Gwneud teuluoedd yn bartneriaid mewn dysgu
Quick links:
Gwybodaeth am yr ysgol
Mae Ysgol Gynradd Brackla ym Mhen-y-bont ar Ogwr. Ar hyn o bryd, mae 309 o ddisgyblion rhwng 3 ac 11 oed ar y gofrestr. Mae gan yr ysgol gyfanswm o 10 dosbarth, gan gynnwys pum dosbarth oedran cymysg.
Mae tuag 21% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, sy’n cyd-fynd â’r cyfartaledd cenedlaethol (20%). Mae’r ysgol yn nodi bod gan ryw 24% o ddisgyblion anghenion dysgu ychwanegol, sydd eto’n cyd-fynd â’r cyfartaledd cenedlaethol (25%). Mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion o ethnigrwydd gwyn Prydeinig. Ychydig bach iawn o ddisgyblion sy’n siarad Cymraeg gartref. Mae ychydig bach iawn o ddisgyblion yn dysgu Saesneg fel iaith ychwanegol.
Cyd-destun a chefndir yr arfer sy’n arwain y sector
Yn 2012, fe wnaeth Ysgol Gynradd Brackla weithio gyda’r clwstwr lleol o ysgolion i gyflogi Swyddog Ymgysylltu â Theuluoedd. I ddechrau, llwyddodd hyn i ddatblygu cyfleoedd i deuluoedd gefnogi eu plant. Fodd bynnag, gan fod y Swyddog yn gweithio mewn chwe ysgol, roedd yr amser a dreuliwyd ym mhob ysgol yn gyfyngedig. Felly, yn 2014, fe wnaeth yr ysgol ryddhau goruchwyliwr cyflenwi am ddiwrnod yr wythnos i helpu i ddatblygu’r rôl ymhellach. Roedd hyn yn golygu y gallai’r ysgol gyflwyno rhai rhaglenni ychwanegol, fel gwerthoedd teuluol, dysgu teuluol, dysgu a chwarae yn yr awyr agored, caffis rhyngwladol a Chymraeg a Chwarae. Yn 2015, penododd Brackla ei Swyddog rhan-amser ei hun i ymestyn ac ehangu’r bartneriaeth effeithiol rhwng teuluoedd, gyda ffocws penodol ar helpu rhieni i gefnogi a gwella dysgu eu plant ymhellach.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd
F@B: Families at Brackla
Rhan o weledigaeth yr ysgol yw meithrin partneriaethau, lle y mae teuluoedd (rhieni, gofalwyr, neiniau a theidiau, a brodyr a chwiorydd hŷn) yn bartneriaid allweddol yn y broses ddysgu. Ym Medi 2015, yn dilyn ymgynghoriadau ag amrywiol randdeiliaid, fe wnaeth yr ysgol ail-lansio ‘Families at Brackla’ (F@B). Cynlluniodd yr arweinwyr raglen newydd o ddigwyddiadau ar sail blaenoriaethau pawb. Roedd y rhain yn cynnwys adfywio llawer o’r rhaglenni presennol, gan gynnwys Dysgu Teuluol, y Caffi Darllen, Llythrennedd a Chwarae, a Rhifedd a Chwarae, a chyflwyno mentrau newydd fel ‘Chill and Chat’, sesiynau galw heibio dyddiol, ‘Stay and Play’ i ddisgyblion sy’n destun anogaeth a ‘Family Active Zone’.
Mae amrywiaeth o staff addysgu a staff cymorth yn ymwneud â chynllunio a chyflwyno’r ymyriadau a’r rhaglenni a gynigir, bob un ohonynt wedi cael hyfforddiant penodol. Mae gweithdai i deuluoedd wedi cynnwys canolbwyntio ar fedrau penodol addysgu darllen a chyfrifo yn y pen. Datblygodd yr ysgol gysylltiadau â’r coleg lleol i gynnig dosbarthiadau llythrennedd a rhifedd sylfaenol ac uwch i deuluoedd.
Sefydlodd yr arweinwyr Fforwm i Deuluoedd, gyda’r nod o gynnwys aelodau’r teulu wrth ddylanwadu ar gyfeiriad strategol yr ysgol. Fe wnaethant gyfarfod bob hanner tymor a chanolbwyntio ar bynciau fel Cynllun Datblygu’r Ysgol, dulliau penodol o addysgu llythrennedd a rhifedd a phrofion cenedlaethol. Mae hyn wedi arwain at drafodaethau gwell rhwng y cartref a’r ysgol a chynnydd sylweddol mewn presenoldeb yn y gweithdai a gynigir.
Mae’r Swyddog hefyd yn cefnogi teuluoedd targedig, y mae presenoldeb disgyblion o’r teuluoedd yn isel. Mae hyn yn cynnwys sesiynau galw heibio, trafodaethau ar y ffôn ac wyneb yn wyneb, a gweithio’n agos gyda’r pennaeth a’r Gwasanaeth Lles Addysg.
Mae arweinwyr yn credu’n gryf fod cyfathrebu effeithiol â theuluoedd yn hanfodol er mwyn meithrin perthynas gadarnhaol. Mae staff yn defnyddio amrywiaeth eang o ddulliau i gyfathrebu â theuluoedd, darparu gwybodaeth iddynt, a chydnabod a dathlu bywyd a gwaith yr ysgol. Mae’r rhain yn cynnwys bwletinau wythnosol, cylchlythyron misol F@B, Twitter, y Life Channel, arwyddion digidol mewnol, hysbysfyrddau allanol, gwefan yr ysgol, negeseuon testun a negeseuon e-bost.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?
- Mae ymgysylltu â theuluoedd yn Ysgol Gynradd Brackla bellach yn strategaeth ysgol gyfan sydd wedi’i hymgorffori’n llawn, gyda bron pob un o’r rhanddeiliaid yn deall ac yn cefnogi gweledigaeth ein hysgol yn effeithiol iawn. Mae hyn wedi arwain at safonau gwell ar draws yr ysgol. Er enghraifft, roedd bron pob un o’r disgyblion a fynychodd raglenni llythrennedd a rhifedd gydag aelod o’u teulu wedi gwneud cynnydd gwell na’r disgwyl mewn llythrennedd a rhifedd.
- O’r teuluoedd a dargedwyd, mae 82.3% o ddisgyblion wedi cynyddu eu lefelau presenoldeb.
- Mae cysylltiadau hynod lwyddiannus gyda’r coleg lleol wedi galluogi rhieni i fynychu cyrsiau llythrennedd, rhifedd, Cymraeg ac iaith arwyddion, sydd am ddim i deuluoedd. Mae’r rhan fwyaf o’r rhain wedi arwain at achrediadau a gwaith.
- Mae arfarniadau gan deuluoedd wedi dangos eu bod yn teimlo’u bod wedi paratoi’n well i gefnogi eu plant gartref, yn enwedig gyda darllen a gwaith cartref.
- Mae cyfathrebu effeithiol rhwng y cartref a’r ysgol wedi arwain at well presenoldeb mewn gweithdai coginio, gwersi golff a digwyddiadau ysgol gyfan, fel prynhawniau agored.
Sut ydych chi wedi rhannu’ch arfer dda?
Sefydlodd yr ysgol Fforwm Ymgysylltu â Theuluoedd yn Hydref 2015, sy’n caniatáu i Swyddogion Ymgysylltu â Theuluoedd rannu arfer orau ar draws yr awdurdod. Ar hyn o bryd, mae 11 aelod sy’n cyfarfod bob hanner tymor. Yn ogystal, mae’r ysgol wedi’i chynnwys ar DVD arfer orau’r awdurdod ac mae staff wedi rhoi cyflwyniad mewn cynhadledd Buddsoddwyr mewn Pobl. Mae cydweithwyr o ysgolion eraill a sefydliadau fel Cymunedau yn Gyntaf a Gweithredu dros Blant wedi ymweld â’r ysgol hefyd.