gyfer blaenoriaethau gwella addysg. Bu hyn yn amlwg trwy fuddsoddi mewn sawl darpariaeth ADY newydd i fodloni’r cynnydd yn y galw. 
  • Mae The Big Fresh Catering Company yn arbed cyllid blynyddol o tua £400,000 y flwyddyn i’r cyngor ac mae wedi cael effaith gadarnhaol ar iechyd a lles dysgwyr. Caiff yr holl wargedion eu hailfuddsoddi mewn ysgolion, sydd yn fwyaf diweddar wedi creu £200,000 ychwanegol, gan helpu i leihau diffygion mewn cyllidebau ar draws ysgolion a/neu eu helpu i brynu offer ysgol. 
  • Mae gwaith wedi’i dargedu yng Nghymuned Ddysgu Pencoedtre yn defnyddio Swyddogion Ymgysylltu â Theuluoedd wedi cael effaith gadarnhaol ar bresenoldeb mewn ysgolion cynradd yn y clwstwr (Cadoxton, Colcot, Holton, Jenner ac Oakfield). 
  • Mae’r ffocws ar ymgysylltu â theuluoedd i gynorthwyo i ddatblygu medrau llythrennedd wedi cael effaith gadarnhaol ar addysgu a dysgu ar draws yr ysgolion hyn ac wedi cyfrannu at wella ansawdd ysgrifennu disgyblion cynradd. 
  • Mae effaith ymdrechion ar y cyd trwy’r Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg ac, yn ehangach, yn Strategaeth Hybu’r Gymraeg y Cyngor, wedi cyfrannu’n gadarnhaol at gadw dysgwyr Blwyddyn 1 mewn addysg cyfrwng Cymraeg a lefelau pontio uchel rhwng grwpiau blwyddyn mewn ysgolion cyfrwng Cymraeg. Ar gyfer 2023/24, trosglwyddodd 95% o ddysgwyr o ysgol gynradd cyfrwng Cymraeg i ysgol uwchradd cyfrwng Cymraeg ar ddiwedd Blwyddyn 6. 
  • Darparodd gwaith targedig gan y Tîm Byw’n Iach yn 2023/24 yng nghymunedau mwyaf difreintiedig a lleiaf egnïol yr ALl 134 o sesiynau chwaraeon/ymarfer corff am ddim, a effeithiodd ar 699 o blant. Roedd 87% o’r cyfranogwyr yn teimlo mwy o gymhelliant ac yn fwy hyderus i gymryd rhan mewn gweithgareddau a nododd 60% yr hoffent ymuno â chlybiau lleol a pharhau â’u gweithgareddau. 
  • Mae ffigurau NEET yr ALl yn gymharol isel o hyd o gymharu ag ALlau eraill yng Nghymru. Yn ystod 2022/23 (carfan ymadawyr 2022), daeth 2.46% o ddysgwyr Blwyddyn 13, 0.24% (Blwyddyn 12) ac 1.49% o ddysgwyr Blwyddyn 11 yn NEET, yr oedd y ddau ohonynt yn well na ffigurau Cymru gyfan. Roedd hyn yn golygu bod yr ALl yn y 9fed safle yng Nghymru (Blwyddyn 13), y 4ydd safle yng Nghymru (Blwyddyn 12) a’r 5ed safle yng Nghymru (Blwyddyn 11) yn y drefn honno

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Mae’r ALl wedi defnyddio ystod o ddulliau a rhwydweithiau yn effeithiol i rannu ei arfer dda ar draws ei dimau, cyfarwyddiaethau ac, yn ehangach, gydag ALlau eraill a phartneriaid allanol. Mae wedi gwneud hyn drwy: 

  • rannu negeseuon cyfarwyddiaethau’n rheolaidd ar draws y Cyngor drwy grynodebau wythnosol y Prif Weithredwr, gan roi sylw i arfer nodedig ar draws gwasanaethau addysg a chyfarwyddiaethau eraill. Caiff y negeseuon allweddol hyn eu rhannu’n aml mewn cyfarfodydd penaethiaid ysgolion, hefyd; 
  • defnyddio’r Bwrdd Mewnwelediad, Briffiau’r Prif Swyddogion, diwrnodau’r Gyfarwyddiaeth Dysgu a Sgiliau, a’r Caffi Dysgu i gefnogi dysgu ar y cyd ac arfer dda rhwng cyfarwyddiaethau i feithrin arloesedd a gwelliant parhaus; 
  • datblygu a rhannu astudiaethau achos i amlygu meysydd lle mae arfer effeithiol ac arloesol ar waith; a 
  • rhannu arbenigedd a gwybodaeth a digwyddiadau/rhwydweithiau lleol, rhanbarthol a chenedlaethol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y lleoliad

Mae Little Lambs Emmanuel yn lleoliad preifat yn Ysgol Gynradd Emmanuel yn nhref glan y môr Y Rhyl. Ei nod yw darparu amgylchedd cartrefol, cariadus ac anogol lle caiff pob plentyn ei annog i ddatblygu i’w lawn botensial. 

Mae’r lleoliad wedi’i gofrestru gydag Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC) i ofalu am 61 o blant rhwng 2 oed ac 11 oed. Mae’n cynnig sesiynau cylch chwarae, gofal cofleidiol a chlwb ar ôl yr ysgol yn ystod y tymor yn unig. 

  • Mae’n cynnig Dechrau’n Deg, Addysg Gynnar, y Cynnig Gofal Plant a sesiynau preifat y telir amdanynt.  
  • Mae 2% o’r plant yn derbyn gofal neu wedi derbyn gofal yn y gorffennol 
  • Mae 1% o’r plant yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol 
  • Mae 106 o blant ar y gofrestr (48 yn y clwb ar ôl yr ysgol, a 58 yn y cylch chwarae) 
  • Mae 10 o blant yn cael Addysg Gynnar ar hyn o bryd 
  • Mae 30 o blant yn cael darpariaeth Dechrau’n Deg ar hyn o bryd 
  • Mae 10 o blant yn mynychu’r ysgol yn rhan-amser ac yn mynychu gofal cofleidiol yn y lleoliad
  • 10 aelod o staff ar y gofrestr 

Cymerodd Little Lambs yr awenau yn y cylch chwarae a’r clwb ar ôl yr ysgol ym mis Ionawr 2021 yn ystod pandemig COVID-19. Mae’r lleoliad ar agor am bum niwrnod yr wythnos, o 8am-6pm, dydd Llun i ddydd Gwener, yn ystod y tymor yn unig. 

Mae 10 aelod o staff, yn cynnwys perchennog y feithrinfa. Mae gan bob un o’r staff brofiad addas o weithio gyda phlant ifanc.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Cred arweinwyr fod cael gweledigaeth glir ar gyfer y lleoliad ac ymagwedd ragweithiol at feithrin natur gadarnhaol, yn gallu dylanwadu’n sylweddol ar y deilliannau y maent yn eu cyflawni. Wedi iddynt gymryd yr awenau yn y lleoliad, sylweddolon nhw’n gyflym eu bod yn gweithredu o fewn cymuned wedi’i heffeithio gan heriau economaidd-gymdeithasol amrywiol, a nodon nhw ffactorau allanol amrywiol sy’n effeithio ar y ddynameg rhwng rhieni a’r lleoliad. 

Wrth gydnabod yr heriau cynhenid sy’n codi mewn bywyd, mae arweinwyr yn deall y niwed posibl y gall hyn ei achosi i iechyd meddwl a lles staff, rhieni a phlant, fel ei gilydd. Trwy fynd i’r afael yn rhagweithiol â’r materion hyn, maent yn creu amgylchedd sy’n ffafriol i hapusrwydd ac ymgysylltu. Mae hyn, yn ei dro, yn magu hyder a chreadigrwydd ymhlith staff, rhieni a phlant, ac yn cyfrannu at brofiad mwy bywiog a boddhaus i bawb sy’n gysylltiedig. 

Mae ymarferwyr yn mynd ati i ymgysylltu â phartneriaethau â staff yr ysgol a Gweithwyr Cyswllt Teuluoedd, gan gydnabod eu rolau gwerthfawr yn y rhwydwaith cefnogi cymuned. Trwy’r partneriaethau hyn, maent yn sicrhau bod teuluoedd sy’n wynebu heriau yn gallu manteisio ar ystod gynhwysfawr o wasanaethau cymorth sydd wedi’u teilwra i’w hanghenion unigryw. Mae’r ymagwedd gydweithredol hon nid yn unig yn cryfhau’r gallu i fynd i’r afael â’r materion amlweddog sy’n wynebu teuluoedd, ond hefyd yn datblygu ymdeimlad o undod a chyfrifoldeb ar y cyd mewn dyrchafu’r gymuned gyfan. 

Yn Sir Ddinbych, mae tîm o Weithwyr Cyswllt Teuluoedd sy’n cael eu cyflogi gan yr awdurdod lleol. Mae’r Gweithwyr Cyswllt Teuluoedd hyn yn gweithio’n agos gyda theuluoedd, ysgolion a lleoliadau i wneud yn siŵr fod pob un o’r plant yn cael profiad cadarnhaol o addysg, ac yn anelu at feithrin cyfleoedd i helpu cynorthwyo plant i gyrraedd eu llawn botensial.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch y nodwyd fel arfer sy’n arwain y sector

Mae datblygu partneriaethau cadarn â rhanddeiliaid allweddol yn ganolog i’r ymagwedd. Mae’r berthynas agos â Gweithwyr Cyswllt Teuluoedd yn gweithredu fel conglfaen, gan hwyluso cyfnewid gwybodaeth ac adnoddau yn ddi-dor i fynd i’r afael ag anghenion unigryw pob teulu. Hefyd, mae cydweithio yn ymestyn amgylchedd yr ysgol, lle gwneir ymdrechion ar y cyd i feithrin amgylchedd dysgu cefnogol sy’n ffafriol i lwyddiant academaidd plant o gefndiroedd sydd dan anfantais yn economaidd. 

Enghreifftiau o ymagweddau cydweithredol: 

  • Aeth arweinwyr at y gweithwyr proffesiynol y maent yn eu gweld bob dydd a gofyn am gael cyfarfod cydweithredol er mwyn trafod pob un o’r plant yn y lleoliad, a sicrhau bod gwybodaeth yn cael ei throsglwyddo i ganiatáu ar gyfer unrhyw ymyriadau cynnar. Cytunon nhw i gynnal cyfarfodydd bob tymor i drafod plant, cynnydd ac anghenion cymorth gyda gweithwyr proffesiynol o Dechrau’n Deg, Addysg Gynnar a Gweithwyr Cyswllt Teuluoedd. Yn ystod y cyfarfodydd hyn, maent yn trafod cynnydd a datblygiad plant unigol, yn ogystal â’r ffyrdd gorau o gynorthwyo teuluoedd ar sail anghenion unigol. 
  • Cwpwrdd Gofalu a Rhannu: Mae’r ‘Cwpwrdd Gofalu a Rhannu’ yn gwpwrdd agored sydd ar gael ar y maes chwarae i rieni a theuluoedd gael mynediad ato. Cyflwynwyd hwn i gynorthwyo teuluoedd sydd efallai’n cael trafferth neu fod angen cyflenwadau brys arnynt. Darperir y cyflenwadau yn rhad ac am ddim i rieni ac mae’r cwpwrdd ar gael am ddim yn ystod amseroedd gollwng a chasglu. Gall rhieni gymryd cynifer o gyflenwadau â’r hyn sydd ei angen arnynt. Mae cyflenwadau’n cynnwys elfennau fel weipiau gwlyb, eli haul, siampŵ, gel cawod, hetiau a menyg, ac mae llyfrgell gymunedol yn y lleoliad lle gall plant fenthyca neu gadw llyfrau i’w defnyddio gartref. 
  • Perthnasoedd cryf â Dechrau’n Deg, Addysg Gynnar a Gweithwyr Cyswllt Teuluoedd: Pan fydd pryderon yn codi ynghylch lles plant, mae’r lleoliad yn dibynnu ar ei gydweithio â Gweithwyr Cyswllt Teuluoedd i helpu hwyluso ymyriadau cynnar. Maent yn darparu cymorth â phethau fel helpu rhieni i lenwi ffurflenni, cyfeirio at wasanaethau eraill, a chymorth ag ymddygiad. 
  • Defnyddio arian, grantiau a chyllid yn briodol: Ar ddiwedd pob tymor (mis Gorffennaf), mae’r lleoliad yn prynu detholiad o adnoddau i’w hanfon gartref gyda phob plentyn, sydd yn ei dro yn eu galluogi i gael cyflenwadau ar gyfer gwyliau’r haf. Mae ymarferwyr yn galw hwn yn ‘Becyn Gofal yr Haf’. Mae’n cynnwys gel cawod, siampŵ, weipiau gwlyb, eli haul a nwyddau mislif. Mae’r pecyn gofal hwn yn galluogi teuluoedd i gael digon o gyflenwadau iddynt allu eu defnyddio trwy’r haf pan fydd y lleoliad ar gau. Mae’r lleoliad yn prynu’r holl gyflenwadau hyn trwy gyllid yr arweinwyr eu hunain, ac yn caniatáu ar gyfer hyn yn ei gyllideb. 
  • Heriau gwaith cartref: Mae’r lleoliad yn darparu heriau gwaith cartref bach wedi’u harwain gan deuluoedd yn ystod gwyliau’r ysgol a gwyliau hanner tymor pan fydd yr ysgol ar gau. Mae’n gwahodd rhieni i anfon ffotograffau o blant yn cwblhau’r her ac mae ymarferwyr yn argraffu’r rhain ar gyfer y llyfr her gwaith cartref. Mae pob plentyn yn derbyn tystysgrif am gymryd rhan. Mae arweinwyr yn credu bod y cyfleoedd hyn yn darparu’r camau cynnar i rieni ar gyfer meithrin partneriaethau cryf â gweithwyr proffesiynol a phobl yn y sector gofal plant ac addysg, sy’n pontio’r bwlch ac yn cefnogi presenoldeb a chyrhaeddiad. Dyma enghreifftiau o heriau gwaith cartref: Gwnewch rywbeth caredig i rywun, gwyliwch ffilm, chwaraewch gêm fel teulu, ewch ar daith gerdded natur, pa dirnod allwch chi ddod o hyd iddo yn ein hardal leol, ac anfonwch ffotograffau o gastell.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae gweithio mewn partneriaethau wedi cael effaith ddwys ar y ddarpariaeth a’r safonau ar gyfer y plant. Trwy feithrin perthnasoedd cydweithredol cryf, mae arweinwyr wedi sefydlu cyfathrebu hynod effeithiol sy’n hwyluso deialog agored rhwng rhieni a staff. Mae hyn wedi arwain at ymagwedd fwy rhagweithiol at fynd i’r afael â materion a phryderon, gan sicrhau eu bod yn cael eu nodi’n brydlon a’u datrys yn effeithiol. O ganlyniad, mae rhieni’n teimlo’u bod wedi’u grymuso i ymgysylltu â staff, gan feithrin ymdeimlad o ymddiriedaeth a thryloywder o fewn y lleoliad.  

Mae ymdrechion cydweithredol wedi cyfrannu at welliannau nodedig mewn cyfraddau presenoldeb ymhlith plant. Trwy fentrau ar y cyd â sefydliadau partner ac ysgolion, mae arweinwyr wedi rhoi strategaethau ar waith i fynd i’r afael â rhwystrau rhag presenoldeb, gan arwain at ostyngiad sylweddol mewn absenoldebau. Mae hyn nid yn unig yn gwella’r profiadau dysgu ar gyfer plant, mae hefyd yn pwysleisio ymrwymiad i ddarparu cymorth cyson a dibynadwy. 

Trwy weithio’n agos â phartneriaid i gynllunio a gweithredu ymyriadau targedig, mae arweinwyr wedi creu llwybrau teilwredig ar gyfer datblygiad a llwyddiant academaidd plant. Mae’r ymagwedd gyfannol hon at gymorth yn sicrhau bod plant yn derbyn yr adnoddau a’r cymorth angenrheidiol i gyrraedd eu llawn botensial. 

Mae Little Lambs yn ymdrechu i rymuso teuluoedd i oresgyn rhwystrau a ffynnu, er gwaethaf yr heriau y maent yn eu hwynebu.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r lleoliad yn mynd ati i rannu arferion gorau trwy sianelau amrywiol i uchafu eu heffaith a’u cyrhaeddiad. 

Trwy ddefnyddio platfformau ar y cyfryngau cymdeithasol, fel Instagram a Facebook, yn ogystal ag ap dynodedig ar gyfer rhieni, mae’r lleoliad yn arddangos ei gyflawniadau a’i fentrau llwyddiannus i gynulleidfa eang. Mae hyn nid yn unig yn hyrwyddo tryloywder ond hefyd yn annog ymgysylltiad ac adborth gan rieni a rhanddeiliaid. 

Mae Little Lambs wedi ymrwymo i feithrin diwylliant o welliant parhaus. Mae’n cyflawni hyn trwy flaenoriaethu cyfarfodydd staff rheolaidd ac uchafu defnyddioldeb diwrnodau hyfforddi staff i wella a mireinio arferion. Trwy’r sesiynau strwythuredig hyn, mae’n darparu cyfleoedd i aelodau’r tîm gydweithio, rhannu mewnwelediadau, a chymryd rhan mewn gweithgareddau datblygiad proffesiynol. Trwy fuddsoddi yn nhwf a datblygiad medrau staff, mae arweinwyr yn sicrhau bod arferion yn parhau i fod yn gyfredol, yn effeithiol ac yn cyd-fynd ag anghenion esblygol plant a theuluoedd. 

Mae ymarferwyr yn rhannu eu harfer, eu syniadau, eu mewnwelediadau a’u profiadau ymhlith cydweithwyr ar draws gwahanol sectorau, gan gynnwys Addysg Gynnar, Dechrau’n Deg, ac awdurdodau lleol. Trwy hwyluso’r cyfnewidiadau hyn, maent yn defnyddio arbenigedd ar y cyd y tîm i wella arferion a sicrhau bod gwasanaethau o ansawdd uchel yn cael eu cyflwyno i blant a theuluoedd.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y lleoliad

Mae Meithrinfa Little Ferns Glynrhedynog yn rhan o The Fern Partnership a sefydlwyd yn 2014. Mae wedi bod yn darparu gofal plant o ansawdd uchel mewn sawl lleoliad gofal plant Little Ferns o gwmpas Rhondda Cynon Taf, sy’n cynnwys meithrinfeydd dydd, cynlluniau gwyliau, gofal cofleidiol a mentrau Llywodraeth Cymru, yn cynnwys Dechrau’n Deg a gofal plant 30 awr.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r lleoliad yn rhoi medrau priodol i ddarpar arweinwyr i’w galluogi i gyflawni rolau arwain yn llwyddiannus, sy’n cynnal gweithlu sy’n llawn cymhelliant ac yn hynod fedrus. Mae datblygu arweinwyr ar bob lefel yn sicrhau gwelliant cynaledig y sefydliad.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae gan y lleoliad weithdrefnau trylwyr ar waith i reoli perfformiad pob un o’r ymarferwyr a’r arweinwyr. Mae arweinwyr yn sicrhau bod pob un o’r staff yn cael cyfleoedd addas ar gyfer datblygiad proffesiynol a hyfforddiant effeithiol. Mae’r lleoliad yn annog staff i deimlo’u bod wedi’u grymuso i gymryd cyfrifoldeb am eu harfer eu hunain, er enghraifft wrth arwain gwahanol fentrau. 

Mae arweinwyr yn rhoi blaenoriaeth uchel i ddatblygu’r tîm cyfan. Mae hyn yn meithrin diwylliant o berchnogaeth ar y cyd sy’n ysbrydoli ymarferwyr ac yn eu cymell yn eithriadol o dda. O ganlyniad, mae staff yn fodlon yn eu rolau a cheir ychydig iawn o drosiant staff. Mae arweinwyr yn adolygu perfformiad ymarferwyr a’u cynnydd yn y swydd yn effeithiol ac yn rheolaidd. Mae hyn yn galluogi staff i flaenoriaethu meysydd i’w gwella a chadw cofnod o gynnydd mewn cynlluniau datblygiad personol a chynlluniau gyrfa. Mae arweinwyr yn credu bod hyn wedi arwain at waith tîm a boddhad swydd hynod effeithiol, tra’n mynd i’r afael ag anghenion datblygu’r lleoliad yn llwyddiannus. 

Mae’r lleoliad yn darparu mynediad at gymorth priodol ar gyfer ymarferwyr sy’n wynebu gwahanol heriau, ac mae arweinwyr bob amser ar gael i drafod pethau gyda nhw. Mae cyfarfodydd rheolaidd yn galluogi arweinwyr i gynorthwyo ymarferwyr ag ystod o agweddau fel rheoli dyledion a phatrymau gweithio hyblyg. Mae gan lawer o’r staff blant eu hunain ac maent yn gweithio gyda nhw i gefnogi eu hanghenion gofal plant, gan gynnwys cyfraddau gostyngol yn y meithrinfeydd. Mae arweinwyr yn addasu eu patrymau gwaith ac yn rhoi amser i ffwrdd yn lle, yn ogystal â gwyliau blynyddol wedi’u talu. Maent yn gweithio’n galed i gefnogi lles staff ac yn dangos gwerthfawrogiad o’u gwaith caled. Er enghraifft, mae’r lleoliad yn dathlu cyflogai’r mis, y gall rhieni ac ymarferwyr bleidleisio drosto. Mae ymarferwyr sy’n derbyn y wobr hefyd yn derbyn cymhelliad bach. Trwy gydol y flwyddyn, mae arweinwyr yn darparu arolygon lles sy’n annog ymarferwyr i rannu eu barn am wahanol elfennau o’r ddarpariaeth. Ymatebodd arweinwyr i farn ymarferwyr trwy ddarparu ystafell staff ag ystod o gyfleusterau ac amrywiaeth o wahanol ffrwythau. Maent hefyd yn darparu cwpwrdd bwyd, y gall staff gael mynediad ato yn ddienw os oes angen. 

Mae arweinwyr yn annog ymarferwyr i gymryd rhan mewn digwyddiadau lles rheolaidd. Er enghraifft, mae aelod o staff yn coginio ar gyfer y tîm gan ddefnyddio cyfleusterau’r gegin a bwyd o’r gyllideb lles. Dyfarnwyd y safon aur i’r lleoliad ar gyfer Cymru Iach ar Waith o ganlyniad i’r gwaith i gefnogi lles corfforol ac emosiynol ymarferwyr. 

Mae’r lleoliad wedi sefydlu blwch lles o fewn ystafell yr ymarferwyr, ac ystafell ymolchi sy’n cynnwys nwyddau mislif. Ar ôl arolygiadau, mae arweinwyr yn gwobrwyo ymarferwyr â chymhellion i ddangos gwerthfawrogiad o’u holl waith caled. Maent yn cynnal llawer o weithgareddau i sicrhau bod ymarferwyr yn wybodus am bwysigrwydd lles. Adeg y Nadolig, mae arweinwyr yn gwobrwyo staff â thalebau archfarchnad i gynnal morâl ar adeg sydd wedi dod yn gynyddol heriol oherwydd yr argyfwng costau byw.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r arfer wedi cael effaith sylweddol ar yr holl ddarpariaeth yn y feithrinfa. Mae pob un o’r ymarferwyr yn weithwyr proffesiynol medrus ac yn teimlo’u bod yn cael eu gwerthfawrogi’n fawr. O ganlyniad, mae ychydig iawn o drosiant staff yn y lleoliad. Maent yn awyddus i ddatblygu eu medrau ac eisiau cyflawni’r deilliannau gorau posibl ar gyfer y plant. Mae arweinwyr yn cynorthwyo ymarferwyr i elwa ar wahanol gyfleoedd dysgu proffesiynol, sy’n cael effaith gadarnhaol ar eu medrau a’u darpariaeth ar gyfer plant.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r lleoliad yn croesawu ymarferwyr o feithrinfeydd eraill o fewn yr awdurdod lleol i rannu arfer mewn grymuso lles ymarferwyr.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
Grŵp o ddisgyblion ysgol gynradd mewn llyfrgell ysgol, gydag un bachgen yn dal dau lyfr ac yn gwenu.

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Haberdashers i Fechgyn, Trefynwy, yn ysgol ddydd a phreswyl annibynnol sydd wedi’i lleoli yn Nyffryn Gwy, sydd â hanes cyfoethog yn ymestyn dros 400 mlynedd. Mae 472 o ddisgyblion ar y gofrestr ar hyn o bryd, sy’n cynnwys 126 o ddisgyblion preswyl a 171 yn ei Chweched Dosbarth cydaddysgol. Mae nifer o ysgoloriaethau a bwrsarïau ar gael i ddisgyblion sy’n ymuno ym Mlynyddoedd 7, 9 a 12, ac mae ceisiadau’n agored i bob ymgeisydd, p’un a ydynt yn ddisgyblion preswyl neu’n ddisgyblion dydd.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae llyfrgell Ysgol Haberdashers i Fechgyn, Trefynwy, yn cynnwys gofod adnoddau mawr, dynodedig, cyfeillgar, cynhwysol a phoblogaidd, gyda llyfrgellwyr hyfforddedig yn aelodau staff yno. Mae’r llyfrgell yn cyfuno ymchwil a syniadau’r ddarpariaeth ddiweddaraf o ran adnoddau â gwerthoedd hanesyddol yr ysgol, i greu ardal adnoddau academaidd a hafan les groesawgar ac amlswyddogaethol. Mae nodau’r llyfrgell yn cynnwys hyrwyddo, annog ac ysbrydoli darllen, llythrennedd, astudio, ymchwil, ymlacio a lles ar gyfer cymuned yr ysgol, tra’n cefnogi anghenion academaidd a bugeiliol ehangach, gweithgareddau a mentrau cymuned yr ysgol, hefyd.

Mae’r llyfrgell yn cynnig gofod croesawgar a chyfforddus gydag ardaloedd dynodedig ar gyfer astudio, addysgu, ymlacio, lles, ymchwil yn seiliedig ar TG ac ardaloedd trafod ar gyfer disgyblion a chymuned yr ysgol. Mae gofod a dodrefn wedi cael eu dylunio’n ystyriol i fod mor hyblyg ag y bo modd, ac yn ddefnyddiadwy ar gyfer digwyddiadau mwy, yn ôl yr angen. Mae polisi ‘agored i bawb’, ynghyd â pherthnasoedd da ag adrannau academaidd yn sicrhau bod adnoddau ffuglen a ffeithiol yn gweddu i’r cwricwlwm, ac yn cael eu hyrwyddo ymhlith cymuned yr ysgol. Mae defnydd o’r llyfrgell ar gyfer gweithgareddau, gwersi a digwyddiadau gan adrannau a chymuned ehangach yr ysgol yn sicrhau bod hyd yn oed ‘y rhai nad ydynt yn ddarllenwyr’ yn dangos diddordeb yn y llyfrgell yn rheolaidd, ac yn elwa ar ei chyflenwad a’i hadnoddau, gan ei galluogi i gefnogi a chyrraedd cymuned yr ysgol gyfan.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Rhestrir ychydig o’r mentrau a ddarperir gan y llyfrgell isod:

Heriau Darllen, Ysbrydoli a Gwersi Llyfrgell Dynodedig: 

Mae’r llyfrgell yn hyrwyddo llythrennedd, darllen er pleser, ymchwil, lles a chymorth academaidd trwy gynlluniau darllen, yn cynnwys:

  • Book Breakout – (SpineCrackers gynt) Mae’n her sy’n annog darllen heb gyfyngu ar ddewis disgybl. Mae canolbwyntio ar themâu yn hytrach na theitlau gosod yn helpu cynnal diddordeb ac ymgysylltiad, tra’n gwella lles, hunanwelliant, cyflawniad personol, meddwl beirniadol, empathi, gwydnwch, ac ati, hefyd.

  • Her Mathemateg a Darllen – (enghraifft o heriau darllen penodol a gynhelir gydag adrannau academaidd) Mae disgyblion yn dewis, yn darllen ac yn adolygu llyfrau gyda thema yn gysylltiedig â mathemateg. Wedyn, caiff adolygiadau eu harddangos yn yr adran a’r llyfrgell i bob disgybl ryngweithio â nhw.

  • Her Gwirioni ar Ddarllen – Mae disgyblion newydd Blwyddyn 7 yn derbyn sesiwn ragarweiniol yn y llyfrgell ym Mlwyddyn 6 lle cânt eu herio i fenthyca llyfr i’w ddarllen a’i adolygu mewn lle ‘gwyllt’ – gan annog darllen a llythrennedd tra’n ymlacio er lles. 
  • Cynhelir Gwersi Llyfrgell Dynodedig – gwersi ‘darllen er pleser’ amserlenedig wythnosol ar gyfer disgyblion Saesneg ym Mlynyddoedd 7 – 9, yn y llyfrgell. Mae’r llyfrgell hefyd yn addysgu medrau ymchwil trwy raglen amserlenedig Blwyddyn 7, yn ogystal â gwersi ymchwil pwrpasol poblogaidd ar gyfer dosbarthiadau pwnc a Chweched Dosbarth ar gais, ac fel rhan o gymhwyster prosiect estynedig (EPQ).
  • Mae Arddangosfeydd Ysbrydoledig ar ddigwyddiadau amserol neu themâu llenyddol (e.e. COP28 ac Wythnos Genedlaethol Adrodd Stori) yn annog cariad at ddarllen, dysgu a gwybodaeth. Caiff cylchlythyrau rheolaidd y llyfrgell – fersiynau print a fersiynau rhyngweithiol ar-lein, eu mwynhau hefyd.

  • Mae Deunyddiau darllen amrywiol – fel ‘Quick Picks’, ‘deunyddiau sy’n addas ar gyfer dyslecsia’ a nofelau graffig, gwahanol adnoddau iaith, ac ati, yn cynnwys e-fersiynau, ar gael i uchafu cynhwysiant.

(more…)

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol / y darparwr

Mae Coleg Gŵyr Abertawe yn gweithio mewn partneriaeth â saith is-gontractwr i gyflwyno rhaglenni prentisiaeth ar lefelau 2 i 5 ledled Cymru. Mae’r coleg yn cyflwyno tua 85% o’i ddarpariaeth prentisiaethau yn uniongyrchol, a chyflwynir y 15% sy’n weddill trwy ei rwydwaith is-gontractwyr. Mae darpariaeth prentisiaethau wedi tyfu’n sylweddol er 2016, o ryw 250 o ddysgwyr i ryw 3,000 yn 2022-2023. Mae’r coleg, sy’n cyflwyno 82 o wahanol lwybrau / lefelau prentisiaethau i dros 1,200 o gyflogwyr, hefyd yn gweithio mewn partneriaeth â Phrifysgol Abertawe a Phrifysgol Caerdydd i gyd-gyflwyno prentisiaethau gradd.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Yn 2017, creodd Coleg Gŵyr Abertawe strategaeth i ymestyn cydweithredu â chyflogwyr. I fod ar y blaen o ran anghenion medrau sy’n esblygu’n barhaus a sicrhau bod gofynion cyflogwyr yn cael eu deall, creodd y coleg 8 bwrdd cyflogwyr – gan arwain at gyd-greu darpariaeth.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Canolbwyntiodd y bwrdd cyflogwyr cyntaf ar arbenigeddau digidol. Gan fod cwmnïau’n cynyddu eu buddsoddiad mewn technolegau, roedd bwlch cynyddol yn dod i’r amlwg o ran medrau digidol. Ymunodd cynrychiolwyr o gwmnïau lleol a chenedlaethol mawreddog â’r bwrdd. Nod y bwrdd oedd adolygu arlwy darpariaeth bresennol y coleg, trafod beth arall oedd ei angen, a rhagweld gofynion medrau yn y dyfodol. “Mae Coleg Gŵyr Abertawe yn gweithio gydag arbenigwyr yn y diwydiant TG ac sydd ar flaen y gad o ran arloesi technoleg newydd i ddatblygu a chyflwyno prentisiaethau sy’n gweithio ar gyfer heddiw, a pharatoi gweithlu yfory ar gyfer y dyfodol.” Aelod Bwrdd a Phrif Weithredwr egin fusnes a busnes sydd wrthi’n tyfu. 

Yn ddiweddarach, datblygwyd byrddau cyflogwyr newydd mewn sectorau allweddol eraill fel y diwydiannau creadigol. “Mae’r bwrdd, sy’n cynnwys dros 30 o gyflogwyr ar draws De Cymru, yn ceisio mynd ati i gyfuno profiad ym maes diwydiant gyda chwricwlwm blaengar sydd wir yn gallu helpu ffurfio doniau creadigol y dyfodol.” Cadeirydd Bwrdd a sylfaenydd asiantaeth dylunio digidol. 

Yn 2021, lansiodd y coleg Ysgol Fusnes Plas Sgeti. Arweiniodd hyn at greu ei fwrdd ymgynghorol, sy’n cynnwys ffigurau diwydiant allweddol o sefydliadau lleol, rhanbarthol a rhyngwladol. Un o nodau allweddol y bwrdd hwn yw datblygu darpariaeth wedi’i chymeradwyo gan gyflogwyr i gefnogi datblygiad economaidd. Mae’n bwysig fod gan y bwrdd hwn gynrychiolaeth unigol ar draws pob sector allweddol rhanbarthol a chenedlaethol.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Arweiniodd y bwrdd digidol yn gyflym at greu 6 fframwaith prentisiaethau newydd, yn cynnwys seiberddiogelwch a dadansoddi data, nad oeddent i gyd ar gael yn y rhanbarth o’r blaen. “Mae’r rhaglenni hyn wedi cael eu datblygu mewn cydweithrediad â bwrdd ymgynghorol cyflogwr y coleg i sicrhau eu bod yn gyfredol a pherthnasol, yn darparu cyfleoedd sylweddol i ddysgwyr o ran cyflogaeth a dilyniant.” Cadeirydd y Bwrdd. Ers dechrau’r bwrdd, mae’r coleg wedi cefnogi 592 o brentisiaid digidol a 273 o gyflogwyr. 

Arweiniodd y bwrdd diwydiannau creadigol at bartneriaeth â chwmni animeiddio o Gymru sydd wedi ennill sawl gwobr, gan arwain at greu academi animeiddio arbenigol. Gall unigolion ddilyn prentisiaeth uwch Lefel 4/5 yng nghyfryngau’r sgrin a’r cyfryngau creadigol, ac wedyn mynd ar leoliadau gwaith yn un o stiwdios mwyaf blaenllaw Cymru. Y fenter hon yw prentisiaeth gyntaf y byd sy’n canolbwyntio ar Blender (offeryn meddalwedd graffeg cyfrifiadur ffynhonnell agored 3D).

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae Coleg Gŵyr Abertawe wedi ennill 8 gwobr prentisiaeth y DU yn y 5 mlynedd ddiwethaf, sydd wedi galluogi rhannu arfer orau â darparwyr ac ymarferwyr dysgu yn y gwaith eraill ledled y DU. Yn lleol, oherwydd llwyddiant eu bwrdd cyflogwyr digidol, ar gais y Bartneriaeth Dysgu a Sgiliau Rhanbarthol (RSLP), unwyd y bwrdd â chlwstwr technoleg RLSP, gan alluogi dealltwriaeth well o ofynion diwydiant ar draws rhanbarth y de orllewin.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol / y darparwr

Mae Coleg Gŵyr Abertawe yn gweithio mewn partneriaeth â saith is-gontractwr i gyflwyno rhaglenni prentisiaeth ar lefelau 2 i 5 ledled Cymru. Mae’r coleg yn cyflwyno tua 85% o’i ddarpariaeth prentisiaethau yn uniongyrchol, ac is-gontractwyr yn cyflwyno 15%. Mae darpariaeth prentisiaethau wedi tyfu’n sylweddol er 2016, o ryw 250 o ddysgwyr i ryw 3,000 yn 2022-2023. Mae’r darparwr yn cynnig ystod eang o brentisiaethau ar draws sectorau, llwybrau a lefelau, gan weithio gyda thros 1,200 o gyflogwyr.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae adroddiadau’r llywodraeth yn amlygu gwahaniaethau cyflogaeth yn gyson ar gyfer unigolion ag anableddau. Yn 2022, roedd 49% o unigolion ag anabledd yn cael eu cyflogi, o gymharu ag 82% o unigolion nad oeddent yn anabl (Llywodraeth Cymru, 2023). Mae hyn hyd yn oed yn fwy amlwg ar gyfer pobl ag anawsterau dysgu. Mae adroddiadau hefyd yn adlewyrchu bod pandemig COVID-19 wedi cael effaith anghymesur ar gyfraddau cyflogaeth unigolion anabl (Llywodraeth Cymru, 2021). Pwysleisiodd hyn fod angen gwneud prentisiaethau’n fwy hygyrch.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Bu Coleg Gŵyr Abertawe yn adolygu a gwella’i ymagwedd at nodi a chefnogi prentisiaid ag anableddau a’r rhai ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY) posibl, gan hyrwyddo’r cymorth helaeth sydd ar gael i ddysgwyr ag anableddau, namau synhwyraidd, ADY, a chyflyrau iechyd sy’n cyfyngu ar waith / bywyd. Mae llawer o unigolion wedi wynebu heriau dysgu a gwaith heb ddiagnosis ffurfiol na chymorth hyd nes eu bod yn dechrau ar eu prentisiaethau. 

Yn 2018, cyflwynodd y coleg ei fenter ‘Prentisiaethau i Bawb’. Ar draws partneriaid cyflwyno mewnol ac allanol, datblygodd ymagwedd gynhwysol ‘tîm o amgylch y prentis’, yn cynnwys: 

  • Ailstrwythuro’i adran niwroamrywiaeth i integreiddio arbenigwyr dynodedig o fewn y tîm dysgu yn y gwaith; gyda chyfarfodydd cynhadledd achosion gweithredol a rheoleiddiol rheolaidd rhwng timau dysgu yn y gwaith ac ADY 
  • Defnyddio arbenigwyr mewnol ac allanol ar gyfer asesiadau diagnostig 
  • Datblygu adnoddau i ymestyn diagnosteg a chymorth arbenigol 
  • Diwygio prosesau derbyn ar gyfer prentisiaethau, i nodi anabledd / ADY posibl yn gynharach 
  • Gweithredu llwybr dilyniant prentisiaeth ar gyfer myfyrwyr medrau byw yn annibynnol (MBA) trwy’r rhaglen interniaeth Chwilio am Brosiect; mae hyn yn darparu profiad gwaith gwerthfawr mewn sectorau o ddiddordeb i gefnogi dilyniant i gyflogaeth tymor hir am dâl trwy brentisiaeth a gefnogir 
  • Gweithredu rhaglen codi ymwybyddiaeth a DPP ar gyfer staff sy’n cyflwyno prentisiaethau a rheolwyr 
  • Cysylltu â chyflogwyr i godi ymwybyddiaeth am ADY ac ymestyn cymorth ac addasiadau i’r gweithle 
  • Defnyddio cyllid iechyd meddwl a lles Llywodraeth Cymru ar gyfer hyfforddiant cymorth cyntaf iechyd meddwl a datblygu pecyn cymorth ar-lein ar gyfer prentisiaid, staff cyflwyno a chyflogwyr 

Gwelir proses y Coleg ar gyfer cefnogi ADY / Niwroamrywiaeth isod.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r fenter hon wedi cael effaith sylweddol yn y blynyddoedd diwethaf (2020-2021 i 2022-2023). Mae’r newid diwylliannol dilynol yn gwella cydraddoldeb yn sylweddol: 

  • Cynyddodd cyfradd recriwtio prentisiaid o 1.6% o ddechrau prentisiaethau yn 2015 i 10% yn 2022/2023 
  • Dechreuodd 375 o ddysgwyr ag ADY neu anableddau ar daith prentisiaeth 
  • Trwy weinyddu 62 o asesiadau diagnostig allanol, cafwyd dealltwriaeth gynhwysfawr o anghenion dysgwyr, gan alluogi darparu strategaethau cymorth pwrpasol ar gyfer dysgu, gwaith a bywyd 
  • Cynhaliwyd 44 o asesiadau diagnostig mewnol, gan alluogi nodi’n gynnar i lywio trefniadau mynediad 
  • Dathlu cyflawniad; mae 165 o brentisiaid ag ADY neu anabledd wedi cwblhau eu fframwaith prentisiaeth yn llwyddiannus 
  • Ar hyn o bryd, mae 295 o unigolion ag ADY neu anabledd ar brentisiaethau lefel 2 i lefel 5 ar y trywydd iawn i lwyddo 
  • Medrau, gwybodaeth a hyder cynyddol ar gyfer staff cyflwyno i nodi a thrafod ADY posibl gyda dysgwyr a’u cyflogwyr i fanteisio ar gymorth 
  • Tueddiadau gwella parhaus flwyddyn ar ôl blwyddyn ar gyfer prentisiaid ag ADY neu anableddau: er enghraifft, mae cyrhaeddiad wedi cynyddu o 49% i 70%; mae cyfraddau cadw wedi cynyddu o 68% i 84%; a chyfraddau bron yr un faint â chyfraddau prentisiaid heb anghenion dysgu ychwanegol, neu’n rhagori arnynt

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r coleg wedi cyflwyno rhaglenni dysgu proffesiynol ar gyfer yr holl bartneriaid cyflwyno mewnol ac allanol (wedi’u his-gontractio) ac wedi creu adnoddau a hyfforddiant ar gyfer cyflogwyr perthnasol. Maent wedi rhoi cyflwyniadau i fyrddau cyflogwyr ac wedi rhannu astudiaethau achos trwy Ffederasiwn Hyfforddiant Cenedlaethol Cymru a Colegau Cymru ar gyfer y rhwydwaith darparwyr dysgu yn y gwaith. Yn olaf, mae’r coleg wedi ennill gwobrau’r DU ar gyfer yr arfer hon, wedi creu astudiaethau achos ac erthyglau newyddion i rannu arfer dda.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Mae Ysgol Gynradd Adamsdown wedi’i lleoli yn ardal Adamsdown yng nghanol dinas Caerdydd. Mae’r mwyafrif helaeth o’r dalgylch o fewn y 10% o’r ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru. Mae llawer o blant yn wynebu rhwystrau rhag dysgu ar ffurf Saesneg fel iaith ychwanegol (72%), anghenion dysgu ychwanegol (9%), yn derbyn prydau ysgol am ddim (65%), problemau amddiffyn plant, tai gwael, problemau iechyd a phresenoldeb gwael.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Yn 2015, ar ôl cael ei rhoi mewn categori ‘angen gwelliant sylweddol’ Estyn ac ar ôl cyhoeddi ‘Dyfodol Llwyddiannus’ Donaldson, aeth yr ysgol ar daith i gynllunio arlwy cwricwlwm cadarn sy’n addas at ei ddiben yn yr ysgol. Roedd pob un o’r rhanddeiliaid yn rhan o broses i werthuso, arloesi a myfyrio i greu gweledigaeth ar gyfer cwricwlwm difyr sy’n adlewyrchu anghenion amrywiol disgyblion yn gywir. 

I ddechrau, bu’r ysgol yn myfyrio ar ei chyd-destun presennol, y cwricwlwm ac anghenion disgyblion. Mae pedwar diben wrth wraidd yr ysgol, a buont yn canolbwyntio ar bedair elfen allweddol, sef: 

  1. Lles 
  2. Addysgu a dysgu (addasu addysgeg) 
  3. Profiadau difyr ac ystyrlon 
  4. Iaith a chyfathrebu 

Gyda’r wybodaeth hon, roedd yr ysgol yn gallu dechrau ar gam nesaf cynllun a strwythur y cwricwlwm.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Daeth yr ysgol i’r casgliad nad oedd strwythur clasurol dosbarthiadau grwpiau blwyddyn yn cyd-fynd â’u gweledigaeth ar gyfer addysgu a dysgu effeithiol. Ffurfiodd yr ysgol ‘system dosbarthiadau clwstwr’ i’w galluogi i addasu addysgeg a’r amgylchedd dysgu i gefnogi dysgu effeithiol i bawb. Ymgysylltodd pob un o’r staff â dysgu proffesiynol, cydweithio, ymholi a rhannu arfer dda i ddatblygu dealltwriaeth gref o addysgeg effeithiol. 

Ar sail ymchwil, dyfeisiodd yr ysgol strwythur blynyddol dros gylch dwy flynedd i gyflwyno cyd-destunau dilys a difyr, a chynnig profiadau ystyrlon i ddisgyblion gymhwyso’u gwybodaeth a’u medrau yn bwrpasol. Mae’r cyd-destunau’n sicrhau cyfleoedd i ddatblygu medrau disgyblion yn raddol trwy gyd-destunau cynyddol soffistigedig. 

Cynlluniodd staff strwythur pedair rhan i gyflwyno’u prif gyd-destunau, sef: 

  1. Y cam cychwyn – profiad cynlluniedig i drochi disgyblion, tanio diddordeb, casglu gwybodaeth flaenorol a rhoi gwybod i ddisgyblion am ddiben y dysgu. 
  2. Y cam caffael – addysgu medrau, cysyniadau a gwybodaeth sy’n berthnasol ar gyfer y cyfnod nesaf. 
  3. Y cam cymhwyso – galluogi disgyblion i gyfuno a chymhwyso’r wybodaeth a’r medrau y maent wedi’u dysgu mewn ffordd bwrpasol ac ystyrlon. 
  4. Y cam myfyrio – dyfnhau dealltwriaeth am eu dysgu eu hunain a rhoi cyfle i fyfyrio ar ddysgu, llwyddiannau a’r camau nesaf. 

Caiff disgyblion eu cynnwys yn llawn mewn creu a gwerthuso’u profiadau dysgu ym mhob cyfnod. Mae ‘Globie’, sef cymeriad a ddyluniwyd gan ddisgyblion i gynrychioli a chynorthwyo dysgwyr ar drywydd y pedwar diben, yn amlwg ym mhob cyfnod dysgu a myfyrio. Mae staff yn cyflenwi’r cylch blynyddol â chyd-destunau bach, calendr digwyddiadau, cyfleoedd cyfoethogi a chysylltiadau â’r gymuned.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r ysgol wedi rhoi system newydd arloesol ar waith ar gyfer addysgu a dysgu tra’n creu arlwy cwricwlwm yn llwyddiannus hefyd ar gyfer dysgwyr, sy’n sicrhau bod bron pob un o’r dysgwyr yn gwneud cynnydd da o’u man cychwyn. 

Mae disgyblion yn dysgu trwy ystod o brofiadau ystyrlon, gan eu galluogi i gymhwyso’r medrau a ddysgwyd yn bwrpasol. Mae natur raddol y cwricwlwm yn galluogi disgyblion i adeiladu ar ddysgu blaenorol ym mhob maes dysgu, gan gynnwys eu medrau llythrennedd, rhifedd a digidol.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Rhannu gyda chonsortia lleol ac ysgolion clwstwr. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd Cwmaman yn ysgol gynradd cyfrwng Saesneg sydd wedi’i lleoli ym mhentref Cwmaman, ger Aberdâr, yn awdurdod lleol Rhondda Cynon Taf. Mae gan yr ysgol 214 o ddisgyblion rhwng 3 ac 11 oed, wedi’u trefnu’n 8 dosbarth. Mae’r ysgol yn cynnig darpariaeth feithrin ran-amser o’r tymor yn dilyn pen-blwydd y plentyn yn 3 oed. Nodir bod gan oddeutu 22.6% ohonynt anghenion dysgu ychwanegol ac mae’r holl ddisgyblion yn defnyddio Saesneg fel eu hiaith gyntaf. Mae 35.2% y cant o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Cydnabyddir bod Ward Cwmaman yn ardal o ddifreintedd sylweddol ac mae wedi gosod yn 288fed o blith 1,909 ardal leol yng Nghymru. Mae yn yr 11%-20% o ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru (Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru 2019). Mae tai, diweithdra ac iechyd gwael yn cyfrannu’n sylweddol at ei ddifreintedd.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Cwmaman yn ardal sydd â chyfran sylweddol o’i phoblogaeth yn byw mewn tlodi ac mae ganddi gyfraddau uchel o ddiweithdra. Mae arweinwyr yn Ysgol Gynradd Cwmaman yn cydnabod natur gymhleth tlodi a’i effaith bosibl ar ddisgyblion. Mae’r ysgol wedi gweithio’n agos gyda’r Grŵp Gweithredu ar Dlodi Plant (CPAG), gyda’r nod o ddileu unrhyw rwystrau ariannol rhag dysgu a lles i ddisgyblion o aelwydydd incwm isel. Mae’r ysgol yn meithrin a chynnal partneriaethau cymunedol cryf ac mae’n ennyn cydweithredu ymhlith asiantaethau llywodraeth leol, sefydliadau nid er elw, busnesau, lleoliadau addysgol ac aelodau’r gymuned. Mae’r partneriaethau hyn yn cryfhau nod yr ysgol, sef grymuso teuluoedd sy’n byw mewn tlodi, datblygu’u sgiliau, darparu mynediad at adnoddau ac amlygu cyfleoedd am symudedd economaidd.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae’r ysgol yn meithrin cysylltiadau pwrpasol â rhieni a’r gymuned i sicrhau nad yw’r un plentyn yn yr ysgol eisiau bwyd a bod pob plentyn yn gallu gwneud dewisiadau bwyd sy’n eu galluogi i ffynnu. Mae’r fenter Big Box Bwyd ganlyniadol yn darparu bwyd i blant a theuluoedd am brisiau ‘talu fel y gallwch’. Mae’r fenter hefyd yn galluogi disgyblion i dyfu bwyd a choginio prydau bwyd. 

Mae uwch arweinydd yr ysgol ar gyfer ymglymiad cymunedol yn arwain y strategaeth, sy’n canolbwyntio ar: 

  • Big Box Bwyd – siop ‘talu fel y gallwch’ ar gyfer rhoddion bwyd a nwyddau’r cartref. 
  • Mynediad at nwyddau hylendid am ddim a chyfnewid gwisg ysgol. 
  • Creu elusen, ‘Cwm Unity’, sy’n cael ei redeg gan aelodau’r gymuned a’r ysgol. 
  • Mae uwch arweinwyr ac aelodau’r gymuned yn gweithio’n agos gyda darparwyr y Big Box Bwyd i reoli a gwella’r siop. 
  • Llwyddo i sicrhau grantiau i sicrhau bod cyflenwadau ar gael bob amser 
  • Partneru â sefydliadau sy’n cefnogi teuluoedd i gael gafael ar nwyddau gwyn, gwelyau, matresi a thalebau ynni (roedd dros gant o deuluoedd yn llwyddiannus). 
  • Mae grwpiau arweinyddiaeth disgyblion yr ysgol yn cydweithredu â Cwm Unity i drefnu cyfnewid gwisg ysgol, cyfnewid siwmperi Nadolig, bagiau nwyddau hylendid a phecynnau prydau bwyd cost isel. 
  • Ymwneud gan ddisgyblion trwy adeiladu gwelyau uwch i dyfu llysiau i’r siop. 
  • Darparu gwersi coginio wythnosol i deuluoedd gan ddefnyddio’r pecynnau prydau bwyd cost isel.
  • Cynnal boreau coffi rhwng y cenedlaethau, lle y gall aelodau’r gymuned gael gafael ar nwyddau am ddim fel blancedi, poteli dŵr poeth, menig, hetiau ac ati. 
  • Trefnu digwyddiadau cymunedol cost isel fel brecwast gyda Siôn Corn a swper pysgod a sglodion. 
  • Sefydlu ac ariannu grŵp Mums and Tots yn yr ardal. Dyma’r unig grŵp o’i fath yn y pentref.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

  • Mae’r astudiaeth achos hon yn amlygu grym trawsnewidiol partneriaethau cymunedol cryf wrth leihau effaith tlodi. Trwy ddwyn rhanddeiliaid ynghyd o wahanol sectorau a grymuso trigolion i gymryd perchnogaeth ar eu dyfodol, mae’r fenter yn dangos sut gall gweithredu cyfunol greu newid cadarnhaol ac adeiladu cymunedau tecach a mwy gwydn. 
  • Mae cefnogi teuluoedd gyda’r argyfwng costau byw a bodloni eu hanghenion sylfaenol yn lliniaru’r pwysau ar deuluoedd ac mae’n galluogi disgyblion i gymryd rhan yn llawn ym mhob agwedd ar fywyd yr ysgol, dim ots beth yw eu hamgylchiadau ariannol, cymdeithasol ac economaidd. 
  • Mae disgyblion yn ymwneud fwyfwy â’u dysgu ac mae pob un ohonynt yn gwneud cynnydd da wrth ddatblygu’u gwybodaeth a’u medrau ar draws y cwricwlwm. Maent yn ymddwyn yn barchus ac yn datblygu lles. 
  • Mae perthnasoedd â rhieni, y gymuned leol ac asiantaethau proffesiynol yn gryfder.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae ymagwedd yr ysgol at leihau anghydraddoldebau sydd wedi’u hachosi gan dlodi trwy bartneriaethau cymunedol cryf wedi cael ei rhannu gydag ysgolion lleol ac ysgolion yng nghymuned y Big Bocs Bwyd. Mae uwch arweinwyr wedi ymweld â’r ysgol i weld y dull ar waith. Mae’r strategaeth wedi cael ei rhannu â chymuned a llywodraethwyr yr ysgol trwy gyflwyniadau dan arweiniad grwpiau arweinyddiaeth disgyblion ac yn ehangach trwy’r cyfryngau cymdeithasol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd Llanhari yn ysgol gynradd cyfrwng Saesneg sydd wedi’i lleoli ym mhentref Llanhari, yn Rhondda Cynon Taf. O dan Fynegai Amddifadedd Lluosog diweddaraf Cymru, mae Llanhari yn safle 257 o 1909, sy’n ei gosod ymhlith y 10-20% o’r ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru. 

Mae 178 o ddisgyblion ar y gofrestr ar hyn o bryd, sy’n cael eu haddysgu mewn 7 dosbarth gyda darpariaeth feithrin amser llawn. Mae tua 34% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae gan ryw 15% o ddisgyblion anghenion dysgu ychwanegol, ac mae 6% o ddisgyblion yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. Caiff pob un o’r disgyblion eu haddysgu trwy gyfrwng y Saesneg, ac addysgir y Gymraeg fel ail iaith.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Ar ôl ymglymiad yr ysgol mewn prosiect ymchwil weithredu’r Ymddiriedolaeth Datblygu Addysg (EDT) yn 2017, mabwysiadodd yr ysgol ymagwedd wedi’i llywio gan ymchwil ar gyfer staff fel rhan o reoli perfformiad. Cymerodd staff berchnogaeth o’r gweithgareddau hyn a dod â syniadau ar gyfer eu hymchwil weithredu i’r cyfarfodydd rheoli perfformiad cychwynnol, gan roi perchnogaeth ac ymreolaeth iddynt dros eu targedau. Ar ddiwedd y cylch rheoli perfformiad, ysgrifennon nhw werthusiadau manwl a oedd yn dilyn y fformat a ddarparwyd gan Gyngor y Gweithlu Addysg (CGA). 

Ym mis Medi 2022, dangosodd yr arolwg Ysgolion fel Sefydliadau sy’n Dysgu fod angen i’r ysgol ddatblygu ei chydweithio o fewn yr ysgol a gyda’r amgylchedd allanol ar ôl y pandemig. Roedd y pennaeth hefyd wedi ymchwilio i waith Chris Moyes yn edrych ar dwf proffesiynol effeithiol a pharhaus. Gwnaed nifer o ddiwygiadau syml.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae pob un o’r staff, gan gynnwys staff cymorth, yn dilyn Cynllun Twf Proffesiynol cyn cyfarfodydd Datblygiad Proffesiynol cychwynnol. Mae hyn yn amlygu anghenion y disgyblion yn eu dosbarth, anghenion datblygu’r staff a’r syniadau cychwynnol ar gyfer ymchwil weithredu. Roedd hyn yn fanylach, ac yn canolbwyntio’n fwy ar y disgybl na’n cynlluniau gwreiddiol. Roedd staff yn cael eu hannog i gydweithio mewn grwpiau i ymgymryd â’u prosiectau ymchwil. Er enghraifft, roedd yr athro ymyrraeth ac athro Blwyddyn 6 yn edrych ar strategaethau ar gyfer dyslecsia, cael grwpiau rheoli, grwpiau targed, rhannu cyfleoedd hyfforddi ac ymchwil. Roedd staff cymorth yn cael eu cynnwys yn y broses hon ac yn ymuno ag athrawon dosbarth neu â’i gilydd i wneud eu hymchwil eu hunain. 

Un o’r dysgeidiaethau allweddol o’r ymchwil oedd amseriad ac amlder y cylch datblygu perfformiad. Yn hytrach na’i gynnal dros 2 flwyddyn academaidd (mis Hydref – mis Hydref, yn draddodiadol), caiff ei gynnal rhwng mis Medi a mis Gorffennaf erbyn hyn, gan alluogi staff i gwblhau’r cylch datblygu perfformiad yn yr un flwyddyn academaidd. Daeth ymchwil weithredu staff yn ffocws rheolaidd i gyfarfodydd staff, hefyd. Caiff staff eu hannog i siarad am ble maen nhw arni â’u hymchwil a rhannu canfyddiadau hyd yma. Mae hyn yn cynnwys trafod gwaelodlinau, cyfleoedd hyfforddi, ymweliadau ag ysgolion eraill, ac ati. Mae hyn yn ei gadw’n berthnasol ac ar flaen y gad mewn datblygiad proffesiynol. 

Newid allweddol arall i’r broses datblygu perfformiad oedd cyflwyno ‘diben a chynulleidfa’. Mae staff yn cwblhau’r un gwerthusiad ymchwil weithredu yn seiliedig ar fformat CGA, ond maent yn cyflwyno’u canfyddiadau yn ein diwrnod hunanwerthuso rhanddeiliaid erbyn hyn, hefyd. Mae hyn yn gyfle i rannu arfer â chydweithwyr a llywodraethwyr, gan ddathlu’r gwaith y maent wedi’i wneud, a’r gwahaniaeth a wneir i’n dysgwyr. 

Dangosodd dysgu allweddol o’r ymchwil fod staff yn cael targedau cyflawnadwy mewn camau bach yn arwain at welliant cyflymach. Mae staff yn cymryd perchnogaeth o’u datblygiad proffesiynol ac yn chwilio am lu o gyfleoedd. Mae’r rhain wedi cynnwys ymweliadau rhyngwladol, er enghraifft ymwelodd ein harweinydd Cyfnod Sylfaen â Reggio yn Yr Eidal i edrych ar arfer yn y blynyddoedd cynnar.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r gwaith hwn wedi datblygu diwylliant cydweithredol yn yr ysgol. Mae staff yn cydweithio’n rheolaidd ar ddysgu proffesiynol, datblygu’r cwricwlwm a rhannu arfer ystafell ddosbarth trwy hyfforddi. 

Mae wedi cael effaith ar agwedd pob un o’r staff at ddysgu proffesiynol a datblygiad proffesiynol. Mae hyn yn cynnwys dysgu o’r amgylchedd allanol, bod yn agored i ymweliadau rhyngwladol, ceisiadau am gymorth hyfforddi neu gyfleoedd addysgu timau. 

Mae’r cynlluniau twf proffesiynol yn sicrhau bod datblygiad proffesiynol yn cyd-fynd â blaenoriaethau gwella’r ysgol, gan arwain at welliannau mesuradwy yn neilliannau disgyblion. Mae amseriadau’r cylch rheoli perfformiad yn sicrhau bod anghenion y disgyblion presennol ar flaen y gad mewn datblygiad proffesiynol.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Trwy arwain gweithgorau bach gyda phenaethiaid eraill yn y rhanbarth. 

Trwy gyflwyniadau i’r consortiwm rhanbarthol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Sefydlwyd Ysgol Feithrin Grangetown yn fuan ar ôl yr Ail Ryfel Byd. Cwblhawyd yr adeilad presennol ar ddiwedd y 1980au, ac adeiladwyd estyniad yn 2011. Mae’r ysgol yn cynnig lleoedd rhan-amser ar gyfer 160 o blant rhwng 3 a 4 oed; 80 yn y bore ac 80 yn y prynhawn. 

Caiff yr ysgol ei chynnal yn dda, mae’n cynnwys adnoddau da ac mae mewn cyflwr da gydag amgylcheddau dysgu cynllun agored, wedi’u hystyried yn ofalus, dan do ac yn yr awyr agored. Nod sylfaenol yr ysgol yw darparu amgylchedd hapus, gofalgar, a diogel lle mae’r aelodau ieuengaf o’r gymuned yn ffynnu ac yn datblygu yn ddeallusol, yn emosiynol, yn gorfforol, yn ysbrydol ac yn foesol. 

Mae’r ysgol yn dathlu amrywiaeth y gymuned, gan roi ystyriaeth ofalus i’r amrywiaeth o ddiwylliannau, cefndiroedd, anghenion unigol a rhywedd, a’u parchu. Mae’n sicrhau bod yr amgylchedd yn adlewyrchu natur amlieithog Grangetown. Rhoddir cyfleoedd i bob un o’r plant ddysgu gan ystyried eu cyfnod datblygu unigol. Mae’r ysgol yn gweld mai rhieni a gofalwyr yw addysgwyr cyntaf a phwysicaf eu plant. Ei nod yw datblygu perthnasoedd gweithio cadarnhaol â theuluoedd, gan ystyried eu hanghenion, wrth iddynt gynorthwyo pob plentyn yn ei gamau cyntaf y tu hwnt i’r cartref. Mae’r ysgol wedi datblygu ymagwedd integredig, gan greu cysylltiadau â’r gymuned ehangach, a meithrin perthnasoedd diffuant gyda gweithwyr proffesiynol eraill ac asiantaethau allanol. Mae’r ysgol yn gweithio’n agos ag ysgolion cyfagos er mwyn gwneud y cyfnod pontio o’r ysgol feithrin i’r ysgol gynradd yn brofiad hapus a chadarnhaol. Mae’r ysgol yn darparu amgylchedd diogel a saff sy’n gyffrous ac yn ysgogol. Yn Ysgol Feithrin Grangetown, mae plant yn ffynnu ac yn ymgysylltu’n ddiffuant â’u dysgu, gan eu gwneud yn ddysgwyr hapus, annibynnol, hyderus ac unigol.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae darpariaeth yn yr ysgol wedi cael ei chyflwyno mewn ffordd gyfannol erioed, felly roedd gweithredu Cwricwlwm i Gymru yn rhywbeth yr oedd yr ysgol yn ei ddathlu. Mae staff yn targedu dysgu ym man cychwyn y plentyn ac yn mynd i’r afael â’i anghenion datblygiadol unigol. Maent yn gweld bod gan blant chwilfrydedd greddfol a’u bod yn ddysgwyr arloesol. Eu nod yw canolbwyntio ar chwilfrydedd y plant i sicrhau bod profiadau dysgu yn berthnasol a dilys. Roedd Cwricwlwm i Gymru yn cefnogi eu darpariaeth ac yn ei godi ymhellach.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Caiff addysgu a dysgu ymatebol ei ymgorffori o fewn yr ysgol ac mae wrth wraidd y cwricwlwm. Mae deall dysgwyr a rôl yr oedolyn sy’n galluogi yn hanfodol o fewn y cwricwlwm teilwredig. Mae gwerthoedd yr ysgol yn gynhenid ac yn cael eu cynrychioli o fewn pob profiad rhyngweithio a dysgu a gynigir. Mae cydweithio’r ysgol ag asiantaethau allanol a’u dylanwadau allweddol, fel Reggio, Froebel a Ferre Leavers, wedi bod yn hanfodol i ddatblygiad yr ysgol. Mae eu cynllunio’n adlewyrchu’r gymuned a’r plant y maent yn eu haddysgu. Mae’n cwmpasu’r plentyn cyfan ac yn ystyried profiadau blaenorol a’u cam datblygu unigol. Mae’r cwricwlwm yn cynnwys elfennau craidd a phrofiadau allweddol, fel llythrennedd bwyd dilys, o’r hedyn i’r plât, gyda’n Big Bocs Bwyd a’n rhandir cymunedol. Caiff plant gyfle i ailymweld, galw i gof ac ymgorffori eu medrau. Cyflwynir pob un ohonynt drwy ddarpariaeth wedi’i chynllunio’n effeithiol ac yn ofalus dan do ac yn yr awyr agored, ac mae ymarferwyr yn ymatebol i arsylwadau a gweithredoedd dysgwyr. Mae deialogau a myfyrdodau proffesiynol dyddiol yn sicrhau bod y ddarpariaeth yn ystyrlon, yn ddilys ac yn raddol. Mae ymestyn dysgu trwy addysgu ymatebol yn sicrhau lefelau uchel o ymgysylltu ac ymglymiad, meddwl cynaledig ar y cyd a llif organig o addysgu a dysgu.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r effaith wedi bod yn allweddol ar anghenion datblygiadol dysgwyr. Caiff arlwy’r cwricwlwm ei deilwra i’r garfan o blant, gan wahaniaethu darpariaeth o’r bore i’r prynhawn, hyd yn oed. Mae perthnasoedd â phlant a rhieni yn gryfder yn yr ysgol, ac mae effaith y perthnasoedd hyn ochr yn ochr â’r cwricwlwm yn amlwg.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol wedi rhannu ei harfer trwy’r clwstwr lleol o ysgolion a gwaith y gymuned dysgu proffesiynol, a thrwy groesawu ymwelwyr i’r ysgol, yn ogystal.