Arfer effeithiol Archives - Page 12 of 67 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gyfun Coed-duon yn ysgol gyfun gymysg 11-16 cyfrwng Saesneg, sydd wedi’i lleoli ar gyrion Cefn Fforest a Choed-duon. Mae gan yr ysgol chwe phrif ysgol gynradd clwstwr, ac mae 985 o ddisgyblion ar y gofrestr.  

Mae gan ryw 21% o ddisgyblion angen dysgu ychwanegol ac mae gan ychydig iawn ohonynt ddatganiad neu Gynllun Datblygu Unigol (CDU). Mae tua 25% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae bron pob un o’r disgyblion yn siarad Saesneg fel eu hiaith gyntaf ac yn dod o gefndir gwyn Prydeinig. Ychydig iawn ohonynt sy’n siarad Cymraeg yn rhugl. Mae ychydig iawn o ddisgyblion yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. 

Mae’r pennaeth wedi bod yn ei swydd er mis Medi 2018. Ar ôl ei phenodi, cyd-luniodd cymuned yr ysgol weledigaeth ar y cyd yn seiliedig ar ddarparu amgylchedd dysgu anogol a dyheadol lle mae disgyblion a staff yn teimlo’n ddiogel a’u bod yn cael cymorth: 

Mae Ysgol Gyfun Coed-duon yn gymuned ysgol gynhwysol lle rydym yn defnyddio grym dysgu ac addysgu i ddatblygu disgyblion hyderus, hapus, gwydn ac annibynnol. Yn ein hamgylchedd dysgu diogel, saff ac anogol, caiff pawb eu gwerthfawrogi’n gyfartal, ac mae perthnasoedd cadarnhaol yn sicrhau, trwy weithio gyda’n gilydd, ein bod yn codi dyheadau, yn cyflawni ein  potensial ac yn sicrhau ein dyfodol. 

Caiff y weledigaeth ei deall yn dda gan gymuned yr ysgol, a dyma’r sbardun allweddol ar gyfer systemau, polisïau a gweithdrefnau’r ysgol.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Diwylliant o hunanwerthuso a chynllunio gwelliant 

Mae arweinwyr a staff yn Ysgol Gyfun Y Coed-duon yn credu y dylai cefnogi lles disgyblion a hyrwyddo cynhwysiant fod yn ganolog i bob agwedd ar waith yr ysgol. Maent yn credu, os nad yw disgyblion yn teimlo’n ddiogel, yn hapus ac yn saff, na fydd ganddynt y gwydnwch a’r hyder i ddatblygu, dysgu a llwyddo. I hwyluso’r llwyddiant hwn, mae’r ysgol wedi sefydlu diwylliant o hunanwerthuso a chynllunio gwelliant rheolaidd a chadarn, sy’n cael ei ategu gan gyfleoedd dysgu proffesiynol cryf ar gyfer pob aelod o staff.  

Mae hunanwerthuso a chynllunio gwelliant wedi esblygu dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf, yn enwedig ers y pandemig, ond mae wedi canolbwyntio’n gyson ar wella dysgu, addysgu a lles. Ar ddiwedd pob blwyddyn academaidd, mae’r cylch yn dechrau gydag uwch arweinwyr yn gwerthuso cynnydd cyffredinol yn erbyn blaenoriaethau’r ysgol ar gyfer gwella. Mae’r gwerthusiad hwn wedi’i seilio ar ddadansoddiad o dystiolaeth uniongyrchol a gasglwyd o ystod eang o weithgareddau hunanwerthuso a gynhaliwyd trwy gydol y flwyddyn gan uwch arweinwyr ac arweinwyr canol. Mae’r gweithgareddau hunanwerthuso hyn yn cynnwys: arsylwadau gwersi, adolygiadau llyfrau ysgol gyfan a phwnc, gweithgareddau llais y dysgwr ysgol gyfan, pwnc a grŵp blwyddyn, teithiau dysgu arweinwyr pwnc, dadansoddi data cynnydd disgyblion ysgol gyfan, pwnc a grŵp blwyddyn, a dadansoddi data presenoldeb, ymddygiad a lles. Mae’r ystod eang hon o ddulliau yn galluogi ystod eang o staff a disgyblion i chwarae rôl bwysig mewn hunanwerthuso ysgol gyfan. 

Ar ôl hyn, mae uwch arweinwyr yn gweithio gyda’i gilydd i nodi blaenoriaethau ar gyfer gwella am y flwyddyn academaidd ddilynol, gan gynnwys eu gweithgareddau cysylltiedig, meini prawf llwyddiant a staff cyfrifol. Caiff y cynllun datblygu ysgol newydd ei rannu gyda phob aelod o staff yn y digwyddiad HMS cyntaf ym mis Medi, ynghyd â’r calendr sy’n nodi pryd bydd gweithgareddau hunanwerthuso yn cael eu cynnal gan uwch arweinwyr ac arweinwyr canol. Gall y canlynol gynrychioli cylch hunanwerthuso a chynllunio gwelliant yr ysgol:  


 

Caiff y cynllun datblygu ysgol ei ategu gan gynlluniau datblygu adrannol a chynlluniau datblygu blynyddol, sy’n cael eu hysgrifennu gan arweinwyr pwnc ac arweinwyr bugeiliol. Mae’r cynlluniau datblygu hyn yn adlewyrchu’r un blaenoriaethau â’r cynllun datblygu ysgol, ond mae arweinwyr canol yn nodi camau gweithredu allweddol ar lefel pwnc neu grŵp blwyddyn sy’n cefnogi blaenoriaethau gwella’r ysgol. Oherwydd bod yr ysgol yn credu bod cael disgyblion i deimlo’n ddiogel a chyfforddus yn rhagflaenydd pwysig i ddysgu, mae cynlluniau datblygu adrannol yn cynnwys blaenoriaeth lles, yn ogystal â blaenoriaethau ar gyfer dysgu ac addysgu.  

Mae rheoli perfformiad yn drylwyr a rheoli llinell hefyd yn chwarae rôl hanfodol o ran hunanwerthuso a chynllunio gwelliant yr ysgol. Mae amcanion rheoli perfformiad yn cyd-fynd yn agos â blaenoriaethau’r ysgol ar gyfer gwella, ac mae trafodaethau rheolaidd rheolwyr llinell yn canolbwyntio ar ddysgu, addysgu, darpariaeth a hunanwerthuso. Mae datblygu arweinyddiaeth effeithiol, yn enwedig ar lefel arweinyddiaeth ganol, wedi bod yn flaenoriaeth i’r ysgol yn y gorffennol, ac mae rheoli perfformiad yn effeithiol, rheoli llinell a dysgu proffesiynol o ansawdd uchel wedi bod yn sbardunau allweddol wrth wella safonau arweinyddiaeth ar bob lefel. Dros y blynyddoedd diwethaf, mae’r rhan fwyaf o arweinwyr canol wedi bod yn cyflawni eu rolau yn effeithiol, ac mae arweinwyr pwnc yn meddu ar ddealltwriaeth gadarn o’r cryfderau a’r meysydd i’w gwella cyffredinol o fewn eu pynciau. Mae arweinwyr bugeiliol yn defnyddio ystod eang o dystiolaeth uniongyrchol o weithgareddau hunanwerthuso a data presenoldeb i gynllunio gwelliannau sydd wedi’u teilwra i anghenion eu grwpiau blwyddyn. Er enghraifft, mae darpariaeth lles wedi esblygu’n sylweddol dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf ac wedi dod yn effeithiol iawn o ran cefnogi disgyblion bregus.   

Mae prosesau hunanwerthuso’r ysgol wedi galluogi staff i sicrhau bod disgyblion, yn gyffredinol, yn gwneud cynnydd da o’u mannau cychwyn, bod ganddynt agweddau cadarnhaol at ddysgu a’u bod yn teimlo’n ddiogel yn yr ysgol. Yn ychwanegol, maent wedi cael effaith sylweddol ar wella ansawdd a chysondeb yr addysgu.  

Diwylliant Dysgu Proffesiynol  

Ar ddechrau pob blwyddyn academaidd, mae arweinwyr yn cynllunio dysgu proffesiynol yn strategol i yrru blaenoriaethau gwella’r ysgol ymlaen. Caiff dysgu proffesiynol ei werthuso fel rhan o broses hunanwerthuso’r ysgol, a’i addasu trwy gydol y flwyddyn academaidd, lle mae angen, i sicrhau gwelliant parhaus. Er enghraifft, mae gwella asesu wedi bod yn flaenoriaeth i’r ysgol dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf. O ganlyniad i ddysgu proffesiynol o ansawdd uchel ar yr agwedd hon, mae llawer o athrawon bellach yn defnyddio gwybodaeth am asesiadau yn effeithiol i gynllunio gwersi a rhoi adborth buddiol i ddisgyblion. 

Cyflwynir dysgu proffesiynol cryf, wedi’i seilio ar ddefnyddio strategaethau wedi’u llywio gan dystiolaeth, trwy gyfarfodydd staff a HMS, ynghyd â briffiau addysgu, dysgu a bugeiliol byr â ffocws bob pythefnos. Mae’r dysgu proffesiynol hwn yn digwydd wyneb yn wyneb ac yn anghydamserol; mae hyn yn hwyluso dysgu proffesiynol ar gyfer pob aelod o staff, ni waeth beth yw eu ffordd o weithio. Gall athrawon ddewis ac wedyn addasu’r strategaethau a gyflwynir trwy ddysgu proffesiynol i weddu i anghenion eu pynciau a’u disgyblion. Mae staff yn gwerthfawrogi’r ymreolaeth hon, ac mae wedi cael effaith sylweddol ar wella’r cysondeb yn ansawdd yr addysgu ar draws yr ysgol. Yn ychwanegol, mae dysgwyr yn cytuno bod y strategaethau hyn yn eu cynorthwyo’n llwyddiannus wrth iddynt gaffael gwybodaeth a medrau.   

Mae diwylliant dysgu proffesiynol cefnogol yr ysgol wedi galluogi staff i ddatblygu’r hyder i rannu arfer dda yn rheolaidd o fewn yr ysgol, a’r tu allan. Mae cyflwyno ‘Hyrwyddwyr y Cwricwlwm i Gymru’ wedi ymestyn yr arlwy dysgu proffesiynol yn yr ysgol ymhellach, gan fod y rolau hyn yn cynnwys ymchwil weithredu a rhannu arfer orau i gefnogi blaenoriaethau’r ysgol. Mae hyn yn galluogi datblygiad a chyfleoedd staff ymhellach trwy greu ystod ehangach o rolau ysgol gyfan. 

Yn dilyn gweithgareddau hunanwerthuso a gynhelir bob tymor, mae uwch arweinwyr ac arweinwyr canol yn rhoi ‘gradd RAG’ i’w cynlluniau datblygu i werthuso cynnydd yn erbyn blaenoriaethau a nodi’r camau nesaf. Pan fydd meysydd i’w datblygu yn parhau, mae uwch arweinwyr yn darparu dysgu proffesiynol pellach, yn ôl yr angen. 

Y camau nesaf

Yn dilyn y gweithgareddau hunanwerthuso eleni (2022-2023), mae’r ysgol bellach yn treialu fformat newydd ar gyfer cynlluniau datblygu ysgol, adran a blwyddyn. Bydd y fformat hwn yn ddogfen weithio fyw, ac yn cynnwys y dolenni diweddaraf at dystiolaeth, wrth iddi gael ei chasglu. Bydd hefyd yn haws i lywodraethwyr ddod o hyd i’r ffordd er mwyn iddynt allu darparu cymorth effeithiol i’r ysgol.  

Bydd dysgu proffesiynol yn cael ei fireinio ymhellach trwy friffiau addysgu a dysgu a bugeiliol yr ysgol, hefyd. Y nod yw galluogi staff i barhau i ddatblygu eu harfer eu hunain trwy ymchwil weithredu a rhannu arfer orau ar draws adrannau a meysydd dysgu a phrofiad. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd Gatholig Dewi Sant yn ysgol 3-11 cyfrwng Saesneg yng Nghwmbrân yn awdurdod lleol Torfaen. Mae gan yr ysgol ddalgylch eang ac mae’n gwasanaethu teuluoedd o’r ystod economaidd-gymdeithasol lawn. Mae 217 o ddisgyblion ar y gofrestr, ar hyn o bryd. Mae hyn yn cynnwys 22 o blant meithrin rhan-amser. Mae’r ysgol wedi’i threfnu’n 7 dosbarth amser llawn, 6 dosbarth un oedran ac un dosbarth oedran cymysg.

Daw bron pob un o’r disgyblion o gartrefi lle siaredir Saesneg fel yr iaith gyntaf. Mae tua 25% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae tua 5% o ddisgyblion yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae gan ryw 17% o ddisgyblion anghenion addysgol arbennig. Cyfradd gyfartalog presenoldeb dros gyfnod o 3 blynedd yw 95.5%.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r ysgol wedi datblygu ymagwedd at ddysgu proffesiynol gyda ffocws cryf ar addysgu a dysgu medrau Cymraeg. Yn 2019, ymgymerodd yr arweinydd Cymraeg â rhaglen sabothol yn llwyddiannus i wella’i gwybodaeth a’i hyder i siarad Cymraeg trwy raglen Cymraeg Mewn Blwyddyn. Ar ôl cwblhau’r rhaglen, ymunodd yr ymarferwr â rhaglen ysgol nos dros gyfnod o ddwy flynedd, a atgyfnerthodd ei medrau presennol ac ehangu ei gallu fel siaradwr Cymraeg ymhellach. Darparodd hyn blatfform cadarn i’w galluogi i uwchsgilio staff a disgyblion o fewn yr ysgol ac ar draws y clwstwr yn ei rôl fel Arweinydd Strategol y Gymraeg.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Datblygu dwyieithrwydd yn Ysgol Dewi Sant

  • Nododd archwiliad o fedrau staff fod angen hyfforddiant i feithrin gallu’r tîm. Neilltuwyd amser bob wythnos mewn cyfarfodydd dysgu proffesiynol i gyflwyno a diwygio patrymau iaith mewn sesiynau â ffocws. Yn ychwanegol, cyflwynwyd ‘Brawddeg y Pythefnos’ ar gyfer y staff, i ymestyn eu patrymau iaith. Roedd yr ymadrodd hwn yn amrywio o orchmynion i batrymau brawddeg y gellir eu cymhwyso ar draws y cwricwlwm ac ym mhob agwedd ar fywyd bob dydd yr ysgol. Roedd codau QR sy’n cael eu harddangos mewn ystafelloedd dosbarth ac o gwmpas yr ysgol yn gyfeiriad gweladwy i gynorthwyo staff, hefyd. 

  • Yn 2022, manteisiodd yr arweinydd Cymraeg ar y cyfle ar gyfer dysgu proffesiynol pellach trwy raglen sabothol Llywodraeth Cymru. Am ddeuddydd yr wythnos, mae’r ymarferwr yn gweithio mewn ysgol cyfrwng Cymraeg leol i ddatblygu ei medrau llafaredd ymhellach ac arsylwi’r amrywiaeth o addysgegau a ddefnyddir i ymgorffori patrymau iaith. 

  • Wedyn, caiff y medrau a’r addysgegau hyn eu rhoi ar waith yn Ysgol Dewi Sant. Mae’r arweinydd Cymraeg yn cyflwyno patrymau brawddeg ac ymadroddion dwyieithog sy’n gysylltiedig â thestunau’r ysgol, ac yn cael eu cymhwyso ym mhob maes dysgu. Mae’r ymagwedd hon wedi bod yn allweddol i ymestyn y dysgu dwyieithog ymhellach, gyda phatrymau iaith yn cael eu cymhwyso’n ddi-dor ar draws yr holl feysydd dysgu gan staff a dysgwyr.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

  • Mae gallu staff i ddefnyddio a chymhwyso eu gwybodaeth am batrymau a gorchmynion Cymraeg yn hyderus ar draws y cwricwlwm, ac mewn tasgau dilys a phwrpasol, wedi gwella’n sylweddol. Mae natur ddwyieithog gwersi yn gryfder ar draws yr ysgol.  

  • Yn aml, mae dysgwyr yn defnyddio cyfuniad o ymadroddion Cymraeg a Saesneg yn eu gwaith ar draws y cwricwlwm. Mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion yn datblygu medrau Cymraeg cryf ac yn hyderus a balch i fod yn Gymry.

  • Mae’r ‘Criw Cymraeg’ yn ymgymryd â’u rolau arwain yn frwd ac maent yn ganolog i amlygu a dathlu’r defnydd o Gymraeg llafar ar draws yr ysgol. Mae disgyblion yn cynllunio a chyflwyno digwyddiadau ar gyfer cymuned yr ysgol, fel y ‘Caffi Cymraeg’, gan eu galluogi i ddefnyddio ac arddangos eu medrau Cymraeg mewn cyd-destunau dilys. Yn ychwanegol, caiff y Gymraeg ei hyrwyddo’n gadarnhaol ar yr iard trwy ddefnyddio gorsaf gerddoriaeth symudol i staff a disgyblion fwynhau amrywiaeth eang o ganeuon Cymraeg. Dyfarnwyd y ‘Wobr Arian’ yn llwyddiannus i’r ‘Criw Cymraeg’ ym mis Mehefin 2022.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

  • Yn 2020, ymgymerodd yr arweinydd â rôl Hyrwyddwr Sabothol Cymraeg, gan rannu arfer orau gyda chydweithwyr o bob cwr o’r rhanbarth. Yn 2021, lledaenwyd arfer dda yn benodol i’n hysgolion clwstwr trwy rôl Arweinydd Clwstwr. 

  • Cyfarfu’r Arweinydd Cymraeg â chydweithwyr yn eu hysgolion i ennill dealltwriaeth fanwl o’u darpariaeth bresennol, eu cryfderau a’r meysydd a nodwyd ganddynt sydd angen eu datblygu.

  • Llywiodd hyn gynllun gweithredu ar gyfer cymorth pwrpasol i gynorthwywyr addysgu, wedi’i deilwra yn unol â’r anghenion a’r ceisiadau ar gyfer pob ysgol. Roedd cynnwys y sesiynau hyfforddi yn amrywio o ddefnyddio Cymraeg sylfaenol a Chymraeg achlysurol i Gymraeg yn yr awyr agored ac ar draws y cwricwlwm.

  • Cyflwynwyd yr hyfforddiant gan ddefnyddio ystod o addysgegau i uwchsgilio ymarferwyr. Roedd amrywiaeth o ganeuon, rhigymau ac ‘ymateb corfforol cyflawn’ (TPR) yn cefnogi datblygiad ymadroddion a phatrymau brawddeg newydd yn effeithiol. Cafodd pob ymarferwr gronfa o ddeunyddiau ac offer gweledol i gyfeirio atynt yn eu lleoliadau eu hunain.   

  • Mae adborth gan gydweithwyr yn dangos bod yr hyfforddiant teilwredig wedi gwella’u dealltwriaeth o’r Gymraeg, a’u hyder i’w defnyddio. Mae hefyd wedi cael effaith gadarnhaol yn eu lleoliadau trwy gymell aelodau eraill o’u tîm i ddefnyddio’r gronfa adnoddau.

  • Mae’r Arweinydd Cymraeg yn parhau i weithio gydag Arweinwyr Cymraeg y clwstwr i ddarparu deunyddiau hyfforddiant i gefnogi dysgu proffesiynol o fewn eu hysgolion.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Mae Ysgol Gynradd Santes Gwladys Bargoed, sydd wedi’i lleoli ar ochr ogleddol tref Bargoed ym Mwrdeistref Sirol Caerffili, yn gwasanaethu disgyblion mewn ardal Cymunedau yn Gyntaf. Mae 433 o ddisgyblion ar y gofrestr, a 79 o blant yn y dosbarth Meithrin. Mae mwyafrif y disgyblion o gefndir ethnig gwyn a’r gweddill o grwpiau ethnig cymysg. Mae 27.4% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, a nodwyd bod gan 8.8% ohonynt anghenion dysgu ychwanegol (ADY). Mae tri y cant o ddisgyblion yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol, ac nid yw unrhyw ddisgyblion yn siarad Cymraeg fel iaith gyntaf.     

Yn gyffredinol, mae disgyblion yn dechrau yn y dosbarth Meithrin ymhell islaw’r deilliannau disgwyliedig ym mhob maes dysgu. O ganlyniad, mae’r ysgol yn rhoi pwys uchel ar ddarpariaeth y Blynyddoedd Cynnar. Mae’r dyheadau sydd ganddynt ar gyfer yr holl ddisgyblion, ni waeth beth yw eu hoedran, yn sicrhau eu bod yn cyflawni’r safonau uchaf o’r cychwyn.   

Mae staff yn deall pwysigrwydd hyrwyddo’r egwyddorion, yr ymagweddau a’r gwerthoedd a ddisgwylir o oedran cynnar ac wrth i ddisgyblion symud ymlaen trwy’r ysgol. O ganlyniad, gwneir pob ymdrech i annog ymgysylltiad disgyblion a’u mwynhad o ddysgu, tra’n meithrin eu hannibyniaeth ar yr un pryd. O ddiwrnod cyntaf disgybl, mae’r ysgol yn cyflwyno neges gyson eu bod yn dod i’r ysgol i ddysgu, a bod dysgu yn ddifyr ac yn hwyl. Mae hyn yn sefydlu’r meddylfryd sydd gan ddisgyblion trwy gydol eu cyfnod yn yr ysgol.   

Mae’r ysgol yn sefydlu arferion dyddiol sy’n meithrin synnwyr disgyblion o les a diogelwch. Mae sicrhau bod disgyblion yn dod i mewn i amgylchedd tawel a hapus yn hanfodol os ydynt am ddysgu’n effeithiol. Mae’r ysgol yn cynnwys cyfleoedd rheolaidd i ddisgyblion ganu gan ei fod yn gwella teimladau cadarnhaol o les o fewn y lleoliad. 

Natur y strategaeth neu’r gweithgarwch y nodwyd ei fod yn arfer sy’n arwain y sector

Mae’r ysgol yn rhoi pwys ar ei sesiynau cysylltu. Cynhelir y sesiynau hyn cyn i ddisgyblion ddechrau yn y dosbarth Meithrin, gan feithrin perthnasoedd â rhieni a gofalwyr a’u galluogi i ymgyfarwyddo â’u hamgylchedd newydd. Mae system mynediad graddol hefyd yn cyfrannu at ddisgyblion yn datblygu synnwyr o les, sydd nid yn unig yn eu galluogi i feithrin perthnasoedd ond hefyd i gaffael hyder cynyddol. Mae’r ysgol yn sefydlu annibyniaeth gynnar wrth i ddisgyblion bontio rhwng dosbarthiadau a symud o’r dosbarth cyn-Meithrin i’r dosbarth Meithrin, a’r dosbarth Meithrin i’r dosbarth Derbyn. Mae’r ysgol yn sicrhau bod disgyblion sydd angen cymorth ychwanegol yn elwa ar gyfnod pontio estynedig sy’n eu galluogi i ymgartrefu’n hapus yn eu hamgylchedd newydd. 

Cydnabyddir bod llais y disgybl yn hanfodol i ddatblygu dysgu’n annibynnol. Mae staff yn gwerthfawrogi’r hyn mae disgyblion ei eisiau o’u hamgylchedd dysgu ac yn neilltuo amser i drafod hyn gyda nhw. Y synnwyr hwn o berchnogaeth sy’n hyrwyddo parch y disgyblion am yr amgylchedd: caiff y gwerthoedd a’r rheolau sydd eu heisiau ar blant eu creu ar y cyd â rhai’r ysgol.   

Mae adran Blynyddoedd Cynnar yr ysgol wedi mabwysiadu’r cwricwlwm ar gyfer lleoliadau nas cynhelir, gyda phob un o’r staff yn cael hyfforddiant ar arweiniad Galluogi Dysgu. O ganlyniad, mae staff wedi caffael dealltwriaeth gadarn o’u rôl yn datblygu medrau ac annibyniaeth disgyblion trwy arsylwi effeithiol. Mae staff yn defnyddio ‘sylwi, dadansoddi ac ymateb’ y cylch arsylwi, sy’n rhoi’r plentyn yn ganolog i ddatblygu ei annibyniaeth. Mae staff yn gwerthfawrogi rôl yr Oedolyn sy’n Galluogi ac yn defnyddio adegau addysgadwy i alluogi disgyblion i ddod yn gynyddol annibynnol mewn Amgylchedd Effeithiol. Trwy fodelu, maent yn cynorthwyo disgyblion i ddefnyddio’r ardaloedd y maent yn dewis dysgu ynddynt yn effeithiol. Mae staff yn cynnwys diddordebau disgyblion mewn cynllunio profiadau difyr. Maent yn sicrhau bod disgyblion yn cael digon o amser i ddatblygu medrau mewn amgylchedd heb risgiau.  

Mae’r ysgol yn defnyddio adnodd cyhoeddedig i ddatblygu meddwl a meithrin gwydnwch a hyder disgyblion. Mae’r ysgol yn defnyddio arfer asesu ar gyfer dysgu yn effeithiol, gan sicrhau bod disgyblion yn gwybod bod eu cyflawniadau’n cael eu gwerthfawrogi, ac, yn ei hanfod, yn annog disgyblion i fyfyrio ar eu dysgu eu hunain, a’i asesu. 

Mae amgylcheddau dan do ac awyr agored yr ysgol yn galluogi disgyblion i gael mynediad at ardaloedd yn hawdd, gan ddatblygu eu hyder fel dysgwyr annibynnol ymhellach.  

Effaith ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr

O’u blynyddoedd cynnar ymlaen, mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion yn dangos lefel uchel o annibyniaeth, gan fanteisio ar y gwahanol ddarpariaethau â hyder. Maent yn dewis ardaloedd yr hoffent ymgysylltu â nhw, yn chwarae’n dda gyda’i gilydd, yn rhannu, ac yn cymryd eu tro. O ganlyniad, mae disgyblion yn cyflawni safonau dysgu uchel wrth iddynt symud trwy’r ysgol. 

Mae gwaith grŵp, a gyflwynir yn nosbarthiadau blynyddoedd cynnar yr ysgol, yn helpu atgyfnerthu cysyniad disgyblion ohonyn nhw eu hunain fel dysgwyr llwyddiannus. Maent yn gweld adegau lle mae’n ymddangos eu bod yn gwneud pethau’n anghywir fel cyfle i ailfeddwl, ac yn cydnabod bod hyn yn rhan hanfodol o ddysgu.  

Mae athrawon yn modelu strategaethau datrys problemau ac yn darparu cyfleoedd mentora ar gyfer disgyblion hŷn. Maent yn annog disgyblion i ddefnyddio’u prosesau meddwl eu hunain i gael atebion, yn dod yn gynyddol hyderus yn mynegi eu dewisiadau, gan gyfiawnhau eu canlyniadau, a myfyrio ar eu dysgu. Maent yn datblygu gallu i ddewis tasgau sy’n ymestyn eu medrau unigol.   

Yn unol â datganiad cenhadaeth yr ysgol, mae staff yn annog disgyblion i feddwl yn greadigol trwy ddrama, mathemateg ymarferol, ysgrifennu creadigol, athroniaeth ac elfennau o faes dysgu a phrofiad y Celfyddydau Mynegiannol. Mae pob un ohonynt yn ymestyn medrau, yn dyfnhau’r meddwl ac yn ymestyn hunaniaeth y disgyblion fel dysgwyr annibynnol. Mae disgwyliadau uchel pob un o’r staff yn gyrru meddylfryd y disgyblion o’r dosbarth Meithrin trwodd i Flwyddyn 6. 

Mae athrawon yn cynllunio cyfleoedd i ddisgyblion weithio’n annibynnol, yn ogystal ag ar y cyd, gan ddatblygu hyder ac ymestyn dysgu ar bob lefel. Maent yn dewis testunau sy’n ennyn diddordeb disgyblion ac yn eu galluogi i ddatblygu ystod o fedrau ar draws y cwricwlwm, gan ddarparu cyd-destunau dilys ac ystyr go iawn, sy’n hyrwyddo’r hyder sy’n ofynnol gan ddysgwyr annibynnol bob amser.   

O’u diwrnod cyntaf un yn Ysgol Santes Gwladys, cydnabyddir mai hunan-barch yw’r brif elfen wrth ddatblygu dysgwyr hyderus, llwyddiannus ac annibynnol. Caiff llwyddiant yr ymagwedd hon ei gadarnhau gan y safonau uchel iawn a gyflawnir erbyn diwedd eu cyfnod yn yr ysgol, er gwaethaf lefel yr anfantais yn y gymuned. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Mae Ysgol Gynradd Pont-lliw yn ysgol gynradd gymunedol sydd wedi’i lleoli ym mhentref Pont-lliw yn Nwyrain Abertawe.  

Mae’r ysgol yn darparu ar gyfer disgyblion rhwng tair ac un ar ddeg oed sy’n cael eu haddysgu mewn dosbarthiadau un oedran. Mae gan yr ysgol saith dosbarth un oedran a dosbarth meithrin yn y bore. Mae 223 o ddisgyblion ar y gofrestr ar hyn o bryd.  

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Ysgol Gynradd Pont-lliw yn ysgol anogol, hapus a gweithgar sy’n rhoi blaenoriaeth uchel i les ei staff a’i disgyblion. Mae arweinwyr wedi creu diwylliant cryf o gymorth ar y ddwy ochr wrth weithio gyda’i gilydd tuag at werthoedd craidd yr ysgol, sef ‘Parch, Gofal, Cymuned’. Rhennir y gwerthoedd hyn ar draws cymuned yr ysgol, ac maent yn annog parch a charedigrwydd rhwng staff a disgyblion. Mae staff yn sicrhau bod y gymuned leol yn rhan allweddol o fywyd a gwaith yr ysgol. O ganlyniad, mae’r ysgol yn ffurfio rhan ganolog o fywyd cymunedol a cheir diwylliant cryf o berthyn a balchder cymunedol. Wedi iddynt ddychwelyd ar ôl pandemig COVID-19, gwelodd staff fod llawer o ddysgwyr yn arddangos ymddygiadau gorbryderus. Ar ôl trafod eu pryderon gyda rhieni, daeth yn glir fod angen cymorth ychwanegol i rieni allu cael cymorth er mwyn gwella iechyd a lles y plant a’u teuluoedd. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae ethos Ysgol Gynradd Pont-lliw yn rhoi gwerth uchel ar y cyfraniad a wna rhieni a gofalwyr at fywyd yr ysgol a’r dysgu a ddarperir. Maent yn annog, yn datblygu ac yn dathlu perthnasoedd a chyfathrebu gyda dysgwyr, staff a’r gymuned leol fel mater o drefn ac yn systematig. Maent yn gweithio’n agos gyda rhieni a gofalwyr i sicrhau bod y tîm o amgylch y plentyn yn gryf a chefnogol. Gwneir hyn mewn llawer o ffyrdd trwy gydol y flwyddyn ysgol. 

Mae pryderon rhieni / gofalwyr bob amser yn cael eu gwerthfawrogi, a gweithredir yn unol â nhw. Mae’r ysgol yn gweithio’n agos gydag amrywiaeth o asiantaethau allanol, fel yr Hyb Cymorth Cynnar, i sicrhau bod teuluoedd bob amser yn gallu manteisio ar unrhyw gymorth ychwanegol y gallai fod ei angen arnynt ar unrhyw adeg benodol. Yn yr un modd, darperir parseli bwyd i’r rhai mewn angen i sicrhau bod cymorth ar waith hyd yn oed pan fydd y diwrnod ysgol yn dod i ben. Mae gan yr ysgol bolisi drws agored, lle caiff rhieni a gofalwyr eu hannog i siarad â staff am unrhyw gymorth sydd ei angen arnynt, ac fe gaiff staff eu hysbysu’n dda ynglŷn â sut i alluogi cymorth ychwanegol pan fydd angen. I gefnogi hyn, mae pob aelod o staff yn weladwy bob bore a gyda’r nos ar iard yr ysgol, felly gellir ymdrin ag ymholiadau a phryderon rhieni / gofalwyr mewn modd amserol. 

Mae’r ysgol wedi gweithio’n agos gydag ymarferwyr iechyd meddwl i ddarparu sesiynau iechyd a lles meddyliol ar gyfer cynorthwyo rhieni / gofalwyr â rheoli dicter a gorbryder. Roedd rhieni wedi nodi’r meysydd hyn lle roedd angen cymorth a strategaethau ychwanegol arnynt i’w defnyddio gartref er mwyn gwella bywyd teuluol. Darparwyd mynediad at wybodaeth a strategaethau ar gyfer rhieni, a chyswllt uniongyrchol gydag ymarferwr iechyd meddwl a lles. Cyflwynwyd gweithdy pontio Blwyddyn 6 i Flwyddyn 7 i gynorthwyo disgyblion a’u teuluoedd â’r heriau sy’n gallu codi yn sgil pontio i ysgol gyfun. Mae’r sesiynau hyn yn hygyrch ar wefan yr ysgol fel y gall rhieni / gofalwyr gyfeirio’n ôl atynt ar unrhyw adeg benodol. Mae hyn yn grymuso rhieni i gefnogi eu hiechyd meddwl eu hunain ac iechyd meddwl eu plant, trwy allu elwa ar wybodaeth, strategaethau a chymorth perthnasol. 

Wrth ddatblygu’r cwricwlwm, er enghraifft y Cwricwlwm i Gymru, ACRh, y Fframwaith Meddyliol ac Emosiynol, mae rhieni wedi cael eu cynnwys yn llawn â rhannu eu barn trwy holiaduron rheolaidd. Rhennir y dadansoddiad a’r ymateb i awgrymiadau gyda rhieni ac mae’n bwydo i’r cynllun datblygu ysgol. 

Bob tymor, rhoddir gwybod i rieni beth yw’r ‘Cwestiwn Mawr’ ar gyfer pob dosbarth, ac estynnir gwahoddiad iddynt rannu unrhyw arbenigedd a diddordebau a allai fod ganddynt er mwyn darparu cyfleoedd dysgu unigryw. Trwy hyn, mae rhieni’n cynnig sesiynau’n rheolaidd sy’n ennyn diddordeb y plant, gan amrywio o sut y caiff technoleg feddygol ei defnyddio i wella bywydau cleifion, i sut y caiff rhandiroedd lleol eu defnyddio i dyfu amrywiaeth o fwyd. Trwy’r sesiynau hyn, caiff dysgwyr gyfle i brofi gwahanol yrfaoedd, gan felly ehangu eu gorwelion a’u hysbrydoli ar gyfer eu gyrfaoedd yn y dyfodol. 

Caiff pontio rhwng dosbarthiadau ei gynllunio’n ofalus. Darperir cyfarfodydd pontio ar gyfer rhieni, lle byddant yn cael cyfle i gyfarfod â’r athro dosbarth nesaf, derbyn gwybodaeth bwysig a gofyn unrhyw gwestiynau a allai fod ganddynt. Mae’r ysgol yn cynnal boreau coffi ar gyfer rhieni disgyblion sy’n dechrau yn y dosbarthiadau meithrin a derbyn, i sicrhau bod perthnasoedd cadarnhaol a chysylltiadau cryf â rhieni / staff yn cael eu hannog a’u datblygu cyn gynted ag y bo modd. Yn ogystal â’n nosweithiau rhieni rheolaidd ac addysgiadol, mae’r ysgol yn croesawu rhieni i’r ysgol ar gyfer sesiynau ‘Edrych ar Lyfrau’ gyda’u plant. Yn ystod y sesiynau hyn, mae’r plant yn trafod eu taith ddysgu gyda rhieni / gofalwyr, ac mae athrawon wrth law i ddathlu’r llwyddiannau gyda theuluoedd. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r data canlynol o holiaduron rhieni a anfonwyd ar gyfer y Fframwaith Meddyliol ac Emosiynol: 

  • Mae’r staff yn trafod pwysigrwydd lles emosiynol a meddyliol gyda rhieni / gofalwyr yn rheolaidd: 98% 
  • Mae’r ysgol yn rhannu ei pholisïau gyda rhieni / gofalwyr i’n helpu i ddeall ymagwedd yr ysgol at les emosiynol a meddyliol: 98% 
  • Mae’r ysgol yn casglu adborth gan rieni / gofalwyr yn rheolaidd: 100% 
  • Mae’r ysgol yn rhoi cyfleoedd i rieni / gofalwyr fod yn rhan o ddatblygiad yr ysgol trwy arolygon, nosweithiau rhieni / gofalwyr, holiaduron, er enghraifft: 100% 
  • Mae’r ysgol yn gwrando ar lais rhieni: 100% 
  • Mae’r ysgol yn gwahodd gwahanol ymwelwyr i’r ysgol i hyrwyddo lles emosiynol a meddyliol, e.e. Young Minds, Nyrs Ysgol, ac ati. 100% 
  • Mae’r ysgol yn gweithio gyda chymuned yr ysgol gyfan, e.e. disgyblion, rhieni / gofalwyr, i ddatrys materion, ac yn hyrwyddo perthnasoedd cadarnhaol: 100% 
  • Mae rhieni / gofalwyr yn deall ymagwedd yr ysgol at ddatblygu amgylchedd cadarnhaol ar gyfer disgyblion yn yr ysgol: 100% 
  • Mae rhieni / gofalwyr yn deall ymagwedd yr ysgol at ddatblygu amgylchedd cadarnhaol ar gyfer disgyblion yn yr ysgol: 100% 
  • Mae’r ysgol yn rhannu gwybodaeth gyda rhieni / gofalwyr i gynorthwyo ein plant pan fydd angen cymorth ychwanegol arnynt: 98% 
  • Mae rhieni’n gwybod at bwy i droi yn yr ysgol am gymorth os bydd ei angen arnom: 98% 
  • Caiff rhieni gyfle i siarad yn agored am eu lles emosiynol a meddyliol gydag aelodau staff: 98% 
  • Caiff rhieni gyfle i fynegi eu syniadau i gefnogi’r ysgol: 100% 

The following data is from the school’s parental questionnaires:  

  • Mae’r ysgol yn helpu fy mhlentyn i fod yn annibynnol a chyfrifol – 100%   
  • Mae’r ysgol yn hyrwyddo iechyd meddwl da – 99%  
  • Mae fy mhlentyn yn mwynhau’r ysgol – 100%  
  • Mae fy mhlentyn yn cael cymorth a her briodol – 99%  
  • Gweledigaeth yr ysgol yw “Plannu’r hadau ar gyfer tyfu am oes” ochr yn ochr â’i gwerthoedd, sef parch, gofal a chymuned. Gwelir gweledigaeth yr ysgol yn ymarferol – 99%  
  • Ceir cyfathrebu da gan yr ysgol i roi gwybod i rieni am yr hyn sy’n digwydd – 99% 

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol wedi rhannu’i harfer effeithiol gydag ysgolion eraill yn y clwstwr lleol ac ar draws yr awdurdod lleol. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Canolfan Addysg Y Bont yn ysgol arbennig 3-19 sydd wedi ei lleoli yn nhref Llanfefni a hi yw’r unig ysgol arbennig gydaddysgol sydd yn gwasanaethu Ynys Môn. Mae’r disgyblion a myfyrwyr yn rhychwantu sbectrwm eang o anghenion sy’n cynnwys awtistiaeth, anawsterau cyfathrebu ac anableddau corfforol ac mae rhai yn gallu dangos ymddygiadau sy’n herio. Mae 125 o ddisgyblion ar y gofrestr ar hyn o bryd, mae 28% yn ferched a 72% yn fechgyn, o’r rhain mae 45% yn gymwys i ginio am ddim. Gwelwyd cynnydd o 35% mewn disgyblion yn ystod y pedwar blynedd ddiwethaf. Cymraeg ydi prif Iaith yr ysgol. Mae 64 o staff yn gweithio yn yr ysgol. 

Nod yr ysgol yw cynorthwyo disgyblion i gyflawni eu llawn botensial trwy leihau agweddau negyddol eu hanabledd mewn amgylchedd sy’n cynnig cynhesrwydd, diogelwch, cysondeb a dealltwriaeth. Er mwyn cyflawni hyn rydym yn cynnig cwricwlwm strwythuredig, eang, cytbwys, perthnasol gan ddarparu profiadau a sgiliau i fyfyrwyr ddatblygu cymaint o annibyniaeth â phosibl. Mae gan ein disgyblion fynediad at hinsawdd addysgu ddigyffro a chyson, sydd yn llwyddo i ymateb i’w hanghenion dysgu a gofal unigol ychwanegol a mynd i’r afael â’u diagnosis. Mae cyfathrebu’n effeitiol ar sawl lefel yn ffactor allweddol. Mae gennym ddisgwyliadau uchel ac rydym yn credu bod partneriaeth agored ac onest gyda rhieni/uned deuluol a hefyd gydag ystod eang o asiantaethau allanol yn allweddol i gyflawni ein nodau a bwriadau dysgu cytunedig. 

Mae gan bob disgybl yn yr ysgol ddatganiad ADY (5%) a/neu Gynllun Datblygu Ysgol (95%). Mae’r ysgol wedi’i threfnu i dri phrif grŵp – Meithrin/Cynradd (7 dosbarth), Uwchradd (7 dosbarth), a dosbarth gofal arbennig. Mae’r holl ddisgyblion yn dilyn un neu ragor o’n 4 llwybr dysgu, sef y Llwybr Anffurfiol (gan gynnwys Cyn-Anffurfiol), Lled-ffurfiol neu Ffurfiol. Mae’r ysgol wedi ymgorffori Cwricwlwm i Gymru drwy asio’r llwybrau dysgu i’r ddarpariaeth arbenigol. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Gwnaethpwyd y penderfyniad i gynllunio ar gyfer gosod ffocws sylweddol ar ddatblygiad proffesiynol holl staff yr ysgol yn 2018. Mewn hinsawdd gynyddol hesb, ble mae/roedd gallu a chapasiti gwasanaethau eraill i gynnig mewnbwn a chefnogaeth i’r ysgol yn lleihau, cytunwyd bod angen i’r ysgol mynd ati i fod yn fwy hunan cynhaliol a sicrhau gwell dycnwch ac ansawdd i’r ddarpariaeth a’r gefnogaeth fewnol. 

Golyga hyn y byddai’r ysgol mewn gwell sefyllfa wrth ymateb yn flaengar ac yn gynhwysfawr er mwyn cynnal, ymestyn a gwella’r ddarpariaeth. Yn ogystal, rhoddwyd pwyslais penodol  ar y gynhaliaeth arbenigol yn gyffredinol, gan fod pwyslais arbennig ar ofal, lles ag iechyd mewn lleoliad addysgol o’r fath. Teimlad arweinwyr yr ysgol oedd bod datblygiadau o fewn y sector arbennig bellach yn digwydd yn aml ac yn gyflym ar draws yr ystod anghenion ychwanegol, a bod yna ddyletswydd arnynt i alluogi ymateb mwy effeithiol draws ysgol. Adlewyrchwyd hwn yn bennaf wrth i ddata ysgol ddangos yn glir y cynnydd sylweddol yn lefel anghenion y disgyblion, h.y. roeddynt yn gynyddol fwy dwys a chymhleth wrth gychwyn yn yr ysgol. Er enghraifft, bu cynnydd o 22% o ddisgyblion di-iaith ag awtistiaeth. Yn syml, penderfynwyd fod rhaid datblygu a gweithredu mewn ffordd fwy addas, arbenigol ac unigol, er mwyn osgoi gorddibyniaeth ar asiantaethau allanol. 

Magwyd a gwreiddiwyd consensws cadarn y bydd yr ysgol yn medru rheoli a monitro ansawdd a chysondeb y ddarpariaeth yn fwy effeithiol drwy gyflwyno sustemau a dulliau addysgu fyddai’n gwell adlewyrchu naratif a sefyllfa bresennol yr ysgol. Byddai hyn hefyd yn arwain at sefydlu gwell hyder yn ein trefniadau ymyrraeth gynnar a rhaglenni ymyrraeth  byddai’n targedu unigolion a grwpiau penodol. Roedd hyn hefyd yn cyd-fynd gyda chychwyn taith yr ysgol, wrth ddod i benderfyniadau cychwynnol ar ddatblygiad Cwricwlwm i Gymru o fewn yr ysgol. 

Aethpwyd ati i fuddsoddi amser ag arian mewn ystod eang o unigolion ag hyfforddiant arbenigol er mwyn gwireddu’r weledigaeth o gymuned ysgol sydd yn fwy hunan cynhaliol, fyddai hefyd yn ei dro yn arwain at hinsawdd barhaus o gynaladwyedd o fewn a thu hwnt i’r ysgol. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Arfarnwyd y ddarpariaeth, gan adnabod agweddau a meysydd ble roedd yr ysgol yn ystyried ei hun yn or-ddibynnol ar fewnbwn asiantaethau allanol. Yn greiddiol i’r amcan oedd adnabod arweinwyr ar bob lefel, gan gynnwys meysydd arbenigol, ble roedd lefel uchel o gymhelliant a pharodrwydd i uwchsgilio yr aelod staff yn angenrheidiol. Er mwyn hyrwyddo hyn roddwyd mwy o berchnogaeth a hynni’n wasgaredig i’r gweithlu, wrth iddynt gymryd fwy o gyfrifoldeb yn eu datblygiad proffesiynol parhaus. Rhannwyd y weledigaeth o fod yn ganolfan o ragoriaeth yn gyson, gan fapio’n glir y deilliannau fyddai’n dylanwadu’n ffafriol a dros gyfnod estynedig ar ansawdd y ddarpariaeth. Yn ganolog i’r weledigaeth oedd y ddamcaniaeth bod arweinwyr yn datblygu arweinwyr eraill. 

Yn anochel, roedd angen trafodaethau anffurfiol a ffurfiol gonest ac agored ar gychwyn cyflwyno’r strategaeth, gyda ffocws penodol ar adnabod unigolion, llunio amserlen DPP ac adnabod ffynonellau ariannu. Mae’n briodol nodi pwysigrwydd y gwaith ymchwil sydd yn allweddol wrth adnabod darparwyr addas o safon wrth ystyried natur arbennig y sector. Roedd angen sylw gofalus wrth ystyried unrhyw gynllun costio yn y Cynllun Gwella Ysgol. 

Amlygwyd dwy ffrwd amlwg i’r strategaeth; sef datblygu arweinwyr ar bob lefel a datblygu unigolion i arwain ar agweddau arbenigol. Wrth glustnodi arweinwyr i ddatblygu, bu rhaid cynnal trafodaethau agos gyda’r consortiwm i gefnogi’r amcan. Hyffroddwyd a chymhwyswyd 35 o staff mewn amrywiol feysydd dros gyfnod o 5 mlynedd a hyd at y presennol. Mae’n werth nodi bod yr ysgol wedi ystyried y risg, a chynllunio ar gyfer staff sydd yn debygol iawn o symud ymlaen (oherwydd dyrchafiad/ymestyn gyrfa), gan fod hyn yn greiddiol i’r cysyniad o greu cynaladwyedd o fewn y ddarpariaeth. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Dros gyfnod o amser ag yng nghyd-destun yr ystod uwch-sgilio, cryfhawyd y ddarpariaeth ar bob lefel ar draws ysgol. Dilyniant naturiol i hyn oedd yr effaith gadarnhaol iawn ar safonau’r dysgwyr, gan gynnwys eu hiechyd a lles. Mae hyn yn cynnwys; 

  • Bron pob un disgybl yn gwneud cynnydd nodweddiadol o’i man cychwyn, gan gynnwys mewn llafaredd, darllen a rhifedd. 

  • Cynnydd cadarn yn medrau cyfathrebu y rhan fwyaf o ddisgyblion ac y neu cyfranogiad. 

  • Cynnydd yn ansawdd rhyngberthnasu cadarnhaol disgyblion, eu hymddygiad a’u gallu i fynegi eu teimladau a rheoli eu hemosiynau. 

  • Datblygiad cadarnhaol ym medrau dysgu annibynnol disgyblion dros amser.

  • Cynnydd yn yr ystod o achrediadau a gynigir, ac mae data yn dangos cynnydd mewn cyrhaeddiad. 

  • Ychydig iawn o ddisgyblion wedi gwneud cynnydd arwyddocaol dros amser ac wedi trosglwyddo i ysgolion prif-lif yn llawn amser. 

  • Cynnydd yn nisgwyliadau athrawon o’u disgyblion. 

  • Cryfhau sylweddol i’r cydberthynas rhwng disgyblion a’r staff, a thystiolaeth glir fod gan staff adnabyddiaeth dda iawn o gryfderau ac anghenion eu disgyblion. 

  • Y cynllun DPP wedi creu ymdeimlad cryf o gydweithio fel tîm.  

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Blaenoriaethwyd rhaglen fewnol o rannu arfer dda. Mae hyn wedi arwain at raglen o ddatblygiad proffesiynol cyson sydd yn gyrru gwelliant parhaus ar lawr dosbarth, ac sydd yn rhychwantu’r ystod arlwy diwrnodau HMS yr ysgol. Mae’r holl staff, boed yn newydd, yn ddibrofiad neu fel arall yn cael eu hannog i ‘daro i mewn’ i sesiynau ble mae arweinwyr yn arwain y dysgu. Yn aml cynhelir sesiynau hyfforddi ol-ysgol, a gweithredu’r sustem barhaus o gynnal sesiynau atgoffa a/neu anwytho. Prif ganlyniad medru trefnu hyfforddwyr cymwys yn fewnol i arwain ar hyfforddiant ydi bod modd bod yn hyblyg o ran amser, bod modd targedu unigolion a/neu grwpiau yn gyflym heb yr angen i ystyried cost neu faterion ymarferol megis gofod a darparwyr. Mae hyn hefyd yn creu mwy o amser i arweinwyr fynd i’r afael ar flaenoriaethau amgen sydd angen sylw. 

Mae’r ysgol yn rhannu arfer dda ac yn cynghori ysgolion prif-lif ble’r mae’r angen yn codi ac amser yn caniatáu. Yn aml mae athrawon a/neu cymhorthyddion o sefydliadau eraill yn ymweld er mwyn gweld yr arfer dda ar waith, ac er mwyn sefydlu rhaglenni ymyrraeth debyg. Mae arweinwyr o fewn yr ysgol yn cynghori ysgolion ar lunio Cynlluniau Datblygu Unigol effeithiol wrth i’r Bil ADY ddod i rym statudol. Rhenni’r arfer dda’r ysgol ymhlith rhanddeiliaid allweddol megis ysgolion arbennig y ranbarth, Gwasanaethau Arbenigol Plant a cholegau lleol, mae hyn yn cael effaith pwrpasol ar hyrwyddo unrhyw gynlluniau trosiannol neu drefniadau gofal sydd yn gyffredin rhwng sefydliadau.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Crëwyd Consortiwm Grŵp Llandrillo Menai ar ôl uno Coleg Llandrillo a Choleg Menai yn 2012. Ers yr arolygiad blaenorol gan Estyn ym mis Tachwedd 2013, cafodd Hyfforddiant Gogledd Cymru ei gaffael gan Grŵp Llandrillo Menai yn 2019. Daeth Grŵp Llandrillo Menai yn ddarparwr arweiniol Llywodraeth Cymru (LlC) ar gyfer cyflwyno rhaglenni prentisiaethau ar ddechrau’r contract newydd yn 2021. Mae’n gweithio gyda rhwydwaith bach o bartneriaid cyflenwi ac is-gontractwyr.

Mae aelodau presennol o Gonsortiwm Grŵp Llandrillo Menai yn cynnwys Grŵp Llandrillo Menai, Hyfforddiant Arfon Dwyfor, Hyfforddiant Gogledd Cymru, Achieve More Training, Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru, Tempdent a Sgil Cymru.

Mae contract presennol Consortiwm Grŵp Llandrillo Menai ar gyfer cyflwyno rhaglenni prentisiaethau dysgu yn y gwaith yn werth £13.15m yn 2022 i 2023. Mae’r consortiwm yn cyflwyno rhaglenni ledled gogledd Cymru yn bennaf, gydag ychydig bach o ddarpariaeth yng Ngheredigion.

Mae Consortiwm Grŵp Llandrillo Menai yn cyflwyno prentisiaethau ar draws y sectorau canlynol:

  • Amaethyddiaeth a’r Amgylchedd
  • Busnes a Rheoli
  • Arlwyo a Lletygarwch
  • Gwasanaethau Gofal Plant  
  • Gwasanaethau Adeiladu  
  • Diwylliant, y Cyfryngau a Dylunio
  • Technoleg Ddigidol
  • Ynni
  • Peirianneg
  • Gwasanaethau Addysg a Gwybodaeth
  • Bwyd a Diod
  • Gwallt a Harddwch
  • Gofal Iechyd  
  • Gwasanaethau Iechyd a Gofal Cymdeithasol
  • Gwasanaethau Cyfreithiol ac Ariannol
  • Gwasanaethau Bywyd
  • Gwasanaethau Eiddo
  • Gwasanaethau Cyhoeddus
  • Manwerthu
  • Teithio, Twristiaeth a Hamdden  

Adeg yr arolygiad, roedd gan y consortiwm tua 2,800 o ddysgwyr yn y gwaith yn ymgymryd â hyfforddiant ar raglenni prentisiaethau wedi’u hariannu gan Lywodraeth Cymru.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Consortiwm Grŵp Llandrillo Menai yn eang iawn o ran ei ddarpariaeth a’i wasgariad daearyddol. Un o fanteision allweddol y consortiwm yw arbenigedd cyfoethog ac eang ei staff, ac mae rhannu arfer dda a mynd i’r afael â meysydd cyffredin i’w datblygu wedi bod yn thema allweddol ar gyfer gweithgareddau dysgu proffesiynol ers dechrau’r bartneriaeth. 

Er mwyn hwyluso rhannu arbenigedd a datblygu medrau ymhellach, dechreuodd y Consortiwm gyflwyno diwrnodau datblygiad staff ar draws y consortiwm ym mis Mai 2012. Mae hyn yn rhoi cyfle i’r holl staff cyflwyno ar draws y Consortiwm gyfarfod ac ymgymryd ag amrywiaeth o weithgareddau dysgu proffesiynol.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae’r consortiwm yn gweithio gyda’i gilydd yn effeithiol i benderfynu ar flaenoriaethau a themâu dysgu proffesiynol ar gyfer diwrnodau hyfforddi. Mae’r rhain wedi’u seilio ar adborth gan staff, dysgwyr a chyflogwyr.

Mae testunau a gwmpaswyd yn y dysgu proffesiynol diweddaraf yn cynnwys:

  • Medrau gwaith: sut i arloesi a medrau gwaith digidol  
  • Technolegau cynorthwyol: Cyflwyniad i ddarllen ac ysgrifennu
  • Ymwybyddiaeth o Awtistiaeth
  • Gwydnwch ac ymwybyddiaeth a chymorth iechyd meddwl
  • Dwyieithrwydd a Sgiliaith, gan gynnwys ymgorffori dwyieithrwydd mewn adolygiadau dysgu yn y gwaith
  • Defnyddio adnoddau Sgilliaith i ddatblygu medrau Cymraeg aseswyr a dysgwyr
  • Lles
  • Cymorth â dyslecsia: ffyrdd ymarferol o gynorthwyo dysgwyr â dyslecsia yn effeithiol
  • Rhoi adborth effeithiol i ddysgwyr gan ddefnyddio arfer dda i helpu aseswyr i ddarparu adborth mewn adolygiadau sy’n defnyddio targedau clyfar ac yn ymgorffori themâu trawsbynciol.

Wrth i’r consortiwm esblygu, mae ei ymagwedd at ddysgu proffesiynol wedi esblygu hefyd. Mae adborth staff a dysgwyr yn sbardun allweddol wrth bennu blaenoriaethau ar gyfer hyfforddiant, a thrafodir y rhain o fewn cyfarfodydd rheolwyr y consortiwm.

Mae’r consortiwm yn cydweithio i rannu cyflwyno ac adnoddau ar ystod o weithgareddau dysgu proffesiynol. Mae hyn yn galluogi’r consortiwm i fanteisio ar arbenigedd ar draws y bartneriaeth. Mae enghreifftiau allweddol yn cynnwys hyfforddiant ar draws y consortiwm ar ddiwygio ADY, ymwybyddiaeth o awtistiaeth, holi a gwahaniaethu effeithiol ac ymgorffori themâu trawsbynciol yn effeithiol. Mae’r berthynas weithio agos hon ar draws y consortiwm hefyd wedi galluogi partneriaid i gynorthwyo’i gilydd mewn datblygiadau cenedlaethol fel Digidol Anedig.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae adborth gan staff o gynadleddau a diwrnodau dysgu proffesiynol yn dangos bod staff wedi gwerthfawrogi’r cyfle i rwydweithio â chydweithwyr ar draws y consortiwm, i rannu arfer dda a meithrin perthnasoedd proffesiynol. Amlygodd llawer o fynychwyr fod y sesiynau a ganolbwyntiodd ar wydnwch, meddylfryd twf ac ymgysylltu â chyflogwyr yn hynod berthnasol a gwerthfawr. Roedd awydd clir am fwy mewn hyfforddiant wyneb yn wyneb, gyda sawl un yn nodi cymaint y gwnaethant fwynhau hyn.

Caiff yr adborth cadarnhaol gan staff ar eu dysgu proffesiynol ei gefnogi mewn arolygon dysgwyr a chyflogwyr, hefyd. Yn 2022/2023, gellir gweld effaith datblygiad staff ar themâu trawsbynciol, er enghraifft, yn y 98% o ddysgwyr sy’n cytuno bod darparwyr yn llwyddiannus wrth gynorthwyo dysgwyr i ddeall a pharchu pobl o wahanol gefndiroedd a diwylliannau. Mae’r datblygiad mewn medrau i gefnogi gwydnwch ac iechyd meddwl dysgwyr hefyd wedi cael effaith gadarnhaol ar ddysgwyr, gyda 95% yn cytuno bod y cymorth ar gyfer materion personol wedi’u helpu i aros mewn hyfforddiant. Yn ychwanegol, roedd deilliannau cyffredinol y consortiwm ar gyfer 2021/2022 uwchlaw’r cymharydd cenedlaethol terfynol, gyda chryfderau penodol wedi’u nodi mewn prentisiaethau sylfaen a phrentisiaethau uwch.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Rhennir adborth o ddigwyddiadau ar draws y consortiwm sy’n helpu llywio datblygiadau yn y dyfodol, ac mae’r Grŵp wedi sefydlu partneriaeth gymdeithasol leol ar gyfer dysgu proffesiynol yn ddiweddar i rannu syniadau a chyfeirio cyfleoedd dysgu yn y dyfodol.

Rhannwyd adborth o’r arolygiad yn y Rhwydwaith Rheolwyr Ansawdd Dysgu yn y Gwaith.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Consortiwm Dysgu yn y Gwaith sy’n cynnwys y partneriaid canlynol;  

  • Grŵp Llandrillo Menai  

  • Hyfforddiant Gogledd Cymru  

  • Hyfforddiant Arfon Dwyfor  

  • Achieve More  

  • Tempdent 

  • Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru  

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae aelodau’r consortiwm yn gweithio gyda’i gilydd yn dda i gytuno ar lefel y lles a’r cymorth cofleidiol y mae’n ei darparu i’w brentisiaid. Nododd y consortiwm yn glir pa gymorth, gan gynnwys arfer orau, y mae ei aelodau yn ei ddarparu i’w ddysgwyr. Maent yn defnyddio’r wybodaeth hon yn dda i gytuno ar ddarpariaeth gyffredinol y bydd pob partneriaeth yn ei chynnig i’w phrentisiaid. Wedi i’r cynnig presennol gael ei nodi a’i gytuno, cyflwynodd y consortiwm ddysgu proffesiynol helaeth i aseswyr i wneud yn siŵr eu bod wedi’u harfogi â’r wybodaeth a’r medrau i allu darparu cymorth cofleidiol i ddysgwyr. Mae’r consortiwm yn hyrwyddo’r cynnig i brentisiaid trwy’r Hyb lles ar-lein, postiadau e-bortffolio, cyfryngau cymdeithasol a sesiynau un i un gyda’u haseswyr. 

Gellir gweld effaith y cymorth trwy ymatebion cadarnhaol gan ddysgwyr pan ofynnir iddynt am eu lles mewn arolygon, teithiau dysgu ac mewn adolygiadau un i un gydag aseswyr.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae consortiwm dysgu yn y gwaith Grŵp Llandrillo Menai yn gwneud cynnig cyffredinol o gymorth cofleidiol lles, cymorth a chyngor ynghylch anghenion dysgu ychwanegol (ADY) i’r holl brentisiaid, ac arweiniad sy’n canolbwyntio ar 4 piler GLLM 4 y strategaeth lles.   

Mae’r holl brentisiaid newydd yn cwblhau cyfnod ymsefydlu sy’n amlinellu’r cymorth â lles ac ADY sydd ar gael iddynt yn gynhwysfawr. Mae ymsefydlu yn cynnwys diogelu a sut i roi gwybod i’r aelod priodol o staff am bryderon. Mae dysgwyr hefyd yn datblygu eu dealltwriaeth o Atal (Prevent) trwy gwblhau modiwlau dysgu ar-lein. Mae Grŵp Llandrillo Menai yn darparu mynediad at hyb lles a diogelu GLLM ar gyfer holl ddysgwyr y consortiwm. Mae’r adnodd hwn yn rhoi ystod eang o wybodaeth i brentisiaid am berthnasoedd iach, lles, sut i gysylltu a chadw’n egnïol, aflonyddu rhwng cyfoedion, camddefnyddio sylweddau, bwlio, rheoli arian a sut i gadw’n ddiogel. Mae’r hyb lles a diogelu yn darparu cymorth ar gyfer cyfeirio at asiantaethau ac elusennau allanol perthnasol a gwybodaeth am sut gall dysgwyr droi at y tîm lles o bell. 

Mae posteri diogelu ac amddiffyn plant yn weladwy ym mhob canolfan, gyda gwybodaeth sy’n cynnwys lluniau a rhifau cyswllt y tîm diogelu a gwybodaeth am les / llesiant a pha gymorth sydd ar gael i ddysgwyr, staff, rhieni ac ymwelwyr. Caiff yr holl bolisïau ar ddiogelu a gyda phwy i gysylltu mewn achosion am bryderon ynghylch diogelu eu rhannu gyda phrentisiaid mewn llyfrau ymsefydlu, e-bortffolios, ac ar fewnrwyd a gwefannau darparwyr. 

Mae’r consortiwm yn codi ymwybyddiaeth am ymgyrchoedd trwy wasanaethau a diwrnodau gwybodaeth. Efallai bod y diwrnodau hyn yn wahanol, yn dibynnu ar y darparwr, a pha mor aml y mae’r dysgwr yn mynd i ganolfan hyfforddi’r partner. Er enghraifft, byddai prentis sy’n cael ei asesu yn gyfan gwbl yn y gweithle yn gallu cael y wybodaeth hon ar-lein trwy’r calendr dysgwyr a’r hyb lles. 

Mae cynnig cyffredinol hefyd i’r holl ddysgwyr yn y gwaith ddefnyddio cyfleusterau pob partner i helpu gwella lles. Mae hyn yn cynnwys defnyddio canolfannau ffitrwydd GLLM, cyfle i fanteisio ar y cynnig brecwast cyffredinol a defnydd o lyfrgelloedd.  

Mae’r consortiwm wedi ymrwymo i hyrwyddo cynnig lles cyffredinol sydd yr un fath â’r cynnig cyffredinol a gaiff dysgwyr eraill. Trwy ddefnyddio eu cerdyn adnabod myfyriwr, mae’r cynnig cynhwysfawr hwn yn cynnwys cynhyrchion urddas mislif am ddim, mynediad i gampfeydd a llyfrgelloedd, a chymryd rhan mewn digwyddiadau cyfoethogi. Mae’r dull cyfannol hwn nid yn unig yn meithrin amgylchedd mwy cynhwysol a chefnogol, ond hefyd yn cyd-fynd ag egwyddorion tegwch a lles myfyrwyr a fabwysiadwyd gan bartneriaid y consortiwm.  

Mae’r consortiwm yn gweithio’n effeithiol i nodi anghenion dysgu ychwanegol dysgwyr unigol. Caiff aseswyr eu hyfforddi i nodi a chynorthwyo dysgwyr ag anghenion amrywiol, fel cyflwr y sbectrwm awtistiaeth, yn ogystal ag anawsterau dysgu eraill fel dyslecsia a dyspracsia. Mae arbenigwyr yn y darparwr ac mewn prifysgol gyfagos yn asesu anghenion dysgu dysgwyr y brentisiaeth sy’n cael eu cyfeirio atynt.  

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r cydweithio llwyddiannus hwn i roi cynnig lles cyffredinol i’r holl ddysgwyr yn y gwaith sy’n dilyn prentisiaethau yn y consortiwm wedi gwella darpariaeth i ddysgwyr a chynyddu cyflawniad yn sylweddol. Trwy flaenoriaethu buddsoddiad yn lles cyfannol dysgwyr, mae wedi creu amgylchedd cefnogol sy’n ymestyn ymgysylltu, yn lleihau straen dysgwyr, ac yn meithrin profiad dysgu cadarnhaol, sydd wedi cefnogi lefelau uchel o ddeilliannau prentisiaeth.  

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Rhwydwaith Rheolwyr Ansawdd Dysgu yn y Gwaith 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am y coleg

Mae Coleg Cambria yn goleg addysg bellach mawr yng ngogledd ddwyrain Cymru. Crëwyd y coleg ar ôl uno Coleg Glannau Dyfrdwy a Choleg Iâl ym mis Awst 2013. Mae ganddo bum campws ar draws Wrecsam, Sir y Fflint a Sir Ddinbych. Mae’r campysau sy’n cael eu defnyddio gan Goleg Cambria yng Nghei Connah, sy’n cynnwys canolfan chweched dosbarth Glannau Dyfrdwy; Iâl yn Wrecsam, sy’n cynnwys canolfan chweched dosbarth; Ffordd Y Bers yn Wrecsam; Llysfasi a Llaneurgain. Mae’r coleg yn cynnig ystod eang o gyrsiau sy’n cyflwyno rhaglenni o lefel cyn-mynediad i Lefel 7 ar draws ardal ddaearyddol fawr, gyda chyfleoedd ar gael ar y rhan fwyaf o gyrsiau i symud ymlaen i’r lefel nesaf, neu symud ymlaen i brentisiaethau ac addysg uwch. Mae’r cyrsiau hyn yn cynnwys: 

  • Safon Uwch 

  • Mynediad at addysg uwch 

  • Trin gwallt, harddwch, sba a therapïau cyflenwol 

  • Busnes 

  • Iechyd a gofal cymdeithasol a gofal plant 

  • Adeiladu, peirianneg a thechnolegau digidol 

  • Chwaraeon a gwasanaethau cyhoeddus 

  • Amaethyddiaeth a gofal anifeiliaid 

  • Medrau sylfaen a Saesneg ar gyfer Siaradwyr Ieithoedd Eraill 

  • Y cyfryngau a’r diwydiannau creadigol 

  • Lletygarwch ac arlwyo a theithio a thwristiaeth 

  • Medrau byw yn annibynnol 

Mae 11,701 o ddysgwyr wedi eu cofrestru yn y coleg, ac mae 8,154 o’r rhain wedi eu cofrestru ar ddarpariaeth addysg bellach. Mae gan y coleg 5,952 o ddysgwyr addysg bellach amser llawn, a 2,217 o ddysgwyr addysg bellach rhan-amser. O’r dysgwyr amser llawn, mae 4,541 yn dilyn cyrsiau galwedigaethol, a 1,411 yn dilyn cyrsiau addysg gyffredinol yn y canolfannau chweched dosbarth yn Iâl a Glannau Dyfrdwy. Mae’r coleg yn cyflogi 1,294 o staff. 

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Nododd y coleg gynnydd sylweddol mewn datgeliadau ac atgyfeiriadau iechyd meddwl a lles er 2019-2020, gyda’r pandemig yn amlwg yn effeithio ar ymateb i drawma mewn llawer o bobl ifanc. Hefyd, roedd niferoedd y disgyblaethau ar gyfer dysgwyr o’r ddengradd isaf yn fwy na’r rhai o ddengraddau eraill. Mae’r rhain yn ddysgwyr y nodwyd mai nhw sydd fwyaf tebygol o fod wedi cael profiadau niweidiol yn ystod plentyndod. O ganlyniad, rhoddodd y coleg ddull cynhwysfawr ar waith ar draws y coleg ar gyfer arfer sy’n ystyriol o drawma, sy’n cyd-fynd â’r Fframwaith Trawma dilynol ar gyfer Cymru. 

Datblygwyd y dulliau hyn trwy ‘Fethodoleg sy’n Ystyriol o Drawma’ a chânt eu cefnogi gan staff arbenigol a Strategaeth Coleg Cynhwysol. Mae’r fenter yn sicrhau bod staff wedi’u harfogi i gynorthwyo dysgwyr a chydweithwyr fel ei gilydd. Mae’r coleg wedi datblygu a rhoi cynllun gweithredu sy’n ystyriol o drawma ac amserlen codi ymwybyddiaeth a hyfforddiant ar waith ar draws y coleg. O ganlyniad i hyn, mae staff wedi cael eu hyfforddi’n dda ac yn defnyddio strategaethau cadarnhaol ac effeithiol sy’n cefnogi lles a chadw. Trwy ymchwil a hyfforddiant manwl, mae dulliau lles, prosesau’r coleg ac addysgu a dysgu wedi cael eu gweld trwy ‘lens sy’n ystyriol o drawma’,  sy’n arwain at arwyddion cynnar o les gwell ar gyfer staff a dysgwyr, fel ei gilydd. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae Coleg Cambria yn arloeswr enwebedig ar gyfer y sector yng Nghymru. Mae’r fenter hon yn flaengar ac yn berthnasol i’r hinsawdd bresennol o ran iechyd meddwl a lles. Mae’n ddull newydd ar gyfer cynorthwyo staff a dysgwyr trwy strategaethau sy’n ystyriol o drawma, tra’n galluogi ymrwymiad ar draws y coleg i wella profiad a chadw pobl y mae trawma yn cael effaith niweidiol arnynt. Gellir addasu’r dulliau hyn a’u rhoi ar waith mewn amrywiaeth o amgylcheddau dysgu.  

Fel rhan o’r fenter hon, comisiynodd y coleg ddatblygu Tystysgrif PG deilwredig mewn Trawma ac Ymlyniad. Galluogodd hyn i 14 aelod o staff arbenigol allweddol wneud gwaith ymchwil o fewn y coleg a thu hwnt, yn canolbwyntio’n benodol ar y glasoed a byd oedolion, ac effaith trawma ar addysg ôl-16.  

Mae’r fenter yn dangos prosesau nodi, rheoli, atgyfeirio a chymorth mewnol / allanol effeithiol ar gyfer dysgwyr a staff sydd â phroblemau iechyd meddwl. I nodi dysgwyr a allai elwa ar gael cymorth, mae dysgwyr yn cynnal arolwg lles sy’n gweithredu fel gwasanaeth atgyfeirio a chyfeirio, fel ei gilydd. Caiff cymorth iechyd meddwl ei frysbennu gan yr Ymarferwr Iechyd Meddwl a Lles, sydd â phrofiad helaeth mewn arfer sy’n ystyriol o drawma. Caiff yr holl atgyfeiriadau dysgwyr eu rheoli a’u monitro yn rhagweithiol. Mae’r coleg wedi datblygu Dull Graddedig Iechyd Meddwl sy’n Ystyriol o Drawma a phroses atgyfeirio ar gyfer staff a dysgwyr.  

Mae bron pob un o’r tiwtoriaid a’r staff cymorth wedi ymgymryd â hyfforddiant trawma cynhwysfawr, ac mae llawer ohonynt wedi manteisio ar yr hyfforddiant teilwredig ar-lein. Mae adborth yn dangos bod bron pob un ohonynt wedi gweld yr hyfforddiant yn addysgiadol a difyr, ac roeddent yn cytuno eu bod yn teimlo’n fwy hyderus yn cynorthwyo cydweithwyr a dysgwyr mewn ffordd sy’n ystyriol o drawma ar ôl yr hyfforddiant.   

Erbyn hyn, mae gan bob un o’r tiwtoriaid arbenigol Dystysgrif Lefel 7 PG mewn Trawma yn y Glasoed ac maent yn defnyddio’r wybodaeth hon i ddatblygu arfer a chynorthwyo dysgwyr yn briodol. Dywed pob un ohonynt fod hyn wedi gwneud gwahaniaeth sylweddol yn eu dealltwriaeth a’u dulliau asesu, yn enwedig gyda dysgwyr a fyddai wedi cael eu cynorthwyo trwy strategaethau ADHD yn unig fel arall.  

Caiff y fenter hon ei chymeradwyo trwy’r Uwch Dîm Arweinyddiaeth, ac mae’n cyd-fynd â Chynllun Strategol a Strategaeth Iechyd a Lles y coleg. Caiff cynnydd tuag at gwblhau’r targedau o fewn y cynllun gweithredu eu hadrodd i’r Uwch Dîm Rheoli. Mae pob un o’r rheolwyr, uwch reolwyr, arweinwyr a llywodraethwyr wedi ymgymryd â hyfforddiant ymwybyddiaeth sy’n ystyriol o drawma.  

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r fenter hon yn galluogi’r coleg i gael dealltwriaeth ddyfnach o brofiadau pob un o’r dysgwyr, a’r ffyrdd y dylai ymdrin â phob dysgwr ar sail angen. Un o’r elfennau sy’n ategu ei ddull sy’n ystyriol o drawma yw ymyrraeth gynnar trwy gymorth graddedig. Caiff lles dysgwyr ei nodi ar dair adeg allweddol o’r flwyddyn academaidd trwy arolygon a gefnogir. Mae hyn yn galluogi atgyfeirio amserol i wasanaethau cymorth.  

Mae’r dull hwn sy’n ystyriol o drawma nid yn unig wedi effeithio ar y ffyrdd y mae staff yn deall perthynas dysgwyr â thrawma, ond hefyd eu perthynas nhw eu hunain. Mae’n rhoi lles ac ymyrraeth i gefnogi iechyd meddwl yn ganolog i weithgareddau’r coleg, ac mae staff a dysgwyr yn elwa ar ffocws cyfannol ar draws y coleg ar hyn. Ers gweithredu Dull sy’n Ystyriol o Drawma, a ffocws cynyddol ar les cyffredinol, bu gostyngiad yn nifer y diwrnodau staff a gollir yn y coleg o ganlyniad i absenoldeb. Mae hefyd yn dechrau gweld effaith ar ddata disgyblu dysgwyr ac mae disgyblaethau o fewn y ddengradd isaf bellach yn deg â’r rhai o’r dengraddau uwch.  

Mae’r coleg wedi buddsoddi hefyd mewn gwella’i arlwy lles i gynorthwyo’r rhai sydd wedi profi trawma. Mae hyn yn cynnwys datblygu gofodau lles meddwl, cyflogi cynorthwywyr lles a Chydlynydd Iechyd Meddwl a Lles. 

Mae Dull llawn sy’n Ystyriol o Drawma wedi cael ei beilota mewn un gyfarwyddiaeth, lle mae’r holl staff cymorth a chyflwyno wedi cael eu hyfforddi mewn trawma ac ymlyniad. Mae adborth yn dangos cynnydd mewn deall trawma emosiynol a mwy o hyder yng ngallu staff i gynorthwyo dysgwyr yn yr ystafell ddosbarth a’r tu allan. Mae adborth gan staff yn datgan bod bron pob un o’r  staff yn teimlo’n fwy hyderus i gynorthwyo dysgwyr ac aelodau staff eraill ar ôl hyfforddiant sy’n ystyriol o drawma.  

Mae’r Dull sy’n Ystyriol o Drawma ynglŷn ag ymgorffori strategaethau yn holistaidd i gynorthwyo pawb i deimlo’n ddiogel, ni waeth beth yw eu profiad yn y byd ehangach. Mae ynglŷn â gwneud y coleg yn ofod diogel a chroesawgar, lle nad ydynt efallai yn cael hyn fel arall. Mae’r gwaith hwn yn helpu sicrhau bod cymuned y coleg cyfan yn lle croesawgar, diogel a saff i bawb. Mae arolygon y coleg yn dangos bod bron pob un o’r dysgwyr yn cytuno eu bod yn teimlo’n ddiogel yn y coleg ac yn cael cymorth da. Mae arolwg pellach hefyd yn cadarnhau bod y rhan fwyaf o rieni / gofalwyr yn teimlo bod eu person ifanc yn cael cymorth da ac yn gwybod gyda phwy i siarad os bydd ganddo / ganddi bryderon.  

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r coleg wedi datblygu perthnasoedd ag ymarferwyr eraill sy’n ystyriol o drawma, ac yn rhan o rwydwaith rhagweithiol, yn seiliedig ar weithredu, sy’n cynnwys y GIG, gwasanaethau camddefnyddio cyffuriau ac alcohol a darparwyr addysg. Mae’r coleg hefyd yn ymgysylltu’n rheolaidd ag Iechyd Cyhoeddus Cymru, cymuned ymarfer a phanelau cyfeirio arbenigol fel rhan o weithgorau sector sy’n cynnwys colegau a lleoliadau addysg uwch eraill. Mae’n cyd-fynd â Deddf Cenedlaethau’r Dyfodol i sicrhau bod profiadau niweidiol yn ystod plentyndod yn cael eu lliniaru a’u gostwng, ac mae trawma yn ffocws allweddol i’r coleg. Mae’r coleg yn parhau i lobïo a chefnogi ar hyn ar draws y sector ehangach.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am y lleoliad

Sefydlwyd Academi Sgiliau Cymru yn bartneriaeth dysgu yn y gwaith yn 2009. Caiff ei harwain gan Grŵp Colegau NPTC, ac mae pum partner sy’n is-gontractwyr yn gweithio gyda naw sefydliad ychwanegol sy’n is-gontractwyr i ddarparu ar gyfer tua 2,800 o ddysgwyr prentisiaeth yng Nghymru. Mae’r bartneriaeth yn gweithredu ledled de ddwyrain, de orllewin a Chanolbarth Cymru ac mae ganddi ddarpariaeth fach yng ngogledd Cymru. Mae’n gweithio mewn partneriaeth â mwy na 1,000 o gyflogwyr, gan gynnwys cwmnïau angor, cwmnïau rhyngwladol, busnesau bach a chanolig a microfusnesau. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Mae gan Fwrdd Gweithredol Academi Sgiliau Cymru weledigaeth glir ar gyfer y bartneriaeth ac mae’n gosod y cyfeiriad strategol ar gyfer ei darpariaeth dysgu yn y gwaith, gan roi ystyriaeth dda i flaenoriaethau lleol, rhanbarthol a chenedlaethol. Mae wedi bod yn hynod effeithiol yn meithrin ac yn symud capasiti o fewn y bartneriaeth i gychwyn ac ymateb i anghenion hyfforddi busnesau nawr ac yn y dyfodol o fewn yr ardal ddaearyddol fawr y mae’n ei gwasanaethu. 

Mae uwch arweinwyr o fewn Academi Sgiliau Cymru yn ymgymryd yn rheolaidd â phrosiectau ag iddynt bwysigrwydd rhanbarthol, gan gynnwys y rhai o fewn Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, Twf Canolbarth Cymru a Bargeinion Dinesig Bae Abertawe, gan gyfrannu at gynlluniau yn ymwneud â gofynion datblygu’r gweithlu nawr ac yn y dyfodol. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Un o nodweddion cryf iawn Academi Sgiliau Cymru yw ei hymgysylltiad rhagweithiol â phrosiectau rhanbarthol i ragweld a chefnogi datblygiad ac adfywiad. Mae’n defnyddio deallusrwydd y farchnad lafur yn dda i gynllunio a ffurfio’i darpariaeth i ddiwallu anghenion busnesau lleol o ran gweithlu, a datblygiadau arfaethedig. Mae’r bartneriaeth yn gweithio’n effeithiol iawn gydag amrywiaeth eang o gyflogwyr. Mae’n llwyddo i sefydlu a chynnal perthnasoedd â chwmnïau angor a busnesau mawr, gan hefyd ddarparu ar gyfer anghenion y nifer sylweddol o fusnesau bach a chanolig a micro sefydliadau sy’n un o nodweddion craidd economi Cymru. Mae’r ymgysylltu rhagweithiol hwn yn helpu lliniaru’r pwysau sylweddol ar y gweithlu sydd wedi bod yn cronni ar draws sawl sector allweddol, fel gofal cymdeithasol, gofal plant, adeiladu, peirianneg, logisteg a rheilffyrdd. 

Mae Academi Sgiliau Cymru yn rhoi ystyriaeth dda iawn i flaenoriaethau economaidd a chymdeithasol ac wedi sefydlu perthnasoedd cydweithredol effeithiol â rhanddeiliaid allweddol, gan gynnwys fforymau lleol a rhanbarthol, i nodi ac ymateb i anghenion medrau nawr ac yn y dyfodol. Er enghraifft, trefnodd darparwr arweiniol y bartneriaeth, sef Grŵp Colegau NPTC, gyfarfod gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe i drafod eu hymagwedd strategol at ddatblygu’r gweithlu ac archwilio sut gallai’r bartneriaeth helpu eu cynorthwyo i fynd i’r afael â phrinderau o ran medrau. O ganlyniad, cytunwyd y byddai academi prentisiaethau yn cael ei sefydlu i hyrwyddo a hwyluso darpariaeth prentisiaethau ar draws y bwrdd iechyd. Ei nod fyddai recriwtio, hyfforddi ac uwchsgilio staff newydd neu staff presennol mewn rolau clinigol ac anghlinigol. Darparodd Grŵp Colegau NPTC arbenigedd a buddsoddiad ariannol i gefnogi sefydlu’r academi prentisiaethau. Ers ei sefydlu, mae’r academi wedi hyfforddi dros 500 o brentisiaid y GIG, gan wneud cyfraniad allweddol at ymateb y bwrdd iechyd i’w hanghenion brys o ran recriwtio a hyfforddi. Ers hynny, mae’r model arloesol hwn wedi cael ei gopïo gan fyrddau iechyd eraill ledled Cymru. 

Mae partneriaid sefydlu eraill Academi Sgiliau Cymru hefyd yn gweithio’n rhagweithiol yn y modd hwn. Ymgysylltodd Coleg y Cymoedd â Trafnidiaeth Cymru i adolygu eu hanghenion datblygu’r gweithlu ac archwilio sut gallai darpariaeth partneriaethau nawr ac yn y dyfodol gefnogi eu heriau recriwtio a’u twf sefydliadol. Arweiniodd y trafodaethau cychwynnol hyn at ffurfio gweithgor a chynllun datblygu i fynd i’r afael ag anghenion Trafnidiaeth Cymru o ran recriwtio a datblygu’r gweithlu. Ar ôl hynny, cymerodd Coleg y Cymoedd yr awenau o ran datblygu fframwaith prentisiaeth Gyrwyr Trên Lefel 3. Cyflawnwyd hyn mewn cydweithrediad â rhanddeiliaid allweddol, gan gynnwys cynrychiolwyr, sefydliadau cyrff dyfarnu, undebau perthnasol a Llywodraeth Cymru. Sefydlwyd y rhaglen prentisiaethau yn llwyddiannus mewn cyfnod cymharol fyr, ac ers ei lansio yn 2019, mae wedi cyfrannu’n sylweddol tuag at ddiwallu’r angen am yrwyr trên cymwys trwy hyfforddi dros 300 o brentisiaid.   

Er mwyn ymateb ymhellach i anghenion gweithlu’r diwydiant rheilffyrdd, mae Coleg y Cymoedd wedi gweithio mewn cydweithrediad â Phrifysgol De Cymru i ddatblygu rhaglen prentisiaeth gradd Lefel 6 mewn peirianneg rheilffyrdd. Mae’r ddarpariaeth hon yn cyd-fynd yn agos â sefydlu’r Ganolfan Fyd-eang er Rhagoriaeth Rheilffyrdd a fydd wedi’i lleoli yng Nghwm Nedd.   

Mae’r model llwyddiannus hwn o gydweithio rhwng Academi Sgiliau Cymru a diwydiant, wedi cael ei ddefnyddio’n effeithiol hefyd i ymateb i’r anghenion recriwtio a medrau mewn meysydd blaenoriaeth allweddol eraill. Er enghraifft, sefydlwyd trefniadau strategol effeithiol gydag ystod eang o gyflogwyr o fewn y sector trafnidiaeth a logisteg, gan gynnwys Y Gymdeithas Cludo Llwythi, Y Gymdeithas Cludo ar y Ffyrdd a’r Academi Logisteg Genedlaethol. Mae’r bartneriaeth yn defnyddio’r perthnasoedd hyn yn dda i lywio a chyflwyno hyfforddiant prentisiaethau ychwanegol i ymateb i’r prinder sylweddol o yrwyr cerbydau LGV sy’n parhau i effeithio ar y sector. 

At y dyfodol, mae’r darparwyr partner sy’n ffurfio Academi Sgiliau Cymru yn parhau i ymgysylltu’n effeithiol â rhanddeiliaid allweddol a phartneriaethau strategol i ragweld a mynd i’r afael ag anghenion datblygu’r gweithlu yn y dyfodol. Er enghraifft, mae un partner wrthi’n gweithio gyda Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd a’r colegau AB sydd wedi’u lleoli yn ne ddwyrain Cymru i gefnogi trawsnewidiad arfaethedig Gorsaf Bŵer Aberddawan. Y nod yw datblygu gweithlu sy’n gallu cynhyrchu atebion cynaliadwy ac ynni gwyrdd sy’n bwysig ac arloesol. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r arfer gydweithredol gref rhwng Academi Sgiliau Cymru a rhanddeiliaid allanol wedi arwain at ystod o ddarpariaeth prentisiaethau sydd mewn sefyllfa dda i ddiwallu anghenion dysgwyr, cyflogwyr penodol a’r farchnad lafur ehangach. Mae darparwyr o fewn y bartneriaeth wedi llwyddo i ymgymryd â gwaith, a’i ysgogi, i ddatblygu darpariaeth bwysig sy’n paratoi ac yn datblygu medrau dysgwyr i’w helpu i gynnal cyflogaeth a chyfrannu at dwf economaidd. Mae gwaith y darparwr wedi helpu cyflogeion presennol a dysgwyr prentisiaethau newydd i ddatblygu’n llwyddiannus y wybodaeth, y medrau a’r profiad y mae galw amdanynt ar hyn o bryd, a hefyd y rhai y rhagwelir y bydd galw amdanynt yn y dyfodol agos. Mae hyn yn helpu cefnogi economi Cymru yn unol ag uchelgais Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol 2015.  

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Caiff arfer dda ei rhannu’n rheolaidd o fewn partneriaeth Academi Sgiliau Cymru a’i dathlu mewn Nosweithiau Gwobrau a digwyddiadau rhwydweithio addysg a hyfforddiant eraill.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol


Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gyfun Gymraeg Plasmawr wedi ei lleoli yng Nghaerdydd. Mae tua 1,155 o ddisgyblion yn yr ysgol, tua 218 ohonynt yn y chweched dosbarth. Mae tua 12% o ddisgyblion yn gymwys i brydau ysgol am ddim, sydd yn is na’r cyfartaledd cenedlaethol o tua 20%. Mae tua 46% o’r disgyblion yn siarad Cymraeg gartref. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Gweledigaeth yr ysgol yw creu amgylchedd Cymraeg a Chymreig sy’n gynhwysol, diogel, hapus a gofalgar, lle gall disgyblion a staff ffynnu a chyflawni eu llawn potensial. Mae’r ysgol yn cynnig amrywiaeth o gyrsiau Lefel 3, gan gynnwys pynciau Safon A a galwedigaethol yn y Chweched Dosbarth. Mae pob myfyriwr yn astudio’r Tystysgrif Her Sgiliau ym Mlwyddyn 12. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae’r chweched dosbarth yn chwarae rôl amlwg iawn ym mywyd yr ysgol. Mae gan bob dosbarth Blwyddyn 7 swyddogion chweched sy’n mynychu’r dosbarth o leiaf un cynfod cofrestru pob wythnos. Yn ogystal, mae mentoriaid lles sydd wedi derbyn hyfforddiant priodol ac yn cefnogi’r Tiwtor Personol mewn amrwyiaeth o ddosbarthiadau Cyfnod Allweddol 3, ac yn gweithio un i un gyda disgyblion sydd angen cefnogaeth benodol. 

Mae bron pob aelod o Flwyddyn 12 wedi cyfrannu at gefnogaeth academaidd plant iau drwy’r Sgwadiau Sgiliau ar waith rhwng mis Medi a Chwefror. Creuwyd grwpiau targed o blant Blwyddyn 7 ac 8 a fyddai’n elwa o hwb sgiliau sylfaenol darllen a thrafod yn y Gymraeg a’r Saesneg, ac o fewn Rhifedd. Hyfforddwyd Blwyddyn 12 gan arbenigwyr o’r adrannau craidd, a gan cwnselydd yr ysgol. Rhedwyd y cynllun yn dorfol am un wers pob wythnos, gydag aelodau o’r chweched yn gweithio un-i-un gyda phlentyn iau dan oruchwyliaeth aelod o staff arbenigol.   

Mae’r Grŵp Tafod er mwyn hybu’r Gymraeg yn cael ei arwain gan ddisgyblion chweched dosbarth ac mae eu cyfraniad at wella agweddau disgyblion tuag at yr Iaith Gymraeg yn amhrisiadwy i’r ysgol. Maent yn gweithio er mwyn ceisio sicrhau bod disgyblion yn gweld yr iaith Gymraeg yn fyw, yn hwylus ac yn iaith i’w defnyddio tu hwnt i’r ystafell ddosbarth. 

Mae grwpiau Cydraddoldeb yn hyrwyddo cymdeithas gydradd, aml-ddiwylliannol, gynhwysol. Mae’r ysgol fel cymuned yn ymfalchio yn ei gwahaniaethau ac yn eu dathlu. Mae’r grwpiau yn benodol gyda goruchwyliaeth o faterion a hunaniaethau fyddai’n cael eu gwarchod o fewn deddf cydraddoldeb 2010. Mae tri grŵp cydraddoldeb sy’n cwrdd ar wahân ar adegau gwahanol o’r wythnos: 

Balch (Grŵp gwrth–hiliaeth a gwahaniaethu ar sail ethnigrwydd, cred neu grefydd)  

balchMae mewnbwn y grŵp wedi bod yn estynedig ers sawl blwyddyn, gan lunio polisiau ysgol a dylanwadu ar ddysgu ac addysgu a chynrychiolaeth yn y cwricwlwm. Bu’r grŵp hefyd yn llythyru y Senedd ar un o’u hymgyrchoedd mwyaf pellgyrhaeddol erioed gan herio pam nad oes athrawon du neu o leiafrifoedd ethnig eraill yn addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg? Cafodd hwn ei dderbyn gan y Gweinidog Addysg a’i ymateb oedd cais i ddod i gwrdd â grwpiau Digon a Balch i drafod y mater ymhellach. Mae Balch wedi bod yn gyfrifol hefyd am helpu athrawon i ddeall yr heriau mae pobl ddu a lleiafrifoedd ethnig yn eu hwynebu yn ddyddiol. Gweithiodd y grŵp ar hyfforddiant i athrawon ar duedd ddiarwybod. Cafwyb adborth hynod o gadarnhaol gan athrawon ac mae’r gwaith wedi ei rannu gyda’r consortiwm rhanbarthol.

Digon (Grŵp gwrth fwlian homoffobaidd, deuffobaidd a thrawsffobaidd)  

digonMae Digon wedi bod yn gweithio yn gyson ers 2011 ar geisio dod i’r afael a ieithwedd HDT. Dros y blynyddoedd mae’r grŵp wedi cael profiadau anhygoel gan gynnwys cyrraedd rhestr fer ‘Person ifanc y flwyddyn’ yng ngwobrau Dewi Sant yn 2014, gwahoddiadau i baneli LHDTC+ yn Eisteddfod yr Urdd ac yn yr Eisteddfod Genedlaethol, cyfweldiad ar raglen deledu Heno, a chyfweliad gyda Newyddion Saith adeg Cwpan y Byd am farn y grŵp ar sefyllfa pobl LHDTC+ yng Nghatar. Maent wedi gweithio gyda’r Athro EJ Renold i archwilio syniadau ac arbrofi gyda gwersi ACRh. Maent wedi siarad mewn cynhadleddau ac wedi sefydlu cynhadledd Cymru Gyfan eu hunain oedd yn llwyddiannus gydag athrawon a disgyblion yn mynychu ac yn gweithio tuag at greu ysgolion cynhwysol, diogel i bawb. Agorodd y grŵp Eisteddfod yr Urdd Caerdydd a’r Fro gydag oedfa arbennig dan eu gofal a gafodd ei ddarlledu ar Radio Cymru.

Newid Ffem (Grŵp ffeministiaeth a materion benywaidd)  

newid ffemMae Newid ffem wedi bod ynghlwm â sawl prosiect yn yr ysgol gyda’r bwriad o uchafu gweladwyedd merched llwyddiannus mewn amrywiaeth o yrfaoedd. Eleni, mae Newid Ffem wedi bod yn edrych ar y tai bach yn benodol gan gydnabod bod llawer o bobl ifanc o fewn eu cymuned yn ei chael hi’n anodd i brynnu tamponiau a nwyddau mislif eraill oherwydd y gost a/neu embaras. I wella’r sefyllfa, mae nwyddau o bob math ar gael ac mae rota toiledau lle mae aelod o’r grŵp yn gwarchod y fasged amser egwyl a chinio. Mae hyn yn gwarchod y nwyddau rhag cael eu camddefnyddio ond ymhellach mae’n strategaeth gwrth fwlio hynod effeithiol sydd yn golygu bod gan aelod o’r chweched dosbarth bresenoldeb cyfeillgar ond awdurdodol o fewn y tai bach er mwyn sicrhau nad ydynt yn dod yn lefydd aniogel.   

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Gwerthusir gwaith y Sgwadiau Sgiliau a’r Mentoriaid Lles yn anffurfiol, a thrwy holiaduron. Mae adborth cadarnhaol am y cynllun, gyda’r dysgwyr ifanc yn nodi bod y tiwtora wedi codi hyder, a’r chweched yn adrodd ar welliannau fel darllen yn fwy rhugl a deall geirfa. Roedd yr adborth rhifedd gan Flwyddyn 7 yn nodi bod tiwtoriaid yn “esbonio mewn ffordd syml” ac yn amyneddgar. Mae’r grwpiau cydraddoldeb oll yn cael effaith gadarnhaol ar gymuned yr ysgol, ac wedi cael effaith tu hwnt i’r ysgol ar lefel genedlaethol. Maent yn cyfrannu at ethos ofalgar yr ysgol gan weithio’n ddi-baid i sicrhau bod yr ysgol yn le diogel i bawb ac i gyfrannu ar lefel genedlaethol i roi llais i bobl ifanc. Mae gwaith y chweched dosbarth yn holl bwysig yn yr ysgol a’u cyfraniad yn amhrisiadwy i sicrhau llais i bob un ac i baratoi disgyblion i fod yn arweinwyr yn y dyfodol.