Datblygu medrau disgyblion ar draws y cwricwlwm
Quick links:
Cyd-destun
Mae Ysgol Gynradd Cwmfelinfach ym mhentref Cwmfelinfach ger Caerffili ac mae 210 o ddisgyblion ar y gofrestr.
Mae saith dosbarth un oedran, gan gynnwys dosbarth meithrin rhan-amser. Mae’r ysgol yn nodi bod gan rai disgyblion anghenion dysgu ychwanegol. Mae rhai disgyblion yn gymwys am brydau ysgol am ddim. Daw ychydig iawn o ddisgyblion o gefndiroedd ethnig lleiafrifol neu gefndiroedd cymysg ac nid oes unrhyw un ohonynt yn siarad Cymraeg gartref.
Cam 1: Arfarnu’r cwricwlwm presennol o fewn trefniadau hunanarfarnu ehangach – cwricwlwm datblygol a chyfoethog
Dechreuodd yr ysgol adolygu ei chwricwlwm trwy gynnal archwiliad o arbenigedd staff i nodi a oedd gan athrawon y medrau angenrheidiol i gyflwyno gweithgareddau i ennyn diddordeb y disgyblion yn fwy llwyddiannus. Fe wnaeth hyn helpu arweinwyr i nodi hyfforddiant datblygiad proffesinol perthnasol a gwerth chweil.
Ar ôl cyflwyno’r fframwaith llythrennedd a rhifedd (FfLlRh), roedd staff yn awyddus i addasu darpariaeth y cwricwlwm i ganolbwyntio’n gliriach ar ddatblygu medrau disgyblion ar draws y cwricwlwm. Adolygodd y staff bob gweithgaredd i gysylltu â datganiadau’r FfLlRh a chynlluniwyd pob sesiwn i sicrhau eu bod yn cwmpasu medrau ar lefel addas ar gyfer pob disgybl yn y grŵp hwnnw. Yn y flwyddyn gyntaf, roedd cynllunio’n cynnwys saith aelod o staff yn cyflwyno ystod o weithgareddau, gan gynnwys Almaeneg, coginio, celf a gwau. Wrth i’r gweithgareddau hyn ddatblygu, defnyddiodd yr ysgol nhw fel cyfle i gynyddu ymglymiad disgyblion â’u cymuned leol. Er enghraifft, bu warden coedwig leol yn cynnal gweithgareddau ysgol goedwig ar gyfer disgyblion a bu aelodau o Gymdeithas Rhandir Cwmfelinfach yn gweithio gyda disgyblion i ddatblygu eu rhandiroedd eu hunain. Trefnodd yr ysgol y disgyblion yn grwpiau cymysg o ddisgyblion o Flwyddyn 3 i Flwyddyn 6, a threfnwyd bod y sesiynau’n cael eu cynnal ar sail amserlen chwe wythnos am 90 munud.
Cam 2: Cynllunio a pharatoi ar gyfer newid
Ar ôl arfarnu’r cwricwlwm, mae uwch arweinwyr yn sicrhau bod yr ysgol yn cydweithio’n fwy effeithiol â disgyblion, rhieni a’r gymuned ehangach i newid ei darpariaeth. Mae staff yn gweld datblygu’r cwricwlwm fel proses barhaus yn hytrach nag un digwyddiad. Mae cyfarfodydd staff yn canolbwyntio’n glir ar adolygu ac addasu darpariaeth yn barhaus i sicrhau’r canlyniadau gorau ar gyfer disgyblion. Mae gweithdrefnau hunanarfarnu cadarn, sy’n seiliedig ar dystiolaeth, yn cefnogi’r broses hon. Mae’r ysgol yn cydweithio ag ysgol gyfagos, ysgolion eraill yn y clwstwr ac ar draws y consortiwm i arsylwi a rhannu arfer dda, i greu cwricwlwm dychmygus a difyr sy’n rhoi’r gymuned wrth wraidd dysgu’r disgyblion.
Paratoi i roi’r Fframwaith Cymhwysedd Digidol ar waith
O ganlyniad i’w gwaith hunanarfarnu, mae’r ysgol wedi cydnabod bod angen diweddaru’r cynllunio a’r ddarpariaeth ar gyfer datblygu medrau TGCh disgyblion. Mae cydlynydd TGCh yr ysgol yn gweithio’n agos â staff i sicrhau dull, parhad a dilyniant cyson o ran datblygu medrau TGCh disgyblion. Mae llywodraethwyr hefyd wedi defnyddio aelod presennol o staff i addysgu medrau TGCh penodol yn ystod amser cynllunio, paratoi ac asesu athrawon. Mae’r aelod hwn o staff yn gweithio ochr yn ochr ag athrawon ystafell ddosbarth i sicrhau bod ganddynt y gallu i ddatblygu medrau TGCh disgyblion yn holl feysydd y cwricwlwm. Yn ychwanegol, mae disgyblion sy’n gweithredu fel ‘arweinwyr digidol’ yn cynorthwyo eu cyfoedion i ddefnyddio medrau o sesiynau TGCh mewn gwaith trawsgwricwlaidd.
Yn ychwanegol, mae’r cydlynydd TGCh yn gweithio gyda staff a disgyblion i ddatblygu gweledigaeth ar gyfer datblygu medrau digidol disgyblion ar draws y cwricwlwm. Wrth i staff ymgyfarwyddo â gofynion y Fframwaith Cymhwysedd Digidol, defnyddiant ystod ehangach o strategaethau i godi ymwybyddiaeth disgyblion ac integreiddio’i ofynion mewn gwersi. Mae athrawon yn integreiddio amcanion dysgu o’r Fframwaith yn eu cynllunio ac yn rhannu’r rhain gyda disgyblion. Mae staff yn gweithio gyda disgyblion i greu arddangosfeydd mewn ardaloedd cymunol sy’n dathlu gwaith TGCh disgyblion. Mae’r ysgol wedi diwygio’i sesiynau cwricwlwm cyfoethog i gynnwys datblygu medrau digidol disgyblion. Er enghraifft, mae disgyblion yn datblygu eu dealltwriaeth o godio gyda theganau rhaglenadwy syml a breichiau robotig, a defnyddiant gonsolau gemau i greu adeiladau mewn bydoedd rhithwir.
Mae’r ysgol yn rhoi pwyslais cryf ar ddatblygu ymwybyddiaeth disgyblion ohonyn nhw eu hunain fel dinasyddion digidol. Mae disgyblion yn defnyddio eu gwybodaeth i gynorthwyo cyfoedion i ddefnyddio’r rhyngrwyd a chyfathrebu electronig yn ddiogel. Mae disgyblion yn defnyddio system ar-lein i rannu a dathlu eu gwaith gyda rhieni ac maent yn cydweithio ag ysgolion ledled y byd trwy’r rhyngrwyd.
Mae disgyblion yn cynnal archwiliad o’u medrau TGCh eu hunain yn ystod tymor yr hydref ac yn asesu eu hunain wrth i’r flwyddyn fynd rhagddi i olrhain eu cynnydd. Mae athrawon yn coladu tystiolaeth o ddefnydd disgyblion o fedrau TGCh ar draws y cwricwlwm mewn ffolderi dosbarth sy’n dangos ymdriniaeth a dilyniant. Mae’r ysgol wedi datblygu taenlen i olrhain datblygiad medrau disgyblion yn ôl gofynion y Fframwaith Cymhwysedd Digidol. Mae hyn yn helpu staff i gynllunio gwersi effeithiol i atgyfnerthu ac ymarfer medrau digidol disgyblion.
Mae’r cydlynydd TGCh wedi creu cylch monitro, arfarnu ac adolygu clir. Mae’n gwrando ar ddysgwyr i ddeall agweddau disgyblion tuag at eu dysgu digidol ac yn arfarnu eu medrau unigol. Mae’r ysgol yn rhoi pwyslais cryf ar lais y disgybl trwy ei grwpiau ‘ysbïwr dysgu’. Mae hyn yn cynnwys disgyblion yn cynnal teithiau dysgu a monitro llyfrau gyda ffocws penodol ar fedrau TGCh disgyblion. Rhennir deilliannau monitro ag uwch arweinwyr, staff a llywodraethwyr trwy adroddiadau effaith rheolaidd. Mae’r rhain yn llywio camau gweithredu gwella’r ysgol a newidiadau i ddarpariaeth.