Y llwybr carlam i lwyddiant
Quick links:
Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector
Mae Ysgol Gyfun Treorci yn ysgol gyfun gymysg fawr i ddisgyblion 11-18 oed yn Rhondda Cynon Taf. Mae 1,580 o ddisgyblion ar y gofrestr gan gynnwys 364 o fyfyrwyr yn y chweched dosbarth.
Daw’r rhan fwyaf o ddisgyblion o ysgolion cynradd yn y dalgylch traddodiadol, er yn y tair blynedd diwethaf, mae dros 40 o ddisgyblion wedi ymuno â’r ysgol o ysgolion cynradd eraill.
Daw derbyniad yr ysgol o gefndir cymdeithasol amrywiol ac mae’n cynrychioli’r ystod lawn o allu. Canran y disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim yw 23.5%.
Mae gallu academaidd adeg derbyn islaw cyfartaleddau cenedlaethol. Mae 16% o ddisgyblion yr ysgol ar y gofrestr anghenion addysgol arbennig. Er bod y rhan fwyaf o ddisgyblion yn dod o gartrefi Saesneg eu hiaith, mae tua 9% o ddisgyblion yn siarad Cymraeg yn rhugl.
Yn Ysgol Gyfun Treorci, mae ethos cryf o ddysgu a chyflawniad yn cael ei danategu gan Ddatganiad Cenhadaeth yr ysgol, sef ‘Ysgol Gymunedol sy’n ymroi i ragoriaeth’.
Mae’r ethos hwn wedi arwain at ddatblygu cwricwlwm hyblyg a chytbwys sy’n bodloni anghenion pob dysgwr. Rhan annatod o’r ddarpariaeth hon yw’r elfen mwy galluog a dawnus sy’n herio dysgwyr i garlamu eu cynnydd, gan arwain at ddeilliannau rhagorol.
Ysgol Gyfun Treorci oedd yr ysgol gyntaf yng Nghymru i gyflawni Dyfarniad Her y ‘Gymdeithas Genedlaethol ar gyfer Plant Galluog mewn Addysg’ (NACE) yn 2007 a’r cyntaf i gael ei hailachredu yn Nhachwedd 2011.
Disgrifiad o natur strategaeth neu weithgaredd
Mae Ysgol Gyfun Treorci wedi datblygu llwybrau dysgu hyblyg i bersonoli dysgu ac i fodloni anghenion pob unigolyn. Un elfen o hyn yw datblygu darpariaeth garlam i ddisgyblion mwy galluog a dawnus.
Darpariaeth garlam Cymraeg ail iaith
Mae athrawon wedi cael eu cyflogi i weithio mewn ysgolion cynradd bwydo i ddatblygu cysondeb a dilyniant gwell wrth addysgu a dysgu Cymraeg ail iaith.
Caiff disgyblion eu nodi pan ddechreuant yn yr ysgol i gael addysgu dwyieithog mewn amrywiaeth o wersi yng nghyfnod allweddol 3. Mae’r disgyblion hyn yn datblygu eu galluoedd a’u medrau ieithyddol i lefel sy’n eu galluogi nhw i gyflawni’r graddau TGAU uchaf mewn Cymraeg ail iaith ar ddiwedd Blwyddyn 9.
Yng nghyfnod allweddol 4, mae’r disgyblion hyn yn parhau â’u darpariaeth garlam, gan weithio tuag at gwblhau Cymraeg ail iaith UG ar ddiwedd Blwyddyn 11. Yna, mae bron pob un o’r disgyblion yn mynd ymlaen i’r chweched dosbarth lle maent yn sefyll eu harholiad A2 ar ddiwedd Blwyddyn 12.
Darpariaeth garlam Ffrangeg
Mewn Ffrangeg, mae disgyblion yn cyflymu eu dysgu ac yn dechrau’r cwrs TGAU ym Mlwyddyn 9. Mae llawer o ddisgyblion yn dewis Ffrangeg fel opsiwn ar lefel TGAU ac maent yn sefyll eu harholiad ar ddiwedd Blwyddyn 10. O Fehefin ym Mlwyddyn 10, mae’r disgyblion hyn yn ehangu eu cysylltiad â’r Ffrangeg trwy gael profiad o gwrs NVQ CILT mewn Ffrangeg Iaith Fusnes ac maent yn astudio modiwl blasu UG. Mae hyn yn rhoi sylfaen ragorol i’r disgyblion hynny sy’n dewis astudio Ffrangeg ar ôl 16 oed i gychwyn eu cyrsiau lefel A.
Darpariaeth garlam Mathemateg
Mae nifer fach iawn o ddisgyblion sy’n cychwyn yn Ysgol Gyfun Treorci wedi cwblhau eu TGAU mathemateg ac felly mae angen darpariaeth garlam arnynt. Ym Mlwyddyn 7, mae’r ysgol yn nodi disgyblion eraill a fyddai’n elwa ar ddarpariaeth garlam ac mae’r holl ddisgyblion hyn yn sefyll modiwl TGAU ym Mlwyddyn 9 ac yn cwblhau eu TGAU mathemateg ym Mlwyddyn 10. O Fehefin ymlaen ym Mlwyddyn 10, bydd disgyblion yna’n gweithio tuag at eu TGAU Mathemateg ychwanegol gan gwblhau hyn ar ddiwedd cyfnod allweddol 4. Mae’r ddarpariaeth hon yn caniatáu profiadau mathemategol ehangach i ddisgyblion ac mae’n gwella’u paratoad ar gyfer astudiaethau lefel A.
Darpariaeth mwy galluog a dawnus ôl-16 oed
Caiff disgyblion mwy galluog a dawnus ôl-16 oed eu hannog i ddilyn modiwlau’r Cynllun Ymgeiswyr Ifanc mewn Ysgolion (Y Brifysgol Agored) i ategu ac ehangu eu hastudiaethau. Mae manylion y cynllun i’w gweld yn
http://www8.open.ac.uk/choose/yass/
Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?
Mae datblygiad cyfleoedd carlam wedi cyfrannu’n helaeth at ailachredu Dyfarniad Her NACE i’r ysgol.
Mae barn y disgyblion am y ddarpariaeth garlam yn gadarnhaol iawn ac mae wedi gwneud cyfraniad sylweddol at ddeilliannau rhagorol.
Yn 2011:
Cyflawnodd disgyblion Blwyddyn 10 a wnaeth sefyll TGAU mathemateg neu Ffrangeg raddau A*-C;
Cyflawnodd disgyblion Blwyddyn 9 a wnaeth sefyll TGAU Cymraeg ail iaith raddau A*-B;
Cyflawnodd disgyblion Blwyddyn 11 a wnaeth sefyll TGAU mathemateg ychwanegol raddau A*- B;
Cyflawnodd disgyblion Blwyddyn 11 a wnaeth sefyll Cymraeg ail iaith UG raddau A*-D; a
Chyflawnodd myfyrwyr Blwyddyn 12 a wnaeth sefyll Cymraeg ail iaith A2 raddau A*-C.
Mae’r ddarpariaeth garlam hefyd yn effeithio’n gadarnhaol ar nifer y disgyblion sy’n dewis astudio’r pynciau hyn i lefel A. Ar hyn o bryd, mae 35 o fyfyrwyr yn dilyn Cymraeg ail iaith ym Mlwyddyn 12. Mae’r adran fathemateg yn denu digon o fyfyrwyr i gynnal dau ddosbarth lefel A yn gyson a’r adran ieithoedd tramor modern yw’r unig ddarparwr Ffrangeg a Sbaeneg yng nghwm Rhondda.