Datblygu disgyblion fel hyfforddwyr dysgu
Quick links:
Gwybodaeth am yr ysgol
Mae Ysgol Gynradd Pantysgallog yn ysgol cyfrwng Saesneg o faint canolig, gyda 324 o ddisgyblion ar y gofrestr. Mae’r ysgol yn gwasanaethu pentref Pantysgallog, sydd wedi’i leoli rhwng tref Merthyr Tudful i’r de a Bannau Brycheiniog i’r gogledd, a’r ardal o’i amgylch.
Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol
Mae’r defnydd o hyfforddwyr dosbarth wedi’i ddatblygu fel modd o gynyddu hyder dysgwyr ac annog annibyniaeth disgyblion.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch
Wrth ddychwelyd i’r ysgol ar ôl cyfnodau clo COVID, sylwodd yr ysgol ar newid yn ymddygiad gwahanol garfanau disgyblion. Roedd disgyblion iau wedi mynd yn fwy dibynnol o lawer ar gymorth oedolion yn eu lleoliadau priodol. Yn ystod cyfnodau clo, roedd eu dysgu gartref wedi’i sgaffaldio’n drwm gyda chymorth oedolion gartref, tra bod disgyblion hŷn wedi datblygu’n llawer mwy annibynnol. Yn ystod y cyfnod clo, gadawyd iddynt weithio’n annibynnol, am resymau amrywiol.
Fel rhan o’i gwaith ymadfer ar ôl COVID, roedd yr ysgol eisiau cynorthwyo disgyblion iau i ddatblygu annibyniaeth, ac ar yr un pryd roedd eisiau defnyddio natur annibynnol y modd yr oedd disgyblion hŷn yn gweithio ar ôl iddynt ddychwelyd i’r ysgol.
Fe wnaeth staff ym mhob dosbarth nodi unigolion allweddol sydd ag ‘arbenigedd’ penodol mewn rhyw agwedd ar y cwricwlwm. Roedd yr agweddau hyn yn benodol i’r grwpiau blwyddyn gwahanol, ac fe’u dewiswyd i fod yn berthnasol i’r disgyblion yn y carfanau gwahanol. Er enghraifft, o fewn y lleoliad meithrin, ceir pencampwr dosbarth clymu careiau esgidiau. Mae’r disgybl hwn yn rhywun y mae’r lleill yn mynd ato i gael cymorth gyda chlymu careiau eu hesgidiau. Gall y disgybl glymu’r careiau i’r disgybl, ond bydd hefyd yn ceisio egluro’r fethodoleg neu’r broses. Ar ben arall yr ysgol, ym Mlwyddyn 6, mae hyfforddwr mathemateg ganddynt. Os yw disgybl ym Mlwyddyn 6 yn cael rhyw agwedd ar fathemateg yn anodd, gall fynd at yr hyfforddwr mathemateg i gael cymorth. Byddai’r hyfforddwr hwn yn mynd drwy weithrediad mathemategol y cwestiwn sy’n achosi problemau. Maent yn defnyddio adnoddau dosbarth i gefnogi hyn, gan gynnwys ‘gwrthrychau’ neu ‘wal weithio’ y dosbarth.
Caiff lluniau o’r hyfforddwyr dosbarth gwahanol eu harddangos yn yr ystafell ddosbarth. Mae hyn yn rhoi pwynt cyfeirio gweledol sy’n dathlu llwyddiant hyfforddwyr ac yn darparu modd o gynyddu hunan-barch a lles disgyblion. Newidir y rolau bob tymor fel bod gwahanol ddisgyblion yn cael cyfle i arwain ar feysydd gwahanol.
Mae’r broses yn cynyddu annibyniaeth disgyblion mewn perthynas â’r oedolion yn y ddarpariaeth. Mae’n cryfhau perthnasoedd disgyblion, yn meithrin hyder yn yr hyfforddwyr ac yn cyfnerthu dealltwriaeth yr hyfforddwyr o agweddau gwahanol ar y cwricwlwm.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?
Wrth wrando ar ddysgwyr fel rhan o’r cylch Monitro, Gwerthuso ac Adolygu yn yr ysgol, mae’n amlwg bod disgyblion yn fwy llafar mewn perthynas â’u dysgu. Mae athrawon dosbarth a staff cymorth yn adrodd bod y lefelau annibyniaeth wedi cynyddu ymhlith disgyblion, a hefyd yr hyder yn yr hyfforddwyr dosbarth, sy’n ffynnu yn eu rolau.