Cymhwyso medrau yn yr amgylchedd awyr agored
Quick links:
Gwybodaeth am yr ysgol
Mae Ysgol Gynradd Pentrepoeth wedi’i lleoli ym mhentref Rhiwderyn ar gyrion Dinas Casnewydd. Mae’n gwasanaethu’r ardal leol, sy’n ardal breswyl yn bennaf, ac yn gymharol ffyniannus. Mae’r disgyblion ar y gofrestr rhwng tair ac un ar ddeg oed. Agorwyd dosbarth meithrin ym mis Ionawr 2018. Mae bron pob un o’r disgyblion yn byw yn gymharol agos at yr ysgol. Mae gan ddisgyblion ystod lawn o allu. Pan fyddant yn dechrau’r ysgol yn y dosbarth derbyn, mae medrau a phrofiadau plant yn cyd-fynd â’r rhai sy’n ddisgwyliedig ar gyfer eu hoedran, ar y cyfan. Mae tua 5% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, sydd ymhell islaw cyfartaledd yr awdurdod lleol a’r cyfartaledd Cymru gyfan.
Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol
Mae datblygu darpariaeth estynedig mewn mathemateg i helpu disgyblion i gymhwyso’u medrau mewn profiadau bywyd go iawn, dilys, yn flaenoriaeth allweddol yn y Cynllun Datblygu Ysgol. Trwy ddefnyddio ardal yr ysgol goedwig a staff sydd wedi cael hyfforddiant addas ac yn brofiadol, roedd Ysgol Gynradd Pentrepoeth eisiau ymestyn defnydd o’r goedwig i wella’r cwricwlwm a darparu profiadau dilys i feithrin ac atgyfnerthu medrau rhifedd, llythrennedd a digidol ar draws yr ystod oedran cynradd.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch
Unwaith bob pythefnos, mae pob dosbarth o Flwyddyn 3 i Flwyddyn 6 yn cael cyfle i ddysgu yn yr Ysgol Goedwig gydag athro ystafell ddosbarth ddynodedig Ysgol Goedwig. Trwy drafodaethau rheolaidd ag athrawon dosbarth, a defnyddio cynllunio athrawon dosbarth a gwaith blaenorol disgyblion, mae athro’r Ysgol Goedwig yn cynnig gwers i bob dosbarth sy’n defnyddio profiadau dilys i atgyfnerthu medrau y mae disgyblion eisoes wedi’u dysgu yn y dosbarth. Mae pob profiad dilys yn atgyfnerthu rhifedd a llythrennedd disgyblion, ac mae disgyblion yn defnyddio amrywiaeth o offer technoleg gwybodaeth a chyfathrebu (TGCh) i ymestyn a chofnodi eu canfyddiadau.
Trwy gydol y flwyddyn, ac ym mhob tywydd, caiff pob dosbarth amser dynodedig yn y goedwig. Mae pob grŵp blwyddyn yn ymdrin â thestunau bach sy’n cynnwys y byd naturiol, archwilwyr ac amrywiaeth o lyfrau ffuglen a ffeithiol. Mae’r testunau hyn yn rhoi ffocws i’r dasg ac yn cynnig ffordd i athro’r Ysgol Goedwig roi ystyr i’w dasg ddilys. Pan fo modd, mae’r rhain hefyd yn cysylltu â thestun dosbarth presennol y disgyblion.
Ym mhob gwers, mae’r athro’n cyflwyno problem neu gyfyng-gyngor i’r disgyblion, ac mae angen iddynt ddatrys hyn gan ddefnyddio medrau a gwybodaeth. Mae disgyblion yn dysgu mai’r ymagweddau pwysicaf at ddatrys unrhyw broblem yw trafodaeth grŵp (mewn grwpiau gallu cymysg), profi a methu a chyfathrebu dosbarth cyfan. Mae disgyblion yn gweithio trwy’r broblem ac yn creu eu llwybr eu hunain i’w datrys, gyda’r mewnbwn lleiaf gan yr athro. Mae disgyblion yn rhannu syniadau ac atebion posibl cyn symud ymlaen i weithio mewn grwpiau gallu cymysg i geisio datrys y broblem yn ystod yr amser yn y sesiwn. Mae cynnwys sesiynau llawn neu wirio lluosog trwy gydol y wers yn annog y disgyblion i rannu syniadau a gwerthuso’u canfyddiadau wrth iddynt fynd ymlaen. Mae hyn yn eu galluogi i newid a mireinio eu dulliau yn rhwydd.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?
Mae disgyblion yn Ysgol Gynradd Pentrepoeth yn caru’r goedwig ac yn ei gweld fel ardal lle gallant gael hwyl a chwarae tra byddant yn dysgu ac yn cymhwyso’u medrau. Mae hyn yn golygu bod y goedwig wedi dod yn offeryn gwerthfawr sy’n eu galluogi i ymarfer ac ymestyn eu medrau a’u gweld yn rhan annatod o ddysgu. Yn ystod pob gwers, mae disgyblion yn defnyddio a chymhwyso eu medrau meddwl creadigol, cyfathrebu a gwaith tîm. O ganlyniad, mae gwersi’r Ysgol Goedwig yn hyrwyddo hunan-barch, hyder ac annibyniaeth. Pan fydd athrawon dosbarth yn siarad â dysgwyr am eu profiadau, mae disgyblion yn trafod eu dysgu yn yr ysgol goedwig â chyffro a hyder. Mae’r ethos a’r dull hwn yn galluogi disgyblion i deimlo’n rhydd i roi cynnig ar bethau newydd ac arbrofi â syniadau a medrau y byddent efallai wedi bod yn amharod i’w harchwilio fel arall. Mae athrawon yn arsylwi disgyblion yn ailadrodd y medrau hyn yn naturiol yn yr amgylchedd ystafell ddosbarth. Ceir tystiolaeth o les gwell disgyblion, cynllunio a threfnu eu gwaith yn well, a hyder a hunan-barch cynyddol.
Trwy gymryd rhan mewn profiadau dilys yn y goedwig, mae disgyblion yn ymgysylltu ac yn canolbwyntio mwy, ac yn deall bod medrau mathemategol a llythrennedd yn rhan ddefnyddiol o fywyd. Mae defnyddio grwpiau gallu cymysg yn golygu bod yn rhaid i ddisgyblion mwy abl gyfleu eu syniadau yn glir ac yn effeithiol i ddisgyblion eraill, tra bod disgyblion eraill yn cael eu herio gan yr angen i wrando ar atebion a awgrymir gan eu cyfoedion, a gofyn cwestiynau iddynt.
Mae galluogi pob un o’r disgyblion yn yr ysgol i brofi amgylchedd y goedwig yn gwella’u lles, ac yn atgyfnerthu eu medrau llythrennedd, rhifedd a digidol trwy brofiadau uniongyrchol. Er enghraifft, trwy ddod o hyd i ddail a’u harchwilio’n agos, mae disgyblion yn archwilio ac yn ennill dealltwriaeth well o gymesuredd. Mae gwneud medrau rhifedd, llythrennedd a digidol yn hwyl a dilys wedi helpu creu disgyblion annibynnol a dyfeisgar sy’n gyffrous i roi cynnig ar bethau newydd ac arbrofi’n hyderus â’r hyn y maent yn ei wybod. Mae athrawon ym mhob grŵp blwyddyn yn gweld dilyniant clir mewn ystod eang o fedrau, gwybodaeth a dealltwriaeth ers iddynt ddechrau gweithio yn yr awyr agored yn fwy rheolaidd a phwrpasol.
Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?
Mae Ysgol Gynradd Pentrepoeth yn rhannu ei harfer dda gydag ysgolion eraill o fewn ei chlwstwr yn rheolaidd, a thrwy drafodaethau staff yn ogystal. Mae disgyblion a staff yn arddangos delweddau a gwaith a gwblhawyd yn y goedwig mewn llyfrau dosbarth sy’n cael eu harddangos i athrawon eraill, staff cymorth ac ymwelwyr eu gweld, eu trafod a’u hamlygu fel enghreifftiau o arfer dda.