Sicrhau cydweithredu effeithiol ar draws ffederasiwn o ysgolion

Arfer effeithiol

Bryn Hafod Primary School

Dau athro yn cerdded ac yn gwenu mewn cyntedd ysgol, un yn dal llechen ac yn trafod, wedi'u hamgylchynu gan waith celf lliwgar i fyfyrwyr ar y waliau.

Gwybodaeth am yr ysgol/darparwr

Mae Rainbow Federation yn cynnwys ysgolion cynradd Bryn Hafod a Glan yr Afon. Mae’r ffederasiwn yn gwasanaethu cymuned yn nwyrain Caerdydd, gyda llawer o ddisgyblion yn dod o aelwydydd ag incwm isel. Roedd yr holl randdeiliaid wedi cymryd rhan mewn creu datganiadau gweledigaeth unigol i bob ysgol a gweledigaeth gyffredinol i’r ffederasiwn, ‘Dod â’r gorau allan o’i gilydd’. Ar hyn o bryd, mae 575 o ddisgyblion ar y gofrestr, y mae 450 o ddisgyblion ym Mryn Hafod a 150 o ddisgyblion yng Nglan yr Afon. Mae tua 51% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim ym Mryd Hafod a 73% yng Nglan yr Afon. 

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol  

Fe wnaeth Bryn Hafod a Glan yr Afon ffedereiddio ym Mawrth 2020. Fe wnaeth creu’r ffederasiwn gynnwys sefydlu corff llywodraethol newydd a phenodi pennaeth gweithredol. I gefnogi gwaith y ffederasiwn, fe wnaeth llywodraethwyr ailstrwythuro’r staff, penodi rheolwr busnes y ffederasiwn a phenodi penaethiaid ysgol ar gyfer pob safle. Roedd arweinwyr yn ymroi i sicrhau bod pob disgybl, teulu a staff yn cael yr un cyfleoedd a darpariaeth ar draws y ffederasiwn.  

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Sail resymegol 

Roedd arweinwyr y ffederasiwn eisiau sicrhau cyfleoedd i ddisgyblion, teuluoedd, llywodraethwyr a staff gydweithredu ar draws y ffederasiwn. Roedd hyn yn cynnwys nod rhannu arbenigedd ac adnoddau, datblygu staff a chryfhau arweinyddiaeth, hunanwerthuso a gwella’r ysgol. 

Gwneud y mwyaf o arweinyddiaeth  

Fe wnaeth y pennaeth gweithredol a’r llywodraethwyr ailstrwythuro arweinyddiaeth i gryfhau medrau arwain uwch arweinwyr ac arweinwyr canol ac i wella effeithiolrwydd hunanwerthuso a gwella’r ysgol. Er enghraifft, datblygont system o arweinwyr ffederasiwn ar gyfer pob maes dysgu a phrofiad, gydag arweinydd cysgodol yn yr ysgol bartner. Mae diwylliant datblygiad proffesiynol y ffederasiwn yn sicrhau bod arweinyddiaeth yn cael ei datblygu’n barhaus a bod olyniaeth yn cael ei chynllunio’n llwyddiannus. Mae strategaeth effeithiol y ffederasiwn ar gyfer arweinyddiaeth wasgaredig yn cefnogi pob aelod staff i arwain agweddau ar waith y ffederasiwn. Dros y pedair blynedd diwethaf, mae’r ddwy ysgol wedi esblygu eu cynlluniau gwella yn un cynllun gwella’r ffederasiwn. Mae’r dull hwn yn effeithio’n gadarnhaol ar ddatblygiad proffesiynol a mwy o gyfleoedd i staff yn y ffederasiwn gydweithio i rannu arfer dda, arbenigedd ac adnoddau, gyda’r nod cyffredinol o sicrhau cynnydd i ddisgyblion. 

Gwella’r ddarpariaeth ar gyfer anghenion dysgu ychwanegol (ADY)  

Mae cydlynwyr ADY yn y ffederasiwn yn cydweithio’n agos i rannu arbenigedd a phrofiad ac i ddatblygu ymateb strategol cyson i ystod eang anghenion disgyblion. Mae’r swyddogion ymgysylltu â theuluoedd ym mhob ysgol yn cyfarfod yn rheolaidd i nodi cyfleoedd i weithio gyda theuluoedd targedig a’u cynnwys yn y broses ddysgu. Maent yn cryfhau’r cysylltiadau rhwng yr ysgol, rhieni, teuluoedd a’r gymuned ehangach i leihau effaith anabledd ac unrhyw rwystrau rhag dysgu ar ddeilliannau disgyblion. Maent yn darparu cyrsiau i rieni a gofalwyr sy’n eu helpu i gefnogi addysg eu plant, ysgol a gartref. 

Y cwricwlwm  

Mae arweinwyr yn manteisio ar gryfderau a medrau pob athro unigol ac yn eu defnyddio fel eu bod fwyaf effeithiol ar draws y ffederasiwn. Mae’r holl staff ar draws y ffederasiwn yn cymryd rhan mewn ‘sesiynau archwilio manwl’ bob hanner tymor. Mae’r rhain yn canolbwyntio ar feysydd dysgu a phrofiad, anghenion dysgu ychwanegol (ADY), addysgu a dysgu, a blaenoriaethau cyffredinol y ffederasiwn. Mae staff yn cymryd rhan mewn teithiau dysgu, gan rannu arfer dda ac amlygu meysydd i’w gwella sy’n canolbwyntio ar y ddarpariaeth ac ar gynnydd disgyblion. Mae’r dull hwn yn galluogi’r ffederasiwn i sefydlu cwricwlwm wedi’i deilwra’n benodol i anghenion unigol disgyblion ac i gymuned y ffederasiwn.  

Cefnogi cydweithredu  

Mae’r holl staff addysgu’n cael amser cynllunio, paratoi ac asesu bob pythefnos i weithio gydag athrawon mewn dosbarthiadau cyfochrog yn yr ysgol bartner. Mae hyn yn helpu i sicrhau tegwch yn y ddarpariaeth a chyfle cyson i bob disgybl. Mae’n effeithio’n gadarnhaol ar les a llwyth gwaith staff, gan fod athrawon yn cydweithio’n effeithiol i gyfuno’u syniadau a’u harbenigedd wrth gynllunio gwersi a gweithgareddau a datblygu adnoddau. Hefyd, mae’n cynnal dulliau addysgu cyson ar draws y ffederasiwn a disgwyliadau uchel cyffredin am sylw a chynnydd disgyblion mewn dysgu. Mae’r cydweithredu cynyddol hwn wedi helpu i godi disgwyliadau ar draws y ffederasiwn.  

Gwella ymglymiad disgyblion  

Mae amrywiaeth o grwpiau arweinyddiaeth disgyblion, fel y Criw Cymraeg, Rights Rangers a Chyngor y Cwricwlwm, sy’n cydweithio ar draws y ffederasiwn. Mae gan y disgyblion ym mhob ysgol eu blaenoriaethau eu hunain, ond maent hefyd yn cyfarfod â’u grwpiau arweinyddiaeth disgyblion partner i rannu syniadau ac amlygu unrhyw flaenoriaethau’r ffederasiwn. Mae Tîm Arweinyddiaeth Disgyblion y Ffederasiwn yn cynnwys disgyblion Blwyddyn 6 o bob grŵp arweinyddiaeth disgyblion ym mhob ysgol. Maen nhw’n cyfarfod i gynllunio digwyddiadau codi arian, rhannu unrhyw bryderon neu rannu problemau o bob ysgol.  

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth ac ar ddysgu a chynnydd disgyblion? 

Mae athrawon yn cynllunio cyfleoedd i ddisgyblion gydweithio â’u cymheiriaid mewn ysgolion eraill. Mae hyn wedi cael effaith gadarnhaol ar fedrau cymdeithasol disgyblion a’u hymdeimlad o les a’r profiad pontio i lawer o ddisgyblion wrth iddynt fynd o’r ysgol gynradd i’r ysgol uwchradd.    

Mae llawer o ddisgyblion yn gwneud cynnydd gwell mewn dysgu a lles na chyn creu’r ffederasiwn. Mae effeithlonrwydd gwell wedi galluogi’r ddwy ysgol i fanteisio ar adnoddau gwell ac arbenigedd ehangach. Mae hyn wedi arwain at gynnig cwricwlwm ehangach sy’n cael ei addysgu mewn ffordd fwy difyr.  

Mae’r holl ddisgyblion yn cael mwy o gyfleoedd i gymryd rhan mewn ystod o brofiadau gan gynnwys ymweliadau a chroesawu ymwelwyr yn gysylltiedig â’u pynciau i ychwanegu at ddysgu. Mae hyn yn caniatáu iddynt ddysgu’r tu allan i’r ystafell ddosbarth gyda’i gilydd ac mae’n helpu i ddatblygu’u medrau cymdeithasol, cynyddu hyder ac annog datblygiad personol. 

Sut ydych chi wedi rhannu’ch arfer dda?

 Mae’r pennaeth cydweithredol yn gweithio gyda phenaethiaid gweithredol eraill a’r awdurdod lleol ar Strategaeth Ffedereiddio a Chydweithredu Caerdydd.