Arfer effeithiol Archives - Page 14 of 67 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru Rhaeadr yn ysgol gynradd ffrwd ddeuol yn Rhaeadr, Powys, sydd wedi’i lleoli ar gyrion Cwm Elan. Mae’r ysgol yn gwasanaethu ardal nad yw’n ddifreintiedig nac yn freintiedig. Mae niferoedd y disgyblion yn yr ysgol wedi tyfu’n sylweddol yn y pum mlynedd ddiwethaf. Mae’r ysgol wedi’i lleoli ar dir helaeth gyda gofodau gwyrdd a choetir.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Nod y staff yw sicrhau bod y ddarpariaeth yn diwallu anghenion pob un o’u disgyblion i’w galluogi i lwyddo a sicrhau lles gwell. Mae’r ysgol yn ysgol gynhwysol sy’n darparu ar gyfer ystod eang o anghenion dysgu ychwanegol. Bum mlynedd yn ôl, roedd yr ysgol yn pryderu am ymgysylltiad a phresenoldeb disgyblion, a dechreuodd gymryd rhan mewn prosiect Celfyddydau Creadigol i ymchwilio a allai cwricwlwm wedi’i arwain gan ddisgyblion wella deilliannau dysgwyr. Mae’r ysgol wedi’i lleoli ar dir helaeth nad oedd yn cael ei ddefnyddio’n llawn oherwydd cyfyngiadau iechyd a diogelwch. Trwy waith gydag ymarferwr creadigol Cyngor Celfyddydau Cymru, gofynnodd y staff i ddisgyblion nodi sut oedd yn well ganddynt ddysgu. Arweiniodd hyn at gwricwlwm wedi’i arwain gan ddisgyblion a defnydd llawn o’r ardaloedd yn yr awyr agored. Ffurfiodd astudiaeth am y defnydd o’r amgylchedd awyr agored ran o’r prosiect, ac fe gafodd gofodau ar gyfer addysgu a dysgu eu cynllunio a’u creu gan staff.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae’r ysgol wedi sefydlu ardaloedd dynodedig ysgol goedwig ac ardaloedd dosbarth awyr agored. Roedd ffocws ysgol gyfan ar hyfforddi staff i gynllunio a chyflwyno dysgu yn yr awyr agored bron ym mhob gwers. Ymgorfforwyd hyn trwy’r ysgol gyfan, ac mae pob dosbarth yn cael sesiynau ysgol goedwig rheolaidd. Mae defnyddio’r awyr agored yn rhan annatod o’r diwrnod ysgol ac ym mhob tywydd. Mae’r gweithgareddau awyr agored hyn yn annog y disgyblion i ddefnyddio offer, cynnau tân, dringo coed ac adeiladu llochesau yn rheolaidd, yn ogystal â defnyddio’r awyr agored ar gyfer mwy o sesiynau rhifedd a llythrennedd wedi’u seilio ar y cwricwlwm. Defnyddir yr ardaloedd hefyd ar gyfer amseroedd ffocws ar les i ddisgyblion gael amser tawel, a defnyddir technegau pwyllo ar gyfer unrhyw ddisgyblion sydd eu hangen. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r gweithgareddau a gynlluniwyd yn galluogi’r disgyblion i fentro, meithrin gwydnwch, ac yn cael effaith gadarnhaol ar eu lles ar ôl pandemig COVID-19. Trwy ddefnyddio’r awyr agored bob dydd mewn gwersi rheolaidd, mae’r disgyblion yn dod yn fwy hyderus a hunanymwybodol. Mae bod mewn byd natur wedi dangos ei fod yn helpu rheoli emosiynau a chydweithredu ag eraill yn fwy effeithiol. Mae’r amgylchedd awyr agored distrwythur yn hyrwyddo addasrwydd yn y plant ac yn hybu eu cymhelliant i lwyddo. Cyn pandemig COVID, mae defnyddio’r awyr agored wedi cael effaith gadarnhaol ar bresenoldeb yn yr ysgol. Mae athrawon yn gweld bod canolbwyntio a ffocws yn yr ystafell ddosbarth yn well ar ôl sesiynau dysgu yn yr awyr agored.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol yn hyrwyddo’r defnydd o’r awyr agored gyda’r lleoliadau cyn-ysgol ar safle’r ysgol. Mae gweithio gyda sefydliadau lleol, fel Cambium Sustainable, wedi ymestyn defnydd o’r ysgol goedwig mewn ysgolion lleol eraill. Cyn COVID-19, roedd yr ysgol yn rhannu arfer orau a hyfforddiant gydag ysgolion eraill y clwstwr. Cynhalion nhw ddiwrnod dysgu yn yr awyr agored ar gyfer y gymuned, a gwahoddwyd ysgolion yr esgobaeth. Mae swyddog addysg yr esgobaeth wedi creu fideo yn arddangos dysgu yn yr awyr agored i’w rannu ag ysgolion eraill yr esgobaeth.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd Coed Glas yn gwasanaethu cymuned Llanisien yng ngogledd Caerdydd. Mae gan yr ysgol 535 o ddisgyblion ar y gofrestr. Mae gan yr ardal o amgylch yr ysgol gymysgedd o eiddo cymdeithasol, eiddo wedi’i rentu ac eiddo ym mherchnogaeth breifat. Mae poblogaeth yr ysgol yn adlewyrchu’r dalgylch cyfoethog ac amrywiol hwn. Mae tua 36% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, sydd wedi cynyddu’n sylweddol dros y blynyddoedd diwethaf, gyda chyfartaledd yr awdurdod lleol yn 21.5%. Mae’r ysgol o fewn yr ardal sydd 20-30% fwyaf difreintiedig yng Nghymru yn ôl Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru. Mae nifer y plant â Saesneg fel Iaith Ychwanegol wedi codi i 28%. Oherwydd niferoedd cynyddol y plant sydd angen lle ysgol yng ngogledd Caerdydd, mae’r ysgol wedi derbyn hyd at 90 o blant ym mhob grŵp blwyddyn dros y saith blynedd diwethaf, gan arwain at dri dosbarth fesul grŵp blwyddyn mewn sawl achos

Mae 18 dosbarth prif ffrwd o grwpiau oed unigol, gyda dosbarth meithrin â 48 lle a chanolfan adnoddau arbenigol sy’n darparu ar gyfer hyd at 16 o blant o bob rhan o Gaerdydd, sydd â nam ar eu clyw.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r ysgol yn ystyried bod lles yn ganolog i bob dim mae’n ei wneud. Ei nod yw darparu amgylchedd diogel a chynhwysol lle mae pawb yn cael eu croesawu, eu dathlu ac yn gallu ffynnu. Mae’r ysgol yn credu mewn grym gwerthoedd a’i nod yw grymuso’r plant i gyflawni eu potensial fel aelodau caredig a pharchus o’r gymuned. Mae’r ysgol yn sicrhau bod yr amgylcheddau dysgu yn fannau sy’n ysbrydoli chwilfrydedd a chreadigrwydd.

Dros y ddwy flynedd ddiwethaf, mae’r ysgol wedi gweld bod ar fwy o ddisgyblion angen cymorth emosiynol nag erioed o’r blaen. Yn ystod y cyfnod hwn, sicrhaodd yr ysgol fod yr holl aelodau staff yn cael hyfforddiant ar les a chynyddodd nifer yr ymarferwyr lles. Fodd bynnag, cydnabu’r ysgol hefyd fod ar nifer o ddisgyblion angen ymagwedd wahanol. Dechreuodd y tîm arwain archwilio’r ffordd orau iddynt allu cefnogi’r disgyblion hyn trwy greu darpariaeth anogaeth bwrpasol. Fe wnaeth hyn gynnwys: · trafodaethau â thimau addysg arbenigol · ymweliadau ag ysgolion eraill â llunio cysylltiadau dysgu proffesiynol gyda’u staff · hyfforddi aelodau o staff Coed Glas ei hun · creu swydd â chyfrifoldeb addysgu a dysgu er mwyn rhoi’r cyfle gorau i’r ddarpariaeth lwyddo a sicrhau ei hirhoedledd · defnyddio’r gyllideb bresennol i staffio’r ddarpariaeth

  • ei gwneud yn flaenoriaeth yng Nghynllun Datblygu’r Ysgol

  • use of the existing budget to staff the provision 

  • making it a priority on the School Development Plan  

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Dros y blynyddoedd diwethaf, fe wnaeth yr ysgol feithrin ac annog perthnasoedd cefnogol a gofalgar â theuluoedd, gan ychwanegu ymhellach at y perthnasoedd hyn yn ystod COVID. Cydnabu’r ysgol fod adnabod teuluoedd yn fanwl yn allweddol nid yn unig i ddatblygu perthnasoedd cryf ond hefyd i wella canlyniadau i ddisgyblion.

Buddsoddodd arweinwyr a staff yn sylweddol mewn dod i adnabod y disgyblion a bodloni eu hanghenion lles yn effeithiol. Er enghraifft, yn y sesiynau lles ar ddechrau pob dydd, mae disgyblion yn dewis eu gweithgareddau eu hunain i’w helpu i dawelu a pharatoi at ddysgu. Mae’r sesiynau hyn yn galluogi staff i arsylwi disgyblion a chefnogi’r disgyblion y gwelant fod angen cymorth emosiynol, meddyliol a chorfforol arnynt. I wella hyn ymhellach, defnyddiodd y tîm arwain rywfaint o gyllideb ddirprwyedig yr ysgol i ariannu a hyfforddi aelodau staff i gyflwyno darpariaeth anogaeth yn y ‘Nyth’. Ers agor ym Medi 2022 a hyd at Fawrth 2023, cefnogodd y cyfleuster un o bob pump o ddisgyblion yr ysgol trwy grwpiau bach a sesiynau unigol wedi’u cynllunio’n ofalus, a system hunanatgyfeirio lwyddiannus. Sefydlwyd y system hon i roi cyfle i ddisgyblion siarad ag aelod hyfforddedig o staff am unrhyw anawsterau, neu bryderon yr oeddent am eu rhannu. Yn wreiddiol, cynigiodd yr ysgol hyn i ddisgyblion Blwyddyn 5 a Blwyddyn 6, ond oherwydd ei llwyddiant, fe wnaethant ei gyflwyno i ddisgyblion Blwyddyn 3 a Blwyddyn 4, hefyd. Mae disgyblion yn gofyn am slot unigol yn ystod amser cinio, y mae eu hathro dosbarth yn ei drefnu ar system archebu ganolog. Mae’r rhain yn sesiynau anffurfiol, un i un, lle mae’r disgyblion yn chwarae gemau ac yn cymryd rhan mewn gweithgareddau creadigol tra’n siarad am eu pryderon neu eu hanawsterau. Mae staff yn cadw slotiau i unrhyw ddisgyblion sydd angen apwyntiad mwy brys, yn eu barn nhw. Mae staff yn cofnodi manylion y sesiynau hyn ac yn eu defnyddio i ennill dealltwriaeth fwy cyfannol o’r disgybl. Lle y bo’n briodol, mae’r ymarferwyr lles yn rhannu’r wybodaeth hon gydag athro dosbarth y plentyn ac yn trafod a oes angen cymorth ar y plentyn yn y dosbarth.

Mae staff yn rhoi cyfle i ddisgyblion sy’n troi at y system hunanatgyfeirio yn rheolaidd fod yn rhan o grŵp sy’n cymryd rhan mewn sesiynau cymorth lles emosiynol mwy dwys. Cynhelir y sesiynau hyn yn ddyddiol ac maent yn para hanner tymor. Mae ffocws y sesiynau yn bwrpasol i anghenion y disgyblion sydd wedi amlygu eu hunain trwy’r system atgyfeirio. Mae hyn yn caniatáu i staff weld y disgyblion hynny na fyddent o reidrwydd yn gwybod bod angen cymorth emosiynol ychwanegol arnynt.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Ers cyflwyno’r system hunanatgyfeirio, mae nifer y plant sy’n troi at y ddarpariaeth wedi cynyddu’n sylweddol ac mae plant bellach yn fwy hyderus i ofyn am gymorth ar gyfer eu lles emosiynol ac maent yn gwybod sut i wneud hyn.

Mae data o’r asesiadau lles a gynhaliwyd ar ddechrau ac ar ddiwedd y bloc hanner tymor yn dangos cynnydd ymhob maes i bob plentyn. Mae holiaduron disgyblion a staff yn amlygu’r effaith gadarnhaol y mae darpariaeth y ‘Nyth’ wedi’i chael ar ddisgyblion unigol.

Mae arsylwadau gan athrawon dosbarth yn dangos bod disgyblion yn dechrau trosglwyddo’r hyn y maent wedi’i ddysgu i’r ystafell ddosbarth ac i sefyllfaoedd cymdeithasol ehangach. Er enghraifft, mae un plentyn bellach yn dangos lefelau uchel o hunan-barch wrth gwblhau tasgau.

Sut rydych chi wedi rhannu’ch arfer dda?

Mae Coed Glas yn ysgol arweiniol ar gyfer addysg gychwynnol athrawon (AGA) ac mae’n darparu hyfforddiant i fyfyrwyr o ysgolion eraill. Mae’r myfyrwyr hyn wedi elwa o ymweld â’r ‘Nyth’ i weld y ddarpariaeth ar waith.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd Coed Glas yn gwasanaethu cymuned Llanisien yng ngogledd Caerdydd. Mae gan yr ysgol 535 o ddisgyblion ar y gofrestr. Mae gan yr ardal o amgylch yr ysgol gymysgedd o eiddo cymdeithasol, eiddo wedi’i rentu ac eiddo ym mherchnogaeth breifat. Mae poblogaeth yr ysgol yn adlewyrchu’r dalgylch cyfoethog ac amrywiol hwn. Mae tua 36% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, sydd wedi cynyddu’n sylweddol dros y blynyddoedd diwethaf, gyda chyfartaledd yr awdurdod lleol yn 21.5%. Mae’r ysgol o fewn yr ardal sydd 20-30% fwyaf difreintiedig yng Nghymru yn ôl Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru. Mae nifer y plant â Saesneg fel Iaith Ychwanegol wedi codi i 28%. Oherwydd niferoedd cynyddol y plant sydd angen lle ysgol yng ngogledd Caerdydd, mae’r ysgol wedi derbyn hyd at 90 o blant ym mhob grŵp blwyddyn dros y saith blynedd diwethaf, gan arwain at dri dosbarth fesul grŵp blwyddyn mewn sawl achos.

Mae 18 dosbarth prif ffrwd o grwpiau oed unigol, gyda dosbarth meithrin â 48 lle a chanolfan adnoddau arbenigol sy’n darparu ar gyfer hyd at 16 o blant o bob rhan o Gaerdydd, sydd â nam ar eu clyw.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Aeth yr ysgol ati i ddatblygu gwybodaeth a medrau tîm y blynyddoedd cynnar trwy gydweithredu, ymchwil a symbylu newid. Maent yn ystyried bod yr amgylchedd dysgu yn chwarae rôl y trydydd athro ac fe weithion nhw i greu dosbarth meithrin sy’n ddeniadol, yn ddigynnwrf ac yn ysbrydoli dysgu.

Ganed y plant a ddechreuodd yn y dosbarth meithrin yn ystod y flwyddyn academaidd bresennol yn ystod pandemig Covid. Sylwodd ymarferwyr fod gan nifer gynyddol ohonynt oedi o ran iaith a lleferydd a bod eu medrau echddygol bras a manwl wedi’u tanddatblygu. Cydnabuon nhw fod angen ymagwedd newydd at helpu mynd i’r afael â hyn a bod angen trefnu’r dosbarth meithrin mewn ffordd sy’n annog a datblygu’r medrau hyn ac yn hybu annibyniaeth.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Yn amgylchedd y dosbarth meithrin, mae ymarferwyr yn rhoi cyfleoedd i blant ddefnyddio adnoddau o fywyd go iawn i wneud dewisiadau annibynnol ac i ddatrys problemau. Yn lle teganau plastig mewn lliwiau llachar, mae adnoddau pen agored o fywyd go iawn a ‘rhannau rhydd’. Bydd ymarferwyr ond yn ymyrryd yn chwarae’r plant pan fyddant yn teimlo bod cyfle da i ehangu ar eu dysgu a’u dealltwriaeth.

Mae gan staff ddisgwyliadau uchel ar gyfer yr holl blant ac maent yn dathlu meddylfryd twf. Mae ymarferwyr yn chwarae rhan allweddol wrth fodelu a meithrin medrau annibynnol. Mae hyn i’w weld yn narpariaeth byrbrydau dyddiol y dosbarth meithrin. Mae bron pob un o’r disgyblion yn arllwys eu diod eu hun, yn defnyddio cyllyll, plicwyr ac offer arall yn ddiogel, ac yn golchi eu cwpan a’u plât eu hunain. Mae ymarferwyr hefyd yn defnyddio’r amser hwn i ddatblygu defnydd a dealltwriaeth y disgyblion o’r Gymraeg.

Mae sesiwn y dosbarth meithrin yn dilyn ‘rhythm’ y plentyn ac nid oes tarfu ar eu dysgu i gynnal gweithgareddau â ffocws. Yn ystod y sesiwn dwy awr a hanner, nod ymarferwyr yw sicrhau cydbwysedd, lle y caiff plant gyfle i ddatblygu medrau bywyd pwysig ond, hefyd, dilyn eu diddordebau a phethau maen nhw’n angerddol amdanynt. Pan mae disgybl yn gwneud darganfyddiad neu pan mae’n gofyn cwestiwn, mae’r ymarferwyr yn dilyn ei arweiniad ac yn rhoi amser, lle a chymorth i ymchwilio i’w feddyliau a’i syniadau ymhellach, a’u harchwilio. Mae’r dull hwn yn cyfeirio dysgu’r holl ddisgyblion.

Lle y nododd yr ysgol bod ysgrifennu yn weithred ysgol gyfan yng nghynllun gwella’r ysgol, dechreuodd yr ymarferwyr meithrin ymchwilio i’r medrau cyn ysgrifennu yr oedd eu hangen ar blant er mwyn ysgrifennu. Nod yr holl ddysgu yn y dosbarth meithrin yw adeiladu’r sylfeini y mae eu hangen yn barod i ysgrifennu, fel datblygu cyhyrau craidd plant trwy chwarae yn yr awyr agored, a chyfleoedd i ddatblygu cydsymud trwy baentio ar raddfa fawr ar wahanol uchderau ac onglau.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Trwy roi adnoddau bywyd go iawn, pen agored i’r plant, sy’n tanio chwilfrydedd, mae plant wedi dod i chwarae rhan fwy gweithgar yn eu dysgu. Mae plant yn cymryd rhan yn eu chwarae am gyfnodau hwy wrth iddynt adeiladu, casglu, didoli a chyfuno adnoddau â deunyddiau eraill.

Mae plant sy’n dechrau’r dosbarth meithrin gydag oedi i’w hiaith a’u lleferydd wedi dangos cynnydd sylweddol. Mae’r cyfnodau hir o chwarae dilys, ystyrlon gyda chefnogaeth fedrus ymarferwyr yn sicrhau bod y medrau hyn yn cael eu modelu a’u datblygu.

Trwy addasu sesiynau’r dosbarth meithrin yn ôl rhythm y plentyn, rydym wedi sylwi bod plant yn gwneud cysylltiadau dyfnach yn eu dysgu ac yn meistroli medrau penodol.

Mae’r ysgol yn disgwyl gweld effaith y ffocws ar barodrwydd cyn ysgrifennu wrth i’r plant symud ymlaen drwy’r ysgol, gan ddatblygu angerdd tuag at ysgrifennu a hyder disgyblion yn eu galluoedd ysgrifennu eu hunain.

Sut rydych chi wedi rhannu’ch arfer dda?

Mae’r ysgol wedi cael ymweliadau gan athrawon newydd gymhwyso o ysgolion eraill, i arsylwi’r arfer effeithiol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cefndir

Mae Ysgol Gyfun Gymraeg Llangynwyd yn ysgol Gymraeg yn awdurdod Penybont. Mae oddeutu 683 o ddisgyblion yn yr ysgol, tua 118 ohonynt yn y chweched dosbarth. Mae bron i 16% o’r disgyblion yn gymwys i brydau ysgol am ddim, sydd yn is na’r cyfartaledd cenedlaethol o 20.2%. Mae tua 30% o’r disgyblion yn siarad Cymraeg yn y cartref. 

Strategaeth

Wrth ymateb i  anghenion bugeiliol disgyblion, a lefelau is o bresenoldeb yn dilyn cyfnod COVID, aeth yr ysgol ati i ehangu ei darpariaeth lles a chynhwysiant er mwyn lleihau ar y rhwystrau posib rhag i ddisgyblion dderbyn mynediad llawn i’w haddysg. Crëwyd Tîm Cynhwysiant a Lles pwrpasol o dan ofal aelodau’r uwch-dîm arwain. Bu trafodaethau gyda rhanddeiliaid amrywiol er mwyn cryfhau gweledigaeth yr ysgol a’r clwstwr. Yn y trafodaethau hyn, adeiladwyd ar ethos ‘Tîm Llan’ a ‘Theulu Llan’ i sicrhau bod pob aelod o gymuned Ysgol Gyfun Gymraeg Llangynwyd yn teimlo’n gyfforddus i fod yn bresennol. Y dyhead oedd i sicrhau bod pawb  yn deall eu rolau a chyfrifoldebau er mwyn cadarnhau yr ymdeimlad o berthyn i’r ysgol trwy ffocysu ar les.  

Beth wnaeth yr ysgol

Sefydlwyd Tîm Cynhwysiant a Lles gyda chyfrifoldebau pendant, gan gydweithio ar bob lefel, megis angenion dysgu ychwanegol (ADY), dysgu ac addysgu, diogelu, a lles. Trefnwyd cyfarfodydd rheolaidd a hyfforddiant priodol i bob aelod o’r tîm iddynt allu cynorthwyo anghenion penodol disgyblion/grwpiau o ddisgyblion ac er mwyn sicrhau cysondeb cytunwyd ar ganllawiau ymateb graddedig.  

Buddsoddodd yr ysgol mewn meddalwedd i greu systemau cytûn i rannu gwybodaeth perthnasol. Trefnwyd hyfforddiant trylwyr fel bod pob aelod o staff yn cael mynediad i drosolwg cynhwysfawr pob disgybl a bod ganddynt strategaethau cyfredol er mwyn ymateb i’w hanghenion.  

Wrth gynllunio, creu a darparu sesiynau boreol bugeiliol (gwasanaethau, Lles Llun a Chodi Llais) gyda’u tiwtoriaid, anogwyd pob un o’r disgyblion i fyfyrio ar eu hymdeimlad o berthyn a thrafod eu profiadau a theimladau yn yr ysgol ac o fewn y gymuned leol. I ymateb i’r adborth ac anghenion cynyddol y disgyblion, cytunwyd, gyda chefnogaeth y llywodraethwyr, i greu ‘Llannerch’, sef ardal sy’n sicrhau man diogel i ddisgyblion drafod unrhyw bryderon sydd ganddynt tu fewn neu thu allan i’r ysgol gyda staff penodol. Mae ‘Llannerch’ yn caniatáu i ddisgyblion dderbyn ymyraethau amrywiol (e.e. mentora, ELSA, rhaglen gefnogi lles emosiynol a iechyd meddwl, llythrennedd a rhifedd, a chefnogaeth emosiynol). Yn ogystal, defnyddir yr ardal yn effeithiol wrth ail-gyflwyno disgyblion gorbryderus i’r ysgol, gan gynnig cwricwlwm addasedig dros dro i’w hymgartrefu yn ôl i fywyd llawn yr ysgol.   

Mewn ymateb i broblem genedlaethol o bresenoldeb isel yn sgil COVID, datblygwyd rôl Pennaeth Cynorthwyol Cynhwysiant a Lles a phenodwyd Uwch Swyddog Cefnogaeth Arbenigol i gyd-weithio yn wythnosol gyda Swyddog Addysg Lles y sir. Maent yn gweithredu system dracio trylwyr ar draws yr ysgol fel bod modd adnabod unrhyw bryderon yn gynnar ac i ymateb yn syth (er enghraifft, drwy gyswllt gyda rhieni wyneb i wyneb/galwad ffôn; cyfeiriadau i wasanaethau cymdeithasol; gweithredu cwricwlwm amgen dros dro; cyfeiriadau mentora a chwnsela; trafodaethau mewn gwasanaethau, a chwricwlwm amgen hir dymor- EOTAS/prentisiaethau).   

Mae pob aelod o ‘Dîm Llan’ yn ymwybodol o’r systemau ac yn hyderus o’u defnydd a’u rôl nhw wrth gyfrannu at gefnogi pawb ar draws yr ysgol. Golyga hyn hefyd bod cefnogaeth addas mewn gwersi ac ymyraethau yn cefnogi pob unigolyn i fod yn bresennol yn yr ysgol er mwyn iddynt gael mynediad llawn i’w haddysg.   

Mae’r tracio a chyfathrebu’n gyson, trwy gynlluniau cynnydd unigol a data presenoldeb, yn sicrhau bod yr ysgol yn ymwybodol o unrhyw rwystrau neu anghenion yn syth, gan gynnwys rhai disgyblion ysgolion cynradd y clwstwr. O ganlyniad i’r strategaethau a chyda pharodrwydd disgyblion a rhieni i gyd-weithio gyda’r ysgol a Swyddog Addysg Lles y sir, mae lefelau presenoldeb wedi codi trwy sicrhau bod pawb yn dilyn y cwricwlwm cywir ar gyfer eu hanghenion ar draws pob cyfnod allweddol. 

Effaith

Mae’r strategaethau amrywiol i ddisgyblion a’r ffocws ar gefnogi lles staff (cyswllt UDA a mewnbwn cwmni cymell), yn golygu bod pob unigolyn yn yr ysgol yn teimlo fel bod eu llais yn cael eu clywed. Mae hyn wedi magu’r ymdeimlad o berthyn i ‘Dîm Llan’ ymysg disgyblion, staff, rhieni, Llywodraethwyr, y clwstwr ac asiantaethau allanol. O ganlyniad i’r holl strategaethau hyn, mae lefelau presenoldeb wedi cynyddu’n sylweddol er nad ydynt, fel yn llawer o ysgolion Cymru eto gystal ag oeddent cyn y pandemig.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cefndir

Mae Ysgol Gyfun Gymraeg Llangynwyd yn ysgol Gymraeg yn awdurdod Penybont. Mae oddeutu 683 o ddisgyblion yn yr ysgol, tua 118 ohonynt yn y chweched dosbarth. Mae bron i 16% o’r disgyblion yn gymwys i brydau ysgol am ddim, sydd yn is na’r cyfartaledd cenedlaethol o 20.2%. Mae tua 30% o’r disgyblion yn siarad Cymraeg yn y cartref. 

Cyd-destun

Wrth ymgorffori egwyddorion Cwricwlwm i Gymru mae’r ysgol wedi rhoi ffocws ar gysoni a datblygu addysgeg effeithiol. Er mwyn gwireddu hyn mireiniwyd cyfundrefnau datblygiad proffesiynol staff ynghyd â’r prosesau monitro ac arfarnu er mwyn eu halinio a sicrhau cylch cyson o werthuso a gwella ac er mwyn cynnig y profiadau dysgu gorau ar gyfer y disgyblion.  

Beth wnaeth yr ysgol

Sylweddolodd arweinwyr bod caffael ar ddarlun cywir a chyfredol o safonau’r ddarpariaeth bresennol yn holl bwysig er mwyn gallu dylunio a gweithred

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Uwchradd Woodlands yn rhan o Ffederasiwn Dysgu’r Gorllewin ac yn gweithio ochr yn ochr ag Ysgol Riverbank ac Ysgol Tŷ Gwyn. Mae’r ysgol yn darparu addysg ddydd ar gyfer disgyblion rhwng 11 ac 19 mlwydd oed. Mae mwyafrif y disgyblion o oedran ysgol statudol a thua 40% ohonynt mewn addysg ôl-orfodol. Mae anghenion dysgu amrywiol y disgyblion yn amrywiol, ac mae gan bob disgybl ddatganiad anghenion addysgol arbennig. Mae gan ryw 44% o ddisgyblion anawsterau dysgu difrifol, mae gan 20% arall anghenion corfforol a meddygol ac anawsterau lleferydd, ac mae gan 20% arall anawsterau cyfathrebu ac iaith. Mae ychydig o ddisgyblion yn awtistig neu mae ganddynt anhawster dysgu cyffredinol. Mae gan ychydig iawn o ddisgyblion namau synhwyraidd ac anawsterau dysgu dwys a lluosog.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Ysgol Uwchradd Woodlands yn ysgol arbennig sydd wedi’i lleoli yn Nhrelái, Caerdydd, sy’n un o’r 10% uchaf o ardaloedd difreintiedig yng Nghymru. Mae hanner disgyblion yr ysgol yn byw yn yr ardal leol a 56% o ddisgyblion yn derbyn prydau ysgol am ddim. Oherwydd y ffactorau hyn, mae llawer o ddisgyblion yn dioddef o effaith tlodi.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

  • Mae’r ysgol yn ymgysylltu’n llawn â’r ymagwedd ysgol gyfan at les emosiynol a meddyliol (WSAEMW), sy’n gofyn i ysgolion ddatblygu proses barhaus o fyfyrio a gwella.

  • Datblygwyd ethos o ganmol lle defnyddir “cyfarchion” (“shout outs”) gan staff i ddiolch i’w gilydd a llongyfarch ei gilydd yn gyhoeddus am eu gwaith a’u cymorth ar ddiwedd cyfarfodydd y bore, a thrwy negeseuon e-bost ar gyfer pob aelod o staff.

  • Caiff cynllun angylion gwarcheidiol ei reoli gan staff yr ysgol. Caiff staff eu pennu’n ddienw i fod yn angel gwarcheidiol ar gyfer cydweithiwr. Ar ôl ei bennu, mae’r angel gwarcheidiol yn rhoi negeseuon o gymorth ac anogaeth ac yn gwobrwyo’i gydweithiwr trwy roi anrhegion bach iddo trwy gydol y flwyddyn ysgol.

  • Mae gwasanaeth seicoleg addysg yr awdurdod lleol yn cynorthwyo staff trwy sesiynau goruchwylio grŵp ac unigol. Cynigir goruchwyliaeth i staff ac arweinwyr. Mae seicolegydd addysg yr ysgol yn trefnu sesiynau unigol a chyfrinachol ar gyfer yr aelodau staff hynny sydd fwyaf mewn perygl o ddioddef trawma trwy eu rôl yn yr ysgol. Mae hyn yn aml yn cynnwys arweinwyr diogelu ac ymarferwyr therapiwtig. Mae’r sesiynau hyn yn darparu gofod diogel lle gall staff fyfyrio a phrosesu eu meddyliau, eu hemosiynau a’u teimladau mewn gofod cyfrinachol.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth?

  • Defnyddiodd yr ysgol WAAEMW fel rhan o’i hunanwerthusiad ysgol. Helpodd hyn i nodi fod angen iddi ganolbwyntio ar y canlynol: dulliau cyfathrebu, tryloywder ei gwaith, ymgysylltu a chysylltu â rhieni a’r gymuned leol fel rhan o’i thaith adfer o COVID. O ganlyniad, sefydlodd yr ysgol gynllun datblygu â ffocws cymunedol. Canolbwyntiodd hyn ar y canlynol: cyfathrebu’n well â rhieni trwy blatfform asesu digidol; datblygu fforwm rhieni sydd bellach wedi datblygu i fod yn gymdeithas rhieni a ffrindiau; gwella’r arlwy profiad gwaith ar gyfer disgyblion ar ôl COVID-19; a meithrin cysylltiadau â grwpiau cymunedol lleol.
  • Yn yr arolygon diweddaraf ar les staff, mae’r rhan fwyaf o staff yn cytuno bod yr ysgol yn lle cadarnhaol i weithio. Mae’r ethos o ganmoliaeth ymhlith staff yn cefnogi hyn ac mae pob un o’r staff yn dweud eu bod yn gwybod at bwy i droi os oes angen cymorth arnynt.
  • Yn aml, mae angylion gwarcheidiol yn gadael negeseuon ar adegau anodd i’w cydweithwyr. Effaith hyn yw sicrhau bod staff yn teimlo gwerthfawrogiad o’r rhai o’u cwmpas pan fyddant yn aml yn teimlo’u bod yn cael eu herio fwyaf.
  • Dywedodd cant y cant o staff fod eu sesiynau goruchwylio wedi bod o fudd i’w hiechyd a’u lles, a oedd, yn ei dro, yn gwella’u gwydnwch a’u gallu i weithio gyda phlant sydd angen cymorth cymhleth a dwys. Dywedodd cant y cant o staff y byddent yn argymell goruchwylio i gydweithiwr.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

  • · Mae’r ysgol wedi rhannu ei dulliau o ddefnyddio’r WSAEMW fel offeryn hunanwerthuso mewn digwyddiadau ysgolion iach a gynhelir gan Gyngor Caerdydd ar gyfer pob ysgol yn yr awdurdod.

  • Mae postiadau ar gyfryngau cymdeithasol yn amlygu llwyddiant y gymdeithas rhieni a ffrindiau a’r cyfleoedd i’r holl rieni ymuno â’r fforwm rhieni.

  • Rhennir gwybodaeth ar draws y ffederasiwn a gyda’r corff llywodraethol.

 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Tŷ Gwyn yn rhan o Ffederasiwn Dysgu’r Gorllewin sy’n gweithio ochr yn ochr ag Ysgol Riverbank ac Ysgol Woodlands. Mae Ysgol Tŷ Gwyn yn ysgol arbennig yn awdurdod lleol Caerdydd. Mae 222 o ddisgyblion 3-19 oed ar y gofrestr. Nodwyd bod gan bob un o’r disgyblion anghenion dysgu ychwanegol. Mae anghenion dysgu ychwanegol disgyblion yn amrywiol; mae tua 36% o ddisgyblion yn awtistig ac mae gan 35% yn fwy ohonynt anawsterau corfforol a meddygol. Mae gan weddill y disgyblion amrywiaeth o anawsterau dysgu, gan gynnwys anawsterau dysgu dwys a lluosog, anawsterau dysgu difrifol, anawsterau dysgu cymedrol a chyffredinol. Yn ychwanegol, mae gan ychydig o ddisgyblion namau synhwyraidd.

Mae 29 o ddosbarthiadau yn yr ysgolion, y mae un o’r rhain yn ddosbarth meithrin. Mae 45.8% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim.

Mae 32% o ddisgyblion yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol, sydd gryn dipyn uwchlaw’r cyfartaledd cenedlaethol, sef 6%.

Cyd-destun a chefndir

Agorwyd Canolfan Deuluol Tŷ Gwyn yn 2007 i ddarparu lle i rieni fanteisio ar gymorth, ffurfio perthnasoedd â rhieni eraill a chael mynediad at chwarae a gweithgareddau arbenigol ar gyfer eu plant. Mae’r gwasanaeth hwn hefyd ar gael i unrhyw deulu yn ardal Caerdydd sydd â phlant cyn-ysgol ag anghenion dysgu ychwanegol.

Ar ôl cael adborth, datblygwyd y ganolfan deuluol i gynnwys cyrsiau i rieni, fel ‘Y Blynyddoedd Anhygoel’ (‘The Incredible Years’) a ‘Bwyta’n Iach’ (‘Healthy Eating’) wedi’u hwyluso gan y staff.

Gall ymglymiad rhieni â’r ganolfan deuluol ddechrau trwy atgyfeiriadau neu argymhelliad o’r adeg y caiff plant eu geni. Wedyn, gallant gael mynediad at y ganolfan trwy daith addysgol eu plentyn hyd nes bydd yn gadael Tŷ Gwyn yn 19 oed.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

  • Mae’r ganolfan deuluol yn cynnig cymorth i rieni i’w cynorthwyo i gefnogi dysgu a lles eu plant. Mae’n ymatebol i deuluoedd ac yn aml dyma’r pwynt cyswllt cyntaf rhwng yr ysgol a’r teuluoedd.
  • Mae’n darparu amgylchedd lle gall rhieni alw i mewn a derbyn cyngor, cymorth ac arweiniad.
  • Mae darparu cyfleoedd i rieni gyfarfod a rhannu profiadau.
  • Mae’n darparu cyrsiau mewn Saesneg fel iaith ychwanegol. Yn sgil hyn, dechreuodd rhieni gymryd rhan mewn cyrsiau eraill, fel gwnïo a bwyta’n iach.
  • Mae cyfle i droi at gwnselydd mewnol yn rhad ac am ddim. Mae’r gwasanaeth yn benagored ac yn gwbl gyfrinachol. Mae cwnselydd yr ysgol hefyd ar gael i gynorthwyo ac eirioli ar gyfer rhieni yn ystod cyfarfodydd CDU ac archwiliadau meddygol.

Yn ychwanegol, mae’r ganolfan deuluol:

  • wedi datblygu ac yn hwyluso rhwydweithiau cymorth ar gyfer rhieni.
  • yn cynnal boreau coffi thema sy’n canolbwyntio ar destunau fel cwsg, cyllid a rheoli gwyliau. Mae gweithgareddau fel y rhain yn canolbwyntio ar dargedau a nodwyd ar gyfer disgyblion.
  • yn arddangos ac yn cynnal sesiynau mewn storïau synhwyraidd, therapi cyffwrdd a chwarae â ffocws. O ganlyniad, mae gan rieni ddealltwriaeth well o’r dulliau a ddefnyddir gan staff yr ysgol gyda’u plentyn.
  • yn defnyddio technoleg ar-lein i gyfathrebu â rhieni a darparu gwybodaeth am ddigwyddiadau sydd ar fin cael eu cynnal. Gall rhieni ddefnyddio’r dechnoleg i gyflwyno gwybodaeth yn eu dewis iaith.

Effaith

Mae rhieni:

  • wedi dweud bod cael mynediad at grwpiau a chyrsiau yn y ganolfan deuluol wedi’u helpu i ddatblygu medrau y gallant eu defnyddio gartref, gan effeithio’n gadarnhaol ar les, hyder, ac ymgysylltiad.
  • wedi dod yn fwy hyderus o ran rhannu eu barn; o ganlyniad i hyn, mae plant a theuluoedd yn cael cymorth mwy teilwredig.
  • sy’n mynychu dosbarthiadau SIY yn sgwrsio, yn gwneud gramadeg, darllen ac ysgrifennu. Mae eu medrau Saesneg yn parhau i wella, ac maent yn mwynhau dod i’r dosbarthiadau. Mae rhai rhieni wedi mynd ymlaen i elwa ar ddosbarthiadau Saesneg fwy datblygedig yn y gymuned, hyd yn oed pan maent wedi symud i fyw mewn gwlad arall.
  • a oedd yn mynychu’r grŵp gwnïo wedi datblygu cyfeillgarwch cryf ac wedi ffurfio grŵp o’r enw Gwniwyr Tŷ Gwyn (Tŷ Gwyn Stitchers). Maent yn anfon negeseuon at ei gilydd yn rheolaidd, gan gadw mewn cysylltiad a rhannu prosiectau. Mae sawl un o’r rhieni wedi symud ymlaen i grŵp gwnïo ar gyfer pwythwyr profiadol, erbyn hyn. Yn dilyn llwyddiant y grŵp hwn, mae grŵp gwnïo arall wedi cael ei sefydlu ar gyfer dechreuwyr, ac mae dwy sesiwn wnïo yn cael eu cynnal bob wythnos yn ystod y tymor erbyn hyn. Dywedodd rhieni fod ganddynt hyder cynyddol i ymgymryd â’u prosiectau eu hunain gartref.
  • a ddechreuodd fynychu’r ganolfan deuluol cyn i’w plant ddechrau yn yr ysgol, wedi parhau i’w defnyddio trwy gydol cyfnod eu plentyn yn yr ysgol, gan fynychu boreau coffi yn rheolaidd a manteisio ar amrywiaeth y dosbarthiadau a gynigir.

Yn ychwanegol:

  • Mae cwnsela wedi galluogi rhieni i sylwi ar batrymau ac ymddygiadau a oedd yn deillio o brofiadau plentyndod, a mynd i’r afael â nhw, gan ennill dealltwriaeth ohonyn nhw eu hunain ac o fywyd yn gyffredinol. O ganlyniad, mae lles y teuluoedd wedi cael ei effeithio’n gadarnhaol, ar y cyfan.
  • Mae’r ganolfan deuluol yn trefnu trip diwylliannol blynyddol lle gall rhieni fwynhau amser yn dysgu am ddiwylliant Cymru.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

  • Mae gwybodaeth am y ganolfan deuluol a dysgu i’w gweld ar wefan yr ysgol.
  • Mae ysgolion a gweithwyr proffesiynol eraill wedi ymweld i ddysgu mwy am ymagweddau Tŷ Gwyn at weithio gyda rhieni. Yn ychwanegol, mae staff wedi darparu cymorth i rieni plant cyn-ysgol ag anghenion dysgu ychwanegol o ysgolion eraill yng Nghaerdydd.
  • Mae staff y ganolfan deuluol yn cymryd rhan mewn grwpiau llywio ar gyfer ymgysylltu â’r gymuned a sefydliad sy’n achredu ysgolion am y gwaith a wnânt gyda theuluoedd.
  • Gweithio rhwng ysgolion gyda gweithwyr eraill cymorth i deuluoedd.
  • Mae’r llywodraethwyr yn ymwybodol o waith y ganolfan deuluol ac wedi ymweld â hi.
  • Mae nyrsys yr ysgol a gweithwyr eraill iechyd proffesiynol hefyd yn ymwybodol o waith y ganolfan deuluol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Lleolir Ysgol Riverbank yng ngorllewin Caerdydd ac mae’n rhan o’r Western Learning Federation, yn gweithio ochr yn ochr ag Ysgolion Tŷ Gwyn a Woodlands. Fe’i cynhelir gan awdurdod lleol Cyngor Dinas Caerdydd. Mae anghenion dysgu ychwanegol amrywiol gan y disgyblion. Mae gan ychydig o dan hanner ohonynt anawsterau iaith, lleferydd a chyfathrebu ac mae gan chwarter arall ohonynt gyflwr ar y sbectrwm awtistig. Mae gan ychydig o dan ddau o bob pum disgybl anawsterau dysgu difrifol. Mae gan 14% o’r disgyblion anhawster dysgu cyffredinol a/neu anghenion corfforol a meddygol. Mae gan bron pob un o’r disgyblion Ddatganiad o Anghenion Addysgol Arbennig neu Gynllun Datblygu Unigol sy’n cynnwys anawsterau corfforol, synhwyraidd, meddygol, emosiynol ac ymddygiadol.

Saesneg yw prif iaith llawer o ddisgyblion. Ar hyn o bryd, nid yw’r un o’r disgyblion yn siarad Cymraeg mamiaith. Daw ychydig o dan un o bob pump o’r disgyblion o gefndir ethnig lleiafrifol ac mae ychydig dros chwarter o ddisgyblion a’u teuluoedd yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae ychydig dros draean o ddisgyblion yn cael prydau ysgol am ddim.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r ysgol yn dod yn fwyfwy ymwybodol y gall rhai teuluoedd fod yn cael trafferth ariannol oherwydd yr argyfwng costau byw.

Cydnabu’r ysgol nad oedd pob teulu’n gwybod am wybodaeth a chymorth a allai fod o ddefnydd iddynt. Deallodd yr ysgol yn llawn fod hyn, o bosibl, yn fater sensitif iawn i deuluoedd.

 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Penderfynodd yr ysgol fod angen iddi gyfeirio rhieni at y gwahanol fathau o gymorth a oedd ar gael.

Cynhaliodd yr ysgol Ddiwrnod Hwyl i’r Teulu, gan wahodd asiantaethau amrywiol i fod yn bresennol. Caniataodd yr amgylchedd anffurfiol hwn i rieni siarad â chydweithwyr o wahanol asiantaethau cymorth. Roedd staff asiantaeth yn gallu rhannu gwybodaeth am gyllid, gan gynnwys grantiau, gyda rhieni. Defnyddiwyd ap cyfathrebu i rannu gwybodaeth hefyd.

Hefyd, mae’r ysgol yn cynnal y gwasanaeth cynghori ariannol, lle y gall teuluoedd gyfarfod â chynghorwyr dros goffi a sgwrs. Mae’r teuluoedd sydd wedi manteisio ar y sesiynau galw heibio cyfrinachol hyn wedi’u gwerthfawrogi.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae teuluoedd yn fwy hyderus a chyfforddus i droi at staff am gyngor neu gyfeirio ynghylch arian neu unrhyw bryderon eraill sydd ganddynt. Mae gan staff ysgol fwy o ymwybyddiaeth o anghenion teuluoedd unigol a sut i gyfeirio teuluoedd orau.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Lleolir Ysgol Riverbank yng ngorllewin Caerdydd ac mae’n rhan o’r Western Learning Federation, yn gweithio ochr yn ochr ag Ysgolion Tŷ Gwyn a Woodlands. Fe’i cynhelir gan awdurdod lleol Cyngor Dinas Caerdydd. Mae anghenion dysgu ychwanegol amrywiol gan y disgyblion. Mae gan ychydig o dan hanner ohonynt anawsterau iaith, lleferydd a chyfathrebu ac mae gan chwarter arall ohonynt gyflwr ar y sbectrwm awtistig. Mae gan ychydig o dan ddau o bob pum disgybl anawsterau dysgu difrifol. Mae gan 14% o’r disgyblion anhawster dysgu cyffredinol a/neu anghenion corfforol a meddygol. Mae gan bron pob un o’r disgyblion Ddatganiad o Anghenion Addysgol Arbennig neu Gynllun Datblygu Unigol sy’n cynnwys anawsterau corfforol, synhwyraidd, meddygol, emosiynol ac ymddygiadol.

Saesneg yw prif iaith llawer o ddisgyblion. Ar hyn o bryd, nid yw’r un o’r disgyblion yn siarad Cymraeg mamiaith. Daw ychydig o dan un o bob pump o’r disgyblion o gefndir ethnig lleiafrifol ac mae ychydig dros chwarter o ddisgyblion a’u teuluoedd yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae ychydig dros draean o ddisgyblion yn cael prydau ysgol am ddim.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Riverbank yn elwa o ardal awyr agored helaeth gan gynnwys mannau i chwarae, gardd, ardal bwrpasol ar gyfer dysgu mwy am yr amgylchedd naturiol, a ‘hobbit hut’. Mae disgyblion yn defnyddio hwn i ddatblygu medrau ar draws y cwricwlwm. Hefyd, mae’n rhoi amgylchedd croesawgar i ddisgyblion ddarllen.

Yn ogystal, mae plant yn datblygu medrau cydbwysedd a chydsymud wrth ddefnyddio beiciau a threiciau.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae gan bob ystafell ddosbarth ei hardal dysgu awyr agored unigol ei hun, a ddefnyddir yn rheolaidd, a chaiff disgyblion eu hannog a’u cynorthwyo i ddysgu gan ddefnyddio’r mannau awyr agored sydd ar gael iddynt.

Mae disgyblion yn mwynhau archwilio ardal yr ardd yn fawr. Maent yn plannu llysiau ac yn gwylio’n frwd wrth i’w llysiau dyfu. Datblygwyd mannau eraill lle y gall disgyblion archwilio, arbrofi a chwarae mewn amgylchedd amlsynhwyraidd. Er enghraifft, mae disgyblion dan oruchwyliaeth ofalus staff cymwysedig yn dysgu sut i adeiladau tân a rhostio malws melys.

Ar y cyfan, caiff disgyblion eu hannog i fod yn greadigol yn yr ardaloedd hyn gan ddefnyddio chwarae blêr mewn mwd a dŵr, y pwll tywod, a’r pwll peli i fynegi eu hunain a chymryd risgiau â chymorth.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r ysgol yn deall pwysigrwydd darparu profiadau synhwyraidd naturiol i’w disgyblion. Mae profiadau o’r fath yn caniatáu i ddisgyblion ddatblygu gwell dealltwriaeth o’r byd o’u cwmpas a darparu cyfleoedd dysgu iddynt na fyddent yn eu cael fel arall. Gydag amser, daw disgyblion yn fwy hyderus ac annibynnol.

Mae’r ysgol wedi sylwi bod ei disgyblion ar eu hapusaf pan fyddant yn ymdrochi yn yr amgylchedd awyr agored. Caiff hyn effaith gadarnhaol ar les disgyblion a’u hymgysylltiad â dysgu. Mae’r ysgol wedi sylwi bod darparu cyfleoedd rheolaidd wedi’u cynllunio i ddisgyblion gael at yr amgylchedd dysgu awyr agored wedi gwella gallu disgyblion i reoleiddio’n emosiynol. O ganlyniad, bu gostyngiad yn nifer y digwyddiadau ymddygiad heriol.

Sut rydych chi wedi rhannu’n arfer dda?

Mae staff yn yr ysgol yn myfyrio’n rheolaidd ar ddarpariaeth yr ysgol ac effaith y ddarpariaeth ar ddisgyblion. Mae staff yn barod i drafod arferion effeithiol gyda’i gilydd. Yn ogystal, mae’r ysgol yn defnyddio adnodd ar-lein i rannu profiadau dysgu disgyblion gyda’u rhieni neu eu gofalwyr.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Ffedereiddiodd Ysgol Caer Drewyn ac Ysgol Carrog yn 2012, ac mae’r pennaeth yn rhannu ei hamser arwain rhwng y ddwy ysgol. Mae Ysgol Caer Drewyn yn ysgol gynradd fach sirol yn nhref wledig Corwen. Mae’n darparu addysg ar gyfer 99 o ddysgwyr rhwng tair ac un ar ddeg oed, ar draws 4 dosbarth. Y cyfartaledd 3 blynedd treigl ar gyfer PYDd yw 37%, ond y ganran bresennol wirioneddol yw 49%. Mae Ysgol Carrog yn ysgol gynradd fach sirol sydd wedi’i lleoli ym mhentref gwledig Carrog. Mae’n darparu addysg ar gyfer 35 o ddysgwyr rhwng tair ac un ar ddeg oed, ar draws 2 ddosbarth. Y cyfartaledd 3 blynedd treigl ar gyfer PYDd yw 11%, ond y ganran bresennol wirioneddol yw 30%.

Pan fyddant yn dechrau yn yr ysgolion, mae medrau sylfaenol llawer o ddisgyblion islaw’r hyn sy’n ddisgwyliedig ar gyfer eu hoedran. Yn ystod eu cyfnod yn yr ysgolion, mae bron pob un o’r disgyblion, gan gynnwys y rhai ag anghenion dysgu ychwanegol, yn gwneud cynnydd cryf.

Mae gan y ffederasiwn weledigaeth glir, sy’n canolbwyntio ar sicrhau amgylchedd gofalgar ac anogol lle caiff disgyblion y cyfleoedd gorau i ddysgu. Mae’r gwerthoedd cryf, sy’n cynnwys caredigrwydd, chwilfrydedd a chreadigrwydd, i’w gweld yn glir yn y ddwy ysgol, ac yn ffurfio sylfaen y perthnasoedd cryf a chefnogol sy’n bodoli ym mhob ystafell ddosbarth. Datblygu agweddau cryf at ddysgu, parch at bobl eraill a chefnogi lles disgyblion a staff sydd wrth wraidd gweledigaeth a gwerthoedd y ffederasiwn.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Ar ôl ystyried y cyd-destun yng ngwaith yr ysgolion, penderfynon nhw nad oedd yr arddull addysgu bresennol sy’n fwy traddodiadol wedi bod yn ddigon effeithiol ac nad oedd bob amser yn diwallu anghenion disgyblion. Gyda’i gilydd, penderfynodd yr ysgolion addasu eu dulliau. Cyn y Cwricwlwm i Gymru, mabwysiadon nhw addysgeg dysgu sylfaen yn llwyddiannus ar draws dosbarthiadau cyfnod allweddol 2, a chyflwyno heriau trawsgwricwlaidd ochr yn ochr ag amgylcheddau dysgu ysgogol a phwrpasol ar gyfer yr holl ddisgyblion. Mae cyflwyno’r Cwricwlwm i Gymru ers hynny wedi eu galluogi i fod yn fwy hyblyg.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae addysgu a dysgu effeithiol ar y cyd â chwricwlwm cyfoethog, pwrpasol ac amrywiol yn sicrhau bod gan ddysgwyr ddiddordeb yn eu gwaith, ac yn gweithio’n dda yn annibynnol a gyda chyfoedion i gwblhau eu heriau. Mae hyn yn helpu meithrin agweddau cadarnhaol at ddysgu a medrau effeithiol i ddysgu’n annibynnol. Caiff disgyblion gyfleoedd pwrpasol i ymarfer eu medrau llythrennedd, rhifedd a digidol yn dda trwy dasgau a phrofiadau dysgu cyfoethog; fel gwersi coginio a ddefnyddir yn rheolaidd i ymarfer y medrau hyn a hyrwyddo bwyta’n iach.

Mae’r ddarpariaeth ar gyfer dysgu sylfaen wedi’i seilio ar ystod eang o weithgareddau dysgu a chwarae cyfoethog sy’n datblygu annibyniaeth a medrau cydweithredol disgyblion yn dda.

Mae athrawon yn cynllunio ystod eang o brofiadau dysgu dilys i ddatblygu eu medrau ar draws y cwricwlwm, gan gynnwys defnydd effeithiol o’r ardaloedd awyr agored. Mae disgyblion yn cyfrannu’n dda at gynllunio testunau bob tymor trwy awgrymu beth maent eisiau ei ddysgu. O ganlyniad, mae’r profiadau dysgu annibynnol neu ‘genadaethau’ yn canolbwyntio’n dda ar alluogi disgyblion i gymhwyso’u medrau mewn cyd-destunau difyr a heriol. Yn ychwanegol, mae disgyblion yn dewis y gweithgaredd ar y lefel her y maent yn ei hystyried yn briodol iddyn nhw, sy’n datblygu eu hannibyniaeth yn llwyddiannus. Caiff disgyblion gyfle hefyd i gynllunio a chyflwyno’u gwersi eu hunain yn unol â’r testun ac ystyried y medrau y dylid eu cymhwyso.

Mae athrawon yn addasu eu haddysgu yn eithriadol o dda i ddiwallu anghenion yr holl ddysgwyr. Gwnânt ddefnydd medrus o weithgareddau byr, sydyn ac ymarferol yn bennaf, sy’n sicrhau bod disgyblion yn aros yn egnïol, yn ymgysylltu trwy gydol y sesiynau ac yn gwneud cynnydd da. Gyda’i gilydd, mae pob un o’r staff yn gosod disgwyliadau uchel, gan wneud defnydd effeithiol o grwpiau a holi i roi’r cymorth angenrheidiol i ddisgyblion i lwyddo a herio’u hunain yn effeithiol.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

O ganlyniad i addasu’r arddull addysgu hon a’r cwricwlwm, mae dysgwyr wedi gwella’u hyder a’u hannibyniaeth, gan wella’u hagweddau at eu dysgu a’u hymatebion ymholgar. Mae gan bob un o’r staff ddisgwyliadau a dyheadau uchel i ddisgyblion gyflawni’r gorau y gallant fod ac mae hyn yn eu galluogi i drosglwyddo’u medrau yn llwyddiannus ar draws y cwricwlwm. Mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion yn ymateb yn dda iawn i wahanol heriau, sy’n eu galluogi i gydweithio â’u cyfoedion a datblygu hunanhyder.