Arfer effeithiol Archives - Page 15 of 67 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Ffedereiddiodd Ysgol Caer Drewyn ac Ysgol Carrog yn 2012, ac mae’r pennaeth yn rhannu ei hamser arwain rhwng y ddwy ysgol. Mae Ysgol Caer Drewyn yn ysgol gynradd fach sirol yn nhref wledig Corwen. Mae’n darparu addysg ar gyfer 99 o ddysgwyr rhwng tair ac un ar ddeg oed, ar draws 4 dosbarth. Y cyfartaledd 3 blynedd treigl ar gyfer PYDd yw 37%, ond y ganran bresennol wirioneddol yw 49%. Mae Ysgol Carrog yn ysgol gynradd fach sirol sydd wedi’i lleoli ym mhentref gwledig Carrog. Mae’n darparu addysg ar gyfer 35 o ddysgwyr rhwng tair ac un ar ddeg oed, ar draws 2 ddosbarth. Y cyfartaledd 3 blynedd treigl ar gyfer PYDd yw 11%, ond y ganran bresennol wirioneddol yw 30%.

Pan fyddant yn dechrau yn yr ysgolion, mae medrau sylfaenol llawer o ddisgyblion islaw’r hyn sy’n ddisgwyliedig ar gyfer eu hoedran. Yn ystod eu cyfnod yn yr ysgolion, mae bron pob un o’r disgyblion, gan gynnwys y rhai ag anghenion dysgu ychwanegol, yn gwneud cynnydd cryf.

Mae gan y ffederasiwn weledigaeth glir, sy’n canolbwyntio ar sicrhau amgylchedd gofalgar ac anogol lle caiff disgyblion y cyfleoedd gorau i ddysgu. Mae’r gwerthoedd cryf, sy’n cynnwys caredigrwydd, chwilfrydedd a chreadigrwydd, i’w gweld yn glir yn y ddwy ysgol, ac yn ffurfio sylfaen y perthnasoedd cryf a chefnogol sy’n bodoli ym mhob ystafell ddosbarth. Datblygu agweddau cryf at ddysgu, parch at bobl eraill a chefnogi lles disgyblion a staff sydd wrth wraidd gweledigaeth a gwerthoedd y ffederasiwn.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Ar ôl ystyried y cyd-destun yng ngwaith yr ysgolion, penderfynon nhw nad oedd yr arddull addysgu bresennol sy’n fwy traddodiadol wedi bod yn ddigon effeithiol ac nad oedd bob amser yn diwallu anghenion disgyblion. Gyda’i gilydd, penderfynodd yr ysgolion addasu eu dulliau. Cyn y Cwricwlwm i Gymru, mabwysiadon nhw addysgeg dysgu sylfaen yn llwyddiannus ar draws dosbarthiadau cyfnod allweddol 2, a chyflwyno heriau trawsgwricwlaidd ochr yn ochr ag amgylcheddau dysgu ysgogol a phwrpasol ar gyfer yr holl ddisgyblion. Mae cyflwyno’r Cwricwlwm i Gymru ers hynny wedi eu galluogi i fod yn fwy hyblyg.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae addysgu a dysgu effeithiol ar y cyd â chwricwlwm cyfoethog, pwrpasol ac amrywiol yn sicrhau bod gan ddysgwyr ddiddordeb yn eu gwaith, ac yn gweithio’n dda yn annibynnol a gyda chyfoedion i gwblhau eu heriau. Mae hyn yn helpu meithrin agweddau cadarnhaol at ddysgu a medrau effeithiol i ddysgu’n annibynnol. Caiff disgyblion gyfleoedd pwrpasol i ymarfer eu medrau llythrennedd, rhifedd a digidol yn dda trwy dasgau a phrofiadau dysgu cyfoethog; fel gwersi coginio a ddefnyddir yn rheolaidd i ymarfer y medrau hyn a hyrwyddo bwyta’n iach.

Mae’r ddarpariaeth ar gyfer dysgu sylfaen wedi’i seilio ar ystod eang o weithgareddau dysgu a chwarae cyfoethog sy’n datblygu annibyniaeth a medrau cydweithredol disgyblion yn dda.

Mae athrawon yn cynllunio ystod eang o brofiadau dysgu dilys i ddatblygu eu medrau ar draws y cwricwlwm, gan gynnwys defnydd effeithiol o’r ardaloedd awyr agored. Mae disgyblion yn cyfrannu’n dda at gynllunio testunau bob tymor trwy awgrymu beth maent eisiau ei ddysgu. O ganlyniad, mae’r profiadau dysgu annibynnol neu ‘genadaethau’ yn canolbwyntio’n dda ar alluogi disgyblion i gymhwyso’u medrau mewn cyd-destunau difyr a heriol. Yn ychwanegol, mae disgyblion yn dewis y gweithgaredd ar y lefel her y maent yn ei hystyried yn briodol iddyn nhw, sy’n datblygu eu hannibyniaeth yn llwyddiannus. Caiff disgyblion gyfle hefyd i gynllunio a chyflwyno’u gwersi eu hunain yn unol â’r testun ac ystyried y medrau y dylid eu cymhwyso.

Mae athrawon yn addasu eu haddysgu yn eithriadol o dda i ddiwallu anghenion yr holl ddysgwyr. Gwnânt ddefnydd medrus o weithgareddau byr, sydyn ac ymarferol yn bennaf, sy’n sicrhau bod disgyblion yn aros yn egnïol, yn ymgysylltu trwy gydol y sesiynau ac yn gwneud cynnydd da. Gyda’i gilydd, mae pob un o’r staff yn gosod disgwyliadau uchel, gan wneud defnydd effeithiol o grwpiau a holi i roi’r cymorth angenrheidiol i ddisgyblion i lwyddo a herio’u hunain yn effeithiol.

 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

O ganlyniad i addasu’r arddull addysgu hon a’r cwricwlwm, mae dysgwyr wedi gwella’u hyder a’u hannibyniaeth, gan wella’u hagweddau at eu dysgu a’u hymatebion ymholgar. Mae gan bob un o’r staff ddisgwyliadau a dyheadau uchel i ddisgyblion gyflawni’r gorau y gallant fod ac mae hyn yn eu galluogi i drosglwyddo’u medrau yn llwyddiannus ar draws y cwricwlwm. Mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion yn ymateb yn dda iawn i wahanol heriau, sy’n eu galluogi i gydweithio â’u cyfoedion a datblygu hunanhyder.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Sefydlwyd Partneriaeth Dysgu Oedolion yn y Gymuned Caerdydd a’r Fro yn 2013 o bartneriaethau dysgu oedolion Caerdydd a Bro Morgannwg gynt. Mae pedwar prif bartner cyflenwi, sef: Coleg Caerdydd a’r Fro, Cyngor Caerdydd, Cyngor Bro Morgannwg, Addysg Oedolion Cymru. Mae’r bartneriaeth yn gwasanaethu prifddinas Cymru, Caerdydd, ac awdurdod lleol cyfagos Bro Morgannwg, sy’n wledig yn bennaf, ac yn cynnig darpariaeth mewn ystod o leoliadau, gan gynnwys canolfannau cymunedol, llyfrgelloedd a champysau’r coleg.

Mae’r bartneriaeth yn cyflogi tua 193 o staff addysgu rhan-amser, a 43 o staff addysgu amser llawn. Mae tua 5,814 o ddysgwyr wedi cofrestru ar gyrsiau, ac mae 2,209 ohonynt yn ddysgwyr Saesneg ar gyfer Siaradwyr Ieithoedd Eraill (SSIE). Mae mwyafrif ei dysgwyr ar lefel mynediad a lefel 1 neu ddarpariaeth cwrs byr. Ar draws y bartneriaeth, mae 39% o ddysgwyr yn byw yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig. Mae 63% o gofrestriadau’r bartneriaeth o gefndiroedd ethnig lleiafrifol. Mae 65% o gofrestriadau’r bartneriaeth yn fenywod.

Mae’r weledigaeth ar gyfer dysgu oedolion yn y gymuned yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg yn un lle mae:

• cyfranogiad cynyddol gan y rhai sydd wedi elwa leiaf ar addysg yn y gorffennol neu sydd fwyaf mewn perygl o beidio ag elwa yn y dyfodol

• ansawdd gwell o ran y profiad dysgu, gan gynnwys dilyniant cynyddol i gyfleoedd dysgu eraill neu waith

• cydlyniad gwell yn natur a phatrymau’r ddarpariaeth ar draws y darparwyr.

Cyd-destun a chefndir

Ffurfiwyd Partneriaeth Dysgu Oedolion yn y Gymuned Caerdydd a’r Fro yn 2013 ar ôl i Estyn nodi bod y ddau bartner etifeddol yn anfoddhaol. Nodwyd yn glir nad oedd y naill bartneriaeth na’r llall yn gweithio gyda’i gilydd i ddarparu ateb effeithiol i oedolion sy’n ddysgwyr ac nad oedd y ddarpariaeth yn canolbwyntio’n ddigonol ar arlwy cwricwlwm ymatebol a chynhwysfawr a oedd yn cyflwyno profiadau dysgu sy’n ymatebol i flaenoriaethau lleol, rhanbarthol a chenedlaethol.

Ers y cyfnod hwn, mae wedi trawsnewid i fod yn gorff sefydledig ac aeddfed gydag arweinyddiaeth gref ac effeithiol, sy’n cydweithio i ddiwallu anghenion y cymunedau amrywiol yn llwyddiannus.

Disgrifiad

Mae rhanberchnogaeth cyfeiriad strategol y bartneriaeth a mabwysiadu trefniadau gweithio teg ac agored yn eang wedi bod yn ganolog i’r trawsnewid hwn. Ymrwymodd yr holl bartneriaid i’r weledigaeth drosfwaol hon trwy gydweithio mewn strwythur gweithio gweithredol diwygiedig a thrwy gyfrannu adnoddau i drawsnewid cymorth. Roedd hyn yn cynnwys penodi Cydlynydd Partneriaeth.

Sefydlwyd pedwar gweithgor – Grŵp Strategol, Grŵp Ansawdd a Data, Grŵp Addysgu a Dysgu a Grŵp Ymglymiad Dysgwyr; roedd y rhain yn cynnwys staff o bob partner. Cymerodd y grwpiau hyn gyfrifoldeb ar y cyd i ddatblygu’r cynllun datblygu ansawdd (CDA) cyntaf gan ysgogi a darparu cyfeiriad ar gyfer newid cadarnhaol. Mae uwch arweinwyr o bob partner yn cyfarfod yn rheolaidd i gydlynu gwaith y bartneriaeth. Datblygodd y Grŵp Strategol gysylltiadau cryf â rhanddeiliaid allanol, gan gynnwys Llywodraeth Cymru, cyflogwyr a grwpiau cymunedol i hwyluso gwaith partneriaeth ehangach sydd wedi bod yn arloesol ac yn ystwyth, gan ddarparu atebion effeithiol i’r heriau sy’n wynebu’r rhanbarth. Gwnaeth y tri grŵp gweithredol newidiadau sylweddol i’r cwricwlwm, arfer addysgu a dysgu a systemau ansawdd, gan gynnwys arsylwadau ar y cyd, gweithgareddau ymglymiad dysgwyr ar y cyd a dysgu proffesiynol partneriaeth. Mae hyn wedi arwain at strwythurau a chyfathrebu clir.

I ymestyn cyfathrebu ymhellach, dyfeisiwyd cylchlythyrau partneriaeth tymhorol ar gyfer staff a dysgwyr, yn rhannu gwaith y bartneriaeth ac yn codi ymwybyddiaeth am ei datblygiadau a’i chyflawniadau.

Effaith y gwaith hwn

Mae llawer o enghreifftiau o’r modd y mae cydweithio cryf wedi cael effaith gadarnhaol ar y bartneriaeth a’i dysgwyr. Ceir gweledigaeth, nodau a gwerthoedd ar y cyd, gyda didwylledd ac ymddiriedaeth, sy’n rhoi dysgwyr wrth wraidd y penderfyniadau a wneir. Mae’r cwricwlwm yn canolbwyntio ar gyflogadwyedd a medrau, gyda rhai cyrsiau hamdden wedi’u cynllunio’n dda. Trwy gynllunio fel partneriaeth, mae’r cwricwlwm yn cael ei gyfeirio pryd a lle bynnag y bo’i angen, heb unrhyw ddyblygu diangen, gan weithio yn unol â chryfderau pob partner. Trwy weithio ar lefel strategol, rhannodd y bartneriaeth fanylion am greu ac arwain prosiect REACH gyda Llywodraeth Cymru, gan ddarparu asesiad uniongyrchol ar gyfer SSIE a lleoliad gyda darparwr dysgu sydd ar gael. Lleihaodd hyn y rhestr aros SSIE ledled y rhanbarth yn sylweddol. Mae’r bartneriaeth wedi darparu cydlyniad SSIE, Dysgu Teuluol a chyrsiau eraill i sicrhau ei bod yn denu ac yn cefnogi’r rhai sydd bellaf oddi wrth addysg a hyfforddiant. Mae wedi creu cysylltiadau cryf â diwydiant i ddarparu cyrsiau yn barod ar gyfer cyflogwr, sydd wedi’u teilwra i lenwi bylchau mewn cyflogaeth a chynhyrchu cyfleoedd ar gyfer y rhai sydd o ardaloedd amrywiol a difreintiedig De Cymru. Mae dysgwyr yn gwneud cynnydd da â pherfformiad ar draws y bartneriaeth gan barhau i wella. Maent yn gwneud cyfraniad cadarnhaol at gymdeithas ac mae llawer o enghreifftiau o sut mae

bywydau dysgwyr wedi cael eu trawsnewid. Nodwyd bod yr addysgu a’r dysgu yn hynod effeithiol gyda chymorth a lles cryf ar gyfer dysgwyr a defnydd effeithiol o dechnoleg, a’r olaf o’r rhain yn cefnogi parhad gwaith yn ystod y pandemig.

 

Sut mae’r arfer wedi cael ei rhannu?

Mae’r bartneriaeth wedi cefnogi partneriaethau eraill ledled Cymru i gyflwyno’u darpariaeth eu hunain, fel REACH ac academïau sgiliau sector blaenoriaethol. Mae aelodau’r bartneriaeth yn mynychu cynadleddau dysgu oedolion a gweithdai Llywodraeth Cymru ar arfer orau, ac wedi cadeirio Partneriaethau Dysgu Oedolion Cymru. Mae’r bartneriaeth yn rhannu ei harferion gweithio yn agored, gan arwain ar wella partneriaethau.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Sefydlwyd Partneriaeth Dysgu Oedolion yn y Gymuned Caerdydd a’r Fro yn 2013 o bartneriaethau dysgu oedolion Caerdydd a Bro Morgannwg gynt. Mae pedwar prif bartner cyflenwi, sef: Coleg Caerdydd a’r Fro, Cyngor Caerdydd, Cyngor Bro Morgannwg, Addysg Oedolion Cymru. Mae’r bartneriaeth yn gwasanaethu prifddinas Cymru, Caerdydd, ac awdurdod lleol cyfagos Bro Morgannwg, sy’n wledig yn bennaf, ac yn cynnig darpariaeth mewn ystod o leoliadau, gan gynnwys canolfannau cymunedol, llyfrgelloedd a champysau’r coleg.

Mae’r bartneriaeth yn cyflogi tua 193 o staff addysgu rhan-amser, a 43 o staff addysgu amser llawn. Mae tua 5,814 o ddysgwyr wedi cofrestru ar gyrsiau, ac mae 2,209 ohonynt yn ddysgwyr Saesneg ar gyfer Siaradwyr Ieithoedd Eraill (SSIE). Mae mwyafrif ei dysgwyr ar lefel mynediad a lefel 1 neu ddarpariaeth cwrs byr. Ar draws y bartneriaeth, mae 39% o ddysgwyr yn byw yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig. Mae 63% o gofrestriadau’r bartneriaeth o gefndiroedd ethnig lleiafrifol. Mae 65% o gofrestriadau’r bartneriaeth yn fenywod.

Mae’r weledigaeth ar gyfer dysgu oedolion yn y gymuned yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg yn un lle mae:

• cyfranogiad cynyddol gan y rhai sydd wedi elwa leiaf ar addysg yn y gorffennol neu sydd fwyaf mewn perygl o beidio ag elwa yn y dyfodol

• ansawdd gwell o ran y profiad dysgu, gan gynnwys dilyniant cynyddol i gyfleoedd dysgu eraill neu waith

• cydlyniad gwell yn natur a phatrymau’r ddarpariaeth ar draws y darparwyr.

Cyd-destun a chefndir

Un o’r sbardunau allweddol ar gyfer y bartneriaeth yw pan fydd yn dirnad bod gan ddysgwyr angen penodol a bod bwlch yn y ddarpariaeth; mae’n aml yn gweithio’n strategol gyda phartneriaid eraill i fynd i’r afael â’r mater. Enghraifft ragorol o hyn yw Prosiect Ymwybyddiaeth o Ganser Ymhlith Dysgwyr SSIE mewn partneriaeth ag Iechyd Cyhoeddus Cymru a Chanolfan Ganser Felindre (Ymddiriedolaeth Elusennol). Roedd Llywodraeth Cymru a’r GIG yn gweithio i ymgysylltu â chymunedau a gwella addysg am ganser ac atal canser. Mae ymchwil wedi nodi y bu pobl o gymunedau ethnig lleiafrifol yn llai tebygol o gymryd rhan mewn rhaglenni cenedlaethol i sgrinio am ganser y fron, canser y serfics a chanser y coluddyn, a dywedwyd bod ganddynt lefelau ymwybyddiaeth is o arwyddion a symptomau canser. Gallai ffactorau risg o ran ffordd o fyw, fel diet, ysmygu ac ymarfer corff, fod yn wael hefyd. Mae’r rhesymau am hyn yn amlweddog ond nodwyd bod diffyg ymwybyddiaeth a dealltwriaeth yn rhwystrau sylfaenol.

Diben y prosiect hwn oedd mynd i’r afael â’r anghydraddoldeb iechyd trwy weithio mewn partneriaeth ag arbenigwyr SSIE i ddatblygu adnodd addysg iechyd y gellid ei ymgorffori o fewn y cwricwlwm SSIE a’i gyflwyno trwy ddosbarthiadau SSIE. Cydnabyddir bod cyrsiau SSIE yn cyflwyno mwy na datblygiad Saesneg yn unig. Mae’r rhaglenni hyn hefyd yn ffordd effeithiol o gyfleu gwybodaeth bwysig i ddysgwyr sydd â medrau Saesneg cyfyngedig mewn amgylchedd cefnogol a chydymdeimladol.

Disgrifiad

Roedd Ymwybyddiaeth o Ganser Ymhlith Dysgwyr SSIE yn bartneriaeth lwyddiannus rhwng Partneriaeth Dysgu Oedolion yn y Gymuned Caerdydd a’r Fro ac Ymddiriedolaeth Elusennol Felindre i ddatblygu adnoddau cyd-destunol Ymwybyddiaeth o Iechyd a Chanser Ymhlith Dysgwyr SSIE i’w defnyddio mewn dosbarthiadau SSIE lefel mynediad ledled Cymru. Lluniodd y bartneriaeth ddeunyddiau yn cynnwys adnoddau myfyrwyr, nodiadau athrawon ac adnodd rhyngweithiol ar-lein. Cododd y rhain ymwybyddiaeth a dealltwriaeth dysgwyr SSIE o arwyddion a symptomau canser, yn ogystal â rhoi’r eirfa iddynt a fyddai’n eu galluogi a’u grymuso i gael sgyrsiau effeithiol gyda gweithwyr iechyd proffesiynol y GIG sy’n siarad Saesneg, i ddweud beth yw eu symptomau. Roedd modiwlau penodol ar ganserau menywod a dynion. Trwy’r cwrs, daeth dysgwyr yn fwy ymwybodol o raglenni sgrinio cenedlaethol, gan ymgysylltu â negeseuon ataliol i hybu iechyd (fel buddion rhoi’r gorau i ysmygu neu wneud mwy o weithgarwch corfforol) sydd mor allweddol i fywyd iach. Cafodd y prosiect ei beilota ar draws y bartneriaeth yn ystod ei gam datblygu.

Effaith y ddarpariaeth

Mae adborth gan y dysgwyr wedi bod yn hynod gadarnhaol. O ganlyniad i ddilyn y rhaglen hon, mae dysgwyr wedi magu hyder i ofyn am wasanaethau meddygol mewn modd amserol. Dangosodd dysgwyr fwy o ymwybyddiaeth o wasanaethau’r GIG ac roeddent yn fwy ymwybodol o newidiadau i ffordd o fyw y gallent eu gwneud i fyw bywyd iach. Yn ôl yr adborth a roddodd dysgwyr, hwn oedd y tro cyntaf iddynt allu siarad am eu pryderon iechyd.

Sut mae’r arfer wedi cael ei rhannu?

Mae’r adnoddau bellach yn rhan o brofiad dysgu’r holl ddysgwyr o fewn y bartneriaeth. Datblygwyd mwy o fodiwlau dros y pandemig i gefnogi ymwybyddiaeth o COVID a brechlynnau. Cyflwynwyd y prosiect hwn ledled Cymru. Rhannwyd y prosiect yn ehangach trwy rwydwaith cydraddoldeb Cymdeithas y Colegau a thrwy’r National Centre for Diversity lle enillodd wobr am arloesi.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Sefydlwyd Partneriaeth Dysgu Oedolion yn y Gymuned Caerdydd a’r Fro yn 2013 o bartneriaethau dysgu oedolion Caerdydd a Bro Morgannwg gynt. Mae pedwar prif bartner cyflenwi, sef: Coleg Caerdydd a’r Fro, Cyngor Caerdydd, Cyngor Bro Morgannwg, Addysg Oedolion Cymru. Mae’r bartneriaeth yn gwasanaethu prifddinas Cymru, Caerdydd, ac awdurdod lleol cyfagos Bro Morgannwg, sy’n wledig yn bennaf, ac yn cynnig darpariaeth mewn ystod o leoliadau, gan gynnwys canolfannau cymunedol, llyfrgelloedd a champysau’r coleg.

Mae’r bartneriaeth yn cyflogi tua 193 o staff addysgu rhan-amser, a 43 o staff addysgu amser llawn. Mae tua 5,814 o ddysgwyr wedi cofrestru ar gyrsiau, ac mae 2,209 ohonynt yn ddysgwyr Saesneg ar gyfer Siaradwyr Ieithoedd Eraill (SSIE). Mae mwyafrif ei dysgwyr ar lefel mynediad a lefel 1 neu ddarpariaeth cwrs byr. Ar draws y bartneriaeth, mae 39% o ddysgwyr yn byw yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig. Mae 63% o gofrestriadau’r bartneriaeth o gefndiroedd ethnig lleiafrifol. Mae 65% o gofrestriadau’r bartneriaeth yn fenywod.

Mae’r weledigaeth ar gyfer dysgu oedolion yn y gymuned yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg yn un lle mae:

• cyfranogiad cynyddol gan y rhai sydd wedi elwa leiaf ar addysg yn y gorffennol neu sydd fwyaf mewn perygl o beidio ag elwa yn y dyfodol

• ansawdd gwell o ran y profiad dysgu, gan gynnwys dilyniant cynyddol i gyfleoedd dysgu eraill neu waith

• cydlyniad gwell yn natur a phatrymau’r ddarpariaeth ar draws y darparwyr.

Cyd-destun a chefndir

Un o ddibenion allweddol dysgu oedolion yn y gymuned yw cynorthwyo pobl yn y rhanbarth i gael cyflogaeth. Mae’r bartneriaeth wedi creu cysylltiadau cryf â chyflogwyr i ddarparu cyrsiau wedi’u harwain gan ddiwydiant sydd wedi’u teilwra i fynd i’r afael â bylchau mewn medrau rhanbarthol, a chynhyrchu cyfleoedd cyflogaeth ar gyfer y rhai o ardaloedd amrywiol a difreintiedig De Cymru. Y nod fu cynnig cyfleoedd dilyniant cynyddol a datblygu ateb ar gyfer swyddi gwag sy’n anodd eu llenwi ar draws sectorau lle mae prinder medrau. Mae’r bartneriaeth wedi datblygu modelau ‘academi’ sy’n darparu datblygiad medrau a chymorth cyflogadwyedd dwys i unigolion sy’n ceisio datblygu medrau a sicrhau cyflogaeth mewn sectorau blaenoriaethol. Caiff hyn ei wneud yn bosibl trwy weithio’n agos gyda chyflogwyr i ddylunio, datblygu a chyflwyno darpariaeth berthnasol ar y cyd.

Disgrifiad

Mae’r bartneriaeth wedi datblygu ymagwedd gyflwyno â ffocws cymunedol i gefnogi sectorau sy’n cael trafferthion â recriwtio, gan gynnwys gofal cymdeithasol, lletygarwch, technoleg greadigol a thechnoleg ariannol (FinTech). Mae’r bartneriaeth wedi datblygu perthnasoedd cryf â chyflogwyr, sy’n cyd-ddylunio’r modelau cyflwyno a’r pecynnau hyfforddi, fel eu bod yn diwallu eu hanghenion. Yn nodweddiadol, mae rhaglenni’n cynnwys prosesau ymgeisio ac asesu trylwyr, ymsefydlu, paru â ‘mentor cyflogaeth’, cyflwyno dwys wedi’i deilwra i gefnogi datblygiad a dilyniant amserol, cyfleoedd ar gyfer hyfforddiant achrededig (yn seiliedig ar gymhwyster a gwerthwr) a pharu â darpar gyflogwyr, sy’n rhoi sicrwydd o gyfweliad ar ôl cwblhau’r rhaglenni. Caiff dysgwyr eu helpu gan gyllid i gael gwared ar rai o’r rhwystrau ariannol y gallent eu hwynebu. Er enghraifft, mae rhai academïau 10 wythnos dwys yn cynnwys lwfans hyfforddiant wythnosol, sy’n galluogi unigolion i ymgysylltu â’r rhaglen. Mae’r mentoriaid cyflogaeth yn mynychu cyrsiau dysgu oedolion yn rheolaidd i weithio gyda’u dysgwyr-mentoreion a’u cyfeirio at gymorth ychwanegol os oes angen

Effaith y ddarpariaeth

Mae’r academïau sgiliau sector blaenoriaethol wedi helpu dinasyddion o 21-62 mlwydd oed ar draws cefndiroedd amrywiol ac o ardaloedd sydd dan anfantais yn economaidd i ennill cyflogaeth mewn sectorau blaenoriaethol.

Sut mae’r arfer wedi cael ei rhannu?

Mae’r bartneriaeth wedi ymgysylltu ag awdurdodau lleol rhanbarthol eraill, er enghraifft y sector Gwasanaethau Oedolion ym Mhen-y-bont ar Ogwr, i greu darpariaeth debyg. Mae academïau sgiliau sector blaenoriaethol wedi cael eu rhannu a’u cyflwyno ymhellach ar draws y sector addysg bellach yng Nghymru, a’u cefnogi trwy gyllid gan Lywodraeth Cymru.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Coedcae yn ysgol cyfrwng Saesneg 11-16 a gynhelir gan awdurdod lleol Sir Gâr ac wedi’i lleoli yng nghanol Llanelli. Mae 815 o ddisgyblion ar y gofrestr. Mae tua 35.4% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae tua 6% o ddisgyblion yn dysgu Saesneg fel iaith ychwanegol.

Canran y disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY) yw tua 42.1% o boblogaeth yr ysgol yn gyffredinol. Cyfran y disgyblion sydd â chynllun statudol o anghenion dysgu ychwanegol (Datganiad / Cynllun Addysg, Iechyd a Gofal / CDU) yw 3.9% (gan gynnwys y ganolfan adnoddau arbenigol).

Mae’r uwch dîm arweinyddiaeth (UCD) yn cynnwys y pennaeth, y dirprwy bennaeth a thri phennaeth cynorthwyol.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae ymagwedd yr ysgol at hunanwerthuso yn glir, wedi’i chynllunio’n dda, ac yn effeithiol. Mae arweinwyr ar bob lefel yn meddu ar ddealltwriaeth fanwl o brosesau gwerthuso a gwella effeithiol ac wedi sicrhau gwelliannau yn llwyddiannus ar draws yr ysgol, yn enwedig yn ansawdd yr addysgu a’r dysgu. Symudodd arweinwyr yn bwrpasol o ystyried gwerthuso fel digwyddiad ‘untro’ ar ffurf yr adroddiad hunanwerthuso (AHA) blynyddol tuag at brosesau rheolaidd ac ystyrlon sy’n cynorthwyo’r ysgol yn dda i nodi a sicrhau gwelliant yn barhaus. Caiff yr holl randdeiliaid eu cynnwys yn y gwaith gwella pwysig hwn ac maent yn glir ynglŷn â sut mae’n cefnogi diben, gweledigaeth a gwerthoedd craidd yr ysgol.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae’r ysgol yn mabwysiadu ymagwedd systematig a dilys at hunanwerthuso. Mae’r holl weithgarwch hunanwerthuso yn bwrpasol, wedi’i gynllunio’n ymwybodol, ac wedi’i gysylltu’n annatod â chynllunio gwelliant yn effeithiol. Mae awydd clir a diffuant gan bob un o’r staff i ddarparu’r profiadau dysgu a’r deilliannau gorau posibl ar gyfer disgyblion yn ganolog iddo. Ni wneir unrhyw waith hunanwerthuso i fodloni cynulleidfaoedd allanol, ond ei unig ddiben yw darparu’r wybodaeth sydd ei hangen ar yr ysgol i roi gwelliant parhaus ar waith, tra’n cynnal cydbwysedd ystyriol â buddiannau baich gwaith a lles staff.

Mae gan yr ysgol ‘gylch ansawdd’ blynyddol clir, sy’n amlinellu sut a phryd y bydd arweinwyr yn gwerthuso’u gwaith trwy gydol y flwyddyn. Fel rhan o’r gwaith hwn, mae rolau a disgwyliadau arweinwyr yn glir ac mae arweinwyr yn gosod meini prawf llwyddiant buddiol o gychwyn y gwaith hwn. Mae calendr yr ysgol, sy’n cael ei lunio trwy ymgynghori â grŵp ffocws staff, yn cynnwys dyddiadau ar gyfer gweithgarwch sicrhau ansawdd, fel bod staff wedi’u harfogi i gyfrannu’n gynhyrchiol. Er enghraifft, ceir ymagwedd systematig at deithiau dysgu a chraffu ar waith disgyblion, sy’n cael eu cofnodi ar y calendr flwyddyn ymlaen llaw, ac yn cael eu cynnal ar lefel adrannol yn ystod hanner cyntaf y tymor, wedi’i ddilyn gan ffocws ysgol gyfan yn yr hanner tymor dilynol. Mae arweinwyr yn llunio adroddiadau gwerthuso clir a chryno, sy’n canolbwyntio’n fanwl ar gynnydd a dysgu disgyblion ac effaith addysgu a’r cwricwlwm ar ddysgu’r disgyblion. Caiff y canfyddiadau hyn eu hadolygu a’u rhannu gyda phob un o’r staff i nodi agweddau clir a manwl gywir ar gyfer gwella. Mae rhan hanfodol o’r gwaith hwn yn canolbwyntio ar gasglu gwybodaeth am gynnydd disgyblion mewn llythrennedd, rhifedd a chymhwysedd digidol. Yn ychwanegol, mae’r adroddiad yn dangos yn glir y cynnydd a wnaed o ran meysydd i’w datblygu a nodwyd yn ystod y cylch gwerthuso blaenorol. Mae hyn yn helpu’r ysgol i gynllunio’n fanwl gywir ac yn effeithiol ar gyfer gwella. Trafodir yr adroddiadau hyn i ddechrau yn ystod cyfarfodydd yr uwch dîm arweinyddiaeth, ac wedyn mae uwch arweinwyr yn adolygu canfyddiadau mewn cyfarfodydd cyswllt gyda’u harweinwyr canol dynodedig. Caiff calendr yr ysgol ei gynllunio fel bod cyfarfodydd adrannol yn cael eu trefnu cyn gynted ag y bo modd ar ôl wythnosau craffu ar waith disgyblion, fel y gellir ystyried dadansoddi canfyddiadau sicrhau ansawdd a chynllunio camau ymatebol.

Ceir ymagwedd gydlynus at ddefnyddio gwybodaeth a gasglwyd yn ystod hunanwerthuso. Mae pob aelod o’r uwch dîm arweinyddiaeth wedi’i gysylltu ag aelod o’r tîm arweinyddiaeth ganol. Mae arweinwyr yn cyfarfod yn rheolaidd (tuag unwaith bob pythefnos) yn y parau dynodedig hyn i gefnogi a gwerthuso gwaith y tîm perthnasol. Caiff yr holl adroddiadau gwerthuso sy’n deillio oweithgarwch fel teithiau dysgu a chraffu ar waith disgyblion eu trafod yn y cyfarfodydd hyn â rheolwyr llinell, ac wedyn mewn cyfarfodydd adrannol lle rhennir y canlyniadau gyda’r staff perthnasol. Mae hyn yn helpu sicrhau parhad negeseuon a disgwyliad ar draws yr ysgol. Hefyd, caiff yr adroddiadau eu cyflwyno a’u trafod yng nghyfarfodydd is-bwyllgor perthnasol y corff llywodraethol, ac mae’r uwch arweinydd a/neu’r arweinydd canol perthnasol yn mynychu’r cyfarfod i gyflwyno’u gwerthusiadau i lywodraethwyr, ac ymateb i gwestiynau dilynol ganddynt.

Mae’r ysgol wedi datblygu ymagwedd gref at sicrhau bod llais y disgybl yn llywio prosesau gwerthuso a gwella yn dda. Mae ei strwythur Senedd ar gyfer grwpiau arweinyddiaeth disgyblion yn sicrhau bod disgyblion yn gallu darparu adborth sicrhau ansawdd yn ffurfiol o amrywiaeth o gyd-destunau, gan gynnwys y Cyngor Ysgol, y clwb Eco a’r grŵp LHDTC+, a thrafodir yr adborth hwn yng nghyfarfodydd yr uwch dîm arweinyddiaeth a’r corff llywodraethol. Caiff yr adborth hwn ei ddadansoddi a’i rannu â staff yn ystod sesiynau briffio’r bore; mae arweinwyr canol yn trafod camau ymatebol gyda’u timau cymorth i ddisgyblion mewn sesiynau briffio ar fore dydd Gwener. Er enghraifft, wrth ymateb i adborth disgyblion yn ystod cyfnod sicrhau ansawdd darpariaeth ABCh yr ysgol, cyflwynodd yr ysgol Wythnosau Lles unwaith bob hanner tymor. Mae’r uwch dîm arweinyddiaeth yn adolygu’r canfyddiadau a’r cynlluniau ac yn rhoi camau ymatebol ar waith, gan goladu adroddiad deilliannau Dywedoch chi, gwnaethom ni yn ddiweddarach ar gyfer disgyblion. Caiff yr adroddiad Dywedoch chi, gwnaethom ni hwn ei rannu a’i drafod â disgyblion yn y gwasanaeth ac yn ystod amser cofrestru, ac fe’i rhennir gyda rhieni a gofalwyr hefyd trwy Fforwm Rhieni / Gofalwyr yr ysgol.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r gwaith hwn wedi sicrhau bod yr ysgol yn meddu ar ddealltwriaeth gadarn o’r hyn sy’n gweithio’n dda a’r hyn sydd angen ei addasu a’i wella. Mae’n taflu goleuni ar arfer dda fel y gellir ei rhannu ar draws yr ysgol, ac yn caniatáu ar gyfer ymyrraeth gynnar lle gallai fod risgiau o ddirywiad mewn safonau neu ddarpariaeth. Er enghraifft, nododd gwerthusiad rheolaidd o safonau llythrennedd fod medrau darllen yn faes allweddol i’w wella. O ganlyniad, rhoddodd yr ysgol raglen ymyrraeth lwyddiannus â thair haen ar waith, gan gynnwys sefydlu gweithgor ar draws y sectorau o fewn y clwstwr. Yn yr un modd, dangosodd ymagwedd ffocws wythnos yr ysgol at adolygu adrannol fod rhywfaint o anghysondeb mewn addysgu, yn enwedig yn gysylltiedig â holi, ac eir i’r afael â hyn trwy ei ffocws dysgu proffesiynol ar waith Barak Rosenshine.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol wedi rhannu’r arfer hon trwy ystod o rwydweithiau proffesiynol o fewn yr awdurdod lleol, a’r tu allan iddo.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Coedcae yn ysgol cyfrwng Saesneg 11-16 a gynhelir gan awdurdod lleol Sir Gâr ac wedi’i lleoli yng nghanol Llanelli. Mae 815 o ddisgyblion ar y gofrestr. Mae tua 35.4% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae tua 6% o ddisgyblion yn dysgu Saesneg fel iaith ychwanegol.

Canran y disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY) yw tua 42.1% o boblogaeth yr ysgol yn gyffredinol. Cyfran y disgyblion sydd â chynllun statudol o anghenion dysgu ychwanegol (Datganiad / Cynllun Addysg, Iechyd a Gofal / CDU) yw 3.9% (gan gynnwys y ganolfan adnoddau arbenigol).

Mae’r uwch dîm arweinyddiaeth (UCD) yn cynnwys y pennaeth, y dirprwy bennaeth a thri phennaeth cynorthwyol.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Bu cynnydd nodedig yn nifer y disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn Ysgol Coedcae. Yn ogystal â hyn, mae tua hanner y disgyblion yn byw yn y 20% o’r ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru, a thua thraean ohonynt yn byw yn y 10% o’r ardaloedd mwyaf difreintiedig, yn ôl Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru. Mae data’r ysgol hefyd yn dangos yr amcangyfrifir bod tua 15% o ddisgyblion yn byw mewn aelwydydd incwm isel. O ganlyniad, mae mynd i’r afael ag effaith tlodi ar gyrhaeddiad disgyblion wedi bod yn flaenoriaeth i’r ysgol ers tro. Mae cynnal presenoldeb da, gwella agweddau cadarnhaol at ddysgu a sicrhau bod disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn gwneud cynnydd effeithiol i gyd yn flaenoriaethau allweddol i’r ysgol. Mae’r ysgol yn derbyn tua £350k o gyllid y Grant Datblygu Disgyblion (GDD) bob blwyddyn.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae arweinwyr yn cynllunio’n ofalus i ddefnyddio’u cyllid GDD mewn ffordd fanwl gywir a thargedig. Maent yn alinio’r cynllunio hwn yn agos â’u blaenoriaethau ar gyfer gwella ac yn sicrhau bod y dulliau hyn yn cael eu llywio gan ymchwil ac arfer orau, gan gynnwys o fewn systemau addysg eraill.

Mae’r ysgol yn cyflogi pump o Gynorthwywyr Cymorth i Ddisgyblion a Theuluoedd, y mae pob un ohonynt ynghlwm â grŵp blwyddyn ac yn gweithio’n agos gyda disgyblion bregus a’u teuluoedd. Eu prif ffocws yw nodi a helpu dileu rhwystrau rhag lles a dysgu disgyblion. Mae’r Cynorthwywyr Cymorth i Ddisgyblion a Theuluoedd yn datblygu perthnasoedd cryf â disgyblion targedig. Mae ganddynt ddealltwriaeth gynhwysfawr o bwysigrwydd ymagwedd aml-haenog at gymorth i ddisgyblion, ac yn gweithio’n dda yn unol â gweledigaeth a gwerthoedd yr ysgol, gan feithrin cysylltiadau cryf ag ystod eang o bartneriaid allanol a rhieni a gofalwyr. Yn ogystal â chyfarfodydd rheolaidd yn yr ysgol a ffonio bob dydd i rannu gwybodaeth bwysig a diweddariadau am gynnydd, mae Cynorthwywyr Cymorth i Ddisgyblion a Theuluoedd yn ymweld â’r cartref a chynhelir cyfarfodydd dros Teams, gan fod y dull hwn yn diwallu anghenion rhai teuluoedd yn well. Pan fo’n briodol, ac yn enwedig lle mae presenoldeb yn yr ysgol yn peri pryder, bydd y Cynorthwyydd Cymorth i Ddisgyblion a Theuluoedd yn cyfarfod â disgyblion a’u rhieni mewn lleoliadau mwy ‘niwtral’, fel parc neu siop goffi leol, er mwyn meithrin ymddiriedaeth ac ennyn ymgysylltiad.

Mae’r Cynorthwyydd Cymorth i Ddisgyblion a Theuluoedd yn gweithio’n agos â disgyblion a rhieni i nodi rhwystrau rhag dysgu, ac yn datblygu cynllun gweithredu clir a ffocysedig i ddisgyblion unigol gyda’r uwch dîm arweinyddiaeth. Caiff y cynllun ei adolygu’n rheolaidd, ochr yn ochr â’r disgybl a’i riant neu’i ofalwr. Mae strategaethau cymorth sy’n cael eu gweithredu yn amrywiol, ac wedi’u teilwra i’r disgybl unigol, ac yn gallu cynnwys darparu cymorth hanfodol, a ariennir gan y GDD, i alluogi’r disgybl i ymgysylltu’n effeithiol â bywyd ysgol. Er enghraifft, mae’r ysgol yn prynu eitemau gwisg ysgol yn rheolaidd, yn cynnwys cit addysg gorfforol, i gynorthwyo disgyblion ar adeg benodol pan fyddant yn tyfu’n sydyn a phan fydd y grant Mynediad GDD eisoes wedi cael ei ddefnyddio gan rieni ar ddechrau’r flwyddyn ysgol. Yn ychwanegol, gallai’r disgybl gael ei gynorthwyo gan y Gweithiwr Ieuenctid yn yr Ysgol, naill ai trwy fentora un i un neu drwy raglenni ymgysylltu grwpiau. Mae’r Swyddog Ymddygiad a Lles hefyd yn chwarae rôl allweddol mewn gweithio gyda disgyblion bregus i chwalu rhwystrau rhag cymryd rhan a gwneud cynnydd yn yr ysgol, gan gyflwyno rhaglenni hunanfyfyrio a rheoli dicter.

Mae’r ysgol yn defnyddio cyllid y GDD i gyflogi Swyddog Ymyrraeth Llythrennedd a Swyddog Ymyrraeth Rhifedd. Mae’r unigolion hynod fedrus hyn yn darparu ystod o ymyriadau academaidd ar gyfer disgyblion bregus, gan weithio gyda nhw i wella’u medrau sylfaenol a mireinio’u techneg arholiadau. Mae’r cymorth hwn yn digwydd mewn nifer o ffurfiau, gan gynnwys grŵp bach a gwersi un i un. Rhoddir blaenoriaeth uchel i ymyrraeth gynnar, gyda’r mwyafrif o’r gwaith yn canolbwyntio ar ddisgyblion yng nghyfnod allweddol 3. O ystyried y diffygion mewn darllen sy’n wynebu lleiafrif sylweddol o ddisgyblion, mae’r ysgol hefyd wedi cyflogi dau gynorthwyydd addysgu ychwanegol i weithio ochr yn ochr â’r Swyddog Ymyrraeth Llythrennedd i gyflwyno rhaglen ymyrraeth darllen.

I wella cymorth â lles yn y cyfnod pontio i Flwyddyn 7, mae’r ysgol wedi sefydlu canolfan anogaeth yn ddiweddar, sef Cyfle. Mae’r ddarpariaeth hon yn cynorthwyo disgyblion y nodwyd trwy brosesau pontio cryf eu bod yn debygol o gael trafferth ag addysg brif ffrwd amser llawn ar ddechrau Blwyddyn 7. Trwy ddefnyddio cyllid GDD, mae’r ysgol wedi cyflogi athro i arwain y ddarpariaeth hon, gyda chymorth gan ddau gynorthwyydd addysgu arbenigol. Mae disgyblion yn derbyn darpariaeth gyfun, sydd wedi’i theilwra i angen unigol, sy’n ymgorffori cyfran o wersi prif ffrwd gydag ymyriadau arbenigol yn Cyfle, fel rhaglen i wella medrau cymdeithasol ac emosiynol. Nod y strategaeth hon yw sicrhau bod disgyblion wedi’u hymarfogi’n well i ymgysylltu ag addysg brif ffrwd amser llawn cyn gynted ag y bo modd.

Ar ôl nodi nad oes gan ychydig o ddisgyblion y medrau hunanreoli i ymgysylltu’n gadarnhaol ag amseroedd anstrwythuredig yn ystod y diwrnod ysgol, yn enwedig amser cinio, mae’r ysgol wedi cyflogi goruchwyliwr amser cinio ychwanegol. O ganlyniad, darperir gweithgareddau â ffocws ar gyfer disgyblion, fel clwb gemau a phosau a sesiynau ymarfer corff, i ymgysylltu â nhw yn bwrpasol, i’w cynorthwyo i ddatblygu cyfeillgarwch cadarnhaol a’u paratoi’n well ar gyfer y sesiwn ddysgu yn y prynhawn.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r gwaith hwn wedi sicrhau ystod ehangach o ymyriadau ‘mewnol’ ar gyfer disgyblion, gan alluogi’r ysgol i ddarparu’n well ar gyfer anghenion eu disgyblion cyn cyfeirio at ddarpariaeth amgen y tu allan i’r ysgol. Mae lles disgyblion wedi cael ei hybu gan y datblygiadau hyn. Mae presenoldeb yn yr ysgol wedi gwella, o ran cyfradd gyffredinol ac ar gyfer yr holl grwpiau bregus. Er enghraifft, mae presenoldeb merched sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim, sef grŵp targed allweddol i’r ysgol, wedi gwella ar gyfradd gryn dipyn yn gyflymach na merched nad ydynt yn gymwys i’w cael.

Mae cyfranogiad disgyblion mewn dysgu wedi gwella, gyda chyfradd y gwaharddiadau cyfnod penodol yn gostwng yn briodol. Mae nifer yr achosion o ymddygiad negyddol disgyblion yn ystod gwers 5 ar ôl cinio, wedi gostwng.

Mae’r ysgol wedi codi safonau disgyblion trwy’r gwaith hwn. Er enghraifft, mae’r rhaglen ymyrraeth darllen a ariennir gan y GDD yn cael effaith gadarnhaol ar fedrau darllen disgyblion. Mae’r tablau isod yn dangos gwelliannau a wnaed dros dymor yr hydref 2022, gyda disgyblion yn cael eu profi ar ddechrau tymor yr hydref ac wedyn eto ar ddechrau tymor y gwanwyn 2023:

 

Yn ychwanegol, mae agweddau disgyblion at ddysgu yn gadarnhaol ac mae disgyblion bregus, gan gynnwys y rhai sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim, neu o aelwydydd incwm isel, yn gwneud cynnydd cadarn mewn gwersi a thros gyfnod, ar y cyfan.

 

 

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol wedi rhannu’r arfer hon trwy ystod o rwydweithiau proffesiynol o fewn yr awdurdod lleol, a’r tu allan.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr Ysgol

Mae Ysgol Bro Lleu wedi’i lleoli ym Mhenygroes sydd oddeutu deg milltir o dref Caernarfon. Mae’r ysgol yn gwasanaethu ardal ddi-freintiedig, er hyn dim ond oddeutu 27% o ddisgyblion sy’n gymwys i hawlio prydau ysgol am ddim. Mae gan yr ysgol 197 o ddisgyblion ac mae twf mewn tai cymdeithasol yn cefnogi’r cynnydd yn y niferoedd dros y blynyddoedd.  

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Mae gweithredu fel ysgol sy’n hunan wella, yn adnabod cryfderau a meysydd i wella yn fewnol yn hanfodol bwysig ac yn cael effaith cadarnhaol ar safonau, darpariaeth, arweinyddiaeth ac ar ddatblygiadau proffesiynol y staff i gyd. Yn hanesyddol, roedd yr ysgol yn or-ddibynnol ar y pennaeth a’r uwch dîm rheoli i werthuso safonau a darpariaeth ac roedd negeseuon yn dod ganddynt hwy yn unig. Doedd cyfrifoldebau heb eu dosrannu’n effeithiol, ac o ganlyniad nid oedd staff yn teimlo’n rhan o werthusiadau’r ysgol, nac ychwaith yn teimlo’n hyderus i herio’i gilydd. Yn dilyn hyfforddiant, addaswyd trefniadau’r ysgol i newid diwylliant a meddylfryd staff, lleihau baich gwaith ar bob lefel a chynnig datblygiad proffesiynol pwrpasol a fyddai’n gwella safonau ac ehangu’r ddarpariaeth ymhellach.  

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Yn dilyn cwblhau arolwg, nodwyd mai ‘cydweithio fel tîm’ oedd un o’r meysydd oedd angen datblygu. Er mwyn gwella hyn defnyddiwyd 4 strategaeth i hwyluso’r cydweithio: 

  • Amser: sicrhau amser pwrpasol i staff fod gyda’i gilydd, cyfle i graffu ar waith a chynnal sgyrsiau proffesiynol. 

  • Technoleg: defnyddio’r dechnoleg sydd ar Hwb i rannu ffolderi a thempledi craffu i sicrhau mynediad i bawb a thryloywder yn y broses. 

  • Ymddiriedaeth: sefydlu ethos di-fygythiol heb ragfarn a chanolbwyntio ar agweddau cadarnhaol. 

  • Meddwl gyda’n gilydd: sicrhau cyfleoedd yn ystod cyfarfodydd i’r holl staff gyfarfod gyda’i gilydd, rhannu syniadau a chydweithio ar welliannau. 

Trwy hyn, tynnwyd yr elfen atebolrwydd lefel uchel oddi ar y staff gan roi perchnogaeth iddynt dros y safonau a’r ddarpariaeth.  

Yr ail gam oedd paru athrawon gyda’i gilydd i graffu ar lyfrau a chynlluniau yn fisol mewn awyrgylch gadarnhaol a diogel. Roedd hyn wedi gweithio’n well na’r disgwyl wrth i staff sylweddoli fod angen cysoni rhai agweddau a thynnu allan rhai eraill er mwyn gweithio’n fwy effeithiol. Roedd hyn yn lleihau baich staff. Wrth i hyn ddatblygu, rhannodd y pennaeth hyfforddiant ar sut i ysgrifennu’n werthusol. Roedd hyn yn ddatblygiad proffesiynol i bob aelod o staff ac yn sicrhau fod y gwerthusiadau yn fwy miniog a phwrpasol.  

Aethom ymlaen i ehangu’r bartneriaeth yma i adrannau er mwyn canolbwyntio ar safonau yn y llyfrau, yn ein cynlluniau a’r ddarpariaeth. Roedd staff yn gallu defnyddio technoleg syml i rannu arsylwadau gwersi gyda’i gilydd a derbyn adborth positif gydag ambell sylw ar le i ‘ystyried i’r dyfodol’ er mwyn gwella – eto’n atgyfnerthu’r ethos di-fygythiad. Roedd yr uwch dîm rheoli yn dilysu’r darganfyddiadau hyn i sicrhau cywirdeb a’r safon ddisgwyliedig. Roedd hefyd yn gyfle i gwestiynu ymhellach rhai agweddau o addysgu, er enghraifft y defnydd o ddulliau asesu ar gyfer dysgu. 

Ymhen ychydig iawn o amser, daeth staff yn fwy hyderus i herio a chwestiynu ei gilydd yn bwrpasol ar effaith yr hyn rydym yn eu gwneud ar safonau disgyblion. Arweiniodd hyn at sawl gwelliant, er enghraifft, cyflwyno gweithgareddau yn fyrrach a chwestiynu mwy pwrpasol.  

Y cam olaf yn y broses oedd hyfforddi llywodraethwyr i fod yn fwy gwerthusol yn eu prosesau hunan wella. Cwblhaodd aelodau’r corff llywodraethol holiadur ar eu heffeithiolrwydd fel ‘ffrind beirniadol’, er enghraifft, wrth herio’r pennaeth ar strategaeth bwyta ac yfed yn iach. Bellach mae’r llywodraethwyr yn defnyddio technoleg yn syml i recordio cyfarfodydd ac yna hunan fyfyrio os ydynt yn gweithredu fel ‘ffrind beirniadol’ yn y modd mwyaf effeithiol.   

Canlyniad hyn oll yw bod bob rhan o’r ysgol yn gwella’n barhaus, heb fewnbwn cyson gan yr uwch dîm rheoli neu asiantaethau allanol. Mae’r prosesau hyn yn galluogi staff i wneud newidiadau bach ac ymateb i bryderon yn gyflym, er enghraifft, yr angen am fwy o dystiolaeth o ysgrifennu estynedig neu wella llawysgrifen disgyblion. Mae’r meddylfryd a’r ethos wedi newid ble bellach mae pawb yn gweld methiant fel cyfle i wella. Mae hyn wedi arwain at  gynnydd yn safonau disgyblion, yn enwedig medrau llythrennedd, rhifedd a Technoleg Gwybodaeth a Chyfathrebu. 

 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r gwaith hwn wedi dyfnhau dealltwriaeth staff o gryfderau a meysydd i’w datblygu yn yr ysgol. Mae staff yn gweld y rhesymeg tu ôl i’r gwelliannau oherwydd eu bod wedi bod yn rhan o’u pennu yn y lle cyntaf. Maent yn fwy hunanwerthusol ac yn deall yr angen i wella’n barhaus. Golyga hyn fod staff yn cymryd perchnogaeth dros eu gwelliannau ac nid ydynt yn ddibynnol ar aelodau’r uwch dîm rheoli i arwain y newid. Mae hyder staff i herio perfformiadau eu hunain a’u cyfoedion wedi gwella. O ganlyniad, mae’r newidiadau o fewn yr ysgol yn gallu digwydd yn gyflym, er enghraifft, mae’r gwerthusiadau o’r addysgu wedi adnabod gwelliannau cyson yn y ddarpariaeth, sydd yn ei dro yn cael effaith cadarnhaol ar gynnydd disgyblion. 

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Rydym wedi rhannu’r arfer effeithiol gydag ysgolion y dalgylch. Bellach rydym wedi dechrau treialu cynnig i’r dalgylch fod yn rhan o brosesau dilysu ein prosesau a’n darganfyddiadau gwerthuso. Rydym wedi rhannu’r arferion gyda’r consortia rhanbarthol, sydd wedi gofyn i ni arwain a rhaeadru gwybodaeth ar y maes gydag ysgolion eraill yn y dyfodol agos. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cefndir

Mae Ysgol Gyfun Gymraeg Llangynwyd yn ysgol Gymraeg yn awdurdod Penybont. Mae oddeutu 683 o ddisgyblion yn yr ysgol, tua 118 ohonynt yn y chweched dosbarth. Mae bron i 16% o’r disgyblion yn gymwys i brydau ysgol am ddim, sydd yn is na’r cyfartaledd cenedlaethol o 20.2%. Mae tua 30% o’r disgyblion yn siarad Cymraeg yn y cartref. 

Cyd-destun

Wrth ymgorffori egwyddorion Cwricwlwm i Gymru mae’r ysgol wedi rhoi ffocws ar gysoni a datblygu addysgeg effeithiol. Er mwyn gwireddu hyn mireiniwyd cyfundrefnau datblygiad proffesiynol staff ynghyd â’r prosesau monitro ac arfarnu er mwyn eu halinio a sicrhau cylch cyson o werthuso a gwella ac er mwyn cynnig y profiadau dysgu gorau ar gyfer y disgyblion.  

Beth wnaeth yr ysgol

Sylweddolodd arweinwyr bod caffael ar ddarlun cywir a chyfredol o safonau’r ddarpariaeth bresennol yn holl bwysig er mwyn gallu dylunio a gweithredu rhaglen datblygiad proffesiynol oedd yn ymateb i anghenion y staff tra’n gwireddu amcanion y Cynllun Datblygu Ysgol. Datblygwyd cyfundrefnau digidol ysgol gyfan er mwyn casglu canfyddiadau holl weithgareddau monitro ar bob lefel mewn ffordd cyson, gan gynnwys teithiau dysgu, craffu ar waith, grwpiau ffocws a holiaduron barn. Rhennir calendr monitro ysgol gyfan er mwyn i Uwch Arweinwyr Maes ac Arweinwyr Adran gynllunio gweithgareddau amserol a sicrhau trosolwg cytbwys ar draws meysydd a grwpiau o ddisgyblion. Mae hyn yn caniatáu mynediad canolog i wybodaeth gynhwysfawr a thryloyw ar unrhyw adeg yn ystod y flwyddyn er mwyn archwilio effaith strategaethau ysgol gyfan ac ardaloedd i’w datblygu ymhellach, sydd yn eu tro yn bwydo’r rhaglen hyfforddi staff. 

Mae arweinwyr yn sicrhau bod yr ysgol yn datblygu ac yn mireinio systemau yn rheolaidd gan wneud defnydd cyson o adborth gan staff a disgyblion. Drwy gydweithredu ysgol gyfan datblygwyd strwythur ‘Gwers Llan’ sy’n cael ei defnyddio’n gyson ar draws yr ysgol. Mae strwythur cytûn o’r fath yn hyrwyddo agweddau cadarnhaol at ddysgu ymhlith y disgyblion wrth i ddisgwyliadau cyson leihau’r gofynion gwybyddol sydd arnynt wrth symud o wers i wers. Gyda phob athro yn gwneud defnydd o strwythur gytûn mae’r cyfundrefnau monitro yn caniatáu i arweinwyr adnabod os oes agwedd sydd angen ei chryfhau gan sicrhau ei bod, yn ei thro yn ffurfio rhan o’r rhaglen datblygiad proffesiynol. Mae’r ysgol wedi cynllunio amser priodol ar gyfer hyfforddiant a gweithgareddau datblygiad proffesiynol drwy adeiladu gwers ychwanegol ar ddiwedd dydd Iau unwaith bob cylch amserlen tair wythnos. Yn ystod y sesiwn hwn mae modd gwireddu’r rhaglen datblygiad proffesiynol heb dynnu ar yr amser sydd gan adrannau a meysydd i drafod addysgeg a gweithredu ar ofynion ysgol gyfan.  

Cydnabu arweinwyr bod angen datblygu ethos o hunan-fyfyrio parhaus ymhlith staff er mwyn sicrhau bod pob athro yn awyddus i fanteisio ar gyfleoedd i gynyddu ei wybodaeth, ei sgiliau a’i ddealltwriaeth yn gyson. O ganlyniad, addaswyd trefniadau rheoli perfformiad er mwyn rhoi ffocws ar ddatblygiad parhaus yr unigolyn tra’n cadw aliniad agos gyda deilliannau’r hunan arfarniad a phrosesau monitro. Mae pennu amcanion yn broses agored a chefnogol lle rhoddir cyfle i staff ac arweinwyr eu trafod a’u mireinio yn unol â’r Cynllun Datblygu yn ystod tymor yr hydref. Datblygir dogfen gofnodi, sef y Cynllun Datblygiad Proffesiynol Parhaus, sy’n ymarferol i staff ei weinyddu. Mae’r ddogfen hon â throsolwg chwe mlynedd er mwyn sicrhau bod yr amcanion a ddewisir yn adeiladol ac yn cefnogi datblygiad parhaus. Rhoddir ffocws ar ddysgu ac addysgu wrth bennu amcanion gyda phwyslais ar gynnydd yn hytrach na chyrhaeddiad disgyblion. Disgwylir bod staff yn cydweithredu ar weithgaredd ymchwil blynyddol fel rhan o’r broses. Mae hwn wedi arwain at ymarferwyr mwy hyderus a blaengar sy’n barod i arbrofi, myfyrio a lledaenu unrhyw lwyddiannau a heriau a welwyd yn eu gwaith gyda’u cydweithwyr drwy weithgaredd ‘Llwyfan Llan’. Adlewyrchir pwysigrwydd y Cynllun Datblygiad Proffesiynol Parhaus drwy ddarparu amser bob hanner tymor i staff ei ddiweddaru.  

Effaith

O ganlyniad i’r gweithgareddau hyn, mae’r ysgol yn meithrin brwdfrydedd pob aelod o staff ac yn eu hannog i fod yn chwilfrydig ynghylch dysgu a gwella’u harferion yn barhaus er mwyn darparu’r profiadau dysgu gorau ar gyfer disgyblion.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr Ysgol

Mae Ysgol Gyfun Aberaron yn ysgol gyfun ddwyieithog 11-19 oed a gynhelir gan awdurdod lleol Sir Geredigion. Mae 581 o ddisgyblion ar y gofrestr. Mae tua 27% o’r disgyblion ac anghenion dysgu ychwanegol (ADY), sydd uwchlaw’r cyfartaledd cenedlaethol (dros dair blynedd) mewn ysgolion uwchradd, sef 16.1%. 

Mae tua 30.5% o’r disgyblion yn siarad Cymraeg gartref, 50.1% ddim yn siarad Cymraeg gartref a 19.4% ddim yn gallu siarad Cymraeg. Mae bron pob disgybl yn dod o gefndir gwyn, Prydeinig. Mae’r uwch dîm arwain yn cynnwys y pennaeth, y dirprwy bennaeth, dau bennaeth cynorthwyol ac un uwch athro.  

Mae gan yr ysgol ganolfannau dysgu arbenigol ar gyfer disgyblion yn cynnwys: 

  • Canolfan y Môr – Canolfan arbenigol sy’n darparu ar gyfer disgyblion sydd ag anghenion lleferydd a chyfathrebu dwys ynghyd a disgyblion sydd ag anghenion awtistiaeth, synhwyraidd a meddygol. 
  • Canolfan Croeso –  Canolfan sgiliau bywyd sy’n rhoi darpariaeth unigol i ddisgyblion ynghyd a’u cynnal (yn ddibynol ar oed a gallu) trwy ddarpariaethau prif ffrwd. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Gweledigaeth yr ysgol yw ‘sicrhau bod ein myfyrwyr yn barod i wynebu heriau’r 21ain Ganrif a’n bod yn cefnogi holl aelodau ein cymuned i ddatblygu eu potensial yn academaidd, yn gorfforol, yn gymdeithasol ac yn emosiynol.’ Yn y canolfannau dysgu arbenigol, mae amrywiaeth eang a chyfoethog o brosiectau ac ymyraethau yn cael eu darparu er mwyn sicrhau ymglymiad, lles a chynnydd ym medrau a sgiliau personol a chymdeithasol y disgyblion. Cyflwynwyd sesiynau therapi celf er mwyn datblygu medrau Llythrennedd Emosiynol y disgyblion a ‘chlwb clai’ er mwyn datblygu medrau motor llawysgrifen disgyblion ynghyd ag ymyraethau mwy traddodiadol. Sefydlwyd sesiynau ‘Tylino Stori’ yn ogystal â sesiynau Ioga a Meddwlgarwch. Mewn partneriaeth a’r theatr leol cynlluniwyd prosiectau perfformio er mwyn hybu medrau cyfathrebu disgyblion.  

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Er mwyn cefnogi disgyblion ag amrywiaeth eang o Anghenion Dysgu Ychwanegol (ADY),  defnyddir ymyraethau sy’n cynnwys: 

 

  • Clwb Clai: Clwb i ddatblygu medrau motor a llawysgrifen disgyblion yw’r Clwb Clai. Mae grwpiau o ddisgyblion yn cymryd rhan mewn ‘clwb clai’ hyd at 3 sesiwn yr wythnos – ymarferion clai i ddatblygu medrau motor disgyblion yn cynnwys defnydd o gerddoriaeth, symud a thrafod.   
  • Therapi Celf: Mae disgyblion yn derbyn y sesiynau yma er mwyn datblygu eu medrau personol a chymdeithasol ynghyd a’u lles. Mewn grwpiau bach neu fel unigolion, mae disgyblion yn cwblhau gwaith gyda’r therapydd celf arbenigol. Ceir arddangosfa o’u gwaith yn yr ystafell therapi ac mae’r disgyblion yn falch iawn o hyn. 
  • Celf ac Enaid / ‘Art and Soul’ – Mae’r CADY ynghyd a chymorthyddion arbenigol yr ysgol yn rhedeg sesiynau celf therapiwtig ar draws y canolfannau a grwpiau mynediad. Mae’r sesiynau yn dechrau gyda gwirio emosiynol, datganiad y dydd a thrafodaeth ac yna gweithgareddau celf. Mae’r gweithgareddau wedi eu gwahaniaethu yn ôl gallu, deallusrwydd a lefel medr y disgyblion. Y nod yw i ddatblygu medrau llythrennedd emosiynol, mewn awyrgylch diogel a thawel. 
  • Tylino stori – Sefydlwyd sesiynau tylino stori ynghyd a sesiynau ioga a meddwlgarwch i ddisgyblion fel modd o gyflwyno themâu cwricwlaidd ac o gefnogi eu lles. Mae staff wedi cael hyfforddiant penodol ac yn defnyddio sgriptiau gan gynnwys stori, darnau o farddoniaeth, deialog neu erthygl, sy’n cyd-fynd gyda’r symudiadau. Mae’n fodd effeithiol o addysgu agweddau penodol o destun i ddisgyblion ag ADY, yn enwedig y rheini sy’n dysgu mewn modd sensori. Mae hwn yn hybu lles a dysgu disgyblion y canolfannau.   
  • Prosiect perfformio – Datblygwyd y rhaglen yma er mwyn datblygu medrau personol a chymdeithasol, medrau cyfathrebu a sgiliau dysgu annibynnol y dysgwyr. Trwy brofiadau theatr wythnosol: symud, dawns, chwarae rôl, chwarae synhwyraidd a ffilmio mae’r disgyblion yn datblygu ystod o sgiliau. Drwy gydweithio gyda theatr Felinfach mae perfformiadau a gweithdai wedi rhedeg i gyd-fynd gyda themâu tymhorol e.e.Joseff a’r Gôt Amryliw, Y Ddraig Goch, Y Gofod.  

           Llythrennedd a Rhifedd: 

  • Ymyraethau fel Dyfal Donc a Geiriaduron Personol i ddatblygu medrau disgyblion 
  • Ymyraethau darllen estynedig wedi eu gwahaniaethu’n sylweddol – gweler astudiaeth achos ar raglen yr ysgol i ddatblygu medrau darllen 
  • Cyfri Ceredigion ac ymyraethau eraill i ddatblygu medrau rhifedd disgyblion. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Drwy’r gweithgareddau a’r ymyraethau amrywiol, mae’r ysgol yn gweld ymglymiad uchel a mwynhad wrth ddysgu gan bron bob disgybl. Mae hunanhyder disgyblion a’u parodrwydd i ymdrechu â gweithgareddau newydd wedi datblygu’n dda. Trwy’r gweithgareddau, mae disgyblion yn dyfnhau eu deallusrwydd o’r themâu neu’r testunau a astudir. 

Wrth graffu ar waith ddysgwyr, mae’r ysgol yn cydnabod cynnydd cam-wrth-gam ym medrau llythrennedd a rhifedd disgyblion. Mae’r disgyblion, yn nodi eu bod yn mwynhau’r ymyraethau yma ac yn nodi bod y gefnogaeth yn eu helpu i ddatblygu yn yr ysgol.    

 

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Ar hyn o bryd mae Ysgol Gyfun Aberaeron yn rhannu’r arferion da yn y rhanbarth trwy Wefan Iechyd a Lles, newyddlen yr Adran ADY a thrwy rhwydweithiau CADY. Mae’r CADY wedi cydweithio gyda therapydd celf i gynhyrchu llyfrynnau arweiniol ar weithgareddau celf sy’n hybu lles emosiynol disgyblion. Mae llwyddiant y prosiect perfformio theatr wedi arwain at ehangu’r prosiect ar draws yr awdurod i ganolfanau arbenigol eraill. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y lleoliad

Mae Rachael’s Playhouse yn Aberdâr yn wasanaeth gofal dydd llawn sy’n cynnig gofal ac addysg i blant rhwng 18 mis a 5 mlwydd oed. Mae’r lleoliad yn ddwyieithog. Mae’n lleoliad cofrestredig Dechrau’n Deg ac yn ddarparwr addysg nas cynhelir. Mae’r lleoliad yn canolbwyntio ar y plentyn ac yn cynnig llif rhydd parhaus sy’n galluogi plant i gael mynediad bob amser at yr amgylchedd dysgu y maen nhw’n ei ffafrio. Mae Rachael’s Playhouse yn rhoi lle plant a staff yn ganolog i’w arferion.

Dechreuodd Hannah a Rachael, sef yr unigolion cyfrifol, eu menter gofal plant yn warchodwyr plant yn gweithio o dŷ Rachael. Wedyn, aeth y ddwy ohonynt ymlaen i gwblhau gradd mewn Gofal Plant ac Addysg Gynnar. Maent wedi pwysleisio’r wybodaeth a’r ddealltwriaeth a gawsant o’r cymhwyster a sut mae hyn wedi dylanwadu ar eu harfer. Ar ôl iddynt gwblhau’r radd, cododd cyfle i ehangu’r busnes. Agorodd Hannah a Rachael eu meithrinfa gyntaf yn Aberdâr ym mis Mehefin 2018. Roedd yr arweinwyr yn rhannu angerdd i blant dderbyn gofal ac addysg o’r safon orau, i sicrhau bod sylfeini cryf yn cael eu gosod, sy’n ysbrydoli dysgu a datblygiad parhaus yn y dyfodol. Cyn hir, sefydlwyd gweledigaeth glir ar y cyd, un sy’n hyblyg ac yn parhau i ddatblygu er mwyn ymateb i ymchwil ac addysg ddiweddar.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Rachael’s Playhouse yn angerddol am sicrhau bod anghenion unigol pob un o’r plant yn cael eu diwallu yn ystod pob sesiwn. Mae ganddo ddealltwriaeth gref fod pob plentyn yn wahanol, a bod pob un ohonynt yn dysgu a datblygu mewn gwahanol ffyrdd ar eu cyflymdra eu hunain. Mae wedi creu amgylchedd sy’n hamddenol ac yn sicrhau bod pob plentyn yn cael ei gynorthwyo a’i feithrin yn ei gam datblygiadol presennol. Mae’r arweinwyr wedi meithrin dealltwriaeth ymhlith staff fod pob plentyn yn unigryw, a bod meithrin perthnasoedd cryf rhwng plant ac addysgwyr yn hanfodol wrth gynorthwyo pob un o’r plant yn eu gofal. Maent yn rhoi pwyslais cryf ar weithio mewn partneriaeth, lle caiff rhieni a gofalwyr eu hannog i ymgysylltu a chyfrannu at gyfleoedd a phrofiadau dysgu eu plentyn.

Yn y blynyddoedd diwethaf, bu cynnydd yn nifer y plant sy’n mynychu’r ddarpariaeth yn Rachael’s Playhouse sydd ag anghenion sy’n dod i’r amlwg neu anghenion posibl sy’n dod i’r amlwg. Mae hyn wedi ysbrydoli arweinwyr yn y lleoliad i sicrhau bod pob un o’r staff wedi cael hyfforddiant arbennig o dda, yn addysgedig ac wedi’u cymell i sicrhau bod pob un o’r plant yn cael y cymorth cywir i gyrraedd eu llawn botensial a ffynnu. Mae pob un o’r staff yn angerddol am sicrhau bod pob llais yn cael ei glywed, a bod rhwystrau rhag cael mynediad a chynhwysiant yn cael eu dileu, gan roi cyfle cyfartal i bob un o’r plant yn eu gofal.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae’r lleoliad yn sicrhau bod pob un o’r plant yn ei ofal yn derbyn cymorth i ddiwallu eu hanghenion unigol. Mae gan y plant lais cryf lle mae staff yn gwrando’n astud ac yn deall beth sydd ei angen a’i eisiau ar bob plentyn. Mae staff yn ymestyn eu gwybodaeth a’u dealltwriaeth yn barhaus i gynorthwyo pob plentyn. Mae staff wedi elwa ar ystod eang a gwerthfawr o hyfforddiant yn gysylltiedig â datblygiad, lles ac ymddygiad plant. Erbyn hyn, mae’r lleoliad yn defnyddio ymagwedd gyffredinol at sicrhau bod pob un o’r staff yn fedrus a hyderus yn cynorthwyo plant. Caiff staff eu lleoli mewn ardaloedd o’r lleoliad, a phan fydd plentyn yn mynd i’r ardal, mae staff yn deall sut i gyfathrebu’n effeithiol i hyrwyddo datblygiad pob plentyn. Ar laniardiau staff, mae targedau personol ar gyfer plant sydd angen cymorth ychwanegol, sydd fel arfer yn cynnwys strategaethau o’u cynlluniau chwarae neu’u cynlluniau datblygu unigol. Mae’r broses hon yn sicrhau bod strategaethau i hyrwyddo datblygiad yn cael eu defnyddio’n barhaus trwy gydol y sesiwn. Mae pob un o’r staff yn ymwybodol o’r plant y mae angen eu herio, ac fe gaiff gweithgareddau neu ysgogiadau eu cynllunio i gefnogi datblygiad cyfannol pob plentyn yn briodol. Caiff perthnasoedd cryf eu meithrin rhwng plant a staff. Mae hyn yn ffactor arwyddocaol i sicrhau bod addysgwyr wedi’u harfogi i gynorthwyo pob plentyn yn effeithiol gan fod pob un o’r staff yn adnabod pob un o’r plant yn eithriadol o dda.

Mae ystafell bontio yn y lleoliad, a phrofwyd bod yr ystafell yn hanfodol wrth sicrhau bod lles pob un o’r plant yn cael ei ystyried. Nid yw’r ystafell bontio yn rhan o’r amgylchedd llif rhydd, ac felly ni chaiff ei defnyddio fel ystafell gofal dydd.

Defnyddir yr ystafell ar gyfer plant sy’n pontio. Gall rhieni ddod i mewn a chymryd rhan mewn sesiynau chwarae yn yr ystafell gyda gweithiwr allweddol eu plentyn. Mae’r ystafell yn hynod fuddiol ar gyfer plant sy’n cael trafferth yn yr amgylchedd llif rhydd, oherwydd gall hyn fod yn llethol i rai ohonynt. Mae plant yn dechrau eu cyfnod yn yr ystafell bontio ac wedyn yn cael eu cyflwyno’n raddol i’r amgylchedd llif rhydd. Mae staff yn y lleoliad wedi sylwi bod hyn yn cynorthwyo’r plentyn i gael cyfnod pontio pwyllog ac esmwyth i’r lleoliad, tra’n cadw’r lefelau sŵn i lawr yn yr amgylchedd llif rhydd hefyd fel nad yw plant yn mynd yn ofidus. Mae rhai plant yn defnyddio’r ystafell bontio yn ystod y sesiwn pan fyddant yn chwilio am ardal dawel a phwyllog. Mae arweinwyr yn y lleoliad yn rhagweithiol iawn o ran sicrhau bod yr amgylchedd yn diwallu anghenion pob un o’r plant. Er enghraifft, yn ddiweddar, maent wedi troi eu hystafell staff yn ystafell ymlacio ar gyfer plant ac yn ystafell les ar gyfer staff. Defnyddir yr ystafell pan fydd plant yn ddigalon neu’n gofidio ac i helpu’r plant â hunanreoli. Mae dogfennau “popeth amdanaf i” effeithiol ar waith ar gyfer pob plentyn, a gwahoddir rhieni ac amrywiaeth o asiantaethau i gyfrannu, fel y bo’n briodol. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau plant?

Mae lles pob un o’r plant wedi gwella ers addasu yn unol â gweithdrefnau newydd ar ôl rhoi’r Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol ar waith. Mae oedolion yn gwrando ar farn pob un o’r plant ac yn ystyried eu barn, eu diddordebau a’u lleisiau’n llawn. Erbyn hyn, mae staff wedi’u harfogi’n fwy i adnabod a dilysu teimladau’r plant a’u helpu i ddod o hyd i ffyrdd o fynegi’u hunain, a dechrau rheoli eu hemosiynau. Mae ymarferwyr yn fwy abl i gefnogi ac ymateb yn sensitif i gyfathrebu geiriol a dieiriau ac yn defnyddio ystod o strategaethau i gefnogi dealltwriaeth o iaith. Gall y lleoliad gynnal amgylchedd anogol tawel tra’n cynorthwyo nifer o blant ag anghenion sy’n dod i’r amlwg, hefyd. Mae adborth gan rieni wedi awgrymu eu bod yn teimlo y cânt eu cynnwys yn nhaith ddysgu eu plentyn. Mae lles staff wedi gwella, ac mae pob un o’r staff yn teimlo’u bod yn gweithio mewn amgylchedd hapus a diogel.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Rhannwyd yr arfer trwy gyflwyniadau i leoliadau eraill yn Rhondda Cynon Taf.