Arweinyddiaeth gryf a chynlluniau strategol ar gyfer gwella’r ysgol

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Wirfoddol a Gynorthwyir yr Eglwys yng Nghymru Llansanwyr a Llanhari yn ysgol gynradd cyfrwng Saesneg â dosbarthiadau un oedran, sy’n gwasanaethu Bywoliaeth Rheithorol y Bont-faen a phlwyf Llanhari.  Mae’r ysgol mewn lleoliad gwledig bedair milltir i’r gogledd o’r Bont-faen ym Mro Morgannwg, a hanner milltir o bentref Llanhari yn Rhondda Cynon Taf, ac mae’n derbyn disgyblion o’r ddau awdurdod lleol.

Ceir tua 230 o ddisgyblion rhwng tair ac un ar ddeg oed ar y gofrestr, gan gynnwys 43 yn y feithrinfa ran-amser.  Mae’r ysgol yn addysgu disgyblion mewn wyth dosbarth, sy’n cynnwys disgyblion o grwpiau blwyddyn unigol.  Mae rhyw 5% o ddisgyblion yn gymwys i dderbyn prydau ysgol am ddim, ac mae’r ysgol yn nodi bod anghenion dysgu ychwanegol gan ryw 15% o ddisgyblion.  Mae bron pob un o’r disgyblion o ethnigrwydd gwyn Prydeinig ac yn siarad Saesneg fel eu mamiaith.

Ymgymerodd y pennaeth â’i swydd yn Ionawr 2015.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Yn dilyn cyfnod o ansefydlogrwydd yng Ngwanwyn 2015, gyda bron i hanner y staff addysgu ar gontractau tymor byr dros dro, prif amcan y pennaeth oedd nodi cryfderau a gwendidau yn yr addysgu, herio tanberfformio, a datblygu llinellau atebolrwydd clir.  Arweiniodd cyfnod o recriwtio trylwyr at gryfhau’r arweinyddiaeth a’r tîm addysgu trwy benodi Arweinydd Dysgu / Cydlynydd Anghenion Dysgu Ychwanegol newydd, ynghyd ag Arweinydd y Cyfnod Sylfaen.  Penododd yr ysgol ddau Athro Newydd Gymhwyso a dosbarthodd gyfrifoldebau pynciau craidd a oedd yn swyddi gwag yn flaenorol.

Gallai hwn fod wedi bod yn gyfnod bregus gyda newid sylweddol yn y staffio a phrosesau a gweithdrefnau sefydliadol, ond yn y pen draw galluogodd yr ysgol i esblygu a datblygu arfer gadarn, a arweiniodd at safonau gwell ar draws yr ysgol dros y ddwy flynedd diwethaf.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd a nodwyd fel arfer sy’n arwain y sector

Nodau ac amcanion strategol clir

Aeth yr ysgol ati i ddiwygio’i gweledigaeth, ei gwerthoedd a’i nodau gyda’i chymuned, ac fe’u lansiwyd yng Ngwanwyn 2016 gyda logo newydd wedi’i ddylunio gan y disgyblion.  Mae bathodyn yr ysgol yn ymgorffori ethos Cristnogol cryf yr ysgol yn gywir, ynghyd â’i dyfodol fel y’i gwelir gan ddisgyblion Llansanwyr.

Mae’r ysgol yn rhannu ei nodau a’i hamcanion strategol gyda phob rhanddeiliad, ac yn eu hailystyried yn rheolaidd yn ystod sesiynau hyfforddiant mewn swydd (HMS).  Ceir cyd-ddealltwriaeth dda o’r meysydd y mae angen eu gwella, sy’n sicrhau ymdrech ddiwyro i sicrhau gwelliant sy’n ganolog i fywyd yr ysgol.

Rolau a chyfrifoldebau staff a llywodraethwyr a’u cyfraniad at wella’r ysgol

Mae rolau a chyfrifoldebau’r staff yn diffinio’u meysydd atebolrwydd a chyfrifoldeb yn glir.  Mae arweinwyr yn adolygu disgrifiadau swyddi yn rheolaidd gyda staff, ac mae hyn yn eu galluogi i fynd i’r afael yn flaenweithgar â meysydd gwella sy’n flaenoriaeth ac arwain o fewn eu grŵp cwricwlwm ymbarél.  Dosberthir llwyth gwaith gan arweinwyr yn deg, ac maent yn rhoi amser digyswllt priodol i staff gyflawni eu dyletswyddau yn effeithiol, ac i fodloni terfynau amser cytûn; mae hyn yn sicrhau cyflymder a momentwm.
 
Gwna’r holl arweinwyr gyfraniad sylweddol at wella’r ysgol; maent yn rheoli eu hamser yn effeithiol ac yn myfyrio ar eu harfer, gan gymryd lefel uchel o gyfrifoldeb am eu cynlluniau gwella pynciau a thargedau.  Mae athrawon yn rhannu ymrwymiad corfforaethol i gyrraedd a bodloni’r targedau hyn, ac maent yn dadansoddi a myfyrio ar ystod o ddata yn hyderus, er mwyn eu cefnogi yn y rôl hon.  Lle mae arweinwyr yn nodi tanberfformio, maent yn mynd i’r afael yn gyflym ac effeithlon ag unrhyw wendidau, gan ddarparu rhaglenni cymorth wedi’u targedu.  Mae hyn yn sicrhau bod yr holl staff yn rhannu disgwyliadau uchel iawn.  Yn sgil y rhwydweithiau cymorth ac ymddiriedaeth sefydledig, mae staff yn teimlo eu bod yn cael eu gwerthfawrogi ac mae morâl yn uchel iawn.

Mae cyfarfodydd staff yn canolbwyntio ar feysydd blaenoriaeth ac ar wella medrau staff, gyda’r holl weithgarwch trafodaethol wedi’i gyfyngu i gyfathrebu drwy’r e-bost.  Mae safoni a chymedroli safonau disgyblion yn rhan reolaidd o amserlen HMS yr ysgol, ac mae wedi arwain at gyd-ddealltwriaeth dda o lefelau asesu a chysondeb da iawn ar draws yr ysgol.  Roedd hyn yn hanfodol yn sgil y trosiant staff uchel, ac mae wedi cynorthwyo datblygiad athrawon newydd gymhwyso yn effeithiol.

O dan arweinyddiaeth cadeirydd effeithiol, mae llywodraethwyr yn sicrhau eu bod yn deall cryfderau, diffygion a blaenoriaethau’r ysgol i’r dyfodol yn dda iawn.  Mae dealltwriaeth glir gan aelodau o’u rolau a’u cyfrifoldebau o ran dwyn arweinwyr a rheolwyr ysgol i gyfrif.  Mae llywodraethwyr cyswllt yn dewis maes gwella’r ysgol ac yn cyfarfod yn rheolaidd gyda’r athro arweiniol i fonitro, herio a chefnogi cynnydd.

Rheoli Perfformiad Effeithiol

Mae proses rheoli perfformiad yr ysgol yn nodi anghenion hyfforddi a datblygu unigol ac ysgol gyfan yn glir er mwyn cefnogi targedau gwella’r ysgol.  Cynhwysir pob un o’r staff wrth gynnal arsylwadau o addysgu, ac mae hyn wedi arwain at weithredu rhaglenni cymorth effeithiol a gweithio mewn triawdau, gydag athrawon medrus yn barod i rannu eu harferu.  Mae arweinwyr yn amserlennu amser digyswllt ar gyfer staff, er mwyn galluogi deialog broffesiynol a myfyriol.  Mae hyn wedi arwain at ddiwylliant dysgu o hunanwella.  Mae’r broses o driongli arsylwadau gwersi, craffu ar lyfrau disgyblion a dadansoddi data yn sicrhau bod proses rheoli perfformiad yr ysgol yn effeithio’n gadarnhaol ar addysgu a dysgu. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae systemau rheoli ac arwain sydd wedi’u gwella ar bob lefel yn ddiweddar wedi sicrhau tuedd gadarn o wella dros y ddwy flynedd diwethaf yn yr addysgu a deilliannau disgyblion.  Er enghraifft, erbyn hyn mae pob un o’r staff yn cymhwyso dull cyson ac effeithiol iawn o asesu a marcio gwaith disgyblion.  Mae hyn wedi gwneud gwelliant nodedig yn y safonau rhifedd y mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion yn eu cyflawni.

Mae prosiectau arloesi’r cwricwlwm, fel diwrnodau trochi, yn galluogi disgyblion i gyfrannu at gynllunio, gan gynyddu ymgysylltiad ysgrifenwyr amharod.  Mae bron pob disgybl yn cydweithio ac yn ymgysylltu’n dda â gweithgareddau ac yn ymfalchïo yn eu cyflawniadau.

Barnodd yr arolygiad diweddaraf ym Mai 2017 fod rhagolygon gwella’r ysgol yn rhagorol, ac adroddodd arolygwyr fod “arweinyddiaeth ddynamig yn grymuso pob un o’r staff i gyfrannu’n effeithiol o fewn ethos tîm cadarn a chefnogol.  Mae uwch arweinwyr yn herio tanberfformiad yn gadarn er mwyn sicrhau bod pob disgybl yn cael cyfle cyfartal.  Mae pob un o’r staff yn llawn cymhelliant ac yn ymateb yn gadarnhaol i ddisgwyliadau uchel y pennaeth.”

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol yn rhannu ei harweinyddiaeth gref a’i phrosesau cynllunio strategol gydag ysgolion eraill trwy’r prosiect braenaru, Grŵp Gwella Ysgolion a grwpiau clwstwr.  Hefyd, mae’n rhannu ei her uchel a’i llinellau atebolrwydd ar y rhaglen hyfforddi Cymhwyster Proffesiynol Cenedlaethol ar gyfer Prifathrawiaeth ac mewn digwyddiadau hyfforddi cenedlaethol i ymgynghorwyr her.