Cynllunio cydlynus i ddatblygu medrau llythrennedd, rhifedd a chymhwysedd digidol disgyblion
Quick links:
Gwybodaeth am yr ysgol
Mae Ysgol Caer Elen yn ysgol bob-oed Gymraeg 3-16 a sefydlwyd yn nhref Hwlffordd yn Ne Sir Benfro yn 2018. Erbyn hyn mae 840 o ddisgyblion ar y gofrestr. Mae 93% o’r disgyblion yn dod o gartrefi lle nad yw’r Gymraeg yn cael ei siarad ar yr aelwyd. Canran y disgyblion sydd yn derbyn prydau ysgol am ddim yw 9.88% ar gyfartaledd dros y tair blynedd diwethaf ac mae 13% ar y gofrestr anghenion dysgu ychwanegol (ADY). Mae’r uwch dîm arwain yn cynnwys pennaeth, dirprwy bennaeth, pennaeth cynorthwyol a thri uwch athro.
Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol
Mae’r ysgol yn hollol ymrwymedig i gyflwyno egwyddorion Cwricwlwm i Gymru yn llwyddiannus gan ganiatáu i bob disgybl gyrraedd ei wir botensial yn academaidd, yn gymdeithasol ac yn bersonol mewn cymuned gartrefol Gymreig. Bydd disgyblion yr ysgol yn meddu ar sgiliau digidol, rhifedd a llythrennedd uchel a fydd yn sicrhau eu bod yn ffynnu. Er mwyn gwireddu’r amcanion yma mae ffocws parhaol ar greu continwwm effeithiol o safbwynt hyrwyddo’r medrau ar draws yr ysgol. Creïr diwylliant lle mae athrawon yn deall eu cyfrifoldebau o safbwynt datblygu’r medrau. Maent yn sicrhau bod y cynllunio, yr addysgeg, y gwerthuso a’r asesu yn yr ysgol yn helpu disgyblion i wneud cynnydd yn y medrau.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd
Ar lefel strategol mae datblygu’r medrau yn flaenoriaeth yn y cynllun gwella ysgol ac yn flaenoriaeth yng nghynlluniau gwella arweinwyr y meysydd dysgu a phrofiad. Mae cynlluniau gwella’r medrau wedi eu halinio’n ofalus â chynlluniau eraill er mwyn sicrhau bod cysondeb yn y modd mae arweinwyr yn gweithredu wrth ddarparu ac asesu’r medrau a bod llinellau atebolrwydd eglur. Mae’r cynlluniau yn cynnwys meini prawf llwyddiant a chyfleoedd cyson i werthuso cynnydd ac effaith. Cydweithia arweinwyr y medrau yn fwriadus â’r athrawon a’r staff cymorth er mwyn cyd gynllunio strategaethau a fydd yn datblygu’r medrau mewn modd cydlynol.
Mae’r model ar gyfer sut mae’r cymunedau dysgu proffesiynol yn yr ysgol yn gweithredu wedi cael eu strwythuro’n ofalus. Mae’n caniatáu i athrawon a staff cymorth o’r cynradd a’r uwchradd gyd-weithio i ddatblygu dealltwriaeth gadarn a chytûn o’r ffordd mae disgyblion yn datblygu eu hyfedredd yn y medrau o’r meithrin i fyny. Fel rhan o gylch gorchwyl y cymunedau dysgu proffesiynol, mae’n ofynnol i’r staff gwblhau ymchwil gweithredol yn seiliedig ar sut i ddatblygu’r medrau yn effeithiol. Maent hefyd yn cwblhau teithiau dysgu a phrosesau craffu ar y cyd er mwyn deall y daith ddysgu mewn cyd destun ysgol pob oed. Yn ogystal, er mwyn sicrhau cysondeb, mae athrawon a staff cymorth ar draws y camau cynnydd yn cael eu hysgogi i ystyried yn ofalus sut mae’r addysgeg a’r tasgau dysgu sydd yn cael eu cymhwyso yn y dosbarth yn caniatáu i bob disgybl i wneud cynnydd yn y medrau.
Rhennir tystiolaeth ac enghreifftiau o waith disgyblion ar wefan arbennig sydd wedi ei chreu yn benodol ar gyfer y medrau. Mae’r adnodd hwn yn caniatáu i athrawon i werthuso’r ddarpariaeth, i rannu arfer dda a hefyd i ddatblygu dealltwriaeth o ddatblygiad a chynnydd y dysgwr modd soffistigedig. Mae’r wefan hefyd yn caniatáu i’r athrawon i gael mwy o ymreolaeth i asesu cynnydd disgyblion. Cynigia’r polisi marcio ac adborth ysgol gyfan arweiniad i’r athrawon ynglŷn â sut i gyflwyno sylwadau sydd yn annog disgyblion i fyfyrio ar eu medrau a sut i wneud cynnydd pellach. Mae rhannu enghreifftiau o adborth effeithiol yn elfen allweddol o’r polisi.
Defnyddir ystod eang o ddata ansoddol a meintiol mewn modd deallus er mwyn llunio rhaglenni ymyrraeth pwrpasol i gynnig cefnogaeth bellach i unigolion neu grwpiau o ddisgyblion. Mae athrawon a staff cymorth yn dilyn amserlen sydd wedi’i llunio’n ofalus er mwyn darparu sesiynau mewn modd hylaw ac effeithiol. Mae disgyblion hŷn yr ysgol yn cynorthwyo’r disgyblion iau yn ystod sesiynau mentora strwythuredig.
Mae athrawon wedi canolbwyntio ar greu amgylchedd ddysgu ar draws yr ysgol sydd yn sicrhau bod disgyblion yn gwerthuso eu cynnydd yn y medrau yn hyderus ac yn llwyddiannus. Mae’r athrawon yn cynorthwyo’r broses o wneud hyn trwy sicrhau bod ieithwedd a chanllawiau sydd yn gysylltiedig â hunan werthuso pwrpasol yn weladwy ym mhob ystafell ddysgu. Mae ardaloedd dysgu megis Lloches Llythrennedd, Den Digidol a Rhanbarth Rhifedd yn sbarduno diddordeb a chwilfrydedd y dysgwyr. Cynigir amryw o glybiau allgyrsiol megis Clwb Codio, Clwb Darllen, Clwb Rhifedd sydd yn cynnig cyfleoedd i’r dysgwyr i fireinio a chymhwyso eu medrau mewn cyd destun anffurfiol.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?
O ganlyniad i’r cyd gynllunio bwriadus mae continwwm clir o safbwynt darpariaeth ar gyfer datblygu’r medrau. Mae athrawon a staff cymorth yn deall eu cyfrifoldebau wrth iddynt ganolbwyntio ar ddatblygu medrau rhifedd, llythrennedd a digidol disgyblion Mae’r cyfleoedd mae’r ysgol yn cynnig i athrawon i arsylwi’r ddarpariaeth a’r addysgeg ac i graffu ar waith ar draws yr ystod oedran yn sicrhau bod ganddynt ddealltwriaeth gadarn o’r dulliau mwyaf effeithiol o ddatblygu’r medrau. Mae ganddynt hefyd ffocws clir ynglŷn â beth sydd angen ei wneud i sicrhau cynnydd ar draws yr ysgol. Mae’r amgylchedd ddysgu mae’r athrawon wedi creu yn helpu i hyrwyddo pwysigrwydd a pherthnasedd y medrau. Mae disgyblion yn datblygu eu medrau dysgu annibynnol yn yr amgylchedd yma ynghyd â’u gallu i hunan werthuso eu cynnydd.
Mae’r cynllunio cydlynus yn golygu bod disgyblion yn gwneud cynnydd da ar draws yr ysgol yn eu medrau llythrennedd, rhifedd a digidol. Trefna’r athrawon gyfleoedd bwrpasol i ddatblygu medrau llythrennedd, rhifedd a medrau meddwl y disgyblion. Hefyd rhoddir sylw da iawn i ddatblygu medrau digidol y disgyblion ar draws yr ysgol.
Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?
Mae arweinwyr y medrau yn Ysgol Caer Elen wedi cael eu gwahodd i rannu syniadau ac arfer dda gydag arweinwyr ac athrawon ar lefel clwstwr a hefyd gydag arweinwyr yn ystod sesiynau hyfforddiant sydd wedi eu trefnu gan gonsortia addysg rhanbarthol. Mae’r arweinwyr wedi cefnogi datblygu’r medrau ar lefel ysgol i ysgol ar draws yr awdurdodau lleol.