Sefydlu tîm cydlynol ar gyfer ffederasiwn llwyddiannus
Quick links:
Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr
Mae Ysgolion Cynradd Gilfach Fargod a’r Parc wedi bod mewn ffederasiwn ers Medi 2019. Mae’r ddwy ysgol yn gwasanaethu cymuned Bargoed ac mae gan y ddwy ohonynt lefelau cymharol uchel o ddifreintedd. Mae dros 55% o’r plant yn Ysgol y Parc a thros 30% yn Ysgol Gilfach Fargod yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae’r ffederasiwn yn gwasanaethu 307 o blant rhwng y ddwy ysgol, gyda 3% o’r plant yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae gan y ddwy ysgol ddosbarthiadau meithrin amser llawn a dosbarthiadau grŵp blwyddyn cymysg.
Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol
Mae cydweithredu eithriadol o gryf rhwng staff ar draws dwy ysgol y ffederasiwn, gyda phawb yn deall y weledigaeth, sef “dwy ysgol, un tîm”. Mae gweithgareddau annog a mentora, ynghyd â strategaethau eraill i ddatblygu arferion addysgegol, yn gwneud y mwyaf o botensial y ffederasiwn i ganiatáu i arfer gorau gael ei rhannu a’i datblygu’n eang. Mae strategaethau effeithiol ar waith i’r holl staff ddatblygu’u medrau arweinyddiaeth, yn aml ar draws y ffederasiwn. Nid yn unig y mae hyn yn meithrin gallu, ond mae o fudd i’r staff o ran eu dysgu proffesiynol a’u defnyddio’n effeithiol. Yn bwysicaf oll mae disgyblion yn elwa o’r addysgu effeithiol sy’n deillio ohono, gan wneud cynnydd gwell na’r disgwyl o’u mannau cychwyn unigol.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd
- I ddechrau, datblygodd arweinwyr ddiwylliant cefnogol, agored a gonest ar draws y ddwy ysgol, gan sefydlu disgwyliadau ar gyfer addysgu a dysgu’r disgyblion. Trwy sicrhau dealltwriaeth gyffredin o’r agweddau ar addysgu a dysgu nad ydynt yn agored i drafodaeth, blaenoriaethodd yr ysgol eu “Deg Gorchymyn”, sy’n cysylltu ag egwyddorion addysgegol. I hwyluso’r datblygiad hwn, fe wnaeth staff gysgodi eraill mewn amrywiaeth o rolau i rannu arfer gorau a chymeront ran mewn dysgu proffesiynol i ledaenu rhagoriaeth.
- Cafodd yr uwch dîm arwain ei ehangu i gynnwys athrawon o’r ddwy ysgol. Adolygodd arweinwyr rolau staff i ganolbwyntio ar ddeiliannau i ddysgwyr ac i gryfhau arweinyddiaeth. Datblygwyd rolau arweinyddiaeth ganol, gyda chydweithwyr yn cefnogi cymheiriaid eraill mewn rolau ar draws yr ysgolion, a mabwysiadwyd ymagwedd gydweithredol at hyfforddiant arweinyddiaeth ganol priodol.
- Fe wnaeth diwrnodau HMS a digwyddiadau hyfforddiant cyffredin alluogi staff i weithio fel tîm a hwyluso perthnasoedd ar draws yr ysgolion. Er enghraifft, gweithiodd staff o’r ddwy ysgol gyda’i gilydd i ddatblygu arbenigedd mewn Maes Dysgu a Phrofiad penodol fel tîm, gan fynd i hyfforddiant gyda’i gilydd a’i ledaenu i’r holl staff.
- Fe wnaeth cynnwys llywodraethwyr yn rhagweithiol, mewn ymweliadau ysgol ar y cyd i gefnogi gweithgareddau hunanwerthuso, eu hannog i gofleidio ethos “dwy ysgol, un tîm” a lleihau effaith ymlyniadau blaenorol.
- Cafodd y cylch presennol o arferion hunanwerthuso ei weddnewid fel bod arfer yn gyson.
- Sefydlodd staff galendr cyffredin o ddigwyddiadau a gweithgareddau i’r holl ddisgyblion.
- Gweithiodd timau anogaeth a mentora ar draws y ddwy ysgol, fel y gwnaeth systemau triawd a rolau pâr fel Cydlynydd ADY ac Arweinydd Lles. Fe wnaeth hyn alluogi staff i ddatblygu diwylliant cefnogol o wella, gan ddatblygu arferion addysgegol, er enghraifft.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?
Cyn dod yn ffederasiwn, roedd disgwyliadau ar gyfer disgyblion yn Ysgol Gynradd y Parc yn isel, diwylliant a oedd wedi’i achosi gan lefelau’r difreintedd yn y gymuned. Roedd ansawdd yr addysgu yn anghyson ac nid oedd mwyafrif y disgyblion yn gwneud y cynnydd disgwyliedig. Roedd bach iawn o dystiolaeth bod disgyblion yn cymryd rhan yn eu dysgu. Ni wnaeth ymweliad monitro gan Estyn ddarganfod tystiolaeth o gynllunio cydweithredol yn yr ysgol ac roedd “dim digon o ffocws ar gysondeb a dilyniant”.
Yn sgil dod yn ffederasiwn, gyda chadarnhad gan arolygiad Estyn yn 2023:
- Mae’r rhan fwyaf o’r disgyblion yn Ysgol Gynradd y Parc nawr yn gwneud “cynnydd cryf o waelodlinau isel iawn”. Mae’r cydweithredu cryf ar y Cwricwlwm i Gymru yn sicrhau bod “bron bob un o’r plant yn ddysgwyr galluog ac uchelgeisiol”.
- Diolch i ddatblygiad effeithiol addysgeg a chysondeb disgwyliadau, mae athrawon yn Ysgol Gynradd y Parc yn symbylu disgyblion yn llwyddiannus i ddyfalbarhau a llwyddo yn eu dysgu.
- Mae gweithio llwyddiannus iawn mewn partneriaeth ar les, gan gynnwys ymagwedd flaengar at ymyriadau, wedi sicrhau bod safonau lles yn uchel yn yr ysgol. Mae Estyn yn disgrifio bod hyn yn “gryfder nodedig ac yn ffocws gwerthfawr o waith yr ysgol.”
- Erbyn hyn, mae disgyblion yn chwarae rhan hanfodol mewn gwella’r ysgol, gyda llawer ohonynt yn ymgymryd â rolau arwain defnyddiol ac effeithiol trwy amrywiaeth o grwpiau disgyblion cynhwysol.
Mae Ysgol Gynradd Gilfach Fargod, hefyd, wedi elwa’n enfawr o’r bartneriaeth, gyda chyfleoedd gwell am rolau arwain, a gweithio ehangach mewn tîm, sy’n arwain at ddeilliannau gwell i ddysgwyr. Yn 2023, darganfu Estyn:
- Mae defnydd effeithiol o arweinyddiaeth wasgaredig ar draws y ffederasiwn, sy’n gweithio er budd y ddwy ysgol, gyda’r ddwy ohonynt yn gryfach o ganlyniad.
- Mae’r ffocws ar addysgu effeithiol a datblygu arweinwyr wedi tanio angerdd tuag at ddysgu ymhlith staff yr ysgol.
Mae cynllunio a hyfforddiant cydweithredol, ynghyd â chyfleoedd ymchwil cyffredin, wedi datblygu arbenigedd, sicrhau diwylliant o ymholi ac arloesi, ac wedi arwain at weithlu myfyriol, mwy gwybodus, sy’n dangos lefelau uchel o arfer broffesiynol barhaus yn gyson.
Sut rydych chi wedi rhannu’ch arfer dda?
Mae Ffederasiwn Ysgolion Cynradd Gilfach Fargod a’r Parc yn rhannu ei arfer dda gydag ysgolion eraill o fewn ei glwstwr yn rheolaidd, yn ogystal ag yn ehangach yn ei rôl fel Ysgol Bartner i EAS, gan ganolbwyntio ar les a rhifedd. Mae llwyddiant rôl yr Ysgol Bartner yn dibynnu ar y bartneriaeth ffyniannus rhwng y ddwy ysgol yn y ffederasiwn.