Pawb dros bob un
Quick links:
Gwybodaeth am yr ysgol
Ysgol Christchurch yw’r unig Ysgol yr Eglwys yng Nghymru yn Abertawe. Mae’n ysgol amrywiol gyda 155 o ddisgyblion, 57% ohonynt o grwpiau ethnig lleiafrifol yn cynrychioli 19 o ieithoedd cartref. Ar hyn o bryd, mae 24% o blant yn derbyn prydau ysgol am ddim.
Mae dynodiad yr ysgol fel Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru yn dylanwadu’n fawr ar gymeriad yr ysgol. Mae gweledigaeth yr ysgol yn adlewyrchu’r gred bod gwreiddiau llwyddiant yn y canlynol: Parch, Myfyrdod, Cyfrifoldeb a Chyrraedd potensial.
Cyd-destun a chefndir yr ymarfer sy’n arwain y sector
Amcan yr ysgol oedd creu cwricwlwm Addysg Cydberthynas a Rhywioldeb (ACRh) wedi’i ddatblygu ar y cyd i ddisgyblion. Cydnabu staff bwysigrwydd cynnwys pob rhanddeiliad wrth greu’r cwricwlwm i sicrhau bod ymagwedd dryloyw at addysgu ACRh a bod dealltwriaeth dda o’r ymagwedd honno.
Gwahoddodd Llywodraeth Cymru’r ysgol i fod yn un o 15 ysgol a fyddai’n cymryd rhan mewn cynllun peilot ACRh i archwilio ACRh ar waith a chynorthwyo â mireinio’r cod ACRh a’i ganllawiau statudol. Nod y peilot oedd archwilio profiadau ac amgyffredion ymarferwyr wrth iddynt ystyried sut i wreiddio ACRh yn eu hysgol.
Hefyd, roedd yr ysgol am sicrhau eu bod yn barod i gyflwyno Cwricwlwm ACRh, fel y’i hamlinellir yn Neddf Cwricwlwm ac Asesu (Cymru) 2021, fel pwnc gorfodol, priodol yn ddatblygiadol, erbyn Medi 2022.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd
Y Broses
Gyda’i gilydd, mapiodd y pennaeth a’r Arweinydd Iechyd a Lles gynnwys y Cod a’r Canllawiau ACRh yn erbyn Maes Dysgu a Phrofiad Iechyd a Lles. Dosbarthwyd y ddogfen i’r staff addysgu, a weithiodd o fewn eu cyfnodau gwahanol i nodi sut byddai’r gweithgareddau’n cael eu cyflwyno ac i gynnwys gweithgareddau cyfoethogi a allai gyd-fynd â’r ddarpariaeth a’i hymestyn. Gwahoddwyd rhieni i fod yn rhan o’r broses, ynghyd â llywodraethwyr a disgyblion.
Gweithiodd yr arweinydd ACRh ochr yn ochr â’r awdurdod lleol a grwpiau eraill a nodwyd gan Lywodraeth Cymru i sicrhau bod safbwyntiau’r gymuned ehangach, fel arweinwyr crefyddol a chynrychiolwyr y cymunedau LHDTC+ a du, asiaidd ac ethnig leiafrifol, yn cael eu hystyried.
Y staff
Teimlai’r ysgol fod deall sut roedd y staff yn teimlo am addysgu a chyflwyno’r cwricwlwm ACRh newydd yn hanfodol i’w weithredu’n llwyddiannus. Dosbarthwyd holiadur i’r staff er mwyn cael dealltwriaeth o’u cryfderau, eu gwendidau a’u hanghenion hyfforddi o ran cyflwyno’r cwricwlwm ACRh. Cafwyd nifer o geisiadau am hyfforddiant ac arweiniad gan fod llawer o aelodau staff yn pryderu am addysgu rhai rhannau o’r Cod ACRh. Er mwyn eu cynorthwyo â gweithredu ACRh yn llwyddiannus, rhoddwyd cyfle i staff gymryd rhan mewn sesiynau hyfforddiant allanol, ynghyd â hyfforddiant mewnol a ddarparwyd gan yr arweinydd ACRh. Fe wnaeth hyn gynyddu hyder a pharodrwydd staff i addysgu rhai o’r pynciau mwy sensitif yn sylweddol.
Ymglymiad rhieni
Cydnabu’r ysgol bod cydweithredu’n agos â rhieni ar greu a gweithredu’r cwricwlwm yn hanfodol.
Dosbarthwyd holiadur cychwynnol i rieni yn holi eu barn am ACRh a chael amcan o lefel eu dealltwriaeth ohono. Fe’i defnyddiwyd hefyd i nodi unrhyw rieni fyddai â diddordeb mewn cymryd rhan mewn grŵp ffocws i rieni helpu cyd-greu’r cwricwlwm. Cafwyd nifer fawr o ymatebion, gyda 93% o’r ymatebwyr yn gofyn am fwy o wybodaeth ac 83% ohonynt am ymuno â’r grŵp ffocws.
Cynhaliwyd nifer o gyfarfodydd effeithiol â rhieni, gyda staff yn gweithio ochr yn ochr â rhieni i drafod elfennau’r Cod ACRh ac i greu syniadau am sut olwg allai fod ar sesiynau priodol yn ddatblygiadol yn yr ystafell ddosbarth gynradd.
Llais y disgybl
Roedd yr ysgol yn rhoi pwys ar farn disgyblion a rhoddwyd cyfleoedd iddynt godi cyfleoedd am wahanol ganghennau ACRh. Sicrhaodd staff fod y cynllunio yn cynnwys cyfraniadau’r disgyblion.
Llywodraethwyr
Sicrhaodd arweinwyr fod corff llywodraethol yr ysgol yn cael gwybod am gynnydd yn rheolaidd ac yn cael eu cynnwys ym mhob un o gamau datblygu’r cwricwlwm. Aeth llywodraethwyr i ddigwyddiadau a chyflwyniadau rhannu gwybodaeth. A hwythau’n ffrindiau beirniadol, gwahoddwyd llywodraethwyr i ofyn cwestiynau a thrafodont gynnwys y Cod, y canllawiau a’r cwricwlwm ACRh yn rheolaidd.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth ac ar safonau’r dysgwyr?
Mae datblygu’r cwricwlwm ACRh ar y cyd wedi cael effaith fuddiol ar staff, disgyblion a rhieni, gan ei fod wedi annog gweithio ar y cyd, tryloywder a datblygu gweledigaeth gyffredin o sut olwg ddylai fod ar gwricwlwm ACRh effeithiol.
Fe wnaeth cyfleoedd i rannu a chyfnewid syniadau gyda rhieni, trwy eu cynnwys mewn trafodaethau pwysig am addysg eu plant, gael effaith gadarnhaol ar eu parch tuag at staff a’u ffydd y byddai athrawon yn cyflwyno gwersi mewn ffordd sensitif a phriodol yn ddatblygiadol.
Nododd arolygiad diweddaraf Estyn ym mis Hydref 2022, ‘sut mae’r pennaeth wedi ennyn diddordeb staff a rhieni’n llwyddiannus yn y broses o greu gweledigaeth ar gyfer y cwricwlwm Addysg Cydberthynas a Rhywioldeb (ACRh). Mae rhieni’n gwerthfawrogi bod eu safbwyntiau a’u barn yn bwysig ac maent yn rhoi pwys ar y cyfraniad a wnânt at wella darpariaeth yr ysgol.’
Mae rhannu arfer orau a chynllunio gyda staff a disgyblion wedi gwella deilliannau’n fawr. Mae staff yn fwy hyderus yn dilyn hyfforddiant a chynllunio’r tîm ac mae disgyblion yn teimlo bod pobl wedi gwrando ar eu safbwyntiau a’u cwestiynau, a gweithredu arnynt. Yn ei dro, mae hyn wedi gwella’r ddarpariaeth yn sylweddol.
Mae staff yn rhoi cyfleoedd rheolaidd i ddisgyblion fynegi’u safbwyntiau a dylanwadu ar beth maen nhw’n ei ddysgu, a sut. O ganlyniad, mae disgyblion yn teimlo bod yr ysgol yn gwerthfawrogi eu syniadau a’u barn.
Sut rydych chi wedi rhannu’ch arfer da?
Mae Ysgol Gynradd Christchurch wedi gweithio gydag ysgolion eraill ar draws Abertawe, Caerfyrddin a Sir Benfro i rannu’u harfer dda mewn sesiynau hyfforddiant athrawon, cyfarfodydd i rieni a chynadleddau. Mae’r ysgol yn gweithio’n agos gyda Chynghorydd yr Awdurdod Lleol ar gyfer Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg / ACRh, sydd wedi helpu’r ysgol i gyflwyno seminarau i athrawon ac arweinwyr ysgolion yn ne Cymru.
Mae’r ysgol yn cynnal nosweithiau rhannu gwybodaeth yn rheolaidd i rieni, pan fydd hynt ACRh a’r gwaith o’i gyflwyno wedi cael ei rannu gyda nhw.
Mae arweinwyr yn yr ysgol yn parhau i gefnogi Arweinwyr ACRh unigol wrth iddynt ddechrau eu taith o fewn eu hysgol eu hunain.