Sut mae addysgu a’r cwricwlwm yn datblygu medrau creadigol
Quick links:
Gwybodaeth am yr ysgol
Mae Ysgol Maes y Coed yn ysgol arbennig a gynhelir ar gyfer disgyblion 3-19 oed ag anghenion dysgu ychwanegol. Mae ganddi 121 o ddisgyblion ar ei chofrestr, y mae ganddynt anghenion cymhleth sy’n teithio o bob cwr o awdurdod lleol Castell-nedd Port Talbot.
Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol
Roedd Ysgol Maes Y Coed yn Ysgol Arloesi ar gyfer y celfyddydau mynegiannol, yn gyntaf fel rhan o glwstwr pedair ysgol, wedyn fel ysgol unigol yn ddiweddarach. Roedd yr athro sy’n gyfrifol hefyd yn Hyrwyddwr y Celfyddydau fel rhan o’r prosiect Ysgolion Creadigol Arweiniol. Roedd Hyrwyddwyr y Celfyddydau yn ymatebol i anghenion ysgolion unigol neu glystyrau unigol, ac wedyn yn cyflwyno hyfforddiant pwrpasol ar eu cyfer.
Mae Ysgol Maes y Coed wedi cael ffocws cryf erioed ar gwricwlwm y celfyddydau mynegiannol gan fod ei natur ddynamig yn ymgysylltu, yn cymell, ac yn annog disgyblion yr ysgol. Trwy ymgysylltu â’r celfyddydau mynegiannol, mae disgyblion wedi mynd ati i archwilio eu diwylliant eu hunain, y gwahaniaethau o fewn eu bro, a hanes yr ardal leol.
Mae’r celfyddydau mynegiannol yn hygyrch i’r holl ddisgyblion, ac yn gwbl gynhwysol o’r herwydd. Maent yn ennyn brwdfrydedd disgyblion ac yn ehangu eu gorwelion, gan ddatblygu eu medrau creadigol, dychmygus ac ymarferol tra’n datblygu eu gwydnwch a’u chwilfrydedd, hefyd.
Mae llais y disgybl yn rhan annatod o ethos Ysgol Maes y Coed. Ffurfiwyd y côr gan y disgyblion ar gyfer y disgyblion, ac mae gwyliau cerddoriaeth yr ysgol a’r tripiau i’r theatr hefyd yn deillio o lais y disgybl.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch
Mae athro arweiniol celfyddydau mynegiannol yr ysgol yn cynllunio ac yn cyflwyno hyfforddiant pwrpasol ar gyfer yr holl aelodau staff. Caiff hyfforddiant ei deilwra i gynrychioli anghenion unigol yr ysgol. Nod yr hyfforddiant yw herio amgyffrediadau staff a dileu rhwystrau rhag dysgu. Mae’r hyfforddiant a gyflwynir yn cynnwys creadigrwydd, medrau annatod, diwrnod celfyddydau cost isel effaith uchel, a defnyddio Garage Band. Caiff staff eu hannog i archwilio technegau celf amrywiol ac maent yn cymhwyso’r rhain i gynllunio gwersi difyr ar gyfer disgyblion.
Mae profiadau cerddorol ar gyfer disgyblion yn cynnwys gwyliau cerddoriaeth ysgol lle mae bandiau roc, cerddorion acwstig, cerddorfeydd ysgolion lleol, a chorau, yn cael gwahoddiad i berfformio ar wahanol lwyfannau; fersiwn yr ysgol ei hun o Glastonbury! Yn ychwanegol, mae disgyblion yn profi gweithdai samba, telynorion, bandiau, gitaryddion, bandiau pres, a pherfformiadau côr. Mae disgyblion wedi perfformio yng Nghanolfan Mileniwm Cymru, wedi agor digwyddiad Comisiynydd Plant Cymru yng Nghanolfan yr Holl Genhedloedd yng Nghaerdydd, ac wedi perfformio gyda chast Les Misérables yn Queen`s Theatre, Llundain. Mae disgyblion wedi cymryd rhan mewn sioeau cerdd, yn cynnwys ‘Pride Rock’, a ysgrifennwyd gan ddisgyblion. Yn ychwanegol, dewisodd y disgyblion y gerddoriaeth, creu’r gwisgoedd a’r setiau, a darparu animeiddiadau ar gyfer yr olygfa ruthro. Gyda chymorth gan staff a myfyriwr dawns o Brifysgol Bryste, bu disgyblion yn coreograffu’r dawnsiau. Bu holl ddisgyblion yr ysgol hŷn yn cymryd rhan fel perfformwyr, gwneuthurwyr ffilmiau, fel rhan o’r criw cefn llwyfan.
Yn nhymor yr haf 2022, darparwyd offerynnau cerdd newydd gan Wasanaethau Cerdd Castell-nedd Port Talbot. Mae offerynnau wedi cael eu defnyddio’n dda yn y dosbarthiadau, ac mae gan bob dosbarth eu set eu hunain o ‘boomwhackers’ er mwyn i ddisgyblion allu dechrau edrych ar nodiant cerddorol (gan ddefnyddio’r lliwiau), clychau llaw lliw a chlychau taro. Yn ychwanegol, mae gan yr ysgol offerynnau taro heb eu tiwnio, set samba a Soundbeam a drefnwyd. Mae hyn wedi gwneud cyfansoddi cerddoriaeth yn hygyrch i’r holl ddisgyblion.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau disgyblion?
Mae disgyblion yn ymgysylltu’n dda ac yn cael eu cymell gan yr amrywiaeth o ymarferwyr sydd wedi ymweld â’r ysgol. Mae medrau cerddoriaeth penodol wedi cael eu haddysgu a’u defnyddio, ac mae disgyblion yn gwneud cynnydd da yn y maes hwn. Mae ychydig ohonynt yn gallu darllen nodiant cerddorol ac yn chwarae offerynnau cerddorol â hyder. Mae staff yn fwy hyderus yn addysgu cerddoriaeth ar draws yr ysgol, ac mae hyn wedi arwain at addysgu a defnyddio mwy o gerddoriaeth yn effeithiol mewn meysydd dysgu a phrofiad eraill.
Caiff medrau celf disgyblion eu datblygu’n gyson ac mae disgyblion yn penderfynu ar gyfeiriad eu dysgu. Mae’r addysgu yn ystyried artistiaid o Gymru yn fan cychwyn, yn ogystal â defnyddio gwahanol ffurfiau celf. Mae hyfforddiant yn y celfyddydau mynegiannol hefyd wedi helpu cyfrannu at les a morâl staff fel y dangoswyd yn adborth staff ar ôl digwyddiadau hyfforddi.
Mae’r ysgol wedi rhannu ei gwaith mewn fideo ar gyfer Llywodraeth Cymru i drafod effaith ei chwricwlwm creadigol.
Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?
Mae arweinydd cwricwlwm yr ysgol wedi cyflwyno hyfforddiant ar gyfer ysgolion o fewn yr awdurdod lleol ar greadigrwydd a cherddoriaeth fel rhan o’i rôl fel hyrwyddwr y celfyddydau. Hefyd, gwahoddwyd arweinydd y cwricwlwm i siarad ar banel sy’n cynrychioli Cyngor Celfyddydau Cymru yn ystod cynhadledd Cymru gyfan. Mae arweinydd cwricwlwm yr ysgol hefyd wedi cyflwyno sesiynau ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant ac ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd, ynglŷn â’r celfyddydau mynegiannol ac anghenion dysgu ychwanegol. Mae hi hefyd wedi cymryd rhan mewn podlediad ar addysg ac wedi cynnal sgyrsiau i Network Ed ar X (Twitter, gynt). Mae’r ysgol wedi creu cysylltiadau buddiol ag ysgolion arbennig eraill, unedau adnodd, ac ysgolion prif ffrwd o fewn y fro, ac yn genedlaethol.
Mae’r ysgol wedi rhannu ei phrosiectau treftadaeth gydag ysgolion lleol eraill. Mae Jeremy Miles AS wedi ymweld â’r ysgol fel rhan o’i rôl fel Gweinidog Addysg, i edrych ar y ddarpariaeth gerddoriaeth a sut caiff cerddoriaeth ei haddysgu yn Ysgol Maes y Coed.