‘Dydyn ni ddim yn dweud wrth ein hathrawon’ Profiadau o aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion ymhlith disgyblion ysgolion uwchradd yng Nghymru

This report considers the incidence of peer-on-peer sexual harassment in the lives of secondary-aged young people and reviews the culture and processes that help protect and support young people in secondary schools in Wales. Sexual harassment occurs when a person engages in unwanted conduct of a sexual nature that has the purpose or effect of:

• violating someone’s dignity; or
• creating an intimidating, hostile, degrading, humiliating or offensive environment for them

Sexual harassment is unlawful under the Equality Act 2010. In our work with pupils, we defined peer-on-peer sexual harassment as:

• making sexual comments, remarks, jokes either face-to face or online
• lifting up skirts or taking a picture under a person’s clothing without them knowing
• making nasty comments about someone’s body, gender, sexuality or looks to cause them humiliation, distress or alarm
• image-based abuse, such as sharing a nude/semi-nude photo or video without the consent of the person pictured
• sending unwanted sexual, explicit or pornographic photographs/videos to someone

The report was written in response to a request from the Minister for Education in June 2021. This review is of relevance to learners, parents and schools as well as to the Welsh Government, statutory services and third sector organisations directly involved with children and young people.  

Mae’r adroddiad hwn yn ystyried achosion o aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion ym mywydau pobl ifanc oedran uwchradd, ac yn adolygu’r diwylliant a’r prosesau sy’n helpu gwarchod a chynorthwyo pobl ifanc mewn ysgolion yng Nghymru. Mae aflonyddu rhywiol yn digwydd pan fydd person yn ymgymryd ag ymddygiad digroeso o natur rhywiol sydd gyda’r bwriad neu’r effaith o:

• amharu ar urddas rhywun; neu

• greu amgylchedd bygythiol, cas, diraddiol, ymosodol neu sy’n cywilyddio
• iddynt

Mae aflonyddu rhywiol yn anghyfreithlon o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010. Yn ein gwaith gyda disgyblion, dyma sut y diffinir aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion:

• gwneud sylwadau neu jôcs rhywiol naill ai wyneb yn wyneb neu ar-lein
• codi sgertiau neu dynnu llun o dan ddillad rhywun heb yn wybod iddi/iddo
• gwneud sylwadau cas am gorff, rhywedd, rhywioldeb neu olwg rhywun i
• achosi cywilydd, gofid neu fraw iddo/iddi
• camdriniaeth yn seiliedig ar ddelwedd, fel rhannu llun neu fideo o rywun yn noeth / hanner noeth heb gydsyniad y sawl sydd yn y llun
• anfon ffotograffau / fideos rhywiol, cignoeth neu bornograffig digroeso at rywun

Ysgrifennwyd yr adroddiad i ymateb i gais gan y Gweinidog Addysg ym mis Mehefin 2021. Mae’r adolygiad hwn yn berthnasol i ddysgwyr, rhieni ac ysgolion yn ogystal â Llywodraeth Cymru, gwasanaethau statudol a sefydliadau’r trydydd sector sy’n ymwneud yn uniongyrchol â phlant a phobl ifanc.