Cydweithio clwstwr wrth gynllunio Cwricwlwm i Gymru yn nalgylch Ysgol Uwchradd Brynrefail

---

Gwybodaeth am yr Ysgol

Mae Ysgol Gynradd Llanrug yn darparu addysg ar gyfer ardal Llanrug, Ceunant, Pontrug a Chwm y Glo. Cymraeg yw prif gyfrwng ieithyddol yr ysgol â’r pentref. Mae 12.1% o’r disgyblion yn gymwys i dderbyn prydau ysgol am ddim gyda 5.5% ag anghenion dysgu ychwanegol. 

Gweithiwyd ar y cyd gyda holl rhanddeiliaid yr ysgol i ddatblygu gweledigaeth gytûn ar gyfer Cwricwlwm i Gymru. Penodwyd arweinwyr ar gyfer pob maes dysgu a phrofiad a sefydlwyd cyfarfodydd rhwng ysgolion y clwstwr ac Ysgol Uwchradd Brynrefail er mwyn datblygu gwahanol agweddau o Gwricwlwm i Gymru. Datblygwyd blaenoriaethau dalgylchol er mwyn datblygu cysondeb o fewn y meysydd dysgu a phrofiad. Manteisiwyd ar arbenigeddau athrawon yr ysgol uwchradd a chynradd fel ei gilydd. Cafwyd cyd-weithio buddiol ar unedau pontio trawsgwricwlaidd Iaith, Llythrennedd a Chyfathrebu, Mathemateg a Rhifedd, a Chymhwysedd Digidol.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Cytunwyd fel ysgolion clwstwr ar yr angen i ddatblygu blaenoriaeth dalgylchol a oedd yn canolbwyntio’n briodol ar ddatblygu cyd-ddealltwriaeth o’r camau cynnydd. 

• Sicrhawyd fod ysgolion yn cyd-gynllunio dyddiau hyfforddiant mewn swydd er mwyn hwyluso trefniadau hyfforddi ar y cyd. 
• Penderfynwyd blaenoriaethu rhai meysydd dysgu a phrofiad i gychwyn gan adeiladu at gyflwyno y chwe maes dysgu a phrofiad yn rhesymegol gan fod nifer o arweinwyr cynradd yn arwain ar mwy nag un maes dysgu a phrofiad. 
• Penderfynwyd ar yr angen i arweinwyr meysydd dysgu a phrofiad gydweithio ar y blaenoriaethau hyn er mwyn datblygu cyd-ddealltwriaeth o’r camau cynnydd 1-5 ymhellach a chreu cynllun dalgylchol. 
• Trefnwyd dau ddiwrnod hyfforddiant mewn swydd ar gyfer dalgylch Brynrefail gydag ymchwilydd addysgegol er mwyn craffu ar y camau cynnydd. 
• Yn yr hyfforddiant cyntaf, datblygwyd cyd-ddealltwriaeth staff o gamau cynnydd Iaith, Llythrennedd a Chyfathrebu, a Mathemateg a Rhifedd. 
• Trefnwyd ail ddiwrnod hyfforddiant dalgylchol a chanolbwyntiwyd ar y meysydd dysgu a phrofiad canlynol: Gwyddoniaeth a Thechnoleg, Celfyddydau Mynegiannol, Iechyd a Lles, a Dyniaethau.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r weithgaredd

• Yn dilyn hyfforddiant manwl a thrafodaethau ysgogol yn canolbwyntio ar ddisgwyliadau cytunedig o fewn y camau cynnydd, cafwyd deialog broffesiynol a buddiol o fewn y chwe maes dysgu a phrofiad. O ganlyniad, adeiladwyd cysondeb mewn disgwyliadau ar draws y dalgylch rhwng yr ysgolion cynradd a’r uwchradd. 
• Mae’r trafodaethau rhwng yr ysgolion cynradd a’r uwchradd wedi bod yn fuddiol iawn ar gyfer cytuno ar gyrhaeddiad penodol disgyblion erbyn diwedd Blwyddyn 6 fel bod cysondeb gweithredu ar draws y dalgylch wrth drosglwyddo’r disgyblion i Ysgol Uwchradd Brynrefail. 
• Aethpwyd ati i lunio trosolwg manylach a pherthnasol i’r dalgylch er mwyn datblygu dealltwriaeth gytunedig o gynnydd mewn meysydd penodol gan ganolbwyntio ar feysydd llythrennedd, rhifedd a lles. Blaenoriaethwyd yr elfennau oedd bwysicaf yn y dalgylch i’w datblygu yn gyntaf, fel datblygu gallu disgyblion i ddefnyddio atalnodi’n gywir wrth gofnodi. 
• Mae’r staff wedi rhannu arferion a thrafod gweithgareddau sydd yn cyd-fynd â’r disgrifiadau dysgu i’w rhoi yn y blwch profiadau er mwyn anelu at y disgwyliadau cytunedig. Mae hyn wedi arwain at gefnogi staff i ddeall yn well y contiwwm dysgu o 3 i 16. 
• Ym maes dysgu a phrofiad Iaith, Llythrennedd a Chyfathrebu, canolbwyntiwyd ar ddatblygu camau datblygu cytunedig o elfennau gramadeg ac atalnodi, a Chydweithredu a thrafod. Ym maes dysgu a phrofiad Iechyd a Lles, cwblhawyd cynllun o ddatblygiad corfforol gan sicrhau cysondeb ar draws y dalgylch. Sefydlwyd amserlen flynyddol o weithgareddau corfforol ar gyfer datblygu medrau disgyblion yn systematig a sicrhau cysondeb ym mhrofiadau dysgu a lles disgyblion ar draws ysgolion yr ardal. 
• Penderfynwyd llunio gwefan ddalgylchol ar gyfer y chwe maes dysgu a phrofiad fel dull o rannu arbenigedd a chynnig arweiniad i athrawon wrth iddynt gynllunio ar gyfer cwrdd â disgwyliadau Cwricwlwm i Gymru. Sicrhawyd fod gan bob athro/athrawes o fewn y dalgylch fynediad i’r wefan fel eu bod yn gallu cael arweiniad yn y chwe maes dysgu a phrofiad. 
• Mae arweinwyr meysydd dysgu a phrofiad y dalgylch wedi cydweithio yn effeithiol i ddechrau y daith o ddatblygu cyd-ddealltwriaeth o’r camau cynnydd. 
• Byddwn yn parhau gyda’r gwaith gan ffocysu ar bob disgrifiad dysgu o fewn y meysydd yn eu tro. Byddwn hefyd yn ail ymweld yn barhaus er mwyn cynllunio, gweithredu, adolygu ac addasu.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

• Mae staff yr ysgol wedi elwa’n fawr o’r cydweithio effeithiol a chynhyrchiol yma. Maent yn trafod safonau, cynnydd a chyrhaeddiad disgyblion o fewn y camau cynnydd yn gynyddol hyderus sydd wedi arwain at gyd-ddealltwriaeth o ddisgwyliadau. Gwelwyd bod athrawon ac arweinwyr meysydd dysgu a phrofiad yn cyd-weithio’n effeithiol ac wedi datblygu hyder wrth asesu yn erbyn y camau cynnydd. Mae adnabyddiaeth staff o’r cynnwys wedi sicrhau cyfleoedd cynllunio pellach sy’n cyfateb â’r angen, ac yn gyrru safonau. Mae hyn wedi arwain at sicrhau cysondeb mewn safonau a darpariaeth yn yr ysgol. 
• Mae’r cydweithio dalgylchol ar y camau cynnydd wedi cael effaith gadarnhaol ar ddealltwriaeth arweinwyr meysydd dysgu a phrofiad i arwain eu maes ar draws yr ysgol. 
• Mae’r cyd-ddealltwriaeth o’r camau cynnydd ar lefel clwstwr wedi arwain at sicrhau cysondeb mewn disgwyliadau a chyflawniad dysgwyr ar draws y dalgylch. 
• Mae hyn yn cael effaith gadarnhaol ar ddisgyblion ysgolion y dalgylch ac yn arwain at gysondeb trawsdalgylch wrth i’n dysgwyr drosglwyddo o Flwyddyn 6 i Ysgol Uwchradd Brynrefail. 
• Mae mynediad rhwydd a hygyrch at y cynlluniau penodol yn cefnogi’r broses o drosglwyddo esmwyth ar gyfer disgyblion Blwyddyn 6 ac yn sicrhau cysondeb mewn datblygu medrau’r dysgwyr yn hynod lwyddiannus.

---